Ғылыми жоба тақырыбы "Шай шаршауыңды басады"

1 слайд

2 слайд
Оқушыларға күнделікті өмірде пайдалынып жүрген шай ішудің пайдасы мен зияндылығын және жаңа заман талабына сай қолданыстағы жасанды шаймен салыстыру.

3 слайд
 Оқушыларға шай ертеден келе жатқан сусын түрлерінің бірі екендігін,тарихын зерттеу.  Шайдың емдік қасиеттерін үйреніп, күнделікті өмірде қолдануға үгіттеу.  Оқушыларға шай денсаулығымызды үйлесімді қорғайтындығы туралы деректермен ,тәжрибеде дәлелдеп салауатты өмір салты өз қолымызда екендігін дәлелдеу..

4 слайд
 Жасөспірімдердің сусын ретінде, шай ішудің орнына әртүрлі тәтті сусындарды пайдалануы ағзаға зияндылығын дәлелдеу

5 слайд
 Егер,біз табиғи шайды тиімді пайдалана білсек,онда балалар жасанды шайлардың зияндылығын біліп, әртүрлі аурулардың алдын алуға болатындығын көрсетеміз.

6 слайд
 Біз шай пайдасын яғни,ол жүйке жүйесіне әсер ету арқылы шаршағаныңды басып,ұйқыны ашады,қимылдың ширақ болуына көмектесетіндігін,әсіресе көк шайды алар болсақ,олда бүгіндері кең қолданыста болуын дәлелдейміз, себебі жүрек және қан тамырларға пайдалы витаминдер көп болғандықтан ағзаға пайдалы.Сондықтан жасанды сусыннан табиғи сусынды оқушылар пайдалану керектігіне көз жеткізу арқылы салауатты өмір салтын қалыптастырамыз.

7 слайд

8 слайд
- ШАЙДЫҢ ШЫҒУ ТАРИХЫ, ТҮРЛЕРІ ОНЫҢ ПАЙДАСЫ ТУРАЛЫ БІЛДІМ. - ШАЙЛАРДЫҢ ДӘМДЕРІН САЛЫСТЫРДЫМ. - ШАЙ ТУРАЛЫ ОҚУШЫЛАРҒА ТҮСІНІК БЕРІП,ТЕСТ ЖҰМЫСЫН АЛДЫМ.

9 слайд
Шай тұқымдасына жатады. Ол екі түрге бөлінеді: 1.Қытай шайы-Бұталы өсімдік.Мекені Оңтүстік- Шығыс Азия орталығы. 2.Ассам шайы-ағаш. Үндістанда Ассам ормандарында өседі. Шай - жылу, ылғал сүйгіш өсімдік.100 жыл жасайды. 120 түрі белгілі. Біздің эрамыздағы IV ғасырда Қытайда, IX ғ Жапония, Корея,Үндістанда, XVI ғ. Ресейде, Грузияда, Орта Азияға XIII ғ. Монғолдар әкелді.

10 слайд
БІРІНШІ АЛЫНҒАН ТЕСТ ЖҰМЫСЫНЫҢ ҚОРЫТЫНДЫСЫ

11 слайд
 Экстративті заттар бар;  Кофеин;  Эфир;  Р,С,В,РР витаминдері бар;

12 слайд
Шайдың тоңса, бойды жылытатын, шөлдегенде, шөлді қандыратын, ұйқы басса, сергітетін қасиеттері бар. Ш айдың құрамында толып жатқан биологиялық пайдалы заттар бар. Шайдың жапырағында, одан әзірленген дайын шайдың құрамында адамның орталық жүйке жүйесін тыңайтатын кофеин, дәрумендер бар. Соның ішінде кофеин ой және дене күші жұмысын жақсартады. Шайдың құрамындағы кофеин кофеден гөрі жұмсақтау, жанға жайлы тиеді. Шайдың құрамындағы теобромин мен теохиллин мидың қан тамырларын кеңейту арқылы шаршағанды, бастың ауруын басады. Шай дәруменге де бай: онда В1, В2, А каротині және Р дәрумені бар, әсіресе, Р дәруменінің шипасы мол. Көк шай адамды семіртпейді, несеп бөлу мен жүрек бұлшық еттерінің қызметін күшейтеді, қан қысымын төмендетеді, адам жанын сергітіп сейілтеді. Көк шай жан мен тәнді жадырататын дәрумендерге бай. Ол жүрек тамыр ауруларын емдеуге шипа. Адамдардың ерте қартаюына, әжімнің ерте түсуіне ағзада дәрумендер мен микроэлементтердің аздығының белгілісі. Ал көк шай құрамындағы поливитаминді бұл жағдайда ынталандырушы құрал ретінде емдік, профилактикалық мақсаттарда сәтті қолдануға мүмкіндік мол. Қытай, Жапон елдерінде көк шай жоғары бағаға ие. Егер оны шипалы сусынға ауыстырғыңыз келсе, көк шайды таңдаңыз. Көк шайға бір бөлік лимон мен шай қасық бал қоссаңыз, адамға мол күш-қуат беретін сусынның дайын болғаны. Көк шай жүйке жүйесін тынықтырады. Ал кейбіреулер оны салмақ тастау үшін де ішеді.

13 слайд
 Асқазан-ішек ауруларына танинді қолданады;  Шайдың құрамындағы эфир,шай ішкен адамның тәбетін ашады;  Қантамыр ауруларынан сақтайды;  Көзден жас ағу, еріннің жарылуынан қорғайды;  Шай ыдыстарда сақталып қалған жағымсыз иістерді кетіреді;

14 слайд
 Шайдың түрлері: Күнделікті тамақтанғанда біз қызыл шайды пайдаланамыз. Шайдың жапырақ шайы,ірі жапырақты шай, ұсақ шай жәнетүйіршекті түрлері болады. Солардың ең бағалысы,әрі пайдалысы-ірі жапырақты шай болып есептеледі екен. Өйткені,бұзылмаған бүтін жапырақтың бойында емдікке пайдалы заттар көбірек сақталады делінген. Ал ұсақ және түйіршектелген шай тез шығады, бірақ олар да дәмі жағынан ірі жапырақты шайдан еш қалыспайды. Шай қонақтықтың негізгі қонақжайлық екендігімен (келін қолынан шай ішу) дәстүрлерінің бірі. Шайдың әр түрлі пайдасы туралы: Егер күн суық болғанда ыстық шай ішсек денеміз жылиды,ал ыстық күндері шай ішсек денеміз салқынданады. Астан кейінгі шай тағамды қорытады. Бос уақытта ішкен шай ермек, ал жұмыстан кейін ішілген шай, шаршауыңды басады. Таң ертеңгі ішілген шай ұйқыны ашып,жеңіл және сергек болады .

15 слайд
Шайдың зияны:  Шайды көп ішу-қандағы холестеринді төмендетеді.

16 слайд

17 слайд
; Американдық диетологтар(күніне 5 порция) шай ішсек денсаулығымызды қорғайды екенбіз деген. Өзім көк шайды да, қара шайды да қолданамын. Көк шайды көбіне жазғы уақытта қолданамын. Өйткені, салқындатып қойғанда шөлді тез басады. Алайда, сүт қатқан қою шайға ешнәрсе жетпейді. Қою, сүтті шайды ішпесек аңсап тұрамыз

18 слайд

19 слайд
Назарлары ң ызға РАҚМЕТ!