#1 слайд
Жоба тақырыбы: Бауырсақ- ұлттық тағам Орындаған: Жахан Шахназар Жетекшісі:Байсымакова Бигуль

1 слайд

#2 слайд
Аннотация Бұл жұмыс нан өнімдері және оның қолдану аясымен қоса, нан өнім түрі-бауырсақ туралы кең көлемде деректер келтіріле отырып зерттелінген. Оқушы өзіне таныс деректі затты ала отырып, бауырсақтың  адам ағзасына пайдасы туралы және оның пісірілу жолдары туралы  тың материалдармен тақырып өзектілігі ашылған. Нан мен бауырсақтың  қасиеті мен қоғам өміріндегі маңыздылығы ерекшеленген.

2 слайд

#3 слайд
Мазмұны: І. Кіріспе ………………………………………………………………… 1.1. Нан — қасиетті тағам…………………………………………… ІІ. Негізгі бөлім…………………………………………………………… 2.1. Нанның ұлылығы…………………………………………………… 2.2. Нан мен бауырсақтың пайдасы...................................................... 2.3.Бауырсақ және  бауырсақтың  түрлері…………………………… 2.4. Бауырсақты пісіру жолдары……………………………………… ІІІ. Қорытынды  ………………………………………………………… ІV.Пайдаланған әдебиеттер……………………………………………

3 слайд

#4 слайд
Зерттеудің  мақсаты: нанның қасиеті, бауырсақтың түрлері туралы түсінік бере отырып , нан-азық атаулының анасы екеніне көз жеткізу . Қай халық, қай  жұрттың болмасын нан қадіріне жетпейтіндері жоқ екендігін, нан бар жерде жан бар екені туралы айтып өту. Нанды қадірлеуге, қастерлеуге  тәрбиелеу. Зерттеудің ғылыми болжамы :  Ата-бабамыздан қалған мұраны сақтай отырып ,  салт-дәстүрімізді одан әрі дамыту, ұлттық мәдениетіне тәрбиелеу . Зерттеудің негізгі кезеңдері : 1.Бірінші кезең: киелі  нан туралы, бауырсақ, оның түрлері, пісіру жолдары туралы  материал жинақтау , қосымша материалдар көзін іздеу . 2.  Екінші кезең: Жинақталған материалдарды қорыту, жүйелеу. 3.Үшінші кезең: Зерттеу жұмыстарын жүргізу арқылы нақты нәтижелер алу , жинақталған материалдары дайындап   ұсыну Зерттеу әдістері: Жинау, талдау.

4 слайд

#5 слайд
І. Кіріспе 1.1. Нан — қасиетті тағам        Нан – біздің Отанымыздың байлығы, халықтың негізгі тамақтану өнімі болып табылады.      Нан сапасы егіс шаруашылығымен өте тығыз байланысты. Ал егістіктен біз астық аламыз. Алған астығымыздың сапасы неғұрлым жоғары болса, одан алған өнім сапасы да соғұрлым жоғары болады.  Астықтан ұн, нан, макарон, жарма, бауырсақ, тәтті тағамдар сияқты адам баласына ең керекті өнімдер алынады. Астықты жер жүзінің түкпір — түкпіріне тасымалдауға қолайлы, ыстықтан да, суықтан да қорықпайды. Міне, осыдан барып барлық жер жүзіне кең тарап кеткен. Астықтан алынатын ең маңызды өнімдердің бірі — нан және нан өнімдері.Бұл өнімдері күнделікті қолданылып отырады, сондықтан да тағамдық құндылығы жоғары болып саналады.      Қазақта «Ас — атасы нан»деген сөз бар, яғни астың, дәмнің үлкені — нан. Бала ақ пен қараны ажыратып танымай тұрып-ақ оған оң қолына нан ұстауды, нанды баспауды, жерге тастамауды үйретеді.

5 слайд

#6 слайд
ІІ. Негізгі бөлім 2.1. Нанның ұлылығы       Дастарқаныңыздың үстінде күнде нан тұрмаса, көңіліңіз де, дастарқаныңыз да – орта, берекеңіз кетіп, дүние ойсырап тұрған секілді басқа тамақ көзіңізге көрінбейді. Нанның қасиеттілігінің өзі осыдан-ақ көрінеді. Ұнның құрамындағы адамның бойына нәр беретін, куат беретін ағзаға қажеттінің бәрі бар. Өзге халықты қайдам, қазақтың нансыз күні жоқ деуге болады. Қазақта  «Қатықсыз қара су ішіп, қара нан жесек те, амандық болсын» деген де сөз бар ғой.  Тіпті адам ашыққан кезде қолы жетпейтін биікте тұрған нанды Құранның үстіне шығып алуға болады екен, бірақ нанның өзін ешқашан баспаған. Нанның қасиетті Құраннан да  жоғары бағаланатынын осыдан-ақ білуге болады. «Адам атамыз бен Хауа анамыз пейіштен қуылған кезде ит бірге ілесіп кетіп, сонда бидай иттің ұртында келген» дейді. Итті «Жеті қазынаның бірі» дейтін себебіміз адамзат сол иттің ырыздығын жеп жүр деген бұрыннан келе жатқан аңыз бар.

6 слайд

#7 слайд
2.2. Нан мен бауырсақтың пайдасы.         Бүгін біз өз жұмысымызда сондай-ақ осы қадірлі астың пайдасына тоқталғанды жөн көрдік.   Нан, бауырсақ – ұннан жасалады. Ал ұнның құрамында адамның бойына нәр беретін, қуат беретін қажеттінің бәрі бар. Әдетте ұн қара және ақ болып екіге бөлінеді. Түрлі дәрумендер мен минералды заттар екеуінде де бар.

7 слайд

#8 слайд
 2.3.Бауырсақ  және оның  түрлері      Қазір заман талабына сай ұннан неше түрлі тағамдар әзірленеді. Дәстүрлі қазақ қоғамында нан пісірілуіне, қоспасына қарай әр түрлі аталған. Әдетте пешке пісірілгендерін нан, отқа көміп пісірілгендерін күлше, табаға, тандырға пісірілгендерін бәтер, қазанға пісірілгендерін қарыма, майға пісірілгендерін бауырсақ деп атаған. Бұларды қамыр түрлеріне қарай ашыған, ашымаған деп те ажыратып атаған. Алайда жалпы тілдік ұғымда ұннан пісірген тағамдардың бәрін бір сөзбен нан деп атау қалыптасқан. Бүгінгі біздің кеңірек тоқталатын тақырыбымыз- бауырсақ.

8 слайд

#9 слайд
2.4. Бауырсақты пісіру жолдары Ашыған бауырсақ. Томпақ бауырсақ .     Әдетте бұл бауырсақтың жасалу жолы қарапайым болып келеді. Яғни, суға тұз, ашытқы салып жасайды. Пішіні әртүрлі: домалақ,  қиғаш келген, тіктөртбұрыш болып келеді. Мен ұсынатын бауырсақ әдеттегі бауырсақтан ерекшелеу. Назар аударыңыз! Бауырсақ құрамына: * сүт — 1 стакан; * майонез — 2 ас қасық; * өсімдік майы — 3 ас қасық; * жұмыртқа — 1 дана; * тұз — 1 шәй қасық; * шекер — 1 ас қасық (қалауыңызша); * ұн — 500 гр; * ашытқы — 0,5 шәй қасық.

9 слайд

#10 слайд
Тыйым сөздер: «нанды баспа», «нанды төңкерме», «нанның үстіне зат қойма», «Нан бар жерде жан бар» «нанды бір қолыңмен үзбе» «ас атасы- нан», «нан жеп отырған адамды орнынан қозғауға болмайды», «дастарханның наны жоқтың- тамағының сәні жоқ»  деген тыйымдарды бұлжытпай орындап жүру керек.

10 слайд

#11 слайд
Қосқұдық ауылындағы №9 орта мектептің 1 сынып оқушысы Жахан Шахназардың «Бауырсақ – ұлттық тағам» атты ғылыми жобасына  Пікір Ұсынылып отырған бұл ғылыми жобада кең көлемді тақырып қамтылды. Жас ұрпақ білімді де саналы болса,мемлекетіміздің ірге тасы да мықты болары анық.Оқушының жеке тұлға болып қалыптасуы,ой-өрісінің дамуының алғашқы баспалдағы бастауыш сыныпта қаланатыны белгілі.  Жахан Шахназар бұл ғылыми жобасында ұнның бауырсақтың көптеген сырларын зерттеген.Шығармашылықпен жұмыс жасай алады. Шахназар зерттеу жұмыстарында сауалнама тәжірбие жұмыстарын жасай отырып, нанның пайдасы туралы ой тастады.Шахназардың алар асуы әлі алда.Шығармашылық ізденушілік жолындағы жұмысы жемісті боларына сенемін. Ғылыми жетекшісі: Бастауыш сынып мұғалімі Байсымакова Бигул Мұқанқызы

11 слайд

#12 слайд
ІІІ. Қорытынды       Нанның пайдасы, бауырсақ түрлері туралы материал жинақтай жүріп, сыныптың оқушылары арасында осыған байланысты сауалнама жүргіздім. Сыныпта 11 оқушы бар. Барлығы 5 сұрақ. Бауырсақты білесің бе? «иә» - 11;  Бауырсақтың түрлерін білесің бе? «иә» - 4, «жоқ» - 7; Нанның, бауырсақтың пайдасы туралы білесің бе? «иә»-0, «жоқ» -11. Бауырсақтың қалай дайындалатыны туралы кімнен білдің? Анамнан – 5, мұғалімнен – 4,«білмеймін» -2 Бауырсақ туралы қосымша білгілерің келе ме? «иә» -11     Бұл  сауалнамадан шығатын қорытынды оқушыларды  жалпы нан, бауырсақ туралы  мәліметтер қызықтыратынын көреміз. Сондықтан мен өз жұмысым туралы сыныптастарымды таныстырдым. Олар қызыға тыңдады. Нанға байланысты тыйым сөздерді жаттап та алды.

12 слайд

#13 слайд
П айд ал анылған әд ебиет тер : 1 .“Қазақ Энц икл опед иясы” I том 2 .Қазақ мәд ениеті . 3.Энц иклопед иял ық анықтамалық. 4.Ал мат ы: “А р уна Lt d.” ЖШС 5 .Ғаламтор .т ар қан» А тамұр а баспасы 2 01 0 ж. 4 .Ғаламторд ан 5 .А уыз әд ебиетт ер і.

13 слайд

#14 слайд

14 слайд