#1 слайд
«Мен тіпті Жерді де көтере аламын, тек маған тіреу нүктесін ғана тауып беріңіз». (Архимед)

1 слайд

#2 слайд
Жай механизмдер «Механиканың алтын ережесін» тұжырымдау және қарапайым механизмдердің қолданылуына мысалдар келтіру; күш моменті ұғымынының мағынасын түсіну .

2 слайд

#3 слайд
Күтілетін нәтиже: жай механизм түрлерін біледі; жай механизмдердің жұмыс істеу принципін түсінеді; табиғаттағы, тұрмыс пен техникадағы жай механизмдердің қолданылуына мысалдар келтіре алады. механиканың «алтын ережесін» тұжырымдай алады.

3 слайд

#4 слайд
Физикалық терминдер •Жай механизмдер, рычаг, күш моменті, тіреу нүктесі, күш иіні, моменттер ережесі, иіндік (рычаг), жылжымайтын блок, жылжымалы блок, шығыр, иінді таразылар, көлбеу жазықтық.

4 слайд

#5 слайд
Механизмдер

5 слайд

#6 слайд
Жай механизмдер •Құрылыс салуда, күнделікті өмірде күрделі техникалық қондырығылар көп болғанмен олар жекелеген қарапайым бөліктері ретінде жай механизмдер деп аталатын көптеген құралдар қолданады. Олар – иіндік , көлбеу жазықтық, блок.

6 слайд

#7 слайд
•Қозғалмайтын тіреудің немесе біліктің (осьтің) төңірегінде айнала алатын кез келген дене иіндік (рычаг) деп аталады. Тіреу нүктесінен күштер орналасқан түзулерге түсірілген  перпендикулярдың ұзындығын күш иіні деп атайды. Түсетін күштің өз күш иініне көбейтіндісі күш моменті деп аталады: M=F*d. Өлшем бірлігі:1 Ньютон*1 метр=1Н*1м=1Н*м

7 слайд

#8 слайд
Күшті түрлендіріп, қозғалыс бағытын өзгерту үшін қолданылатын құралдар жай механизмдер деп аталады.

8 слайд

#9 слайд
Пирамида құрылысында иіндіктің қолданылуы

9 слайд

#10 слайд
Жай механизмдер

10 слайд

#11 слайд
Иіндік дегеніміз- қозғалмайтын тіреудің немесе біліктің төңірегінде айнала алатын кез- келген дене l1 – P күшінің иіні l2 – F күшінің иіні Иіндіктің айналу осі өтетін О нүктесін тіреу нүктесі деп атайды. Күш иіні дегеніміз- тіреу нүктесінен әрекет ететін күш орналасқан түзуге жүргізілген перпендикуляр ұзындығы.

11 слайд

#12 слайд
Иіндіктер құрылыста, тұрмыста 12

12 слайд

#13 слайд

13 слайд

#14 слайд
Архимед құрылығылары

14 слайд

#15 слайд
Жай механизмдер табиғатта

15 слайд

#16 слайд
Адам бойындағы иіндік

16 слайд

#17 слайд
17 Жылжымалы блок күштен екі есе ұтыс береді. Блок Жылжымалы блок - жүкпен бірге блоктың айналу осі де көтеріліп немесе түсіп тұрады Жылжымайтын блок – жүк көтергенде айналу осі не жоғары не төмен қозғалмайды Блок дегеніміз өз осінің төңірегінен айнала алатын , шетінде науасы бар доңғалақ тегершік . Блок

17 слайд

#18 слайд

18 слайд

#19 слайд
Блок

19 слайд

#20 слайд
Блокқа мысал

20 слайд

#21 слайд

21 слайд

#22 слайд
Көлбеу жазықтық

22 слайд

#23 слайд

23 слайд

#24 слайд
Бұранда – жай механизм. Бұранда қадамы негізі басқа жай механизмнің түрі: ол цилиндрге оралған көлбеу жазықтықтан тұрады.

24 слайд

#25 слайд

25 слайд

#26 слайд
1-Тапсырма: Сәйкестендір! Тапсырма шарты: Төмендегі жай механизмдер мен олардың сипаттамаларын сәйкестендір. Механизм атауы: Көлбеу жазықтық - Иінтірек - Блок - Бұранда - Шынжыр - Сипаттама: A. Орам тәрізді жазықтық, бұрау арқылы жұмыс істейді B. Екі дөңгелектің арасында қозғалысты беретін тетік C. Жүкті көтеру үшін арқан мен доғаны қолданатын құрылғы D. Тірек нүктесі арқылы күшті теңестіретін құрал E. Тік бетке қарағанда аз күшпен затты көтеруге арналған жазық бет

26 слайд

#27 слайд
№Дескриптор Балл 1 Көлбеу жазықтықты дұрыс сипаттамамен сәйкестендірді 1 2Иінтіректі дұрыс сипаттамамен сәйкестендірді1 3Блокты дұрыс сипаттамамен сәйкестендірді1 4Бұранданы дұрыс сипаттамамен сәйкестендірді1 5 Шынжырлы берілісті дұрыс сипаттамамен сәйкестендірді 1

27 слайд

#28 слайд
2-Тапсырма: Өмірмен байланыстыр Тапсырма шарты: Күнделікті өмірде қолданылатын 3 жай механизмді ата және олардың қайда, қалай қолданылатынын жаз. № Механизм атауы Қайда қолданылады? Қалай жұмыс істейді? 1 2 3 №Дескрипторлар Балл 1 1 механизмді дұрыс атап, қайда қолданылатынын нақты жазды 1 22-механизмді дұрыс атап, өмірмен байланыстыра алды 1 3 3-механизмді де дұрыс сипаттап, қолдану орнын дұрыс көрсетті 1

28 слайд

#29 слайд
Балл Қызмет 1 балл Жылжымайтын және қозғалатын блоктың айырмашылығын дұрыс түсіндіреді 1 балл Әрбір блок түрінің күшті қалай өзгертуін және қолданылуын нақты мысалмен түсіндіреді 3-Тапсырма: Сұрақ: Жылжымайтын блок және қозғалатын блок механизмі арасындағы айырмашылықты түсіндіріңіз. Әрқайсысына мысал келтіріп, олардың күшті қалай өзгертетінін сипаттаңыз.

29 слайд

#30 слайд
Жай механизмдер •Күштен ұтыс береді • Қашықтықтан ұтыс береді •Күш әрекетінің бағытын өзгертеді.

30 слайд