"Жасөспірімдердің денсаулығы және өмірлік дағдыларын қалыптастыру және келеңсіз жағдайдың алдын алу" презентация, ұстаздарға

1 слайд

1 слайд

2 слайд
Жасөспірімдік кезең • Жасөспірімдер балалық шақтан жасөспірімдік кезеңге өткен кезде өздерінің ө мір сүру стилін таңдайды. Бұл балалардың қазіргі және олардың болашақтағы денсаулығына әсер етеді. • Қауіпті мінез-құлық және психикалық денсаулыққа қатысты қиын мәселелер жасөспірімдер арасында кең таралған. • Қауіпті іс-әрекет әдетте басқа да жағымсыз факторлармен бірге байқалады және ол денсаулық пен психикалық мәселелерге кері әсер етеді • Бала кезден бастап психологиялық денсаулық пен салауатты өмір салтының дұрыс қалыптасуына ықпал ету қажет 2Продолжайте говорить о психическом здоровье

2 слайд

3 слайд
Неліктен келеңсіз жағдайдың алдын алу жолындағы әрекетім менің сынып мұғалімі ретіндегі рөліме сәйкес келеді? Демек, Сіздің оқушылардың мінез- құлқын қадағалауға және оқушының өз- өзіне зиян келтіретіні туралы күмәніңіз болса әрекет етуге мүмкіндігіңіз бар. Сіз оқушының мектеп қауымдастығына байланысты сезімдерін дамытуға үлес қоса аласыз, сондықтан оқушылардың эмоционалдық жағдайын жақсарту арқылы суицидтің алдын алуда белсенді рөлге иесіз. Сіз күнделікті өмірде қиындығы, тіпті өз- өзіне қол жұмсауға әкеп соқтыратын мәселесі бар көптеген жастармен қарым-қатынаста боласыз Дерек көзі: жалпы мектептің жоғары сыныптары оқытушыларының суицидтің алдын алудағы ролі, Суицидтің алдын алу бойынша ресурс орталығы (2012)Демек, Сіздің оқушылардың мінез- құлқын қадағалауға және оқушының өз- өзіне зиян келтіретіні туралы күмәніңіз болса әрекет етуге мүмкіндігіңіз бар. Сіз оқушының мектеп қауымдастығына байланысты сезімдерін дамытуға үлес қоса аласыз, сондықтан оқушылардың эмоционалдық жағдайын жақсарту арқылы суицидтің алдын алуда белсенді рөлге иесіз. Сіз күнделікті өмірде қиындығы, тіпті өз- өзіне қол жұмсауға әкеп соқтыратын мәселесі бар көптеген жастармен қарым-қатынаста боласыз

3 слайд

4 слайд
МӘСЕЛЕНІҢ АУҚЫМДЫЛЫҒЫМӘСЕЛЕНІҢ АУҚЫМДЫЛЫҒЫ • Бүкіл әлемде жыл сайын суицид салдарынан 800 000 адам өлімі орын алады • Әрбір 40 секунд сайын бір адам қайтыс болады Дерек көзі: Суицидтің алдын алу: жаһандық шұғыл міндет, БДҰ (ВОЗ) 2014 жыл 2 сурет. Елдердің кіріс деңгейі мен жас шамасына қарай өз-өзіне қол жұмсау дың жаһандық ауқымдағы кесіндісі , 2012 жылСуицид нәтижесіндегі өлімдер (мың) Возраст Өз-өзіне қол жұмсаудың жалпы саны Суицид 40 секунд сайын … Өзіне-өзі қол жұмсау салдарынан біреу өледі Әрекет ететін уақыт жетті Қолдау көрсетіңіз және пестицидтер мен өзін-өзі өлтірудің басқа құралдарына қол жетімділікті шектеңізТабыс деңгейі төмен және орташа елдер 606 700 (75,5%) Табыс деңгейі жоғары елдер 197 200 (24,5%)

4 слайд

5 слайд
ЖАСТАРЖАСТАР • Жыл сайын 5 жасөспірімнің 1-і суицид жасау туралы ойлайды • 15 жастағылардың 5%-ға жуығы өз өмірінде өз- өзіне қол жұмсауға әрекет жасап көрген ТӘЖІРИБЕЛІК ӘСЕРІ 25 оқушыдан тұратын сыныпта ең болмаса бесеуі суицид туралы шынайы ойлаған және оның ішінде ең болмағанда біреуі өз- өзіне қол жұмсауға әрекет жасап көрген (өмір бойында).

5 слайд

6 слайд
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ СУИЦИД ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ СУИЦИД • Қазақстанда суицид әлеуметтік және қоғамдық денсаулық сақтау салаларында маңызды мәселе болып табылады • БДҰ Қазақстанды суицид деңгейі ең жоғары елдер қатарына енгізді (100000 тұрғынға 15 тен аса суицид фактісі) (23.8 :100000 , 2012 ж.) Уровни суицидов в разрезе возраста (на 100000 жителей), оба пола, 2012 год Уровень суицидов (на 100000 жителей) Данные отсутствуют Не применимо Границы и названия, указанные и обозначения, использованные в данной карте, не подразумевают выражения любого мнения любого рода со стороны Всемирной Организации Здравоохранения касательно юридического статуса любой страны, территории, города или района или его органов власти, или касательно делимитации их границ или пределов. Точечные и пунктирные линии на картах представляют собой приблизительные границы, в отношении которых все еще нет полного соглашения. Источник карты: Всемирная Организация Здравоохранения Карта изготовлена отделом статистики и информационных систем здравоохранения Всемирная Организация Здравоохранения ВОЗ 2014 год. Все права защищены

6 слайд

7 слайд
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖАСТАРЖАСТАР Қазақстан балалар арасындағы суицид көрсеткіші жағынан әлем бойынша 7-ші орында Елімізде 5 және 17 жас аралығындағы 134-тен астам жас өскін өз-өзіне қол салып, өмірімен ерте қош айтысса, осы мектеп жасындағы 294 бала суицид жасауға талпынған. Караван жаңалықтары - https://kaz.caravan.kz/zhangalyqtar/ 2018 Қазақстан әлем елдері арасында 5-14 жас аралығындағы балалардың өз-өзіне қол жұмсау көрсеткіші бойынша тоғызыншы Толығырақ: https://inbusiness.kz/kz/news/suicid-statistikasy-zhaga-ustatady 15.09.2020

7 слайд

8 слайд
Себепші ойындар • “ Кальмар ойыны” телехикаясы баланың суицид жасауына себепші болуы мүмкін. “ Кальмар ойыны” сериалының үзінділері әлеуметтік желілерде көп қаралып, қазіргі дейін 27 күннің ішінде 110 миллионнан астам қаралым жинап, Netflix платформасындағы ең танымал сериал атанды. Елімізде телехикаяның негізгі көрермендері Ақтөбе мен Маңғыстау облыстарында екені белгілі болды. Аталған өңірлер бойынша гугл трендтегі көрсеткіш 97 мен 100 баллды көрсетіп тұр. Қазақстанда әлі де “Кальмар ойыны” сериалын көруге шектеу жоқ. Білім және ғылым министрлігі ата-аналар наразылық білдіріп жатса ғана, тыйым салу қарастырылатынын айтты.  14.10.2021 Stan.kz

8 слайд

9 слайд
Себепші ойындар • “ Синий кит” ойыны әлеуметтік желілерде жасөспірімдер арасында таралып, оның финалдық кезеңі – ойыншының өз- өзіне қол жұмсауымен аяқталды. “Синий кит” немесе “Киттер үйі” ойыны ресейлік интернет сегментінде 2016 жылы пайда болып, Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасы аумағында кеңінен тарады. Будейкин - балаларды суицидке итермелейтін “Синий кит” немесе «Тихий дом» ойынының авторы

9 слайд

10 слайд
ҚАУІП-ҚАТЕРДІҢ КЕҢ ТАРАЛҒАН ҚАУІП-ҚАТЕРДІҢ КЕҢ ТАРАЛҒАН ФАКТОРЛАРЫ ФАКТОРЛАРЫ •• АЛДЫҢҒЫ ЖАСАҒАН СС УИЦИДТІК ӘРЕКЕТТЕР өз-өзіне қол жұмсаудың ең жоғарғы көрсеткіші • КӨҢІЛ КҮЙІНІҢ БҰЗЫЛУЫ ЖӘНЕ БАСҚА ПСИХИКАЛЫҚ БҰЗЫЛУЛАР Өз-өзіне қол жұмсауға жас кезінде көбіне бақылаусыз қалған, психикалық денсаулығындағы мәселелері бар адамдардың 90 % бара ды. Бірнеше ауытқулардың қатар келуі (коморбидтілік) • А ЛКОГОЛ Ь ЖӘНЕ ЕСІРТКІ Суицидалды ойдың суицидалды әрекетке айналуын жылдамдатуы мүмкін

10 слайд

11 слайд
• БАЛАЛЫҚ ШАҚТАҒЫ ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚ / ҚАРАУСЫЗ ҚАЛУЫ Балалық шақтың жайсыз естеліктері (эмоциональдық, физикалық және сексуалдық зорлық) өз-өзіне қол жұмсау қатерін 2 – 5 есе арттырады • ОТБАСЫНДАҒЫ С УИЦИД ОҚИҒАСЫ ЖӘНЕ/НЕМЕСЕ ОТБАСЫНДАҒЫ ПСИХИ КАЛЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ Генетикалық себептерден басқа суицидтік мінез-құлық отбасылық психопатологиямен байланысты, соның ішінде- нашақорлық, тұлғаның аффективті, невротикалық бұзылулары. Отбасындағы суицидалды мінез-құлық жағдайлары-өз-өзіне қол жұмсау әлеуметтік жағдайлармен (яғни кедей және әділетсіз ата-ана, отбасылық зомбылық, балаларға күш көрсету және балалардың қараусыздығы) байланысты болуы мүмкін.

11 слайд

12 слайд
БАСҚА ФАКТОРЛАР ӘРЕКЕТ ЕТУІ МҮМКІН • СТРЕССТІК ЖАҒДАЙЛАР мектептегі мәселелер (үлгерім және/немесе тәртіп) отбасылық мәселелер немесе отбасындағы зорлық- зомбылық, қарым-қатынастағы қиыншылықтар, айырылысу буллинг (қудалау және қорлау) заңмен туындаған қиындықтар • СУИЦИД ЖАСАУ ҚҰРАЛДАРЫНА ҚОЛЖЕТІМДІЛІК • БАСҚА АДАМДАРДЫҢ ЖАСАҒАН СУИЦИДТЕРІНІҢ ӘСЕРІ (ЕЛІКТЕУ)

12 слайд

13 слайд
ҮМІТСІЗДІКҮМІТСІЗДІК

13 слайд

14 слайд
ӨЗ-ӨЗІНЕ ҚОЛ ЖҰМСАУ ЖАҒДАЙЫН ТҮСІНУӨЗ-ӨЗІНЕ ҚОЛ ЖҰМСАУ ЖАҒДАЙЫН ТҮСІНУ • Өзінің қиналғанын тоқтата алмайды • Айқын ойлай алмайды • Шешім қабылдай алмайды • Қиындықтан шығар ешқандай жол көрмейді • Ұйқыдан,тама қтан қалады әрі жұмыс істей алмайды • Депрессиядан шыға алмайды • Көңілсіздіктен құтыла алмайды • Өзгеріс мүмкіндігін көре алмайды • Өзін лайықты адам ретінде сезіне алмайды • Басқа адамның назарын аудара алмайды • Жағдайды басқаруға қол жеткізу мүмкіндіктерін көре алмайды

14 слайд

15 слайд
«Мен өз- өзіме қол жұмсамақш ымын»«Мен өлгенді қалар едім» «Мен мұны аяқтамақпын»ТІКЕЛЕЙ СӨЗБЕН АЙТЫЛАТЫН белгіл ер«Мен өз- өзіме қол жұмсаймы н деп шештім» «Егер (осы айтқандарым ) орындалмаса, мен өз-өзіме қол жұмсаймын» Дерек көзі: QPR , Сұрақ қой, сендір және бағытта«Мен өз- өзіме қол жұмсамақш ымын» «Мен өлгенді қалар едім» «Мен мұны аяқтамақпын» ТІКЕЛЕЙ СӨЗБЕН АЙТЫЛАТЫН белгіл ер «Мен өз- өзіме қол жұмсаймы н деп шештім» «Егер (осы айтқандарым ) орындалмаса, мен өз-өзіме қол жұмсаймын»

15 слайд

16 слайд
«Егер мен лсем, ө ешкімні ң еште есі ң кетпейді»«Мені ң отбасыма менсіз жа сы қ болады» «Мені ң жай ана ғ кеткім келеді»ЖАНАМА СӨЗБЕН АЙТЫЛАТЫН белгілер«Мен мірден ө шаршадым, мен енді былай мір с ре ө ү алмаймын» « Менің бұдан әрі өмір сүргім келмейді»« Жақын арада сіздер мен үшін алаңдамайтын боласыздар» Дерек көзі: QPR , Сұрақ қой, сендір және бағытта«Егер мен лсем, ө ешкімні ң еште есі ң кетпейді» «Мені ң отбасыма менсіз жа сы қ болады» «Мені ң жай ана ғ кеткім келеді» ЖАНАМА СӨЗБЕН АЙТЫЛАТЫН белгілер «Мен мірден ө шаршадым, мен енді былай мір с ре ө ү алмаймын» « Менің бұдан әрі өмір сүргім келмейді» « Жақын арада сіздер мен үшін алаңдамайтын боласыздар»

16 слайд

17 слайд
Жеке заттарын ретке келтіруТаблеткалар немесе бас а да қ суицид жасау а ғ ажетті қ материалдар жинау фактісі Жерлеуге зірлену ә МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚТЫҚ белгілер ару сатып Қ алу ымбат Қ (ж регіне ү жа ын) қ заттарын таратуДінге деген күтпеген қызығушылық немесе қызығушылы- ғын жоғалту Дерек көзі: QPR , Сұрақ қой, сендір және бағыттаЕсірткі немесе алкоголь, немесе т уелділіктен ә сауы аннан адамны ққ ң біраз уа ыттан со қ ң ызы ушылы ыны қ ғ ғ ң айта оянуы қСебепсізден себепсіз ашулану, к йгелектену ж не ү ә агрессиясын к рсету өЖеке заттарын ретке келтіру Таблеткалар немесе бас а да қ суицид жасау а ғ ажетті қ материалдар жинау фактісі Жерлеуге зірленуә МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚТЫҚ белгілер ару сатып Қ алу ымбат Қ (ж регіне ү жа ын) қ заттарын тарату Дінге деген күтпеген қызығушылық немесе қызығушылы- ғын жоғалту Есірткі немесе алкоголь, немесе т уелділіктен ә сауы аннан адамны ққ ң біраз уа ыттан со қ ң ызы ушылы ыны қ ғ ғ ң айта оянуы қ Себепсізден себепсіз ашулану, к йгелектену ж не ү ә агрессиясын к рсету ө

17 слайд

18 слайд
Ынтасының төмендеуі Бағасының/ үлгерімінің жалпы төмендеуі Сыныптағы тәртібінің бұзылуы МІНЕЗ- ҚҰЛЫҚТАҒЫ белгілер деттегі рекет Ә ә т рлеріне ү ызы ушылы ы қ ғ ғ ны жо алуы ң ғ Дәлелді себептерсіз сабаққа қатыспау және жиі сабаққа келмеу Дерек к зі: Суицидті алдын алу – М алімдер мен бас а мектеп ызметкерлеріне арнал ан ресурс, БД (2000 жыл), Суицидті алдын алу ө ң ұғ қ қ ғ Ұ ң ж ніндегі Америка оры ( ө Қ www . afsp . org ) Тым за ұ қ й ы ұ қ немесе й ысыз- ұ қ ды қ Ойсыз әрекеттер немесе қатерлі әрекет түрлеріне қатысуЫнтасының төмендеуі Бағасының/ үлгерімінің жалпы төмендеуі Сыныптағы тәртібінің бұзылуы МІНЕЗ- ҚҰЛЫҚТАҒЫ белгілер деттегі рекет Ә ә т рлеріне ү ызы ушылы ы қ ғ ғ ны жо алуы ң ғ Дәлелді себептерсіз сабаққа қатыспау және жиі сабаққа келмеу Тым за ұ қ й ы ұ қ немесе й ысыз- ұ қ ды қ Ойсыз әрекеттер немесе қатерлі әрекет түрлеріне қатысу

18 слайд

19 слайд
ӨЗІНІҢ ІШКІ ӘЛЕМІНДЕ ТҰЙЫҚТАЛУӨЗІНІҢ ІШКІ ӘЛЕМІНДЕ ТҰЙЫҚТАЛУ Сипаттамалары : • Оқшаулануға бейімділігі • Сүйікті ісінен бас тарту • Мотивацияны жоғалту • Заттарды қажетсіз деп қарау • Өзін-өзі жек көру сезімі • Белгілі бағытының жоқтығы/мақсатсыздық

19 слайд

20 слайд

20 слайд