"Жасөспірімнің психологиялық ерекшеліктері" баяндама

1 слайд
БАЯНДАМА « Жасөспірімнің психологиялық ерекшеліктері » Педагог-психолог: Култанова Т.Б

1 слайд

2 слайд
Мақсаты:  мектеп оқушыларының жас ерекшелігіне қарай және жеке басына тән ерекшеліктер туралы түсінік қалыптастыру. Міндеттері:  мектеп оқушыларының жас ерекшелігінің кезеңдеріне сипаттама беру,;  мектеп оқушысының жеке тұлғасының өзіндік ерекшеліктерін ашу

2 слайд

3 слайд

3 слайд

4 слайд
Оқушылардың жас ерекшелігі  Белгілі бір шақтық кезеңге тән анатомиялық-физиологиялық және психологиялық ерекшеліктерді әдетте  жас ерекшеліктері деп атайды. Сондықтан педагогика және психология балалардың  жас ерекшеліктеріндегі ширақтықты, өзгерімпаздықты айқындайды, тәрбиеленушінің және қоршаған ортамен жасайтын қарым-қатынастар жүйесіне тәуелді болатынын атап көрсетеді.

4 слайд

5 слайд
Туғаннан 1 жасқа дейінгі бөбектік кезең 1 мен 3 жас арасындағы сәбилік кезең; Қазіргі заманғы ғылымда адамның жас ерекшелігіне қарай оның даму кезеңдерін төмендегідей бөледі: 3 пен 7 жас арасындағы мектеп жасына дейінгі кезең .

5 слайд

6 слайд
№ Кезеңдер Жас Сыныптар 1. Бастауыш оқушылар 6- 10 1-4 2. Орта (жеткіншек) 11-14-15 5-9 3. Жоғары 15-18 10-12

6 слайд

7 слайд
Жас кезеңдерінің бұдан кейінгілері Кемелдену 22-60 жас аралығы Егделік 61- 74 жас аралығы (II кезең) Кәрілік 75-90 жас аралығы (IIкезең)

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд
Бастауыш мектеп жасындағы бала үшін ең маңыздысы – МҰҒАЛІМ

9 слайд

10 слайд
Бастауыш сынып жасында Осы жаста бала миының көлемі де ұлғаяды, яғни, ол 5 жаста үлкен адам миының 90 пайызындай болса, 10 жаста 95 пайызына тең болады. Бастауыш сынып жасындағы баланың салмағы бір жылда 2-2,7 кг өседі. 6 жастан 12 жасқа дейінгі аралықта бала денесінің салмағы екі есе артып, 18 килограмнан 36 килограмға дейін артады.

10 слайд

11 слайд
. Бастауыш мектеп оқушыларының психика – педагогикалық ерекшеліктері: Жүйке жүйесі жетіле түседі Психикасы жедел дамуға келеді. Тежелу кемде де,қозуы күшті. Танымдық іс-әрекеті тікелей оқумен байланысты. Қабылдау тұрақсыз, ұйымдаспаған, көрнекі қызығушылық басым.Зейіні ырықсыз, тұрақтылығы кем, шектелген. Бала еңбегін ойын үдерісімен байланыстыра ұйымдастырған ұтымды.

11 слайд

12 слайд
Бала мектеп табалдырығын аттағаннан кейін, оның әлеуметтік жағдайы өзгереді, бірақ ішкі әлемі, психологиясы әлі мектепке дейінгі қалыпта болады.

12 слайд

13 слайд
Баланың ең негізгі іс-әрекеті әлі де ойын, сурет салу, ойыншықтарды құрастыру болып қала береді. Оқу іс-әрекеті әлі де дамуды қажет ететін деңгейде болады. Оқу іс-әрекетіндегі, тәртіп сақтаудағы қажетті іс-әрекетке еріктілік беру алғашқы кездерде ғана мүмкін болады, бұл кезде балаға жақын арада істелінуі тиіс мақсаттар және оның күш алуын қажет ететін тапсырмалардың мөлшерінің аздығы түсінікті болады. Оқу іс-әрекетіне ерікті түрде назар аударту, ол балаға жеңіл тиеді.

13 слайд

14 слайд
«Педагогикалық қарым-қатынаста балаға қарап жымию баламен диалогтың ең қажетті құралы болып табылады. Сөйлесетін адамың неғұрлым кішкентай болса, ол өзінің іс-әрекетіне үлкендердің соғұрлым үнсізде жылы жымиысына баға беруін қажетсінеді. Тек қана оқу процесінде емес, жай қарым-қатынастарда да бастауыш сынып жасындағы балалар мен жасөспірімдерді жылы жымиыспен ынталандырудың маңызы зор. Сондықтан да педагогтың вербальды емес қарым-қатынаста өз бет әлпетінің жылылығымен әсер етуге сараңдығы бала мен педагог арасындағы, онсыз да үлкен жасайырмашылығын одан сайын қашықтатпайық».

14 слайд

15 слайд
1 жағдаят: «5 сынып оқушысы Ахметов Арнұрға қатысты педагогикалық консилиум өтіп жатыр. Баланың бастауышта көрсеткен бағалары қазіргі күндегі бағасына сай келмейді. Бастауыш сынып мұғалімі баланың бағасын жоғарылатып қойған . Сынып жетекшісі мен педагог-психолог өз тарапынан 4 сыныпта диагностика өткізген кезде бала «төмен» деңгей көрсеткен болатын. Енді ол 5 сыныпқа келген кезде бейімделе алмай жатыр. Орта буын ұстаздары ашулы және қобалжулы. Мәселе. Шешу жолдары?»

15 слайд

16 слайд
1Шешімін тапШ 1 2 жағдаят: «5 сынып оқушысы Ахметов Арнұрға қатысты педагогикалық консилиум өтіп жатыр. Баланың бастауышта көрсеткен бағалары қазіргі күндегі бағасына сай келмейді. Бастауыш сынып мұғалімі баланың бағасын жоғарылатып қойған . Сынып жетекшісі мен педагог-психолог өз тарапынан 4 сыныпта диагностика өткізген кезде бала «төмен» деңгей көрсеткен болатын. Енді ол 5 сыныпқа келген кезде бейімделе алмай жатыр. Орта буын ұстаздары ашулы және қобалжулы. Мәселе. Шешу жолдары?»

16 слайд

17 слайд
Нақыл сөздер 1.Адамды тәрбиелеу-демек оның ертенгі қуанышқа ие болатын келешек жолына тәрбиелеу .(А.С.Макаренко) 2.Бүкіл азаматтың келешегі-жас жеткіншектердің қандай идеал негізінде тәрбиеленуіне,қалай өсуіне, кемелденуіне байланысты . (Ғ.Мүсіров)

17 слайд

18 слайд
• Жапонияның балалары. Жапонияның көптеген мектептерінде асхана жоқ. Балалар түскі астарын үйден арнайы ыдысқа салып әкеледі. Ал, мұғалімдер болса, балалардың үйден әкелген тамақтары денсаулыққа зиян емес пе, соны мұқият қадағалайды. Сол себепті, жапон аналары арнайы сабақтарға қатысады. Ол жерде баланың ағзасына қажетті дәрумендер тамақпен сіңу үшін, қандай ас әзірлеу керек және қалай даярлау керектігін түсіндіріп, үйретеді.

18 слайд

19 слайд
• Үндістан балалары. Үнділер балаларын қатаң ұстайды. Оларда ата- ана мен бала арасындағы достық қарым- қатынасты өте сирек кездестіресіз. Балалар кішкентай кезінен бастап ата- анасының таңдауына, қалауына мойынсұнып өседі. Сондықтан, ер жеткенде немесе бойжеткенде әке- шешесі кімді қалайды, сол адаммен бас қосады.

19 слайд

20 слайд
• Германияның балалары. Германия мектептерінде міндетті түрде экскурсиялық сабақтар ұйымдастырылады. Бұл - ежелден қалыптасқан жүйе. Мысалы, мұғалім бүгін шоколад туралы, оның құрамы жөнінде сабақ өтті ме, онда ертең балалар шоколад музейіне немесе фабрикаға саяхат жасайды. Олар фабрикада өнімнің қалай жасалып жатқанын өз көздерімен көріп, біледі.

20 слайд

21 слайд
• Қытайдың балалары. Дао уағызшыларының бала туралы өсиеті әрбір қытай бүлдіршініне аңыз болып айтылады. «Балаға тәтті жеуді ұсынғанда, ол барлығын алудан ақылдылықпен бас тартады. Неге деген сұраққа: «Мен әлі кішкентаймын, сондықтан маған аз ғана бөлігі жетеді», деп түсіндіреді. Баланың осы қылығын барлық қытай перзентіне үлгі етеді, баламыз қанағатшыл, мейірімді, адамгершілігі жоғары болып өссін, дегені.

21 слайд

22 слайд
• АҚШ балалары. Жергілікті педагогика «әрбір бала өз бетінше өмір сүріп үйрене алу керек» деген ұстанымды қолданады. Сондықтан, американдық ата-аналар балаларының қалауына қарсы шыға алмайды. Олар мейрамханаға, коктейльге, тіпті түнгі клубқа барамын, десе де, ата-аналар ертіп апарады .

22 слайд

23 слайд
СӨЖ ТАПСЫРМАСЫ: Оқушының "Дамуы", "Тәрбиесі" және "Жеке тұлғалық қалыптасуы " деген түсінікті ашыңдар. Мектеп оқушыларының жас мөлшеріне байланысты кезеңдерге сипаттама беріңдер.  

23 слайд

24 слайд
Пайдаланған әдебиеттер: 1. « Балалар психологиясы » Ж.Қ.Дүйсенова, Қ.Н.Нығметов. Алматы 2012 ж 2. Божович Л.И. Личность и ее формирование в детском возрасте. М., 1968. 3. «Педагогика» Дуйсембекова Ш.Д. Оқулық , 2015 ж. 4. Измайлов А.З. Народная педагогика: педагогические воззрения народов Азии и Казахстана. М., 1991. 5. Керимов Л.К. Педагогические основы индивидуализации перевоспитания трудных подростков. Алматы. 1994. 6. Кон И.С. Психология подростка. М., 1981. 7. Кон И.С. Психология ранней юности. М., 1989.

24 слайд