Материалдар / Жазудың пайда болуы
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Жазудың пайда болуы

Материал туралы қысқаша түсінік
Бұл презентация дүниежүзі тарихы сабағына өте тиімді болып табылады
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
08 Маусым 2021
380
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
img_page_1
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
ЖАЗУДЫҢ ШЫҒУЫ МЕН ДАМУЫ ДАЙЫНДАҒАН: РАХАТОВА А.Е. ТЕКСЕРГЕН: МУКАНОВ Т.К.

1 слайд
ЖАЗУДЫҢ ШЫҒУЫ МЕН ДАМУЫ ДАЙЫНДАҒАН: РАХАТОВА А.Е. ТЕКСЕРГЕН: МУКАНОВ Т.К.

Жазудың тарихы өте ерте замандардан басталады. Көне жазуды да, қазіргі жазуды да білудің әрі те

2 слайд
Жазудың тарихы өте ерте замандардан басталады. Көне жазуды да, қазіргі жазуды да білудің әрі теориялық, әрі практикалық мәні зор. Біз қазір жазуды сөздердің әріптер тіркесімен белгіленуі деп түсінеміз. Бірақ ол алғашында бұлай болмаған. Сөзді әріппен (дыбыспен) таңбалау кейінірек пайда болды. Оған дейін жазу (таңба) не бүтіндей сөйлемді (хабарды), не жеке сөзді, не жеке буынды белгілеген.

Ж АЗУДЫҢ МЫНАНДАЙ ТҮРЛЕРІ БА Р: 2) идеографи ялық жазу 3) буын жазуы әріптік немесе дыбыстық жазу1) пиктогра- фиялық жа

3 слайд
Ж АЗУДЫҢ МЫНАНДАЙ ТҮРЛЕРІ БА Р: 2) идеографи ялық жазу 3) буын жазуы әріптік немесе дыбыстық жазу1) пиктогра- фиялық жазу

Бұл – жазудың ең алғашқы түрі. Ол суретке негізделген. Сондықтан мұны кейде суретті жазу деп те атай береді. Пиктографиялық жа

4 слайд
Бұл – жазудың ең алғашқы түрі. Ол суретке негізделген. Сондықтан мұны кейде суретті жазу деп те атай береді. Пиктографиялық жазудың таңбалары – суреттер. Әрбір сурет (пиктограмма) өздігінен бүтіндей сөйлемді білдіре алады. Оның шыққан мерзімі тым көне дәуірге (неолит дәуіріне) барып тіреледі. 1. Пиктографиялық (суретті) жазу

2. Идеографиялық немесе логографиялық жазу Бұл – пиктографиялық жазудың біртіндеп дамуы, жетілуі нәтижесінде пайда болған жа

5 слайд
2. Идеографиялық немесе логографиялық жазу Бұл – пиктографиялық жазудың біртіндеп дамуы, жетілуі нәтижесінде пайда болған жазу. Егер пиктографиялық жазу бүкіл сөйлемді (хабарды) білдірсе, идеографиялық жазу бүтіндей бір сөзді бір-ақ таңбамен белгілейді. Алғашында суретпен (пиктограммамен) белгіленіп жүрген нәрселер жазудың даму барысында біртіндеп одан алшақтап, ақырында олар белгіленетін заттың сыртқы формасына дәлме-дәл негізделуден қалып, соған ұқсас шартты таңбалар ретінде қолданыла бастаған. Ондай таңбалар идеограммалар деп аталынады.

Идеограмманың пиктограммадан ең басты айырмашылығы – таңбалардың формасында емес, олардың мағынасында. Жоғарыда

6 слайд
Идеограмманың пиктограммадан ең басты айырмашылығы – таңбалардың формасында емес, олардың мағынасында. Жоғарыда айттық, егер пиктографиялық таңба бүтіндей бір сөйлемді белгілесе, идеографиялық таңба бір сөзді немесе сөздің түбірін не негізін белгілейді.

Идеографиялық жазудың жетіле түскен түрі – морфема-идеографиялық жазу. Бұл жазудың ұстанымы (принципі) бойынша, таңбалар бүті

7 слайд
Идеографиялық жазудың жетіле түскен түрі – морфема-идеографиялық жазу. Бұл жазудың ұстанымы (принципі) бойынша, таңбалар бүтіндей сөзді емес, оның құрамына енетін морфемаларды белгілейді. Осы ерекшелігіне орай ол морфемаларды белгілейтін таңбалар морфемаграммалар деп аталынады. Қазіргі қытай иероглифі морфема-идеографиялық жазу болып табылады.

идеограммаларды екі түрге бөл уге боладыбіріншісі – сөздердің мағыналар ымен тікелей байланыст ы болса екіншісі – сөздер

8 слайд
идеограммаларды екі түрге бөл уге боладыбіріншісі – сөздердің мағыналар ымен тікелей байланыст ы болса екіншісі – сөздердің фонетика лық жағымен байланыс т ы біріншісін – идеографиялық иероглифтер (идеограммалар ) екіншісін – фонетикалық иероглифтер (фонограммалар) д. а.

Айырмашылықтары – идеограммалар көбінесе синоним сөздерді белгілеу үшін қолданылса, фонограммалар омонимдерді белгілеу үшін

9 слайд
Айырмашылықтары – идеограммалар көбінесе синоним сөздерді белгілеу үшін қолданылса, фонограммалар омонимдерді белгілеу үшін қолданылады. Сөздерді дәлме-дәл белгілеуде идеографиялық жазудың бұл екі түр-тармағы, әдетте, бір- бірімен ұштастырылып жұмсалынады.

Идеографиялық жазудың бірсыпыра кемшіліктері: 1) Идеограммалар өзі белгілеген сөздің дыбысталуын білдіре алмайды; 2)

10 слайд
Идеографиялық жазудың бірсыпыра кемшіліктері: 1) Идеограммалар өзі белгілеген сөздің дыбысталуын білдіре алмайды; 2) Идеограммала р көп болады және күрделі болады; 3) Идеографиялық жазу грамматикалық формаларды белгілеуге келгенде өте икемсіз келеді.

3. Буын жазуы Идеографиялық немесе логографиялық жазудың даму барысында буын жазуы пайда болды. Бұл жазудың шығуына, бірін

11 слайд
3. Буын жазуы Идеографиялық немесе логографиялық жазудың даму барысында буын жазуы пайда болды. Бұл жазудың шығуына, біріншіден, бұған дейін қолданылып келген идеографиялық таңбалар аффикстерді, әсіресе шетел сөздерін, кісі, қала аттарын таңбалауға икемсіз болуы, екіншіден, ол идеографиялық таңбалардың саны көп болып, оларды меңгерудің қиынға соққандығы себеп болды.

4. Әріп (дыбыс) жазуы Әріп жазуының шығуына және дүние жүзіне кең таралуына оның қарапайымдылығы, сөздердің дыбысталуын дәл

12 слайд
4. Әріп (дыбыс) жазуы Әріп жазуының шығуына және дүние жүзіне кең таралуына оның қарапайымдылығы, сөздердің дыбысталуын дәл беретіндігі, әр түрлі тілдерге қолайлығы себеп болды деуімізге болады.

Финикий әліпбиінің негізінде грек әліпбиі, грек әліпбиінің негізінде бүкіл Батыс Еуропа халықтарының әліпбиілері жасалды. Ал

13 слайд
Финикий әліпбиінің негізінде грек әліпбиі, грек әліпбиінің негізінде бүкіл Батыс Еуропа халықтарының әліпбиілері жасалды. Ал шығыс халықтарының (араб, иран, еврей т.б.) жазуы арамей әліпбиінің негізінде пайда болды.

Қысқасы, әріп (дыбыс) жазуының пайда болуының дүние жүзілік мәдениеттің дамуы үшін маңызы орасан зор болды. Өйткені бұл жазу

14 слайд
Қысқасы, әріп (дыбыс) жазуының пайда болуының дүние жүзілік мәдениеттің дамуы үшін маңызы орасан зор болды. Өйткені бұл жазу – жазу жүйелерінің ішіндегі ең ыңғайлысы. Тілдердің қайсысында болса да, ондағы сөздердің саны мен буын санынан дыбыстардың саны әлдеқайда аз. Осыған орай, әдетте, дыбыстарды таңбалау үшін 20-дан 40- қа дейінгі таңбаның өзі жеткілікті болады. Әріп таңбаларының мұндай шағын мөлшері жазуды меңгеруді, сауаттылыққа үйренуді жеңілдетеді. Бұл жазу, әсіресе, сөздердің дыбыстық жағы мен олардың грамматикалық формаларын дәлме-дәл беруде өте- мөте қолайлы.

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

15 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!