Жер қыртысын түзетін тау жыныстары

1 слайд
Сабақ тақырыбы : Жер қыртысын түзетін тау жыныстары

2 слайд
Сабақтың мақсаты: Оқушыларда магмалық, шөгінді, метаморфтық тау жыныстары туралы ұғым қалыптастыру. Тау жыныстарының үлгілерін пайдалана отырып, олардың пайда болуы жайлы түсінік беру. Сабақтың түрі:  к іріктірілген сабақ Сабақтың әдіс-тәсілі:  топпен жұмыс,сұрақ – жауап Сабақтың көрнекілігі:   слайдтар, оқулық, сызбалар, глобус, стикерлер, бағалау парағы

3 слайд
Сабақ жоспары 1. Ұйымдастыру 2.Үй тапсырмасыны тексеру-”Балық қанқасы” әдісі 3. Жаңа білім беру-« Түйінді сөздер»әдісі 4. Нөмір ойыны 5 . ”Ақпараттық жүйелер ” әдісі 6. Жұптық жұмыс 7. Кестемен жұмыс 8. Сызбамен жұмыс 9. Кері байланыс 10.Үйге тапсырма беру

4 слайд
Үй тапсырмасыны тексеру «Балық қаңқасы» әдісі арқылы өткен сабақты еске алу С ұрақтар: 1.Литосфералық тақта дегеніміз не ? 2.Қандай литосфералық тақталарды білесіңдер? 3.Жарты шарлар картасынан литосфералық тақталардың шекараларын көрсет. 4.Тау жыныстарын құрайтын заттар не деп аталады ? 5.Тау жыныстары дегеніміз не ?

5 слайд
ІІІ. Жаңа білім беру Тау жыныстары тегіне қарай үш топқа бөлінеді: -Магмалық тау жыныстары - Шөгінді тау жыныстары - Метаморфтық тау жыныстары Магмалық тау жыныстары-жер астынан балқып шыққан заттардан пайда болған тау жыныстарына айтылады( грекше магма - былғама, қойыртпақ) Шөгінді тау жыныстары-жер қыртысының бетінде су, жел, мұздық, т.б. сыртқы күштер әсерінен пайда болған жыныстарға айтылады. Метамморфтық тау жыныстары ( грекше метаморфоза - өзгеру)- жер қойнауындағы жоғары температура мен үлкен қысымның әсерінен өзгеріп, бір түрден екінші түрге айналған тау жынысы.

6 слайд
« Нөмір » ойыны Ойын шарты: Сынып үш топқа бөлінді, әр топқа 4-5 оқушыдан бейдж нөміріне сәйкес тапсырмаларды таңдап, дайындалып жауап береміз

7 слайд
Нөмірлеріне сәйкес тапсырмалар1.Белгілі бір затқа қарай жүргізілген бағыт пен солтүстік бағыттың арасындағы бұрыш 2.Көкжиек тұстарын бағдарлауға арналған аспап 3.Масштабы (1 см-де – 100 м) 4. План дегеніміз не? 5. Жердің дәл үлгісі? 6. Темірқазық жұлдызының бағыты? 7.Құрлықта теңіз деңгейінен есептегендегі биіктіктері бірдей нүктелерін қосатын сызық.  . 8. Жер шарындағы ең ұзын параллел. 9. Экватордың ұзындығы. 10.Параллель доғасының бастапқы меридианнан берілген орынға дейінгі градуспен алынған шамасы.  11.Салыстырмалы биіктік дегеніміз не? 12.Көкжиек тұстарын ата 13.Солтүстік, оңтүстік, шығыс, батыс көкжиектің қандай тұстары? 14.Жер нүктенің теңіз не мұхит деңгейімен салыстырғандағы биіктігі.  15.Экватор қандай ендікте орналасқан ? 16.Нөлдік меридиан қандай қаладан өтеді ?      

8 слайд
Нөмірлеріне сәйкес тапсырмалардың жауаптары 1. азимут 2. тұсбағдар 3. атаулы масштаб 4. Жер бетінің қағазға кішірейтіліп түсірілген нұсқасын план деп атаймыз 5. глобус 6 . Солтүстік 7. Горизонталь 8. Экватор 9. 40000 км 10. Географиялық ендік 11. жер бетіндегі кез-келген нүктенің басқа бір нүктеден биіктік айырмасы салыстырмалы биіктік деп атайды 12. негізгі және аралық 13. негізгі 14. Абсолют биіктік 15.Экваторда ендік болмайды 16.Лондон

9 слайд
Ақпараттық жүйелер 1-топ 1. Жердің сыртқы ____________ қабығы бар. 2. Жоғарғы мантия мен жер қыртысы _____________ құрайды. 3. Жер қыртысының құрлықтағы қалыңдығы ____________ жетеді. 4. Жердің қатты сыртқы қабаты ___________. 5. Жер қыртысынан кейінгі жер қабаты ____________. 2-топ 1.Жер қыртысы ___________ тұрады. 2. Жер қыртысында су, жел, т.б. күштер әсерінен пайда болатын тау жыныстары __________________ деп аталады. 3. Шөгінді тау жыныстары____________ деп бөлінеді. 4. Тау жыныстарын зерттеу, пайдалы қазбаларды барлаумен _________ айналысады. 5. Тау жаныстары пайда болуына қарай ________ бөлінеді. 3-топ 1.Магманың жер бетіне шығып, немесе жер қойнауында суынуынан _________ пайда болады. 2. Жер қыртысының беткі қабатында ___________ тау жыныстары таралған. 3. Шөгінді тау жыныстары _______________деп бөлінеді. 4. _______________ тау жыныстарын құрайтын табиғи заттар. 5. Тау жыныстары дегеніміз _______________________________________

10 слайд
1-топ 1. Жердің сыртқы 4 қабығы бар. 2. Жоғарғы мантия мен жер қыртысы литосфераны құрайды. 3. Жер қыртысыныңөқрлықтағы қалыңдығы 30-80км жетеді. 4. Жердің қатты сыртқы қабаты жер қыртысы . 5. Жер қыртысынан кейінгі жер қабаты мантия. 2-топ 1.Жер қыртысы тау жыныстарынан тұрады. 2. Жер қыртысында су, жел, т.б. күштер әсерінен пайда болатын тау жыныстары шөгінді тау жыныстары деп аталады. 3. Шөгінді тау жыныстары кесек, органикалық, химиялық деп бөлінеді. 4. Тау жыныстарын зерттеу, пайдалы қазбаларды барлаумен геологтар айналысады. 5. Тау жаныстары пайда болуына қарай 3 топқа бөлінеді 3-топ 1.Магманың жер бетіне шығып, немесе жер қойнауында суынуынан магмалық тау жыныстары пайда болады. 2. Жер қыртысының беткі қабатында шөгінді тау жыныстары таралған. 3. Шөгінді тау жыныстары кесек, органикалық, химиялық деп бөлінеді. 4. Минералдар - тау жыныстарын құрайтын табиғи заттар. 5. Тау жыныстары дегеніміз жер қыртысын құраушы минералдық бір тектес заттар

11 слайд
Ж ұ п т ы қ ж ұ м ы с Тау жыныстарының жіктелуі бойынша берілген тау жыныстарын жүйелеңдер: гранит,базальт, құм, ас тұзы, көмір, мәрмәр, алмас, саз, гипс, мұнай,гнейс, қиыршық тастар, газ, кварцит, қойтас, әктас, малта тас, бор, фосфорит Магмалық жыныстар Шөгінді жыныстар Метаморфтық жыныстар Орга- никалық Химия- лық Кесек

12 слайд
Магмалық жыныстар Шөгінді жыныстар Метаморфтық жыныстар Орга- никалық Химия- лық Кесек Гранит Базальт Көмір Мұнай Газ Бор Әктас Ас тұзы Фосфорит гипс Құм Саз Малта тас Қойтас Қиыршық тас Мәрмәр Алмас Гнейс кварцит

13 слайд
Сызбамен жұмыс ” Метаморфтық тау жыныстарының тұзілуі” - үлгі бойынша: ГРАНИТ гней с САЗДЫ ТАҚТАТАС ......... ӘКТАС ............... ҚҰМТАС ............

14 слайд
Кестемен жұмыс Жердің сыртқы қабығының сферасыны ң атаулары Жер қабығының сипаттамасы Жер қабығының құраушысы A) Атмосфера тропосфера, озон қабаты, стратосфера B) мұхиттар, теңіздер, өзендер, батпақтар, көлдер, жер асты сулары C) Литосфера қатты қабығы D) "өмірдің саласы", оны тірі организмдер және олардың тұратын ортасы құрайды

15 слайд
Кері байланыс Үйге тапсырма беру: Жергілікті жердің тау жыныстары шаруашылықта қандай пайдаланылатыны жайлы дәптерге жазып келу.

16 слайд

17 слайд

18 слайд