Жинақы мәтін.Презентация.
Материал туралы қысқаша түсінік
Жинақы мәтін – бастапқы мәтіндегі негізгі идеялар мен ақпараттарды сақтай отырып, мәтін көлемін ықшамдау және өңдеу.
Авторы:
30 Қараша 2024
117
0 рет жүктелген
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
1 / 11
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Материалдың қысқаша түсінігі
1 слайд
1 слайд
2 слайд
Жинақы мәтін – бастапқы мәтіндегі негізгі идеялар мен
ақпараттарды сақтай отырып, мәтін көлемін ықшамдау және
өңдеу.
•Мәтінді толықтай түсіне отырып, мәтіндегі негізгі ойды басқа
формамен бекіту процесі.
•Түпнұсқа мәтін жинақы мәтінге айналады.
•Тыңдалым және оқылым материалдары негізінде жүргізіледі.
2 слайд
Жинақы мәтін – бастапқы мәтіндегі негізгі идеялар мен ақпараттарды сақтай отырып, мәтін көлемін ықшамдау және өңдеу. •Мәтінді толықтай түсіне отырып, мәтіндегі негізгі ойды басқа формамен бекіту процесі. •Түпнұсқа мәтін жинақы мәтінге айналады. •Тыңдалым және оқылым материалдары негізінде жүргізіледі.
3 слайд
Тезис
Аннотация
Презентация
Конспект
Кесте
Схема
Тезистік жоспар
Ықшамдалған мәтін
:
Жинақымәтінніңжанрлықтүрлері
3 слайд
Тезис Аннотация Презентация Конспект Кесте Схема Тезистік жоспар Ықшамдалған мәтін : Жинақымәтінніңжанрлықтүрлері
4 слайд
Жинақымәтінқұрастыружолдары
Мазмұндық өңдеу:
•Мәтінді мұқият оқу және негізгі, қосымша ақпараттарды
анықтау; қосымша ақпараттарды сызып тастау.
•Негізгі ойды білдіретін тірек сөздерді, сөйлемдерді белгілеу.
•Автор ойын, баяндау желісін сақтай отырып, мәтіндегі негізгі
ойды ықшамдау.
•Мәтін түпнұсқасының сілтемесін көрсету. Мысалы: Абай
айтқандай..., «Ұлан» газетінде ..., Мақалада «.....» берілген,
т.б.
4 слайд
Жинақымәтінқұрастыружолдары Мазмұндық өңдеу: •Мәтінді мұқият оқу және негізгі, қосымша ақпараттарды анықтау; қосымша ақпараттарды сызып тастау. •Негізгі ойды білдіретін тірек сөздерді, сөйлемдерді белгілеу. •Автор ойын, баяндау желісін сақтай отырып, мәтіндегі негізгі ойды ықшамдау. •Мәтін түпнұсқасының сілтемесін көрсету. Мысалы: Абай айтқандай..., «Ұлан» газетінде ..., Мақалада «.....» берілген, т.б.
5 слайд
Мәтінге тілдік өзгерістер енгізу
Алынған ақпаратты барынша қысқа беру үшін лексикалық,
грамматикалық бірліктерді дұрыс таңдай білу. Мысалы:
- Қайталауларды жалпылауыш сөздермен алмастыру;
- Сөздерді синонимдермен алмастыру;
- Бірнеше жай сөйлемді бір құрмалас сөйлемге немесе
құрмалас сөйлемдерді жай сөйлемдерге айналдыру.
5 слайд
Мәтінге тілдік өзгерістер енгізу Алынған ақпаратты барынша қысқа беру үшін лексикалық, грамматикалық бірліктерді дұрыс таңдай білу. Мысалы: - Қайталауларды жалпылауыш сөздермен алмастыру; - Сөздерді синонимдермен алмастыру; - Бірнеше жай сөйлемді бір құрмалас сөйлемге немесе құрмалас сөйлемдерді жай сөйлемдерге айналдыру.
6 слайд
•Жинақы мәтін түпнұсқа мәтіннен 75 % дейін қысқа
болады.
•Егер кітап болса, түпнұсқа мәтіні 99% ықшамдалады.
•Өз ойларыңды жинақы мәтінге қосуға болмайды.
Жинақы мәтін тек автор идеясынан ғана тұруы керек.
6 слайд
•Жинақы мәтін түпнұсқа мәтіннен 75 % дейін қысқа болады. •Егер кітап болса, түпнұсқа мәтіні 99% ықшамдалады. •Өз ойларыңды жинақы мәтінге қосуға болмайды. Жинақы мәтін тек автор идеясынан ғана тұруы керек.
7 слайд
Сонымен,
жинақы мәтін
мақсаты не?
7 слайд
Сонымен, жинақы мәтін мақсаты не?
8 слайд
Жинақы мәтін жазудағы мақсат - оқырманды
мәтін мазмұнының негізгі идеясымен таныстыру
және түпнұсқаны оқуға кететін уақытын үнемдеу.
8 слайд
Жинақы мәтін жазудағы мақсат - оқырманды мәтін мазмұнының негізгі идеясымен таныстыру және түпнұсқаны оқуға кететін уақытын үнемдеу.
9 слайд
Үлгі:
Түпнұсқа мәтін Жинақы мәтін
Ұлттық тағамдардың пайдасы
Қазақ халқы асты жоғары бағалап,
қадірлей білген. Сондықтан қазақтар
адам қажеттіліктерінің ішінде тағамды
жоғары қойған. «Астан үлкен емессің»,
«Ерді қорласаң састырар, асты
қорласаң құстырар» деген секілді
ескертпе сөздер, мақал- мәтелдер
осының дәлелі. Қай заманда, қалай
айтылғанына қарамастан, халық асты
құрметтеудің жолын, оны әзірлеудің
көзін, ретін таба білген.
Қазақ халқы асты жоғары бағалап, адам
қажеттіліктерінің ішінде жоғары қойған
және оны дайындау жолдарын білген.
9 слайд
Үлгі: Түпнұсқа мәтін Жинақы мәтін Ұлттық тағамдардың пайдасы Қазақ халқы асты жоғары бағалап, қадірлей білген. Сондықтан қазақтар адам қажеттіліктерінің ішінде тағамды жоғары қойған. «Астан үлкен емессің», «Ерді қорласаң састырар, асты қорласаң құстырар» деген секілді ескертпе сөздер, мақал- мәтелдер осының дәлелі. Қай заманда, қалай айтылғанына қарамастан, халық асты құрметтеудің жолын, оны әзірлеудің көзін, ретін таба білген. Қазақ халқы асты жоғары бағалап, адам қажеттіліктерінің ішінде жоғары қойған және оны дайындау жолдарын білген.
10 слайд
Тапсырма:
Мәтін тақырыбы:
Негізгі идеялар тізімі Негізгі идеяларды жинақтау
Бұл жерге абзацтағы негізгі
идеяларды тізіп жаз.
Негізгі идеяларды біріктіріп, бір
немесе екі сөйлем құрастыр.
Бұл жерге абзацтағы негізгі
идеяларды тізіп жаз.
Негізгі идеяларды біріктіріп, бір
немесе екі сөйлем құрастыр.
10 слайд
Тапсырма: Мәтін тақырыбы: Негізгі идеялар тізімі Негізгі идеяларды жинақтау Бұл жерге абзацтағы негізгі идеяларды тізіп жаз. Негізгі идеяларды біріктіріп, бір немесе екі сөйлем құрастыр. Бұл жерге абзацтағы негізгі идеяларды тізіп жаз. Негізгі идеяларды біріктіріп, бір немесе екі сөйлем құрастыр.
