ЖИТС -21ғасыр дерті

1 слайд
ЖИТС – ҒАСЫР ДЕРТ Дайында ған:Ташимова Нұргүл Төлегенқызы. Солтүстік Қазақстан облысы Ақжар ауданы Алқатерек орта мектебінің Әлеуметтік педагог

1 слайд

2 слайд
Т әрбие сабағымыздың ма қ саты: жас желектей жай қ алып ө сіп келе жат қ ан жас жеткіншектерімізді ң   санасына  адам баласын аздыратын жаман жұқ палы аурулардан аула қ болу жақ тарын мысалдармен д ә л елдеп тү сіндіру.   Салауатты ө мір салтына т ә рбиелеу.

2 слайд

3 слайд

3 слайд

4 слайд

4 слайд

5 слайд
 ЖИТС (СПИД) – жүре пайда болатын иммунитет тапшылығын синдромы. ЖИТС – ауру емес, ол тек басқа жұқпалы аурулардың жұғуына жағдай жасайды. Яғни адамның қорғаныш қабілетін төмендетеді.

5 слайд

6 слайд
Ғалымдардың есептеуі бойынша ЖИТС (СПИД) ең алғаш ХХ ғасырдың 70- жылдары АҚШ, Гаити, Африкада тіркелген, 1979-81 жылдары Нью-Йорк пен Лос-Анжелес дәрігерлері адамдардан иммунитеттің нашарлығын байқаған. Олар қан тамырының ісігі (саркома Капоши) және пневманияның сирек формасымен ауыратын адамдар.

6 слайд

7 слайд
1982 жылы ауруларды бақылау орталығы жаңа ауру ЖИТС-ты тіркеді. 1983 жылы француз Люком Монтанье мен американдық Роберт Галло ауру қоздырғышы туралы алғашқы мәлімет айтты.  Бұл аурудағы иммундық жүйені толық жоятындығынан бұл вирус АИВ (адамның иммунитет тапшылық вирусы) деп белгіленеді. ЖИТС – бірте-бірте дамитын, кейде 5 жылға созылып, адамды ақыры өлімге жеткізетін кесел.  Есірткі қабылдау да өте қауіпті. Себебі нашақорлар пайдаланылған шаншу инелерін бөліскенде қауіпті аурулар жұғуы мүмкін. Мысалы, СПИД пен гепатит осылай тарайды.

7 слайд

8 слайд
Инфекция көзі Вирус жұққан адам — вирус тасымалдаушылар, ЖИТС-пен ауырған адамдар инфекция жұқтыру көзі болып табылады. Ешқандай ауру белгілері байқалмайтындықтан әсіресе вирус тасымалдаушылар өте қауіпті. Вирус көп мөлшерде қанда, спермада, қынап кілегейінде, емшек сүтінде болады. Көз жасында, жұлын сұйығында, сілекейде өте аз мөлшерде болуы мүмкін ЖИТС (СПИД) ауруына көбінесе нашақорлар шалдығады

8 слайд

9 слайд
Жұғу жолдары — жыныстық қатынас; — вирустың бірден қанға түсуі (әртүрлі инъекциялар жасаған кезде т. б. жағдайларда); — анасынан нәрестеге жұғу арқылы.

9 слайд

10 слайд
ЖИТС жұғудан қалай сақтанады? Әртүрлі инфекциялардан сақтанудың ең тиімді тәсілі — вакцина егу. А лайда вакцина дайындау бағытында тыңғылықты зерттеулер жүргізіліп жатса да, ондай профилактикалық препарат алу әзірше қолдан келмей отыр. ЖИТС-пен науқастанудан сақтанудың маңызды шаралары мыналар: — әлеуметтік, халықаралық, мемлекеттік шаралар; — жеке басты қорғауға бағытталған шаралар.

10 слайд

11 слайд
ЖИТС және оның профилактикасы 2. Вирус сау жасушаға енеді 3.Вирус жасушаның генетикалық құрылымына енедіАдамны ң иммундық жүйесі әлсіреп түрлі ауруларға шалдығады1.Вирустың Т-лимфоциті иммунды жүйенің ауруына шалдықтырады Аурудың таралуы

11 слайд

12 слайд
ЖИТС және оның ПРОФИЛАКТИКА Вирусты қыздыру арқылы жоюға болады. Қантамырлар жүйесін +56 о C 50 минут қыздыру керек. Бұл процеске ешбір адам шыдай алмағандықтан бұл аурудың ешбір емі жоқ. Сонымен қатар ауруды анықтау өте қиын. Аурудың белгілерін сырқаттанған науқастан бірден анықтау мүмкін емес. Оны тек лабораториялық жағдайда ғана анықтауға болады.

12 слайд

13 слайд
Оларға мыналар жатады: — салауатты, әдепті өмір сүру; — кездейсоқ жыныстық жақындасудан және г сақ болу (жыныстық партнер көп болған сайын ЖИТС жұқтыру қаупі арта түседі. Г. В. Сколубовичтін. (1989) айтуы бойынша, «Жыныстық тәртіпсіздік, нашақорлық және жезөклелік — ЖИТС вирусын жұқтыру кепілі»); — стерильденбеген немесе кездейсоқ біреудің шприцін, қайшысын, сақал алғышын және басқа да құрал-жабдықтарын пайдаланбау; — әсіресе терісі, шырышты қабаттары зақымданған жағдайда бөтен біреудің қанымен, бөлінділерімен жанасудан абай болу; — мүшеқапты дұрыс пайдалану (ол ЖИТС-тен қорғайды); — қан құйғанда немесе донор қанынан дайындалған препараттар қабылданғанда олардың АИВ-ке тексерілгеніне көз жеткізу (ол үшін қолданылған қанның сериялык нөмерін жазып алыңыз); — маникюр, педикюр жасайтын құралдардың стерильдігіне көңіл аудару; — ЖИТС вирусын жұқтырып алдым-ау деген күмәнді жағдайда міндетті түрде дәрігерге көріну. Кез-келген азамат АИВ-инфекциясының жұққан-жұқпағандығын анықтау үшін Алматыда, Астанада, еліміздің басқа да ірі қалалары мен облыс орталықтарында ашылған лабораторияларға барып тексерілуіне болады.

13 слайд

14 слайд

14 слайд

15 слайд
ЖИТС-тің жұғу көздері және жұғу жолдары ДДҰ мәліметі бойынша АИВ жұқтырғандардың саны 2000 жылдан кейін 40—50 миллионға жетуі ықтимал. ЖИТС-пен ең көп науқастанушылар АҚШ-та, Батыс Еуропа елдерінде (әсіресе Франция, Германия, Ұлыбритания, Италия), Орталық Африкада, Гаитиде тіркелген. Вирус ТМД мемлекеттерінде, Жапония, Шығыс Араб елдерінде кездесе бастады.

15 слайд

16 слайд
Қазіргі кезде республикамызда ЖИТС-тен қорғану жөнінде жұмыс жүргізетін 20 орталық және 80 лаборатория бар. Олардың жұмыс бағыттары мынадай: 1. Вирус жұғу мүмкіндігі бар «қатерлі топтарға» (группы риска) жататын адамдарды тексеріп, вирус жұққан адамдарды дер кезінде тауып отыру; 2. Ауру ошағын анықтап, дәрігерлік бақылауға алып, вирустың әрмен қарай тарауына, яғни басқа адамдарға жұғуына мүмкіндік бермеу жұмыстарын ұйымдастыру.

16 слайд

17 слайд

17 слайд

18 слайд

18 слайд

19 слайд

19 слайд

20 слайд
МЕДИЦИНА ДӘРМЕНСІЗ ..

20 слайд

21 слайд
o Ауырып ем іздегенше, ... o Шылымқор өзін ғана емес, ... o Ұзартқың келсе ғұмырды, ... o Ішпеген, шылым тартпаған –  ... o Көзге түскен қауыз жаман ,  ...

21 слайд

22 слайд
o Ауырып ем іздегенше, Ауырмайтын жол ізде. o Шылымқор өзін ғана емес, Өзгелерді де улайды. o Ұзартқың келсе ғұмырды, Таста арақ пен шылымды. o Ішпеген, шылым тартпаған –  Денсаулығын сақтаған. o Көзге түскен қауыз жаман,  Шылым шеккен ауыз жаман.

22 слайд

23 слайд
1 ЖҚТБ-мен ауыратын адамды құшақтау қауіпті Д Қ 2 Жұртшылық пайдаланатын дәретханада ЖҚТБ-ны жұқтырып алуға болады. Д Қ 3 Күре тамырына дәрілік препараттар қабылдайтын адамдар басқалардың инесін пайдаланбауға тиісті Д Қ 4 ЖҚТБ-мен ауырған адаммен бір стаканнан ішсең немес бір бутербродты тістесең ЖҚТБ вирусын жұқтыру мүмкін емес. Д Қ 5 Егер мектепте біреу жарақат алып онан қан кетсе, қанды қолмен тоқтату керек. Д Қ 6 Егер сырқат саған қарай жөтелсе немесе түшкірсе, ЖҚТБ-ны жұқтыруға болады. Д Қ 7 Жыныстық қатынас, есірткі және ЖҚТБ мәселелерін мектепте талқылау – дұрыс идея. Д Қ 8 ЖҚТБ-ны вирус қоздырады. Д Қ 9 ЖҚТБ қызыл қан түйіршектерін зақымдайды. Д Қ 10 ЖҚТБ денеден бөлініп шығатын барлық сұйық заттар арқылы жұғады. Д Қ

23 слайд

24 слайд
1 ЖҚТБ-мен ауыратын адамды құшақтау қауіпті Қ 2 Жұртшылық пайдаланатын дәретханада ЖҚТБ-ны жұқтырып алуға болады. Қ 3 Күре тамырына дәрілік препараттар қабылдайтын адамдар басқалардың инесін пайдаланбауға тиісті Д 4 ЖҚТБ-мен ауырған адаммен бір стаканнан ішсең немес бір бутербродты тістесең ЖҚТБ вирусын жұқтыру мүмкін емес. Д 5 Егер мектепте біреу жарақат алып онан қан кетсе, қанды қолмен тоқтату керек. Қ 6 Егер сырқат саған қарай жөтелсе немесе түшкірсе, ЖҚТБ- ны жұқтыруға болады. Қ 7 Жыныстық қатынас, есірткі және ЖҚТБ мәселелерін мектепте талқылау – дұрыс идея. Д 8 ЖҚТБ-ны вирус қоздырады. Д 9 ЖҚТБ қызыл қан түйіршектерін зақымдайды. Қ 10 ЖҚТБ денеден бөлініп шығатын барлық сұйық заттар арқылы жұғады. Қ

24 слайд

25 слайд
Ей, ұрпағым, есіңді жи, азбаңдар Қиыршық құмдай үгітіліп тозбаңдар. Бойыңдағы қуатыңды жоғалтып Жақсы үмітпен, сеніміңнен таймаңдар Салауатты өмір салтын сақтаңдар Болашаққа нық қадам бастаңдар!!!

25 слайд