Жоғарғы сатыдағы тұқымды өсімдіктер
Жоғарғы сатыдағы тұқымды өсімдіктер

#1 слайд
Жоғарғы сатыдағы тұқымды өсімдіктер
Жабық тұқымдылар
бөлімі
Ашық тұқымдылар
бөлімі
Дара жарнақтылар Қос жарнақтылар
Лала
гүлділер
тұқымдасы
Астық
тұқым-
дастры
Крест
гүлділер
тұқымдастары
Бұршақ
тұқым-
дастар
Раушан
гүлділер
тұқымдасы
Күрделі
гүлділер
тұқымдасы
К
(2)
А
3
Ж
1
К
3+3А
3+3Ж
(3)
Т
5
К
1+2+(2)
А
(9)+1
Ж
1
Т
4
К
4
А
2+4
Ж
1
Т
0
К
(5)
А
(5)
Ж
1Т
5
К
5
А
∞
Ж
∞
1 слайд
Жоғарғы сатыдағы тұқымды өсімдіктер Жабық тұқымдылар бөлімі Ашық тұқымдылар бөлімі Дара жарнақтылар Қос жарнақтылар Лала гүлділер тұқымдасы Астық тұқым- дастры Крест гүлділер тұқымдастары Бұршақ тұқым- дастар Раушан гүлділер тұқымдасы Күрделі гүлділер тұқымдасы К (2) А 3 Ж 1 К 3+3А 3+3Ж (3) Т 5 К 1+2+(2) А (9)+1 Ж 1 Т 4 К 4 А 2+4 Ж 1 Т 0 К (5) А (5) Ж 1Т 5 К 5 А ∞ Ж ∞
#2 слайд
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
Күрделігүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктерге
тәне белгілерді тап
①Ірі, әдемі жалғыз гүл болады;
②Жемістері- тұқымшалар, айдарлы болады
③Ұсақ гүлдер гүлшоғыр- себетгүлге жинақталған
④ Гүлшоғырындағы гүлдерінің барлығы бірдей
⑤Гүлді өсімдіктердің ішіндегі ең көп тараған тұқымдас
⑥Гүлшоғырындағы гүлдер жасыл жапырақшалармен
көмкеріледі
⑦ Гүлшоғыры гүлдер әр түрлі гүлдерден- тілше, түтікше,
шұқыршақ тәрізді түлдерден тұрады
⑧Гүлдердің аналықтары көп болады
⑨Аналығы – біреу
⑩Күлтесі бес күлте жапырақшалардан тұрады
2 слайд
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: Күрделігүлділер тұқымдасына жататын өсімдіктерге тәне белгілерді тап ①Ірі, әдемі жалғыз гүл болады; ②Жемістері- тұқымшалар, айдарлы болады ③Ұсақ гүлдер гүлшоғыр- себетгүлге жинақталған ④ Гүлшоғырындағы гүлдерінің барлығы бірдей ⑤Гүлді өсімдіктердің ішіндегі ең көп тараған тұқымдас ⑥Гүлшоғырындағы гүлдер жасыл жапырақшалармен көмкеріледі ⑦ Гүлшоғыры гүлдер әр түрлі гүлдерден- тілше, түтікше, шұқыршақ тәрізді түлдерден тұрады ⑧Гүлдердің аналықтары көп болады ⑨Аналығы – біреу ⑩Күлтесі бес күлте жапырақшалардан тұрады
#3 слайд
*Логикалық тапсырма
*1-Жапырақ тақтасының үстінгі беті түсіз жылтыр
–«салқындық» сезім тудырады.Жапырақтың астыңғы
бетінде жұмсақ түктер өсіп, «жылылық» шырай
білдіреді.осы екі түрлі ерекшелігіне байланысты өсімдік
қалай деп аталған?
*2- Тұқымшаларынан май алынады. Олардың құрамында 25–
37% май болады. Майы күнбағыс майынан кем түспейді.
Оның майы тағамға және техникалық мақсатқа (бояу,
эмаль, сабын алуға) пайдаланылады. Тұқымшалары ауыл
шаруашылық құстарына жем ретінде беріледі. Ал тұқым
ұны ауыл шаруашылық малдарға күнжара түріндегі малазық
болып саналады Бұл қандай өсімдік?.
3 слайд
*Логикалық тапсырма *1-Жапырақ тақтасының үстінгі беті түсіз жылтыр –«салқындық» сезім тудырады.Жапырақтың астыңғы бетінде жұмсақ түктер өсіп, «жылылық» шырай білдіреді.осы екі түрлі ерекшелігіне байланысты өсімдік қалай деп аталған? *2- Тұқымшаларынан май алынады. Олардың құрамында 25– 37% май болады. Майы күнбағыс майынан кем түспейді. Оның майы тағамға және техникалық мақсатқа (бояу, эмаль, сабын алуға) пайдаланылады. Тұқымшалары ауыл шаруашылық құстарына жем ретінде беріледі. Ал тұқым ұны ауыл шаруашылық малдарға күнжара түріндегі малазық болып саналады Бұл қандай өсімдік?.
#4 слайд
Ел аузында гүлдің пайда болуы туралы небір әдемі аңыздар
баршылық. Соның біріне құлақ түріңіз...
Ерте заманда жер бетінде қатал қыс ұзақ аялдап, қақаған аяз кетпей тұрып
алады. Сол заманда тау бөктерінде орналасқан жертөледе бір шағын отбасы
өмір сүріпті. Отағасы жанұясын асырау үшін жұмыс іздеп жер дүниені шарлап
кетеді. Әйелі мен екі перзенті оны күтумен болады. Күндердің күнінде қаңтар
айының аяғында ұл бала қатты науқастанып қалады. Әбден шарасы таусылған
ана тәуіптің көмегіне жүгінген екен. Тәуіп әйел оның кеселінің себебін
анықтайды. Ол сәбиді емдеу үшін жаңа өсіп тұрған гүлдер мен жапырақтар
керек екендігін мәлімдейді. Анасы мен бауырының қайғысына шыдай алмаған
әпкесі емшіге керекті өсімдіктерді іздеп жолға шығады. Қараса, айналаның бәрі
мұзбен шырмалып, қалың қармен көмкерілген. Бойжеткеннің бойын үрей билеп
алады да, не істерін білмей, отыра қалып, қатты жылайды да, Құдайға
жалбарына бастайды. Жүректен шыққан ыстық жастар қарды тесіп, жердің
түбіне жетеді де, нәзік гүлдерді - бәйшешектерді оятады. Олар қардың қалың
қабатын тесіп, өздеріне жол салып, ақырында жер бетіне шыға келеді. Қыздың
жасы тамған жерлердің бәрі әдемі ақ гүлдермен әрленеді. Сұлу бойжеткен
оларды теріп алып, үйіне алып барады да, інісі аман қалады. Содан бері
бәйшешек - үкілі үміттің нышаны саналатын болған екен.
4 слайд
Ел аузында гүлдің пайда болуы туралы небір әдемі аңыздар баршылық. Соның біріне құлақ түріңіз... Ерте заманда жер бетінде қатал қыс ұзақ аялдап, қақаған аяз кетпей тұрып алады. Сол заманда тау бөктерінде орналасқан жертөледе бір шағын отбасы өмір сүріпті. Отағасы жанұясын асырау үшін жұмыс іздеп жер дүниені шарлап кетеді. Әйелі мен екі перзенті оны күтумен болады. Күндердің күнінде қаңтар айының аяғында ұл бала қатты науқастанып қалады. Әбден шарасы таусылған ана тәуіптің көмегіне жүгінген екен. Тәуіп әйел оның кеселінің себебін анықтайды. Ол сәбиді емдеу үшін жаңа өсіп тұрған гүлдер мен жапырақтар керек екендігін мәлімдейді. Анасы мен бауырының қайғысына шыдай алмаған әпкесі емшіге керекті өсімдіктерді іздеп жолға шығады. Қараса, айналаның бәрі мұзбен шырмалып, қалың қармен көмкерілген. Бойжеткеннің бойын үрей билеп алады да, не істерін білмей, отыра қалып, қатты жылайды да, Құдайға жалбарына бастайды. Жүректен шыққан ыстық жастар қарды тесіп, жердің түбіне жетеді де, нәзік гүлдерді - бәйшешектерді оятады. Олар қардың қалың қабатын тесіп, өздеріне жол салып, ақырында жер бетіне шыға келеді. Қыздың жасы тамған жерлердің бәрі әдемі ақ гүлдермен әрленеді. Сұлу бойжеткен оларды теріп алып, үйіне алып барады да, інісі аман қалады. Содан бері бәйшешек - үкілі үміттің нышаны саналатын болған екен.
#5 слайд
Лала гүлділер
тұқымдасы
К
3+3
А
3+3
Ж
(3)
Дара жарнақтылар
Жабық тұқымдылар
бөлімі
Жоғарғы сатыдағы тұқымды өсімдіктер
5 слайд
Лала гүлділер тұқымдасы К 3+3 А 3+3 Ж (3) Дара жарнақтылар Жабық тұқымдылар бөлімі Жоғарғы сатыдағы тұқымды өсімдіктер
#6 слайд
6 слайд
#7 слайд
*Жаңа сабақ.
*Түсіндірме сөздік: Даражарнақтылар дегеніміз – шашақ
тамырлы, жапырақтары қатар (параллель) және доғалы жүйкелі
өсімдіктер. Жапырақ тақтасы көбінесе таспа тәрізді. Тұқымы
бір ғана жарнақтан тұратын гүлді өсімдіктер класы.
Мысалы,пияз, бидай, құртқашаш, пальма және басқа өсімдіктер –
даражарнақты өсімдіктер.
Лалагүл тұқымдастар – даражарнақты, шөптекті, көпжылдық
өсімдіктер. Тамыры – тамырсабақ, түйнекті пиязшығы немесе
пиязшық. Қандауыр немесе таспа пішінді жапырақтары болады. Гүлі
– қосжыныс-ты, шашақ гүлшоғырына жиналады, ірі гүлдері жеке
орналасады. Гүл серігінде 6 күлте жапырақша бар, олар екі шеңберде
орналасады. Аталығы – 6, бұлар да екі шеңберлі. Аналығы – 1.
Жемісі – қауашақ немесе жидек. Өсімдік бунақденелілер арқылы
тозаңданады. Гүл формуласы: Гс
3+3А
3+3Ж
(3) (қазжуаның формуласы).
7 слайд
*Жаңа сабақ. *Түсіндірме сөздік: Даражарнақтылар дегеніміз – шашақ тамырлы, жапырақтары қатар (параллель) және доғалы жүйкелі өсімдіктер. Жапырақ тақтасы көбінесе таспа тәрізді. Тұқымы бір ғана жарнақтан тұратын гүлді өсімдіктер класы. Мысалы,пияз, бидай, құртқашаш, пальма және басқа өсімдіктер – даражарнақты өсімдіктер. Лалагүл тұқымдастар – даражарнақты, шөптекті, көпжылдық өсімдіктер. Тамыры – тамырсабақ, түйнекті пиязшығы немесе пиязшық. Қандауыр немесе таспа пішінді жапырақтары болады. Гүлі – қосжыныс-ты, шашақ гүлшоғырына жиналады, ірі гүлдері жеке орналасады. Гүл серігінде 6 күлте жапырақша бар, олар екі шеңберде орналасады. Аталығы – 6, бұлар да екі шеңберлі. Аналығы – 1. Жемісі – қауашақ немесе жидек. Өсімдік бунақденелілер арқылы тозаңданады. Гүл формуласы: Гс 3+3А 3+3Ж (3) (қазжуаның формуласы).
#8 слайд
VI.БЕКІТУ «Адасқан сөздер»
Сөйлемді дұрыс құрастырыңдар
Лалагүл тұқымдастар – даражарнақты, шөптекті, көпжылдық өсімдіктер
Тамыры –қосжыныс-ты, түйнекті пиязшығы немесе пиязшық. Гүлі -
Қандауыр немесе таспа пішінді жапырақтары болады, шашақ
гүлшоғырына жиналады, ірі гүлдері жеке орналасады. Гүл серігінде 6
күлте жапырақша бар, Аналығы – 6. олар екі шеңберде орналасады.
Аталығы – 1, бұлар да екі шеңберлі. Жемісі –бунақденелілер арқылы
тозаңданады. қауашақ немесе жидек. Өсімдік. Гүл формуласы:
Гс
3+3
А
3+3
Ж
(3)
(қазжуаның формуласы).
Лалагүл тұқымдастар – даражарнақты, шөптекті, көпжылдық
өсімдіктер. Тамыры – тамырсабақ, түйнекті пиязшығы немесе
пиязшық. Қандауыр немесе таспа пішінді жапырақтары болады.
Гүлі – қосжыныс-ты, шашақ гүлшоғырына жиналады, ірі гүлдері
жеке орналасады. Гүл серігінде 6 күлте жапырақша бар, олар екі
шеңберде орналасады. Аталығы – 6, бұлар да екі шеңберлі.
Аналығы – 1. Жемісі – қауашақ немесе жидек. Өсімдік
бунақденелілер арқылы тозаңданады. Гүл формуласы:
Гс
3+3
А
3+3
Ж
(3)
(қазжуаның формуласы).
8 слайд
VI.БЕКІТУ «Адасқан сөздер» Сөйлемді дұрыс құрастырыңдар Лалагүл тұқымдастар – даражарнақты, шөптекті, көпжылдық өсімдіктер Тамыры –қосжыныс-ты, түйнекті пиязшығы немесе пиязшық. Гүлі - Қандауыр немесе таспа пішінді жапырақтары болады, шашақ гүлшоғырына жиналады, ірі гүлдері жеке орналасады. Гүл серігінде 6 күлте жапырақша бар, Аналығы – 6. олар екі шеңберде орналасады. Аталығы – 1, бұлар да екі шеңберлі. Жемісі –бунақденелілер арқылы тозаңданады. қауашақ немесе жидек. Өсімдік. Гүл формуласы: Гс 3+3 А 3+3 Ж (3) (қазжуаның формуласы). Лалагүл тұқымдастар – даражарнақты, шөптекті, көпжылдық өсімдіктер. Тамыры – тамырсабақ, түйнекті пиязшығы немесе пиязшық. Қандауыр немесе таспа пішінді жапырақтары болады. Гүлі – қосжыныс-ты, шашақ гүлшоғырына жиналады, ірі гүлдері жеке орналасады. Гүл серігінде 6 күлте жапырақша бар, олар екі шеңберде орналасады. Аталығы – 6, бұлар да екі шеңберлі. Аналығы – 1. Жемісі – қауашақ немесе жидек. Өсімдік бунақденелілер арқылы тозаңданады. Гүл формуласы: Гс 3+3 А 3+3 Ж (3) (қазжуаның формуласы).
#9 слайд
№27 зертханалық жұмыс:
Лалагүлділер тұқымдасы
өсімдіктерінің гүлдері мен
жемістерінің құрылысы.
Мақсаты:
Құрал-жабдықтар: кеппеөсімдіктер.
Жұмыс барысы.
1.Лалагүл тұқымдас өсімдіктердің қандай
ерекшеліктері бар? Олардың гүл құрылысы
қандай?
2. Лалагүл тұқымдастарының сан алуандығын
немен дәлелдеуге болады? Мысал келтіріңдер.
3. Лалагүл тұқымдас өсімдіктердің құрылысы
қандай?
4. Лапыздың (безвременник) ауыл
шаруашылығындағы маңызын баяндаңдар.
Қорытынды.
9 слайд
№27 зертханалық жұмыс: Лалагүлділер тұқымдасы өсімдіктерінің гүлдері мен жемістерінің құрылысы. Мақсаты: Құрал-жабдықтар: кеппеөсімдіктер. Жұмыс барысы. 1.Лалагүл тұқымдас өсімдіктердің қандай ерекшеліктері бар? Олардың гүл құрылысы қандай? 2. Лалагүл тұқымдастарының сан алуандығын немен дәлелдеуге болады? Мысал келтіріңдер. 3. Лалагүл тұқымдас өсімдіктердің құрылысы қандай? 4. Лапыздың (безвременник) ауыл шаруашылығындағы маңызын баяндаңдар. Қорытынды.
#10 слайд
*Үйге тапсырма беру §48 «Пияздар
тұқымдасы» алдын ала оқып келу. Лапыз
гүлі туралы реферат жазып келу.
10 слайд
*Үйге тапсырма беру §48 «Пияздар тұқымдасы» алдын ала оқып келу. Лапыз гүлі туралы реферат жазып келу.
шағым қалдыра аласыз













