Жыл мезгілдеріне арналған музыкалық ойындар

1 слайд
Қ ы с қ ы о й ы н к а р т о т е к а с ы

2 слайд
«Қояндар» Аппақ қардың үстінде 2 топтан бір-бірден ойыншылар шығып, қоянша секіре отырып (екі аяқ бірге, екі қол бірге кеуде тұсында, оңға бір, солға бір қарай отырып) межеге жетеді. Меже – үлкен қардан жасалған төбешік. Бұл төмпешіктің тасасында кәрзеңкеге салынған сәбіздер жасырулы тұрады. (беті шөппен бүркелген). Осы сәбіздерден ауыздарына бір-бірден тістеп, қайтадан қоянша секіре отырып, кейін қайтады. Қай топтың жинаған сәбізі көп болса, сол топ жеңімпаз атанады. «Кім жылдам?» 2 шанаға отырған екі баланы әр топтан бір - бір ойыншысы қар үстімен сырғаната отырып, межеге дейін жеткізіп, шардағы ілулі ойыншықтардан жинап алып, кейін қарай жарыса қайтады. Кім көп ойыншық жинаса, сол топ көп ұпайға ие болады «Аққала құрастыру» Әр топтан екі - екіден ойыншы шығып, қардан домалата астыңғы бөлігін жасайды. Әуелі астыңғы бөлікті жасап алған соң, алғашқылары кейін жүгіре қайтып, өз тобына қосылады да, дайын тұрған келесі ойыншылар ортаңғы бөлікті жасауға кіріседі. Бітірген жұп кейін қайтып, келесілер үстіңгі бөлігін жасап бітіріп, мұрнын, көзін жасайды. Қай топ алғашқы болып бітірсе, сол топ көп ұпайға ие болады. Қозғалмаған жеңеді Балалар музыкамен зал бойынша жүгіреді. Музыка аяқталғаннан кейін кез келген қалыпта тоқтап қалады. Аяз ата ойнап жүргендерді бақылай отырып, қоғалған баланы ойыннан шығарып отырады. Музыка басталысымен ойын қайталанады.

3 слайд
Түлкі мен қоян Ойнаушылар шеңберге тұр.бір-біріне қарама-қарсы тұрған ойыншыларға ойыншықтар беріледі: біреуіне-қоян, екіншісіне- түлкі. Дабыл бойынша балалар бұл ойыншықтарды шеңбер бойынша бере бастайды. Қоян "қашып кетуге" тырысады, ал түлкі «қуып жетуге» тырысады. Қар себеті Бір уақытта екі ойыншы қатысады.Еденнен 0,5-1 метр қашықтықта орналасқан жерге қағаздан жасалған екі себет ілінеді. Оларды ақ қағазбен сәндейді. Қағазға ақшыл, көк қарды жапсыруға болады.Ойыншыларға 7-10 қар беріледі. Олардың міндеті себетке көп "қар" лақтыру. Себеттің ішіне көп қар түсірген бала жеңімпаз болады. «Қар " жасау өте оңай: тығыз материалдан жасалған дөңгелек шағын қапшықтарды тігіңіз және оларды мақтамен толтырыңыз. Киініп үлгер 5 адамнан екі команда ойнайды. Мәреде әр команданың алдында орындықта шарфтар, тондар мен бас киімдер қойылады. Сигнал бойынша екі команданың бірінші ойыншылары орындықтарға жеткен кезде жатқан киімді киеді, содан кейін кері жүгіреді, киімді шешіп, келесі ойыншыға береді.Ол шарфтарар, тондар, бас киімді киіп орындыққа жүгіріп баруы керек, онда шешініп, кері жүгіреді, мәреде жүгіретін келесі ойыншыға дейін қол ұшын созу керек,ол киімді киіп оралады, шешінеді және т. б.Екінші рет киініп жүгіруді аяқтаған команда жеңеді.

4 слайд
Іздер Жануарлар мен құстардың іздерін суреттерден кесіңіз (немесе сызыңыз). Жануарлар мен құстардың бейнесі бар карточкаларды дайындаңыз. Іздерді еденге салыңыз. Баланың міндеті едендегі іздердің қандай аңның немесе қандай құстың ізі екендігін табу. Жаңа жылдық қаптар 2 ойыншы сәнді қапты алады және журнал үстелі жанында тұрады, онда қорапта мишураның үзіктері, шыршалы сынбайтын ойыншықтар, сондай-ақ жаңа жылдық мерекеге қатысы жоқ ұсақ ойыншықтар жатады. Көңілді музыкамен көздері байланған ойыншылар қораптағы жаңа жылдық ойыншықтарды қапқа салады. Музыканы өшіргеннен кейін, ойыншлардың көздері шешіледі және олар жиналған заттарды көреді. Жаңа жылдық заттар көп болған адам жеңеді. Ойынды әр түрлі ойыншылармен 2 рет өткізуге болады. Шыршаға қол жеткіз Жүргізуші шыршаға сыйлық қояды. 2 бала-ойыншы шыршадан белгілі бір қашықтықта тұрады. Көңілді музыка қойылады. Ойын қатысушылары бір аяқпен секіріп, шыршаға жетуге және жүлде алуға тырысады. Бірінші шыршаға жеткен ойыншы жеңімпаз болады. Шыршаны безендір Балалар 2 топ құрайды. Әр команданың жанында шырша ойыншықтары бар қорап тұрады. Командалардан алшақтау жерде жасанды шырша орнатылады. Бірінші ойыншылар қораптан бір ойыншықты алып, өз командасының шыршасын жүгіріп барып, ойыншықты іліп, кері қайтады. Соңғы ойыншыға дейін ойын жалғаса береді. Бірінші шыршаны безендірген топ жеңеді.

5 слайд
Күз мезгіліне арналған ойындар

6 слайд
Күзгі ойндар 1 . « Бұл үйдегілер не істеуде?» муз. дид. Ойыны. 1.«Елімізді сүйеміз» (марш) Ж. Қалжанова 2. «Күзге сәлем!» ( вальс) А. Еспенбетова 3.«Әлди»халық әні (бесік жыры) Ойын шарты бойынша әртүрлі сипаттағы әуендерді ойнап, «үйдегілердің» қандай іс - әрекет үстінде екенін табуды сұрайды. Жауаптары дұрыс болған жағдайда көңілді әуен ойналатынын айтады.  2. «Тамшылар мен жапырақтар»  Кілем үстінде тамшылар мен жапырақтар шашылып жатады. 2 – 4 бала шығып, бірінші себетке тамшыларды, екінші себетке жапырақтарды жинайды.  3.«Қолшатыр» Ортада 5 қолшатыр тұрады, 6 бала шығып қолшатырды айнала әнмен билейді. Ән аяқталған соң балалар қолшатырды алып үлгеруі керек, үлгермеген бала ойыннан шығып отырады. Келесі айналымда 1 қолшатыр алынып тасталынады.  4.Жолмен (жалғыз аяқ жолмен) ойыны Тәрбиеші өзіне балаларды шақырады да суретті көрсетіп, жолдың қандай түзу екеніне назар аударады (аралығы 20-30см екі қатар сызық). Бұдан кейін балаларға, сызықтан шықпастан, осы жол бойымен қыдыруды ұсынады. Балалар бірінің артынан бірі бір бағытпен жүреді де сол тәртіппен қайта қайтады. Бұл ойынды учаскеде өткізген жақсы. Балалардың бір-бірімен соқтықпасы үшін, ойынға бір мезгілде 5-6 адам қатыстырылады. Күзде учаскедегі жолды ағашқа қарай бағыттап, балаларға сол жолмен жүріп отырып 2-3 жапырақ әкеліңдер деп ұсынған жақсы болады. Бұл тапсырма ойынды жандандыра түседі. Ойын үйдің ішінде өткізілгенде, жолдың аяқталар жеріне жалаулар немесе басқа ойыншықтар қою керек, балалар оларды алып келеді.

7 слайд
 5 . Күн мен жаңбыр ойыны Балалардың алаңның бір шетінен немесе бөлменің қабырғасынан біразырақ жерге қойылған орындықтардың артында тізерлеп отырады да «терезеге» (орындықтың арқасындағы тесікке) қарайды. Тәрбиеші: «Аспан ашық, күн шығып тұр! Серуенге шығуға болады», - дейді. Балалар бүкіл алаңда жүгіріп жүр. «Жаңбыр! Тез үйге жүріңдер!» деген сигналды естіп, бәрі өз орындарына қарай жүгіріп келіп, орындықтардың артына отырады. Тәрбиеші қайтадан: «Күн шықты! Барыңдар, серуендеңдер», - дейді, ойын қайта басталады.  6.Жапырақтарды кім жоғалтты? Жүргізуші жапырақтар бейнеленген карточкаларды көрсетеді, ал балалардың міндеті — бұл жапырақтың қай ағаштан жасалғанын анықтау. Карточкаларды ағаштардың жапырақтарымен ауыстыруға болады.  7.Жапырақтардың түсуі Сізге жапырақтар немесе қағаздан кесілген жапырақтар қажет. Жапырақтар үстелге қойылады, балалар үстелдің жанында болады. Команда бойынша әрбір қатысушы өз парағына үрлейді. Кім оны еденге тезірек түсірсе, сол жеңеді.  8.Сұрыптаушы Үлкен жәшікке түрлі заттар қойылады: текшелер, ойыншықтар, омарталар. Бұл күзгі тақырыптағы суреттер — жапырақтар, жидектер, саңырауқұлақтар да болуы мүмкін. Балаларға шелектер немесе себеттер беріледі, олардың міндеті-жәшіктен белгілі бір заттарды, мысалы тек қана кубоктарды немесе тек саңырауқұлақтың суреттерін таңдау.

8 слайд
 9.Алманы жина Бірнеше бөлікке бөлінген алманың суреттерін дайындау қажет. Балалардың міндеті- алманың суретін жинау. Кім тез жинайды, сол жеңеді.  10.Сөз добы Жүргізуші балаларға допты кезекпен лақтырады, әрбір бала допты ұстап, күзге байланысты сөзді айту керек. Күзге байланысты сөз айта алмаған бала жарыстан шығады.  11.Көкөністер-жемістер Жүргізуші 4 адамды шақырып, оларды 2 топқа бөледі. Әр командаға себет беріледі. Бір команда көкөністерді, екінше команда жемістерді себетке салып жарысады.  12.БҰЛ НЕ? Балалар шеңберге тұрады, шеңбердің ортасында ойынды жүргізуші доппен жүреді. Ол кез келген балаға допты лақтырып, "көкөніс", "жидек" немесе "жеміс"деген сөздердің бірін айтады. Бала допты ұстап, оған таныс көкөніс, жидек немесе жемістің атын атайды. Кім қате айтады сол ойыннан шығады.  13.Бұл қапта не бар? Балабақшада балалар мерекелеріне арналған дәстүрлі ойын, соның ішінде күзгі ойын. Ол үшін күзде қап пен түрлі заттар қажет: алма, алмұрт, сәбіз, картоп, жапырақтар. Табиғи өнімдердің орнына муляждар пайдалануға болады. Әр бала қолын қапқа салып, бір затты таңдайды және не екенін сезеді. Егер дұрыс тапса, кәмпит алады.

9 слайд
 14.Түрлі-түсті көкөністер Түрлі-түсті бірнеше карточкалар дайындалады. Балалар қаптан кез-келген карточканы таңдайд , көкөніс немесе жеміс деп атайды. Егер қызыл карточка түссе, қызыл түсті көкөніс пен жемістің атын атайды.  15.Көкөністер мен жемістер Тәрбиеші көкөністер мен жемістердің атауларын айтады. Егер көкөністің атауы естілсе, балалар отырады (көкөністер жерде өседі), ал егер жемістің атауы естілсе тұрады (жемістер ағашта өседі).  16.Отын жинаймыз Отын ретінде кішкене бұтақтарды немесе есептегіш таяқшаларды пайдалануға болады. Ойынға екі команда қатысады, әрқайсысы өз отынын жинайды. Тапсырманы жылдам орындаған команда жеңеді.

10 слайд
К ө к т е м м е з г і л і н е а р н а л ғ а н о й ы н д а р

11 слайд
1 . «Қасқыр мен лақтар» Белгі бойынша ұзындыққа секіруді жалғастыру(лақтар алаңда жүгіреді);жүргізуші қасқырдың көзіне түспей, алаңда жүреді.Ойын шартын бұзбау,ұсталғандары шетке шығады. Шапшаңдық пен бейімділікті дамыту. Еңбек іс-әрекеті 2.Топырақты тұқым салуға дайындау. Еңбектенуге деген қабілетін дамыту,бастаған ісін аяқтау,үлкендерге көмектесу. 3.«Ауа райын сипатта!» Балалардың ауа райына байланысты сөзді таңдап алуды үйрету. (жылы,ашық,суық,құрғақ,желді,жаңбырлы,тұманды) Өзіндік іс-әрекет Ойын барысында балалардың бір-бірімен қарым-қатынас жасауын қадағалау, олардың іс-әрекеті мен қылықтарын білдіру,өз ойын іске асыру. 4.«Күн мен бұлт» Шеңбер бойында жұппен тұруды жалғастыру, ойын ережесін сақтау. «Күн» деген сөзді естігенде қыдырып жүреді, ойнайды, «түн» сөзінде тығылады. 5.Шалшық Қағаздан еденге сопақшалар кесіліп қойылады. Бұл шалшықтар. Балалар барлық шалшықтар арқылы секіруге тырысады, алдымен шағын, содан кейін одан үлкен. Ең үлкен шалшықтан секірген бала жеңімпаз болады.

12 слайд
6.Күн шеңбері Тәрбиеші балаларға күн аспанда қалай қозғалатынын еске түсіруді ұсынады, балалар шеңберге тұрып, көңілді музыка естігенде бір-біріне доп береді (күн қозғалады). Музыка үзілген кезде допты алған ойыншы ойыннан шығады (бұлт күн жасырды). Ойын ары қарай жалғаса береді. Ойында соңғы болып қалған бала жеңімпаз болады. 7.Ағаштар Тәрбиеші әр түрлі ағаштардың (қайың, емен, шаған, рябина, жөке, үйеңкі, терек, шырша, қарағай, майқарағай, самырсын, ольха және т.б.), ал кейде басқа нәрселердің (мармелад, стадион, желе, себет және т. б.) атын атайды. Ағаштың аты емес екенін естігенде, балалар алақанға шапалақтауы керек. Мұқият болу және қателеспеу маңызды. Бірде-бір рет қателеспеген немесе өте аз қателескен ойыншылар жеңімпаз деп танылады. 8.Орман тұрғындары Тәрбиеші балалардан сұрайды: "Орманда кім тұрады?« Балалар жануарларды (аңдарды, құстарды) кезекпен атайды. Қандай да бір жануар аталған кезде тәрбиеші барлық балаларға оны бейнелеуді ұсынады. Балалар - қалауы бойынша және кезек бойынша (жануар қалай қозғалады, қандай дыбыстар шығарады) бейнелейді. Басқалардан гөрі жақсы бейнелеген бала жеңімпаз болады. Ойын осылай жалғаса береді.

13 слайд
9.Көктемгі сөздер Тәрбиеші жыл мезгілдеріне байланысты сөздерді айтады. Егер сөз көктемге емес (тамшы, бұлақтар, қар, проталин, верба, ұя, одуванчик, сең жүру, су тасқыны және т.б.), жылдың басқа кезеңдеріне қатысты болса, балалар алақандарын соғады. 10.Аралар мен гүлдер Еденде-сары шеңберлер. Бұл гүлдер. Барлық балалар-аралар. Музыка естілгенде, балалар бөлмемен жүгіреді (аралар ұшады). Музыка тоқтаған соң, балалар сары шеңберлердің жанына отырады (аралар гүлдерге отырады). Гүл жетпей қалған аралар ойыннан шығады. Тәрбиеші бір шеңберді алып тастап, ойынды жалғастырады. Ойында соңғы болып қалған бала жеңімпаз болады. 11.Бұны кім жақсы көреді ? Тәрбиеші үй жануарларының жақсы көретін азығын атайды (сондай-ақ суреттерді көрсетуге болады). Балалар азықтың кімге дайындалғанын табу керек. Мысалы: сәбіз (қоян үшін), шөп (сиыр, ешкі, жылқы үшін), астық (тауық, петуха үшін), сүйек (ит үшін), Сүт (мысық үшін). 12.Серуенге барамыз Тәрбиеші балаларға далада жаңбыр жауса, олар әр түрлі іс - қимылдарды қалай атқаратынын көрсетуді ұсынады: серуендеу кезінде-етік кию, плащ кию, түймелерді қадау, қалпақ кию, капюшон кию; серуендеуден келген кезде-капюшонды шешіп, қалпақшаны шешіп, түймелерді шешіп, плащты шешіп, етікті шешу. Ойынды балаларға жылдам қимыл жасауды ұсыну арқылы қайталауға болады.

14 слайд
13.Қолшатыр Тәрбиеші үлкен қолшатыр алады, оны ашып, балаларға түсіндіреді: "жаңбыр әлі жоқ, жүгіруге, секіруге, көңілді болуға болады. Бірақ жаңбыр басталғанда қолшатыр астына тез жасырыну керек". Балалар ойнайды. Тәрбиеші: "Жаңбыр басталды!» дегенде- қолшатыр астына жасыр...