"Кедей күйі" ашық сабақ

1 слайд
Жамбыл Жабаев “ Кедей күйі”, “Мәңке туралы” Айкүміспен айтысы

2 слайд
Жамбыл Жабаев 1846- 1945

3 слайд
«Жамбыл деген – жай атым, Халық – менің шын атым.»

4 слайд
І. Ұйымдастыру кезеңі ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.Сабақтың барысы: ЖАМБЫЛ ЖАБАЕВТЫҢ ӨМІРІ АҚЫННЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖОЛЫ “ ШАҒЫМ”, “КӘДІРБАЙДЫҢ ТӨБЕТІ” САТИРАЛЫҚ ӨЛЕҢДЕРІН ЖАТҚА АЙТУ.

5 слайд
Жамбыл Жабаев халық ақыны, Жамбыл облысы Мойынқұм ауданында туған. Халық ауыз әдебиетінің ірі өкілі. Сүйікті шығармашылығы – айтыс. Батырлар туралы өз халқын қорғаған ерлік істері туралы жырлаған ақын. Соғыс жылдарында Қоршаудағы Ленинград қаласын қорғаған батырларға арнап жазған «Ленинградтық өренім» атты өлеңі көп ұлтты кеңес әдебиетінің ең үздік шығармасы. 1934 жылы Алматыда республикалық айтыстың лауреаты, СССР мемлекеттік сыйлығының лауреаты, 1941 жылы Ленин және Еңбек Қызыл Ту орденімен марапатталған . 1- тапсырма Өмірбаяны

6 слайд
№ жылда р оқиғалар өлеңдері 1. 1846 Жамбыл дүниеге келді. 2. 1916 Жамбыл көтеріліске қатысады. “ Зілді бұйрық”, “Патша әмірі таралды”. 3. 1917 Қазан төнкерісінің куәгері болды “ Менің әкеме”, “Шабданға”, “Шалтабайға”, “Қалиге” 4. 1919 Жетісу ақындарының слетына қатысты 5. 1934 1 Республикалық слетіне қатысты 6. 1936 Мәскеуде қазақ өнерінің онкүндігі өткізілді “ Мәскеу” 7. 1938 Ромен Роллан мен М. Шолохов 75 жылдығымен құттықтады 8. 1945 Қайтыс болды Хронологиялық кесте

7 слайд
2-тапсырма Шығармашылығы Кенен Әзірбаев Дина Нұрпейісова

8 слайд
Фильмнен көрініс

9 слайд
Жамбыл Жабаев – 100 жасаған ақын 3-тапсырма Өлеңдерін жатқа айту.

10 слайд
Жаңа сабақ Х а л ы қ т ы ң м ұ ң - м ү д д ес і н қ о р ғ а ғ а н , қ а за қ х а л қ ы н ы ң б а қ ы т т ы б ол а ш а ғ ы н а р ма н д а ғ а н б ұ қ а р а ш ы л б а ғ ы т т а ғ ы Аб а й , М а х а мб ет, С ү й і н б а й , Ш е р н и я з с е к і л д і а қ ы н д а р м е к т еб і н і ң і р і ө к і л д е р і н і ң б і р і – ж ы р а л ы б ы Ж а мб ы л . Жамбыл шығармашылығын төрт топқа бөліп қарауға болады.Өзі кедейлікті көп көрген ақын алдымен байларды, халықтың қолы жете алмаған байлықты сынайды. Ондай көріністер «Сәт сайланарда», «Мәңке туралы», “Кәдірбайдың төбеті”, «Шалтабайға» т.б. өлеңдерінде жиі кездеседі

11 слайд
“ Кедей күйі” өлеңі –сатиралық үлгідегі шығарма Ақын Қалқабай сияқты талай жастық еңбегіне, төккен теріне қарай жари қоймағанын айтады. Теңсіздік Қалқабайдай қайран жас, Бекеттен нан қоймайды, Жалаң аяқ, жалаң бас Қалқабай неге жарымайды? Кедейдің адал еңбегін қорғайтын болыс-би болмады. Заманның әділетсіздігі баяндалады. Заманның әділетсіздгін, халықты зар илеткен би-болыстардыаш қасқырға теңеп, күлкі етеді. Жалаң аяқ, жалаң бас –аш, кедей адам

12 слайд
“ Мәңке туралы” өлеңі – сатиралық үлгідегі шығарма Өлеңнің шығу тарихы-ақынның аты мен күміс ер-тұрманы жоғалады. Болыс ұрыны жақтап, ақынға теңдік бермейді. Ақын болыс Мәңкеге арызданады. Ұрыны жазалауын өтінеді. Өжет ақын шындықты бетке айтып, сол жерде осы өлеңді шығарады. Өнімі азырақ жерде, Үстіне тұз арта келеді. Ыңыранып отырып алады, Әр алуан қырға салады. Өнімі-ақын өзі ешқандай пара бермейтіндігін айтады. Алуан қырға(ау.мағ.)-болыстың сан алуан қулығын атап тұр.

13 слайд
Ақын ащы шындықты бетке айтатын халық ақыны, өкілі, суырыпсалма төкпе ақын. пысық келеді(ау.мағ.)-ширақ, іскер ұғымында берілген пұшық келеді(ажуа, кекесін)-сүйкімсіз, көңілге қонымсыз іс істеп, халықтың жиркенішін тудырушы өкілдер. Жанғайлық болысы пысық келеді, Мұрындары пұшық келеді.

14 слайд
Айкүміспен айтысы Жамбылдың даңқы алдымен айтыс өнері арқылы шыққан. Өз тұсында небір бұлбұл, небір дүлдүл ақындармен айтысып тізе бүктірген. Алғашқы айтыстары ойын- тойларда өтеді. Жамбыл жастықтың салтын сақтап, Айкүміс, Бұрым, Сара сияқты қыздармен айтысады

15 слайд
Жамбылд ың  жастық шағының мұ ң ды да шуақты сырына   толы ақындық өнерін танытатын сұлу жыры  -  Айкүміспен а йтысы .  Жамбыл Айкүміске  " әуелден - ақ болдың ойда ", "қ ұмары басылмаған албырт едім "  дей отырып , ө зінің жүрек сырын ,  іңкәр көңілін астарлап жеткізеді . М. Жолдасбеков: "Тіптен Жамбыл мен Айкүміс айтысқаннан гөрі, сырласқанға көбірек ұқсайды. Сондықтан да айтыста драмадан г ө рі, лирикалық сыр басым"

16 слайд
 Авторы – Жамбыл Жабаев.  Тақырып – қайырымы жоқ би, халықты емес парақорды жақтап, әділетсіз шешім қабылдаушы Мәңкені келеке мазақ ету.  Жанр түрі – поэзия ( сатиралық өлең).  Идеясы – ажуа, мазақ арқылы бидің намысына тиіп, пара емес, халық мұңын жоқтауға үндеу.  2 шумақ.  33 тармақ.  1 бунақ.  Әдеби теориялық ұғымдар: Теңеу – бұлағымдай, өркеш-өркеш жарасқан, шоқылардай, судай.  Өлеңнің тәрбиелік мәні: Ел билеуші атқа мінерлерді дұрыс жолға шақыру. Әділдік орнатуға шақыру.“ Мәңке туралы” өлеңнің сатылай кешенді талдау

17 слайд
ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ЖҰМЫС САТИРАЛЫҚ ӨЛЕҢ НЕМЕСЕ ШАҒЫН ӘҢГІМЕ ҚҰРАСТЫРУ. ТАҚЫРЫБЫ: « МЕНІҢ ЗАМАНЫМНЫҢ КЕЛБЕТІ » КЕЙІПКЕРГЕ ХАТ “ЖАМБЫЛ АТА...”

18 слайд
«Егер біз Жамбыл даналығын тәу етіп, ұлылығын ұлағат тұтып жатсақ, оның басты себебі Жамбыл арманының адамзаттық арман аңсарымен ұласып жатқандығында. Сондықтан да қазақтың Жамбылына адамзаттың Жамбылы ретінде құрмет көрсетіп, өлмес рухының алдында басымызды иеміз» Н.Ә.Назарбаев

19 слайд