Киелі 7 саны ғылыми жоба

1 слайд
 Аты-жөні: Аты-жөні: Сисенова Гүлназ  Әкесінің аты: Әкесінің аты: Казбековна  Туған жылы: Туған жылы: 15 наурыз 2010 жыл  Сыныбы:Сыныбы: 2  Жетекшісі: Жетекшісі: Хайруллина Р.Б

2 слайд
Тақырыбы: Таңғажайып Таңғажайып 7 саны7 саны

3 слайд
Тақырыптың маңыздылығыТақырыптың маңыздылығы Қазақ халқының салт-санасы мен ата-бабасынан келе жатқан дәстүрін өз бойындағы ерекше қасиеттерін таланты мен дарындылығын, өзгелерден ерекше табиғи қабілеті арқылы биіктерден көріну. Қасиетті сандар арқылы тәрбие берген салт-дәстүрін сол қалпында сақтап қалу. Сонымен қатар бұл киелі сандар туралы ең маңызды, қызықты және түсінікті нәтижелерді жинақтау. Көптеген шешілмеген өзекті мәселелерді атап көрсету. Қазақ халқының салт-санасы мен ата-бабасынан келе жатқан дәстүрін өз бойындағы ерекше қасиеттерін таланты мен дарындылығын, өзгелерден ерекше табиғи қабілеті арқылы биіктерден көріну. Қасиетті сандар арқылы тәрбие берген салт-дәстүрін сол қалпында сақтап қалу. Сонымен қатар бұл киелі сандар туралы ең маңызды, қызықты және түсінікті нәтижелерді жинақтау. Көптеген шешілмеген өзекті мәселелерді атап көрсету.Тақырыптың маңыздылығыТақырыптың маңыздылығы

4 слайд
Мақсаты: 7 санының шығу тарихын біле отырып қолдану аясына назар аудару. Қазақ халқының 7 саны туралы наным сенімдеріне көңіл бөлу, қазіргі кездегі қолдануын оқып үйрену.

5 слайд
Міндеттері:  7 санының өмірде алатын орнын түсіндіру.  7 санының сандар қатарында орнын көрсету.  Киелі 7 санымен танысады.

6 слайд
Математика – ғылымдардың ішінде ең ерте шыққаны, оның тарихы ғасырлар түкпірінде жазу мен сызу жоқ кезде басталған. Адамзат тағылығының даму дәуірінің табалдырығын аттап басқан заманда «артық», «кем», «үлкен», «кіші» ұғымдары туған. Бұлар кейін «тең» ұғымының шығуына негіз болған. Күн көріс қамы тіршілік үшін жүргізілген күрес ерте заманның адамдарын айналасындағы заттарды санауға, нәрселердің мөлшерін өзара салыстыруға, жыл мезгілдерін айыруға мәжбүр еткен. Заттарды санаудан 1, 2 , 3, 4, 5, … т. с. с. натурал сандар ұғымы қалыптасқан. «Нәрселерді санағанда қолданылатын сандар натурал сандар деп аталады. »

7 слайд
Қарап отырсақ, әркімнің өзі сенетін бақытты және бақытсыз сандары болады. Біреудің бақытты саны - 13 , бақытсыз саны - 9 делік. Мұндайға шын көңілімен сенетіндер айдың 13-і күні кез келген тірлігін сенімділікпен іске асырады. Ал 9-ы күні әр қадамын абайлап басып, тіпті үйден шықпай, төрт қабырғаның ішінде күн ұзаққа қамалып отырып алатындар да бар. Cөйтіп, ол 13 саны байқалған жерде ба¬тыл жүрсе, 9-дан үнемі сақтанады. Жеке адамды қойшы, мұндай құбылыстарға жаппай халық боп сенетініміз де бар емес пе? Өзіміздегі «жеті қазына», «ер кезегі үшке дейін», «сәрсенбінің сәтті күні» ұғымдары, тұрақты көршіміз - орыстардың «қасиетті үштігі», америкалықтардың естігенде жандары түршігетін, күні бойы үреймен өткізетін «айдың 13-дегі жұмасы» тағы басқа түсініктер жоғарыда айтқанымызға дәлел бола алады.

8 слайд
Сан атаулының бәрі бірдей қолданылмайды. Атап айтсақ, ерекше мәнде қолданылатын «төрт», «жеті», «тоғыз», «қырық» сандары. Сан есімдердің ішінде кейбір сандар сандық мәнімен қатар басқа мағынада қолданылуымен ерекшеленеді. Бұндай жағдай, әсіресе осы сандардың тұрақты тіркестерде, аңыз- әңгімелерде, жыр-дастандарда, салт-дәстүрлерде және басқа дүниетанымға байланысты қолданылғаны көзге анық түседі. Сонымен бірге бұл құбылыстың тарихы да арыда жатқаны байқалады. бар деп санаса, оны киелі, қасиетті деп ұғатын да ұлттар бар. Біздің ата-бабаларымыз да жеті санын қастерлеп, бірқатар таным-түсінігі мен табиғат құбылыстарын, аспан денелері мен заң, жүйелерді жеті санымен атайды. Аллаһ Тағаладан пенделеріне түскен қасиетті кітаптардың бірі – Тауратта жеті саны 500 рет қайталанады.

9 слайд
Музыкалық аспаптар. Жеті ішекті қазақтың музыкалық аспаптары Сылдырмақ. Қазақ ерте заманда көшпенді халық болғандықтан, түрлі музыкалық аспаптарды тұрмыста кеңінен қолданған. Ағаш, қыш, темір, мүйіз сияқты күнделікті өмірде пайдаланатын шикізаттан алуан түрлі аспаптарды жасап шығарған. Алғашында ол шаруашылыққа қажет бұйым болса, кейіннен ырғақты ұстап тұратын музыкалық аспапқа айналған. Соның бірі сілкімелі аспап – сылдырмақ.

10 слайд
Жетіген

11 слайд
Жеті ішекті Сылдырмақ

12 слайд
Жеті нота: До Ре Ми Фа Соль ЛяСи

13 слайд

14 слайд
КемпірқосақКемпірқосақ

15 слайд
Жеті саны Жеті қазына Жеті ата Жеті қат көк Жеті жұт Жеті жетім Жүйрік ат, Қыран бүркіт, Жүйрік тазы, Берен мылтық, Ақыл білім, Ер жігіт, Сұлу әйел Ата, әке, бала, немере, шөбере, шөпшек, немене Ай, Меркурий (Ғұтрад), Шолпан (Зуһра), Күн, Марс (Миррих немесе Қызыл жұлдыз), Юпитер (Мүштари), Сатурн (Зұхал). құрғақшылық, жұт (мал қырылу), өрт, оба (ауру), соғыс, топан су, зілзала (жер сілкіну) Жерде өлшеу жоқ, аспанда тіреуіш жоқ, таста тамыр жоқ, тасбақада талақ жоқ, Аллаһта бауыр жоқ, жылқыда өт жоқЖеті саны Жеті қазына Жеті ата Жеті қат көк Жеті жұт Жеті жетім Ата, әке, бала, немере, шөбере, шөпшек, немене Ай, Меркурий (Ғұтрад), Шолпан (Зуһра), Күн, Марс (Миррих немесе Қызыл жұлдыз), Юпитер (Мүштари), Сатурн (Зұхал). құрғақшылық, жұт (мал қырылу), өрт, оба (ауру), соғыс, топан су, зілзала (жер сілкіну) Жерде өлшеу жоқ, аспанда тіреуіш жоқ, таста тамыр жоқ, тасбақада талақ жоқ, Аллаһта бауыр жоқ, жылқыда өт жоқ

16 слайд
Жеті атам 1.Қазбек 2.Сейсенғали 3.Рахым 4.Ерғали 5.Есен 6.Ақылбек 7. Баймырза1.Қазбек 2.Сейсенғали 3.Рахым 4.Ерғали 5.Есен 6.Ақылбек 7. Баймырза

17 слайд
Аптаның жеті күні Дүйсенбі Сәрсенбі Сейсенбі Жұма Бейсенбі Сенбі Жексенбі

18 слайд
Жігіттің жеті қазынасы  Жүрдек аты  Қыран бүркіт  Құмай тазы  Ақ мылтығы  Алмас кездік  Ау жылымы  Қара қақпан серті Жүрдек аты  Қыран бүркіт  Құмай тазы  Ақ мылтығы  Алмас кездік  Ау жылымы  Қара қақпан серті

19 слайд
Жеті ырыс Адамның ақыл-ойы, санасы Ит Денсаулық Көңіл Бала Жер Ақ жаулық

20 слайд
Қазақ халқында 7 саны - ерте замандардан киелі сан болып есептеледі. Ол дегеніміз - 7 қазына, ұлттық тағамдардағы 7 түрлі қоспалар, әлемнің 7 кереметі, аптаның 7 күні, кемпірқосақтың 7 түсі, Жетіқарақшы жұлдызы т. б. Ертегілерде 7 батыр, 7 ағайынды, 7 ұл, 7 қыз...т. с. сияқты болып кездеседі. Бастапқыда балалар Қазақ тілінде аптаның жеті күнін еске түсірді. Халқымыздың ежелгі дәстүрінің бірі, бала туғаннан кейін 7 күннен кейін тойлап, адам дүниеден өткеннен кейін 7 күннен кейін жетісін өткізеді.

21 слайд