#1 слайд
Көксағыз. Зертханалық жұмыс №3: «Изопрен көксағызы молекуласының ( бір құрылымдық буыны) шарөзекті моделін құрастыру» 11 сынып химия ҚГБ

1 слайд

#2 слайд
ОҚУ МАҚСАТЫ: 1 11.4.2.25 - диендердің полимерлену реакциялары өнімдерінің шаростерженді модельдерін құрастыру (изопрен)

2 слайд

#3 слайд
Диен көмірсутектерінің жеке өкілдері және олардың қолданылуы 1. Дивинил (бутадиен-1,3) – өзіне тән өткір иісі бар, түссіз газ. Мұнайды өңдегенде түзіледі және табиғи газ құрамындағы бутан мен бутадиенді катализдік дегидрлеп алады. Синтездік көксағыздар (бутадиен, бутадиен-стирол, бутадиен-нитрил), лактар, пластмасса және т.б. Заттар өндірісінің маңызды шикізаты. 2. Изопрен (2-метилбутадиен-1,3)– түссіз сұйық зат. Синтездік көксағыздың мономері. Одан алынған изопрен көксағызы табиғи көксағыздың синтездік алмастырушысы болып табылады. 3. Хлорпрен (2-хлорбутадиен-1,3) – түссіз сұйық зат. Оны винилацетиленнен алуға болады. Хлорперенді полимерлеп, химиялық төзімді, жанбайтын хлорперен көксағызын алады.

3 слайд

#4 слайд
Көксағыз (каучук) бен резеңке Көксағыз немесе каучук табиғи және синтездік болып бөлінеді. Табиғи көксағыз кейбір өсімдіктердің сүтті шырындарында болады. Табиғи көксағыз негізінен, Бразилияда өсетін гевея ағашынан алынады. Ал синтездік көксағызды негізінен, 2-метилбутадиен-1,3-ті полимерлеу арқылы алады. Табиғи көксағыз изопереннің цис-полимері, құрамындағы метилен топтары () қос байланыстың бір жағын ала орналасады, оны стерореттелген цис-дивинил деп атайды. Ал метилен топтары () қос байланыстың екі жағына орналасса, стероретсіз транс-бутадиен түзіледі. стереореттелген цис-дивинил стереоретсіз транс-бутадиен

4 слайд

#5 слайд
Көксағыз (каучук) бен резеңке Стереореттелген цис-дивинил көксағызы үйкеліске төзімділігі мен серпімділігі табиғи көксағыздан жоғары. Ал стереоретсіз бутадиен көксағызының үйкеліске төзімділігі мен серпімділігі табиғи көксағыздан төмен. Көксағыздың аса маңызды қасиеті – оның майысқақтығы. Сонымен бірге ол суды, газды өткізбейді және электр оқшаулағыш. Көксағыз суда ерімейді, ал этил спиртінде аздап ериді, ал бензин мен хлороформ сияқты еріткіштерде әуелі ісініп, сосын ериді. Температура жоғарылағанда көксағыз жұмсарып, жабысқақ болады. Ал температура төмендегенде қатайып, морт сынғыш болады.

5 слайд

#6 слайд
Көксағыз (каучук) бен резеңке Көксағыздың жоғарыдағы айтылған қолайсыз қасиеттерін жою үшін оны вулкандайды, яғни күкірт қосып қыздырып, резеңкеге айналдырады. Күкірт атомы көксағыздың қос байланыстарының кейбіреулерімен қосылып, оның жазықтық құрылымын кеңістік құрылымға айналдырады. Резеңкенің иілгіш, созылғыш қасиеттері көксағыздыкінен жоғары болады. Сонымен бірге көксағызға қарағанда температураның ауытқуына төзімдірек болады. Көксағыздан резеңке алған кезде, ондағы күкірттің мөлшері жалпы массаның 2-3%-ындай болады. Егер күкірт қажетті мөлшерден көбірек қосылса, онда созылмайтын қатты зат – эбонит алынады.

6 слайд

#7 слайд
Келесі полимерлерге мономер болатын қосылыстардың формулаларын жазыңдар және оларды атаңдар: Жұптық жұмыс тапсырмасы: Дескриптор: диендердің полимерлену реакциялары өнімдерінің шаростерженді модельдерін құрастырады-2 балл (изопрен)

7 слайд

#8 слайд
Топтық жұмыс тапсырмасы: Каучуктарды алу формуласын жазыңдар І топ ІІтоп ІІІ топ Дескриптор: диендердің полимерлену реакциялары өнімдерінің шаростерженді модельдерін құрастырады-2 балл (изопрен)

8 слайд

#9 слайд
Жеке жұмыс тапсырмасы:«Изопрен көксағызы молекуласының ( бір құрылымдық буыны) шарөзекті моделін құрастыру» Изопрен резеңке молекуласының шар тәрізді моделін құрастырыңыз. «Көміртегі» атомында бір-бірінен бірдей қашықтықта орналасқан төрт нүктені белгілеп, оларға «көміртегі» немесе «сутегі» шарлары бекітілген таяқшаларды салыңыз. Енді изопрен резеңке молекуласының масштабтық моделін құрастырыңыз. Изофрен резеңке молекуласының кеңістіктік формасын қағазға салыңыз.  Сұрақтарға жауап беріңіз:   1.Изопрен резеңкесінің артықшылығы қандай (3)? ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ________________________________________ 2.Изопрен резеңкесінің кемшіліктері қандай?? ___________________________________________________________________ _____________ ___________________________________________________________________ _____________ 3.Изопрен резеңке қайда қолданылады? ___________________________________________________________________ _____________ Дескриптор: Әрбір сұрақ-2балл Барлығы- 6 балл

9 слайд

#10 слайд
ЕББҚ-тапсырмасы: табиғи каучукты қай жерден және кім тапқан? 1-10 балл

10 слайд

#11 слайд
РЕФЛЕКСИЯ Үйге тапсырса: Көксағыз.

11 слайд