Коммерциялық құпия

1 слайд
Коммерциялық құпия Қабылдаған: Жақыпбекова Г.Т Орындаған:Оспанова А.ОҚР білім және ғылым министрлігі М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті «Жаратылыстану ғылымдары және педагогикасы» Информатика кафедрасы

1 слайд

2 слайд
ЖОСПАР  1 . КІРІСПЕ  2 . Негізгі бөлімі. Коммерциялық құпияның мәні және оны құрайтын мәліметтердің жіктелуі  3 . Қорытынды  4 . Пайдалығанылған әдебиеттер тізімі

2 слайд

3 слайд
Коммерциялық құпия кәсіпорынның меншігі болып табылады. Оның мақсаты- кәсіпорынға бәсекелестік күрес жағдайында экономикалық артықшылықтарды қамтамасыз ету.

3 слайд

4 слайд
 Коммерциялық құпия – заңды негізде еркін қол жеткізуге адамдардың шектеулі тобы ие болатын, жариялануы, алынуы, пайдалануы оның мүдделеріне залал келтіруі мүмкін ақпарат.

4 слайд

5 слайд
II. Коммерциялық құпияның мәні және оны құрайтын мәліметтердің жіктелуі   Кәсіпкерлік құпия – кәсіпорынның қызмет туралы мәліметтерді жариялауға (мәліметтерді пайдалануға шектеу қою) кәсіпорынның, кәсіпкердің заңмен қорғалатын құқығы.

5 слайд

6 слайд
Коммерциялық құпияны қорғау үшін кәсіпорын әкімшілігі мыналарды белгілейді: 1.Мәліметтің коммерциялық құпияға жату ережесін. 2.Коммерциялық құпияны білетін адамдардың тізімін. 3.Құпиялық режимін,коммерциялық құпия істерді жүргізу тәртібін, оның есебін, құпиялылығын сақтау, көбейту, жою мерзімі мен тәртібін.

6 слайд

7 слайд
Арнайы бұйрықпен басшы кәсіпорынның коммерциялық құпия мәліметтің тізімін бекітеді. Коммерциялық құпияға қатысы бар адамдар қолхат беру арқылы бұйрық пен және оның қосымшаларымен таныса алады. Кәсіпорынның құпия мәліметтері туралы ереже жасалуы да мүмкін. Құпия мәліметтердің үлгі тізімі мынадай түрде рәсімделуі мүмкін. Кез келген ұйымның комерциялық құпиялығын құрайтын мәліметтердің тізімі:

7 слайд

8 слайд
• Несиелердің мөлшері, тауар өндіру мен қызмет көрсетудің көлемі, әріптес фирмалардың атауы, табыстың мөлшері оның бөлінуі, келіссөз құжаттары, коммерциялық келісім, төлем, қызмет көрсету шаралары; • Қызметкерлердің еңбекжалақысы, кәсіпорын қызметкерлері туралы мәлімет, өткізу жүйесі, өткізу ауданы;

8 слайд

9 слайд
Коммерциялық құпияны құрайтын ақпарат талаптары: 1. Ақпаратты ашық түрде қолдану кәсіпорынға зиян келтіруімен байланысты. 2. Заңдық негізде ақпарат жалпыға белгілі немесе жалпыға тиімді болмайды. 3.Ақпарат қорғалуды қажет етеді, ол себебі мемлекеттік секрет болып табылмайды және авторлық және патенттік құқықпен қорғалмаған. 4 Кәсіпорын экономикалық немесе басқа пайда бойынша 5.Бұл мәліметтердің жасырылуы қоғамға зиян келтірмейді.

9 слайд

10 слайд
Төмендегі ақпараттар коммерциялық құпияны құрайды: -Фирманың сауда қатынастары; -Ұйымдар мен қаражат айналымының өлшемі; - Өткізу нарығының жағдайы; - Банк операциялары;

10 слайд

11 слайд
-Жеткізушілер мен тұтынушылар; -Патенттер мазмұны; -Капитал құрылымы; - Инвестициялар жоспары; -Келісім шарттары; -Тауар бағасының құрылуы;

11 слайд

12 слайд
Өндірістік құпия мына ақпараттарды қорғайды: -Өндіріс тәсілі мен технологиясын; -Еңбек ұйымын; -Техникалық ашылулар мен өнертабуларды; -Зерттеу жұмыстарының сипатымен мақсатын.

12 слайд

13 слайд
Коммерциялық құпия болып табылатын мәмілеттерді кәсіпорынның қызмет сферасы мен сипатына байланысты келесі топтарға бөлуге болады: -Қаржылық қызмет туралы мәліметтер. -Нарық туралы ақпарат; -Өндіріс, жұмыс орындау, қызмет көрсету туралы мәліметтер;

13 слайд

14 слайд
Әрбір кәсіпорында өзіндік ерекшелігіне сәйкес ақпараттар бірнеше түрге бөлінуі мүмкін: -Жабық ақпарат; -Қызметтік қолданысқа арналған ақпарат; -Қол жетімділігі шектеулі ақпарат; -Еркін қолданысқа арналған ақпарат.

14 слайд

15 слайд
-Ғылыми әзірлемелер туралы мәліметтер; -Материялды- техникалық қамтамасыз ету жүйесі туралы мәліметтер; -Кәсіпорын қызметкерлері туралы мәліметтер; -Кәсіпорынды басқару қағидалары мәліметтер.

15 слайд

16 слайд
Коммерциялық құпияны қорғау үшін, ең алдымен, мұндай мәліметтерді жариялауға шектеулер қою қажет. Ол үшін кәсіпорында белгілі бір құжаттар дайындап, бірқатар іс- шараларды жүзеге асыруы керек: коммерциялық құпияны құрайтын құпия сипатқа ие болатын мәліметтер тізімін анықтау қажет ; коммерциялық құпияны қорғау қалай жүзеге асырылатындығы жөнінде ереже дайындау қажет .

16 слайд

17 слайд
Кәсіпорыннан құпия ақпарат төмендегілер арқылы тарауы мүмкін:  Мемлекеттік бақылаушы органдардың заңсыз жолмен қол жеткізуі ( мысалы, негізсіз тексеру, заңсыз талап ету т.б.);  Бәсекелестердің шпионаждық тәсілі ;  Әлеуетті инвесторлардың әділетсіз әрекеттері ( мыс. Жаңа жобаларды қаржыландыру мүмкіндігін айта отырып ақпараттар алу);

17 слайд

18 слайд
-Бизнестегі әріптестердің немесе кеңес беруші мамандардың өз мақсаттарына пайдалануы немесе жариялауы ; -Ұжымдағы қызметтерлердің өз мақсаттарына пайдалануы немесе үшінші жаққа беруі (таратуы)

18 слайд

19 слайд
 әзірленген құжаттар негізінде лауазымдық нұсқаулықтарға өзгертулер мен толықтырулар енгізу қажет;  кәсіпорынның барлық қызметтерлеріне хабарлай отырып, жауапкершілік пен жазалау мәселесін қатаң ескерту қажет ;  коммерциялық құпияны сақтау үшін қажетті барлық жағдайлар жасауы тиіс.

19 слайд

20 слайд
Коммерциялық құпия болып табылатын ақпаратты қорғау барысында кәсіпорын мынандай міндеттерді шешуі қажет:  Бірінші, ол өз қызметі жөнінде тұтынушылар және жабдықтаушыларды ақпараттық мәліметтермен қамтамасыз ету және жарнамалауы қажет.  Екінші, кәсіпорын қызметінің көптеген аспектілерін жарнамалауы үшін, оның нақты ақпараттық мәліметтерін ашық пайдаланбау мүмкін емес. Бұл жағжайда кәсіпорынның коммерциялық құпиясын ашу проблемасы туындайды.

20 слайд

21 слайд
Коммерциялық құпияны қорғауды қамтамасыз ету І шкі Сыртқы Құқықтық ұйымдық техникалық Психологиялық

21 слайд

22 слайд
Құқықтық 1. Коммерциялық құпияның сақтауын қамтамасыз ететін ереже қабылдау 2. Толық материялдық жауапкершілік туралы шарт жасасу 3. Коммерциялық құпияны жарияламау жөнінде және оның жауапкершілігін ескертетін қолхат алу   Ұйымдық 1.Арнайы бөлімшелер құру. 2.Құпия іс- қағаздарын жүргізуді ұйымдастыру 3.Құпиялылықт ы қамтамасыз етуге жауапты адамды тағайындау. 4. Ақпаратқа қол жеткізудің рұқсат ету жүйесін әзірлеу.   Техникалық 1.Ақпараттың таралуы мүмкін көздерін анықтау. 2. Ақпаратты сақтау үшін арнайы құралдар мен бағдарламалық өнімдерді сатып алу және монтаждау. 3.Ақпараттың тарату аналдарын іздеу және техниалық қорғау бойынша жүйелі түрде іс-шаралар жүргізу.   Психологиялық 1.қызметкерлер мен, әріптестер мен және тұтынушыларме н түсіндіру жұмыс тарын жүргізу. 2.Ұжымда қолайлы жағдай жасау. 3.Күмәнді адамдарды анықтаумен байланысты түрақты түрде тексерістер жүргізу.

22 слайд

23 слайд
Коммерциялық құпияны қорғауды ұйымдастыру кезінде оның экономикалық тиімділігіне де көңіл бөлу қажет. Сондықтан мынандай екі жаңдайды ескеру керек:  жұмсалатын шығындар коммерциялық құпия жария болған жағдайда, болуы мүмкін экономикалық зиянмен саластырған аз болуы тиіс;  Коммерциялық құпияны сақтауды қамтамасыз етудің жоспарланған іс-шаралары кәсіпкерлік қызметтің экономикалық тиімділігін арттыруға септігін тигізуі қажет.

23 слайд

24 слайд
Қорытынды Коммерциялық немесе қызметтік құпияны жариялаган немесе заңсыз пайдаланган жағдайда қызметкер ҚР заңнамасымен белгіленген тіртіптік, азаматтық- құқықтық және басқа да жауапкершілікке тартылады. Коммерциялық құпия заңмен қорғалады. Коммерциялық құпияны құрастыратын мәліметтер белгілеу тәртібі, оны қорғау құралдары, құпия құрамына кіруге тиіс мәліметтер тізімі заңнамамен белгіленеді. Коммерциялық құпияға мемлекеттік бақылау функцияларын, тергеу немесе сот іс- әрекеттерін орындау арқылы, қызмет жағдайымен және т.б қол жеткізе алатын тұлғалар оны басқа тұлғаларға жарияламауға міндетті.

24 слайд

25 слайд
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі Коммерциялық құпия туралы заң Кәсіпкерлік құпия Коммерциялық құпия және оны қорғау әдістері

25 слайд