1 слайд
КөшпелілерКөшпелілер
туралы түсініктуралы түсінік
2 слайд
Көшпелілер немесе көшпелі қоғам, көшпелі өркениет
дегеніміз — негізгі кәсібі мал шаруашылығы болып,
күнкөрісінің көзі мал өнімдерінен тұратын, белгілі бір
қалыптасқан жүйемен көшіп-қонып тіршілік ететін
адамдардың әлеуметтік-экономикалық, саяси
қауымдастығы және өркениеті. Көшпелілер туралы мәліметКөшпелілер туралы мәлімет
3 слайд
Көшпелілер өркениетін зерттеу мәселелері.
Көшпелілер туралы түсінік, алдымен
отырықшы халықтар арасында қалыптасты.
Б.з.д. V ғасырда өмір сүрген тарихшы
Геродот көшпелі скиф тайпаларының
тұрмысын мадақтап жазды. Көшпелілердің
табиғат аясындағы өмірін басқа да антик
тарихшылар, философтар, орта ғасырлар
ойшылдары сипаттады. Оларға табиғаттың
төл баласы сияқты көшпелілер өмірі таза,
қулық-сұмдықтан, отырықшы-қалалық
өркениеттің жаман қасиеттерінен ада
болып көрінді.
4 слайд
Сонымен қатар көшпелілер туралы нашар түсініктер де
сол ерте заманда-ақ қалыптасты. Көне Қытайда
«көшпелілер — жабайы, мәдениеттің қас жауы» деген
түсінік қалыптасты. Еуропада да көшпелі ғұндарды
«тағы жабайылардың тұқымы, өркениеттің жауы» деп
есептеді.
5 слайд
XVIII—XIX ғасырлардағы Еуропа ғалымдары да
көшпелілер туралы өз көзқарастарын білдіріп
отырды. Мысалы, Монтескъе көшпелілер қоғамын
«әділетті, теңдікті қоғам» десе, Фергюсон,АдамСмит:
«Көшпелілерде мүлік теңсіздігі, әлеуметтік теңсіздік
ерте пайда болды», — деген. Ал философ Кант:
«Мемлекеттің өзі көшпелілер мен отырықшы-
егіншілердің өзара қақтығысынан, қорғаныс
мақсатында пайда болды» деген тұжырым жасайды.
Атақты философ Ф. Гегелъ: «Көшпелілерде
әлеуметтік қарама-қайшылық болғанымен, мемлекет
болған жоқ», — деп есептеген.
6 слайд
XX ғасырдағы Еуропа
ғалымдарының
көшпелілікке көзқарасы
әртүрлі болғанымен, бұл
қоғамның жағымсыз
жақтарына ғана назар
аудару басым болды.
Мысалы, Ратцелъ,
Гумплович, Торнвалъд,
Тойнби деген ғалымдар:
«Көшпелілер өз бетімен
өркениет жасауға қабілетсіз,
олар мемлекетті, басқа да
өркениет жетістіктерін
отырықшы елдерді жаулап
алу арқылы ғана үйренді»
деген тұжырымдар айтты.
7 слайд
Көшпелілік кеңес ғылымында XX ғасырдың 20
—40-жылдарынан бастап зерттеліп келеді.
Бұл саладағы кеңес тарихшыларының
еңбектерінде де маркстік-лениндік көзқарас
басым болды, зерттеушілер, негізінен алғанда,
көшпелілердің қоғамдық құрылысына ғана мән
берді. Мысалы, А.П.Чулошников деген
зерттеуші: «Көшпелілерде таптық қоғам
болған жоқ, тек рулық қауым болды», — десе,
П.Кушнер: «Көшпелілерде «рулық мемлекет»,
феодализмнің бастапқы нышандары ғана
пайда болды», — дейді.
8 слайд
Назарларыңызға Назарларыңызға
рақмет!!!рақмет!!!
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз