«Логикалық есептерді шешудің әдіс-тәсілдері»-ғылыми жұмыс Слайд
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Мектептің атын жазасыз
Жобаның тақырыбы:
«Логикалық есептерді шығару
және қолдану»
Секциясы: математика
Оқушы:
Ғылыми жетекші :
2021-202 оқу жылы
1 слайд
Мектептің атын жазасыз Жобаның тақырыбы: «Логикалық есептерді шығару және қолдану» Секциясы: математика Оқушы: Ғылыми жетекші : 2021-202 оқу жылы
2 слайд
Жоспары:
1.Логикалық есептердің түрлері, шығару, зерттеу жолдары
2.Логикалық есептерді теңдеу құру және теңдеулер жүйесі
арқылы шығару
2.3.Логикалық есептердің құрамындағы әріптерді санмен
алмастыру арқылы есептеу
2.4.Логикалық тест
2 слайд
Жоспары: 1.Логикалық есептердің түрлері, шығару, зерттеу жолдары 2.Логикалық есептерді теңдеу құру және теңдеулер жүйесі арқылы шығару 2.3.Логикалық есептердің құрамындағы әріптерді санмен алмастыру арқылы есептеу 2.4.Логикалық тест
3 слайд
Зерттеу тақырыбының
өзектілігі:
«Ақыл – ойды тәртіпке келтіретін
математика, сондықтан оны оқу керек»
М.В. Ломоносов
Математиканы оқыту арқылы мәселені талай білуге, нақтылауға, ұғымдарды анықтауға, ой
қорытулар жасауға, дәлелдеуге тағы басқа іс – жүзінде қадам сайын логикалық білім беріледі.
Математиканың өмірмен байланысы анық. Миды жаттықтыру үшін адамға математиканы үйрену, есеп
шығару, математиканың бүкіл заңдарын басқа ғылымдарды оқығанда пайдаланады. Біздің өміріміздегінің
бәрі бір – бірімен тығыз байланысты. Тіршілік құбылыстарын бір – бірінен бөліп зерттеуге болмайды.
Математиканың басқа ғылымдармен байланысын анықтайық. Оның химиямен, физикамен,
биологиямен, информатикамен тығыз байланыста. Ал тарихпен ше? Тарих толығымен даталардан және
оған сәйкес оқиғалардан тұрады. Оларды есте сақтау үшін ойлау қабілеті немесе оқиғалардың логикалық
тізбегін қадағалай білу қажет. Географиямен байланысына келсек, қалалардың ара қашықтығын
анықтағанда масштаб, қолда бар карталар есепке алынады, қарапайым математикалық есептеулер арқылы
қажетті деректерді алуға болады.
3 слайд
Зерттеу тақырыбының өзектілігі: «Ақыл – ойды тәртіпке келтіретін математика, сондықтан оны оқу керек» М.В. Ломоносов Математиканы оқыту арқылы мәселені талай білуге, нақтылауға, ұғымдарды анықтауға, ой қорытулар жасауға, дәлелдеуге тағы басқа іс – жүзінде қадам сайын логикалық білім беріледі. Математиканың өмірмен байланысы анық. Миды жаттықтыру үшін адамға математиканы үйрену, есеп шығару, математиканың бүкіл заңдарын басқа ғылымдарды оқығанда пайдаланады. Біздің өміріміздегінің бәрі бір – бірімен тығыз байланысты. Тіршілік құбылыстарын бір – бірінен бөліп зерттеуге болмайды. Математиканың басқа ғылымдармен байланысын анықтайық. Оның химиямен, физикамен, биологиямен, информатикамен тығыз байланыста. Ал тарихпен ше? Тарих толығымен даталардан және оған сәйкес оқиғалардан тұрады. Оларды есте сақтау үшін ойлау қабілеті немесе оқиғалардың логикалық тізбегін қадағалай білу қажет. Географиямен байланысына келсек, қалалардың ара қашықтығын анықтағанда масштаб, қолда бар карталар есепке алынады, қарапайым математикалық есептеулер арқылы қажетті деректерді алуға болады.
4 слайд
Зерттеу нысаны:
Логика-(грек тілінен алынған Logic- сөз, ой,ойлау, ақыл -ой) ойлаудың заңдылықтары, түрлері
және әдістері туралы ғылым.Ой қорыту түрлері және әдістері туралы ілім Ертедегі
Шығыста(Қытай, Үнді) пайда болды. Кейін грек ойшылдары ары қарай дамытты.
Математика ғылымы ішіндегі математикалық логиканың ғылыми бағыты қарқынды даму
үстінде. Оның ғылыми нәтижелері кибернетикада, информатикада, басқару теориясында,
гуманитарлық ғылымдарда табуда.
Кезкелген мемлекеттің экономикасының табыстылығы сол елдің
басқару элитасының іскерлігіне және білім, ғылым және өндірістегі адамдардың интеллектуалды
деңгейіне тікелей байланысты.
«Ойнай білетін адам-ойлай да біледі» демекші, ерте заманнан адамдар өз балаларының
дамуына назар аударып, оларды ойын мен қызықты есептер арқылы ақылды адам етіп тәрбиелеуге
тырысқан.
4 слайд
Зерттеу нысаны: Логика-(грек тілінен алынған Logic- сөз, ой,ойлау, ақыл -ой) ойлаудың заңдылықтары, түрлері және әдістері туралы ғылым.Ой қорыту түрлері және әдістері туралы ілім Ертедегі Шығыста(Қытай, Үнді) пайда болды. Кейін грек ойшылдары ары қарай дамытты. Математика ғылымы ішіндегі математикалық логиканың ғылыми бағыты қарқынды даму үстінде. Оның ғылыми нәтижелері кибернетикада, информатикада, басқару теориясында, гуманитарлық ғылымдарда табуда. Кезкелген мемлекеттің экономикасының табыстылығы сол елдің басқару элитасының іскерлігіне және білім, ғылым және өндірістегі адамдардың интеллектуалды деңгейіне тікелей байланысты. «Ойнай білетін адам-ойлай да біледі» демекші, ерте заманнан адамдар өз балаларының дамуына назар аударып, оларды ойын мен қызықты есептер арқылы ақылды адам етіп тәрбиелеуге тырысқан.
5 слайд
«Ойнай білетін адам-ойлай да біледі» демекші, ерте заманнан адамдар өз
балаларының дамуына назар аударып, оларды ойын мен қызықты есептер
арқылы ақылды адам етіп тәрбиелеуге тырысқан. Есепті шешудің ұтымды,
жеңіл жолдарын табуға балалардың логикалық ойлау қабілетін дамытуға
ықпал ету, математикаға деген қызығушылығын тудыратынын өмірде
көрсетіп отыр. Есептердің шарттары мен талаптарының сурет, кесте, өлең,
жұмбақ, логикалық түрде берілуі қандай да бір әдістермен шешуге
талпындыратыны байқалады. Логикалық ойлауды логикалық және қызықты
математикалық есептердің көмегімен жүргізу керек.
Логика дегеніміз спортшыға да, бишіге де, жазушыға да, құрылысшыға да керек.
Өз атыңды, сезіміңді логикалық тұрғыда жеткізе білу де үлкен өнер
5 слайд
«Ойнай білетін адам-ойлай да біледі» демекші, ерте заманнан адамдар өз балаларының дамуына назар аударып, оларды ойын мен қызықты есептер арқылы ақылды адам етіп тәрбиелеуге тырысқан. Есепті шешудің ұтымды, жеңіл жолдарын табуға балалардың логикалық ойлау қабілетін дамытуға ықпал ету, математикаға деген қызығушылығын тудыратынын өмірде көрсетіп отыр. Есептердің шарттары мен талаптарының сурет, кесте, өлең, жұмбақ, логикалық түрде берілуі қандай да бір әдістермен шешуге талпындыратыны байқалады. Логикалық ойлауды логикалық және қызықты математикалық есептердің көмегімен жүргізу керек. Логика дегеніміз спортшыға да, бишіге де, жазушыға да, құрылысшыға да керек. Өз атыңды, сезіміңді логикалық тұрғыда жеткізе білу де үлкен өнер
6 слайд
Логикалық есептердің түрлері, шығару,
зерттеу жолдары
Адамның ерекше қасиеттерінің бірі - есепті дұрыс шеше білу. Менің мақсатым - әр түрлі
қиындықтағы есептерді дұрыс шығара білуге үйрену. Біздің заманымыз ғылым мен
техниканың қарқынды дамуымен ерекшеленеді. Сондықтан әрбір мектеп оқушысының
алдында тұрған міндеті – қазіргі заманғы математикалық логиканың негізін түсіне білу,
логикалық есептерді шеше білу. Математикалық логиканы білмейінше, оны ойдағыдай
меңгеру қиын. Өйткені бүгінгі күні ғылым мен техниканың қарыштап дамуы ол адамның
ойлау қабілетінің ең ірі жетістіктері болып табылуда.
Арнайы формуланы қолдануға келмейтін әрқайсысына өзінше талдау жасауды қажет ететін
есептерді логикалық есептер дейміз.
6 слайд
Логикалық есептердің түрлері, шығару, зерттеу жолдары Адамның ерекше қасиеттерінің бірі - есепті дұрыс шеше білу. Менің мақсатым - әр түрлі қиындықтағы есептерді дұрыс шығара білуге үйрену. Біздің заманымыз ғылым мен техниканың қарқынды дамуымен ерекшеленеді. Сондықтан әрбір мектеп оқушысының алдында тұрған міндеті – қазіргі заманғы математикалық логиканың негізін түсіне білу, логикалық есептерді шеше білу. Математикалық логиканы білмейінше, оны ойдағыдай меңгеру қиын. Өйткені бүгінгі күні ғылым мен техниканың қарыштап дамуы ол адамның ойлау қабілетінің ең ірі жетістіктері болып табылуда. Арнайы формуланы қолдануға келмейтін әрқайсысына өзінше талдау жасауды қажет ететін есептерді логикалық есептер дейміз.
7 слайд
Логикалық есептердің түрлерінде шығару,
зерттеу жолдары мынадай жанрлары болады:
бас қатыру есебі,
кроссворд
математикалық викторина
сиқырлы шаршы
сан ребустары
математикалық фокус
сіріңке немесе ши есептері көне есеп әріпті есеп
Судоку, т. б.
7 слайд
Логикалық есептердің түрлерінде шығару, зерттеу жолдары мынадай жанрлары болады: бас қатыру есебі, кроссворд математикалық викторина сиқырлы шаршы сан ребустары математикалық фокус сіріңке немесе ши есептері көне есеп әріпті есеп Судоку, т. б.
8 слайд
Әртүрлі логикалық есептер:
Қайрат және Сәкен Ерланға қонаққа барып
жүрді. Қайрат екі күннің бірінде, ал Сәкен үш
күннің бірінде келді. Қандай да бір уақыт
аралығында 20 күнде Ерлан осы екі қонақтың
ең болмағанда бірін күткені белгілі болды.
Ераланға қонаққа неше рет Қайрат, неше рет
Сәкен келді.
8 слайд
Әртүрлі логикалық есептер: Қайрат және Сәкен Ерланға қонаққа барып жүрді. Қайрат екі күннің бірінде, ал Сәкен үш күннің бірінде келді. Қандай да бір уақыт аралығында 20 күнде Ерлан осы екі қонақтың ең болмағанда бірін күткені белгілі болды. Ераланға қонаққа неше рет Қайрат, неше рет Сәкен келді.
9 слайд
Шешуі:
Әрбір қатар төрт күнде Қайраттың жалғыз өзі
екі рет, Сәкеннің жалғыз өзі бір рет, Қайрат пен
Сәкен бірге бір рет келген. Сонымен төрт күнде
Қайрат 3 рет, Сәкен 2 рет болған. Сонда 20
күнде Қайрат 15 рет, ал Сәкен 10 рет Ерланда
қонақта болған.
9 слайд
Шешуі: Әрбір қатар төрт күнде Қайраттың жалғыз өзі екі рет, Сәкеннің жалғыз өзі бір рет, Қайрат пен Сәкен бірге бір рет келген. Сонымен төрт күнде Қайрат 3 рет, Сәкен 2 рет болған. Сонда 20 күнде Қайрат 15 рет, ал Сәкен 10 рет Ерланда қонақта болған.
10 слайд
Астанадан Қарағандыға жету
үшін 2 сағат 30 минут қажет. Ал
Қарағандыдан Астанаға қайтуға
150 минут керек. Неге олай?
10 слайд
Астанадан Қарағандыға жету үшін 2 сағат 30 минут қажет. Ал Қарағандыдан Астанаға қайтуға 150 минут керек. Неге олай?
11 слайд
Шешуі:
150 минут =2 сағат 30 минут.
11 слайд
Шешуі: 150 минут =2 сағат 30 минут.
12 слайд
Бас қатыру есептері:
Оқушылардың ұшқыр ойлауына, қоршаған ортаны геометриялық
тұрғыда қабылдауына жақсы әсер ететін ойындардың бірі-бас
қатырғыш.
Бас қатырғыш есептері шығарып көрейік.
Бас қатыру- тапқырлықты, алғырлықты талап ететін есептер мен
ойындар
Танграм. Бұл есепті шығаруда екі топқа бөлініп жарыс ұйымдастыруға
болады. Логикалық ойлауды дамытуға ықпал жасап, жазықтықтағы
геометриялық қабылдауды жақсартатын бұл есеп алғашында
қарапайым көрінгенімен, күрделі болып табылады. Көбіне бұл есепті
балабақша бүлдіршіндері мен бастауыш оқушыларына жақсы.
Балалардың ойлау қабілеті дамып, қызығып орындайтын ойын есебі.
12 слайд
Бас қатыру есептері: Оқушылардың ұшқыр ойлауына, қоршаған ортаны геометриялық тұрғыда қабылдауына жақсы әсер ететін ойындардың бірі-бас қатырғыш. Бас қатырғыш есептері шығарып көрейік. Бас қатыру- тапқырлықты, алғырлықты талап ететін есептер мен ойындар Танграм. Бұл есепті шығаруда екі топқа бөлініп жарыс ұйымдастыруға болады. Логикалық ойлауды дамытуға ықпал жасап, жазықтықтағы геометриялық қабылдауды жақсартатын бұл есеп алғашында қарапайым көрінгенімен, күрделі болып табылады. Көбіне бұл есепті балабақша бүлдіршіндері мен бастауыш оқушыларына жақсы. Балалардың ойлау қабілеті дамып, қызығып орындайтын ойын есебі.
13 слайд
Танграм:
13 слайд
Танграм:
14 слайд
Рубиктің кубигі:
Рубиктің кубигі- 1977 жылы венгр дизайнері Энро Рубик ойлап тапқан
бас қатыру есебі. Бұл 26 кубты біріктіретін, бірақ динамикалық, куб пішінді
үш жазықтықта айналатын архитектуралық конструкциялы макет
еркіндік дәрежесінің және өзара комбинация санының үлкен болуына
байланысты логикалық ойлау және кеңістікте елестету қабілетін
дамытады.
Қоршаған ортаны қате қабылдауына байланысты адамның кеңістіктік
және бейнелі ойлауы дамымайды. Рубиктің кубигі- оқушының кеңістікте
елестету қабілетін дамытуға ықпалын тигізетін ерекше жаттығулардың
бірі.
14 слайд
Рубиктің кубигі: Рубиктің кубигі- 1977 жылы венгр дизайнері Энро Рубик ойлап тапқан бас қатыру есебі. Бұл 26 кубты біріктіретін, бірақ динамикалық, куб пішінді үш жазықтықта айналатын архитектуралық конструкциялы макет еркіндік дәрежесінің және өзара комбинация санының үлкен болуына байланысты логикалық ойлау және кеңістікте елестету қабілетін дамытады. Қоршаған ортаны қате қабылдауына байланысты адамның кеңістіктік және бейнелі ойлауы дамымайды. Рубиктің кубигі- оқушының кеңістікте елестету қабілетін дамытуға ықпалын тигізетін ерекше жаттығулардың бірі.
15 слайд
Математикалық кроссворд.
Математикалық кроссворд.
Кроссворд(ағылшын сross-«көлденең» және
word- «сөз»)- сұрақтардың жауаптары тік және
көлденең жолдардың қиылысуына әріп
сәйкестігі ескеріліп толтырылатын бас қатыру
есебі
15 слайд
Математикалық кроссворд. Математикалық кроссворд. Кроссворд(ағылшын сross-«көлденең» және word- «сөз»)- сұрақтардың жауаптары тік және көлденең жолдардың қиылысуына әріп сәйкестігі ескеріліп толтырылатын бас қатыру есебі
16 слайд
16 слайд
17 слайд
Шығармашылық есебі:
1
2 3
4
Көлденеңінен: 2.Бір немесе
бірнеше цифрлардан тұратын
жазу. 4.Математикалық
амалдың белгісі.
Тігінен: 1.Ойлау мен есептеу
арқылы орындалатын
жаттығу.
4.Санауға қолданылатын сан
(Өзім құрастырған сөз жұмбақ)
«Желдеткіш» атты сөз жұмбағы
17 слайд
Шығармашылық есебі: 1 2 3 4 Көлденеңінен: 2.Бір немесе бірнеше цифрлардан тұратын жазу. 4.Математикалық амалдың белгісі. Тігінен: 1.Ойлау мен есептеу арқылы орындалатын жаттығу. 4.Санауға қолданылатын сан (Өзім құрастырған сөз жұмбақ) «Желдеткіш» атты сөз жұмбағы
18 слайд
Математикалық викториналар
Викторина- әртүрлі білім салаларынан қойылған
сұрақтарға ауызша немесе жазбаша жауап беру ойыны[1].
Түрлері: әдеби викторина, музыкалық викторина,
математикалық викторина т. б.
Викторинаға жауап берін. «Тәуліктің алдағы қалған уақыты өткен уақыттан екі есе көп болса,
қазір сағат қанша болғаны?»[4]
Шешуі: Тәуліктің өткен уақытын х сағ. Деп белгілеп, есептің шарты бойынша теңдеу құрамыз:
2х+х=24, осыдан х=8(сағ.)
Жауабы: 8 сағ.
есеп. Әрбір алманы 3-тен артыққа бөлмей, 5 алманы 6 қызға қалай тең бөліп беруге болады?
Жауабы: 3-уін 2-ге, 2-уін 3-ке бөлу керек.
18 слайд
Математикалық викториналар Викторина- әртүрлі білім салаларынан қойылған сұрақтарға ауызша немесе жазбаша жауап беру ойыны[1]. Түрлері: әдеби викторина, музыкалық викторина, математикалық викторина т. б. Викторинаға жауап берін. «Тәуліктің алдағы қалған уақыты өткен уақыттан екі есе көп болса, қазір сағат қанша болғаны?»[4] Шешуі: Тәуліктің өткен уақытын х сағ. Деп белгілеп, есептің шарты бойынша теңдеу құрамыз: 2х+х=24, осыдан х=8(сағ.) Жауабы: 8 сағ. есеп. Әрбір алманы 3-тен артыққа бөлмей, 5 алманы 6 қызға қалай тең бөліп беруге болады? Жауабы: 3-уін 2-ге, 2-уін 3-ке бөлу керек.
19 слайд
Логикалық есептерді шығару әдістері.
Ой қорыту әдісі
Кесте әдісі
Графтар әдісі
Әйлер дөгелектері
Логикалық алгебра көмегімен есептерді шешу
Эксперимент жасау әдісімен шешу
Программалау арқылы шешу
Компьютерлік модель көмегімен шешу
19 слайд
Логикалық есептерді шығару әдістері. Ой қорыту әдісі Кесте әдісі Графтар әдісі Әйлер дөгелектері Логикалық алгебра көмегімен есептерді шешу Эксперимент жасау әдісімен шешу Программалау арқылы шешу Компьютерлік модель көмегімен шешу
20 слайд
5-есеп. Үш адам сөйесіп тұр: Ақбаев, Қарабаев, Сарыбаев.
Олардың қара шаштысы Ақбаевқа айтады. «Біреуіміздің шашымыз ақ,
екіншінің шашы қара, үшіншісінің шашы сары, бірақ ешкімнің
шашының түсі фамилясына сәйкес келмейді». Олардың әрқайсысының
шаштарының түстері қандай? [№1, 2007 ж, математика және физика]
Шешуі: 1 – тәсіл (Ой қорыту әдісі)
Қара шашты адам Ақбаевпен сөйлескендіктен, Ақбаев қара
шашты да болмайды, ақ шашты да болмайды (себебі шашының түсі
фамилясына сәйкес келмеу керек). Олай болса Ақбаев – сары шашты.
Онда Қарабаев – ақ шашты, ал Сарыбаев – қара шашты болады.
20 слайд
5-есеп. Үш адам сөйесіп тұр: Ақбаев, Қарабаев, Сарыбаев. Олардың қара шаштысы Ақбаевқа айтады. «Біреуіміздің шашымыз ақ, екіншінің шашы қара, үшіншісінің шашы сары, бірақ ешкімнің шашының түсі фамилясына сәйкес келмейді». Олардың әрқайсысының шаштарының түстері қандай? [№1, 2007 ж, математика және физика] Шешуі: 1 – тәсіл (Ой қорыту әдісі) Қара шашты адам Ақбаевпен сөйлескендіктен, Ақбаев қара шашты да болмайды, ақ шашты да болмайды (себебі шашының түсі фамилясына сәйкес келмеу керек). Олай болса Ақбаев – сары шашты. Онда Қарабаев – ақ шашты, ал Сарыбаев – қара шашты болады.
21 слайд
Тегі Сары Қара Ақ
Ақбаев + - -
Сарыбаев - + -
Қарабаев - - +
ІІ – тәсіл. (кестенің көмегімен )
алдымен есептің шарты бойынша, І кестені
салайық
Жауабы: Ақбаев – сары шашты
Қарабаев – ақ шашты
Сарыбаев – қара шашты
21 слайд
Тегі Сары Қара Ақ Ақбаев + - - Сарыбаев - + - Қарабаев - - + ІІ – тәсіл. (кестенің көмегімен ) алдымен есептің шарты бойынша, І кестені салайық Жауабы: Ақбаев – сары шашты Қарабаев – ақ шашты Сарыбаев – қара шашты
22 слайд
Эйлер дөгелектері
7 5
Есеп: Шет тілдерінен дәріс беретін мектепте 15 бала
ағылшын тілі үйірмесіне, ал 13 бала неміс тілі
үйірмесіне қатысады. Оның ішінде 8 бала екі пәнге
қамтылған Сонда жалпы неше бала бар?
8 ортақ, екеуіне де
қатысатындар
15-8=7 тек ағылшын тіліне
13-8=5 тек неміс тіліне
Сонда барлығы :7+8+5=20
22 слайд
Эйлер дөгелектері 7 5 Есеп: Шет тілдерінен дәріс беретін мектепте 15 бала ағылшын тілі үйірмесіне, ал 13 бала неміс тілі үйірмесіне қатысады. Оның ішінде 8 бала екі пәнге қамтылған Сонда жалпы неше бала бар? 8 ортақ, екеуіне де қатысатындар 15-8=7 тек ағылшын тіліне 13-8=5 тек неміс тіліне Сонда барлығы :7+8+5=20
23 слайд
Назарларыңызға рахмет!
23 слайд
Назарларыңызға рахмет!