"Машинаны тігуге дайындау" тақырыбында ашық сабақ

1 слайд
№ 81 М. Ұлықбек атындағы ЖОМ Сабақтың тақырыбы: «Машинаны тігуге дайындау». Ашық сабақ Оқытушы: Иззатуллаева Саодат Пәні : Технология

2 слайд
Сабақтың барысы: Сабақтың білімділік: Оқушыларға тігін машинасын іске қосып, жылдамдығына жаттығып, түзу тігісті ақ қағазға орындалуды үйрету. Машина тігіс түрлерімен таныстыру. Сабақтың дамытушылық: Оқушылардың тігін машинасымен жұмыс істеуге деген қызығушылықтарын оята отырып, жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру. Сабақтың тәрбиелік: Оқушыларды жұмыс орнын таза ұстауға, мектеп мүлкін ұқыпты ұстауға, мектеп мүлкін ұқыпты сақтауға, ТҚЕ қатаң сақтауға тәрбиелеу.I. Ұйымдастыру кезеңі:

3 слайд
Аралас, сарамандық (пратикалық) сабақ Сұрақ-жауап, әңгіме, ойын Сабақтың көрнекілігі мен құрал-жабдығы: нұсқау карта, қайшы, жіп түрлері, тігін машинасы, слаид т.б. Сабақтың типі: Сабақтың әдіс- тәсілі: Сабақтың көрнекілігі:

4 слайд
Сабақтың барысы: 1. Оқушыларме н сәлемдесу 2. Оқушылард ың сабаққа қатысын тексеру 3. Оқушылард ың зейіндерін сабаққа аударуI. Ұйымдастыру кезеңі:

5 слайд
Жаңа сабақ а) Машина тігістерінің атауымен таныстыру. ә) Машинада дұрыс отыру тәсілі. б) Тігін машинасын жұмысқа дайындау. в) Тігін машинасымен жұмыс бастау, орындау, аяқтау г) Тігін машинасымен жұмыс істеу кезіндегі ТҚЕ.

6 слайд
4. Сарамандық жұмыс (практикалық) . а) Шебер қол. 5. Сабақты бекіту. а) Тосын сый (оқушылар тікен заттарын көрсетеді ). 6. Сабақты қорытындылау.7.Үйге тапсырма.8.Бағалау.

7 слайд
Үй тапсырмасын сұрау 2. Өткен сабақты қайталау. 1. Тігін машинасының ең алғашқы жобасын кім ұсынды?

8 слайд
2.Тігін машинасының қандай түрлерін білесіңдер? Қол машинасы аяқ машинасы электр ток машинасы

9 слайд
Тұрмыста қолданылатын машиналармен өндірістегі машиналардың қандай айырмашылығы бар? Тұрмыстық тігін машинасы: механикалық және электрлі машина болып екіге белінеді. Қазіргі кезде тігін фабрикалары жылдамдығы жоғары өндірістік тігін машиналарымен жабдықталған. Ө н еркәсіп машиналары - жартылай автоматты , арнайы машиналар болып б ө лінеді.Үйде кол машинасы мен аяк машинасын пайдаланады.

10 слайд
3. Карл Ваизенталь қандай машина ойлап тапты?   1755 жыл – Англия, Карл Вайзенталь – бір жіпті тігін машинасын ойлап тапты.

11 слайд
4. Исаак Зингер кім және оның қандай еңбегі бар? 1870- АҚШ-та Исаак Зингер – “Зингер” фирмасын ашты.

12 слайд
5 . Тігін машинасы майларының түрлері?

13 слайд
6 .Тігін машинасы майлау, ерекшеліктері ? Тігін машинасын майлау. Әрбір тігін машинасы майларының ерекшеліктері бар. Олар мынадай болып бөлінеді:2м машинасының майы-қоюлау, 132, 142 класты тігін машинасының майы сұйықтау келеді.

14 слайд
7 . Мата неден тұрады? (Талшықтан) Талшық деп ұзындығы көлденең көп есе артық иілгіш, жіңішке, әрі мықты затты айтады. - Талшықтар табиғи және химиялық болып екіге бөлінеді 3.Табиғи талшықтарға жатады және сипаттама бер? Табиғи талшықтарға: мақта, жүн, зығыр, жібек, минералды талшық асбест жатады.

15 слайд
8. Матаны үтіктеу кезінде нені ескеру қажет? (әдісі) Мақтадан жасалған маталар ыстыққа төзімді келеді. Оны ең жоғарғы температурада үтіктеу қажет. Үтіктің шаралар жүйесін ең жоғарғысына қойыңыз: әдетте қуаттылық белгісі «3» таңбасымен немесе «мақта мата» белгісімен белгіленеді. Мақта-мата кездемесін дымқыл күйінде, ішкі жағынан үтіктеген дұрыс. Ақ және ашық киімдерді абайлап үтіктеңіз: егер үтікті біраз уақыт бір орында ұстап тұрсаңыз, орны сарғайып қалады. Түрлі матаны үтіктеу әдісі Зығырдан тігілген киімдерді де жоғарыға ұқсас үтіктейді. Мұндай маталарды өңдеудің міндетті шарттары – әрдайым ылғалдау мен жоғары температура. Зығыр матаның бір ерекшелігі, оны мінсіз үтіктеу көбіне мүмкін емес. Тіпті мінсіз үтіктеймін деп тырыспағаныңыз да жөн, зығыр киімдер кішкене қырысқан болуы қалыпты жағдай. Мақта мата мен зығыр киімдерін кептірмей, дымқыл күйінде үтіктеген дұрыс. Кепкен күйінде оларды үтіктеу біраз қиынға соғады.

16 слайд
Іс жүзінде матаның кез келген түрін ыстық бумен булап үтіктеуге болады. Булап үтіктелетін киімді иықтарымен ілгішке немесе арнайы бағанаға іліп қояды, ал перде, төсек-орын тысы және жамылғыны киім үтіктейтін тақтаға орналастырады. Полиэстер және трикотаж қосылған маталарды абайлап үтіктеген жөн. Оны алдымен тазалап, кейін үтіктің шаралар жүйесін «тоқыма мата» немесе «жібек» дегенге қойып, ішкі жағынан үтіктеу қажет. Үтікті шапшаң қимылдатып, бір жерде бірнеше секундтан артық ұстамай, абайлап үтіктеу керек.  Жүн маталарды үтіктің шаралар жүйесін «2» немесе «тоқыма мата» деген белгілеріне қойып, өңдеген жөн. Мұндай киімдерді дымқыл дәке немесе дымқыл жұқа мақта мата арқылы үтіктейді. Табиғи жібек маталарды полиэстерді үтіктегендей үтіктейді. Үтіктеу кезінде су сепкішті пайдаланбағаныңыз жөн, кейбір кезде бұл жібек матаның бетіне дақ қалдыру мүмкін. Үтіктің су қоймасындағы судың мөлшері мен тазалығын қадағалауды ұмытпаңыз. Тек таза суды пайдаланыңыз. Әйтпегенде матаның бетіне дақ түсіріп қана қоймай, құрылғыны да бүлдіріп алуыңыз мүмкін.

17 слайд
3. Жаңа сабақ: Машинаны тігуге дайындау . Машина – бұл материалдарды, энергияны өңдеуге арналған, механикалық қозғалыс жасайтын құрылғы. Тігін машинасы аяқ киім, киім және тағы басқа тігін бұйымдарын дайындауға қолданылады. РОЛИК

18 слайд
РОЛИК 2014-04-20- 0093.mp4

19 слайд
Тігін машинасымен жұмыс істеуден бұрын оны әзірлейді. Үстінгі астыңғы жіптерді өткізіп, тігістің ұзындығын реттейді, жүрісін функциялық винт арқылы түзейді. Егер маховик дөңгелекті айналдырғанда ине қозғалса, ол жұмыс істеуге әзір болғаны. Бос жүрісте маховикті дөңгелек қана айналып, име қозғалмайды. Жіпті өткізгенде арнайы ереже сақталмаса, машина дұрыс жүрмейді. Астыңғы жіпті шөріпке кигізеді, жіптің тартылысын біріңғай реттеп отыру үшін шөріктің қабын қолданады. Тігін машинасымен жұмыс істеген кезде денені тік ұстап, басты сәл еңкейіп отыр.

20 слайд
Астыңғы жіпті өткізу

21 слайд
Тігін машинасымен жұмыс істер кезде жұмыс орны жарық болуы керек. Үстел бетінде тек технологияорындауға арналған өңделетін бөлшектер, құрал-саймандар мен құрылғылар ғана болуы керек. Машинада дұрыс отыру тәсілі: -жұмыс орнына жарық сол жақтан немесе алдыңғы жақтан түсу керек; -отыратын орындық пен тігін машинасының ара қашықтығы 10-15см болу керек; -құрал-жабдықтар арнайы қорапта тұру қажет, үстелдің бетінде тек қана тігілетін бұйым жатуы тиіс; -тігіс машинасының айналатын бөлшектеріне тым жақындамаңдар.

22 слайд
Жұмыс соңыңда машинаны сөндір және жұмыс орнын тазала. Машина үстінде бөтен заттар болмасын;Аяқ машинасымен жұмыс істеген кезде жетек қайшысын қолмен ұстауға болмайды.Жұмыс үстінде тігіп отырған оқушыларды алаңдатуға, олар арқылы заттарды беруге болмайды.Қол саусақтарын машинаның табанымен инеге жақындатпау.Машина жұмыс істеп тұрғанда, машинаның қозғалып тұрған бөлшектеріне жақын еңкеюге болмайды.Жұмысқа кірісуден бұрын машина платформасындағы қажет емес заттарды тазалап, оның аяғының нық тұрғанына, инелердің дұрыс заттарды тазалап, оның аяғының нық тұрғанына, инелердің дұрыс орналасқандығына көз жеткізу керек. Іске шашты жинап, жеңді қайырып немесе түймелеп кірісу қажет.Шаштың немесе киім шетінің машинаның айналып жатқан бөліктеріне оралып кетуінен және электр тоғының соғуынан сақ бол; Саусағыңды инемен шаншып алудан сақтан; Қауіпсіздік ережелері:

23 слайд
Тігін машинасының инесі Ине – тігін машинасының ең маңызды жұмыс органы. Ине конструкциясын Америкада XIX ғасырдың 30 – жылдарында ойлап тапқан. Тігін машинасы инесінің құрылысы: 1 – колба 2 – қысқа жәнге ұзын сызық ойық сызықшалары 3 – алмас 4 – көзі 5 – ұшы

24 слайд
Машинадағы тігіс түрлері:

25 слайд
1.Ой қозғау. Тігін машинасымен не істейміз? - сұрағын қою арқылы жаңа тақырыпты ашу. Тігін машинасымен жұмыс істеу а) Машина тігістерінің атауымен таныстыру. ә) Машинада дұрыс отыру тәсілі. б) Тігін машинасын жұмысқа дайындау. в) Тігін машинасымен жұмыс бастау, орындау, аяқтау. г) Тігін машинасымен жұмыс кезіндегі техника қауіпсіздік ережесі.

26 слайд
ІV. Машықтық кезең.П р а к т и к а л ы қ ж ұ м ы с Жұмыс орнымен таныс. Бұл-тігін машинасы қондырылған және қажетті құрал-саймандар, құрылғылар мен бөлшектер қойылатын үстел. Тігін машинасымен жұмыс жасаған кезде дұрыс отыру ережесін сақтау керек, ережеге кіретіндер: Түзу отыру; Басын иіп және денесін сәл ғана алға беріп отыру. Көз бен жұмыс үстелінің арақашықтығы 10-15 см болу керек; Қолы машина тұғырында ал, шынтақтары – үстел үстімен деңгейлестірілуі керек;

27 слайд

28 слайд
Тігін машинасын іске дайындау әдісі. 1.Машинаны электр желісіне қос.

29 слайд
2. Айналма дөңгелекті(маховое колесо)өзіңе қарай бұрып,жіп тартқышты және ине жүргізушіні ең жоғарғы жағына бұрып қой. 3.Табанын көтер. 4. Өзекке жіп орағышты орналастыр . 5. Төмендегі жіптің шарыққа ( шпулька ) оралуы : - машинаны бос жүріске қос ; - жіпті бірнеше рет қолмен шарыққа ора . 6. Шарықты өзекке орналастырып , тірелгенше итер . 7. Табанды ( педаль ) жаймен басып , шарыққа жіпті ора . 8. Шарыққа шарық қалпақшасын кигіз . 9. Жіпті шарық қалпақшасының ойығының (1) бойымен және пластиналық серіппенің ( пластинчатая пружина ) астынан өткіз . Жіптің ұшы -10 см . 10. Шөрнек құрылғысына шарық қалпақшасын қондыр . Машинаны жұмыс жүрісіне қос . 11. Жоғарғы жіпті сабақта . 12. Төмендегі жіпті жоғарыға шығару . Ол үшін: -ине көзінен өткізілген жоғарғы жіпті сол қолмен тарт; -оң қолмен айналма дөңгелекті өзіңе қарай бұра.Сонда ине төмен түсіп,шөрнек жібін өзімен бірге тартып, шөрнектегі жіпті іліп алады да,жоғарыдағы қалыпқа қайта оралады.Заманауи тігін машинасының модельдерінде төмендегі жіпті жоғарыға операциясы тігісті бастағаннан кейін автоматты түрде орындалады. 13. Екі жіптің ұшын ұзындығы 7-8 см етіп шығарып , басқыш табанның ( пружинная лапка ) астына түсір . Осымен машинаны жұмысқа дайындау аяқталды . Тігін машинасын қалай дайындауын керектігін түсінеді . Алдағы уақытта өздері тігін машинасын іске қосуды білетін болады .

30 слайд
ИНЕ САҚТАЙТЫН ҚОРАПТЫҢ ТҮБІНЕ МАГНИТ САЛЫП ҚОЙСАҢЫЗ, ИНЕЛЕРІҢІЗ ЕШҚАШАН ШАШЫЛМАЙДЫ. ИНЕ ТОТ БАСПАС ҮШІН ОНЫ САБЫНҒА ТЫҒЫП ҚОЮ КЕРЕК. ЕГЕР ҮТІКТІҢ АСТЫНА СИНТЕТИКАЛЫҚ ТАЛШЫҚТАР ЖАБЫССА ОНЫ АЦЕТОНМЕН СҮРТУ КЕРЕК. КИІМ ТІККЕНДЕ ЖІПТІ КИІМ ТҮСІНЕН КҮРЕҢДЕУ ЕТІП ТАҢДАҢЫЗ, СЕБЕБІ КАТУШКАДА ОРАЛҒАН ЖІП ӨЗ ТҮСІНЕН ӘЛДЕҒАЙДА КҮРЕҢДЕУ БОЛЫП КӨРІНЕДІ. ҚАЛЫҢ МАТАНЫ ТІГУ ОҢАЙЫРАҚ БОЛУ ҮШІН ИНЕГЕ САБЫН ЖАҒЫҢЫЗПайдалы кеңестер:

31 слайд
V. Сергіту сәті .   Ал оқушылар кішкене демалып алайық, содан соң жалғастырамыз. Жіптерімізді қояйық, Орнымыздан тұрайық. Оңға қарай иіліп, Солға қарай иіліп, Айналаға қарайық. Қолымызды созайық. Біз тынығып алған соң, Жібімізді алайық.  

32 слайд
Тігін машинасымен жұмыс істегенде мынандай тәртіпті сақтау керек: 1.Тігін машинасын жұмысқа даярлау: Қозғалтқыш рычагты қосып, машинаны жұмыс жүрісіне қою. Үстінгі, астыңғы жіптерді өткізіп, тігістің қажетті ұзындығын реттеп, инені жоғары көтеру. 2. Жұмысты бастау: тігілетін матаны табанның астына қыстырып, инемен шаншу; жұмысты жалғастыру. 3. Жұмысты орындау: қозғалтқыш тұтқаны айналдырып, матаны белгіленген орны бойынша бағыттап отыру. 4. Жұмысты аяқтау: инені, машинаның табанын көтеру, сол қолмен матаны шығарып, жіптерін қою; машинаны бос жүріске кою.

33 слайд
Жарнама Сіздер білесіздер ме, шебер қыздар? Қаламыздағы “Технодом”, “Жайна” сияқты сауда орталықтарында сіздерге арналған заманауи тігін машиналары сатылады. Бұл машиналар электржетекті және басқарылуы өте қарапайым. Бәлкім, бұл сіздің алғашқы машинаңыз болар?

34 слайд
ТАПСЫРМА: 2. Тақтадағы тігін машинасының құрылысы құрылымының негізгі элементтерін анықтап қарап, оларды машинадан тап;

35 слайд
С а б а қ т ы б е к іт у : а) Машинада дұрыс отыру тәртібі қандай? ә) Тігін машинасын жұмысқа қалай дайындаймыз? б) Астыңғы жіпті өткізу ережесі қандай? в) Тігін машинасымен жұмыс істеуді бастау, орындау, аяқтау деген не? г) Қандай машина тігістерін білесіңдер? ғ) Тігін машинасымен жұмыс істеу кезіндегі ТҚЕ еске түсір? д) Үстіңгі жіпті өткізу ережесі қандай? 6. Сабақты қорытындылау.

36 слайд
Қорытынды бөлім. Бағалау: оқушылардың жұмыс парағына сабақ барысында 3 түсті қағаз жапсырылады. Қызыл-өте жақсы, жасыл - жақсы, сары - қанағаттанарлық.   Үйге тапсырма: Тігін машинасында жұмыс кезіндегі қауіпсіздік және жұмыс ер...