Математика және экология
Математика және экология

#1 слайд
Қостанай облысы әкімдігінің білім басқармасының
«Қостанай қаласы әкімдігінің білім бөлімінің
М.Хәкімжанова атындағы №20 жалпы
білім беретін мектебі» ММ
МАТЕМАТИКА
және
ЭКОЛОГИЯ
Қуанышпаева Аяна
6 сынып оқушысы
1 слайд
Қостанай облысы әкімдігінің білім басқармасының «Қостанай қаласы әкімдігінің білім бөлімінің М.Хәкімжанова атындағы №20 жалпы білім беретін мектебі» ММ МАТЕМАТИКА және ЭКОЛОГИЯ Қуанышпаева Аяна 6 сынып оқушысы
#2 слайд
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Математика ғылымын қолданып, табиғатты
ұрпақ игілігіне сақтап қалу.
Зерттеу жұмысының міндеті:
табиғатты қорғау проблемаларын математикалық есептеулер арқылы
көрсетіп,туған өлкеміздің табиғатын таза, уланбаған күйде сақтап қалуға
көмектесу.
Математика - өте ерте заманнан келе жатқан ғылым. Ол адамдарға
күнделікті өмірде есептеудің қажеттілігінен пайда болған.
Табиғат пен адам арасында ажырамас байланыс бар. Сондықтан халқымыз
табиғат адамзаттың өмір нәрі деп есептеген. Халқымыз табиғатты анаға
теңеген. Өйткені табиғатта тіршілік өсіп-өнеді. Табиғат сырын терең білмей,
оған немқұрайлы қарау үлкен апатқа соқтырады. Соның салдарынан бүгінгі
таңда адам баласына экологиялық апат аса үлкен қауіп төндіріп отыр.
2 слайд
Зерттеу жұмысының мақсаты: Математика ғылымын қолданып, табиғатты ұрпақ игілігіне сақтап қалу. Зерттеу жұмысының міндеті: табиғатты қорғау проблемаларын математикалық есептеулер арқылы көрсетіп,туған өлкеміздің табиғатын таза, уланбаған күйде сақтап қалуға көмектесу. Математика - өте ерте заманнан келе жатқан ғылым. Ол адамдарға күнделікті өмірде есептеудің қажеттілігінен пайда болған. Табиғат пен адам арасында ажырамас байланыс бар. Сондықтан халқымыз табиғат адамзаттың өмір нәрі деп есептеген. Халқымыз табиғатты анаға теңеген. Өйткені табиғатта тіршілік өсіп-өнеді. Табиғат сырын терең білмей, оған немқұрайлы қарау үлкен апатқа соқтырады. Соның салдарынан бүгінгі таңда адам баласына экологиялық апат аса үлкен қауіп төндіріп отыр.
#3 слайд
Математика - өте ерте заманнан келе жатқан ғылым.
Ол адамдарға күнделікті өмірде есептеудің қажеттілігінен пайда болған.
Табиғат пен адам арасында ажырамас байланыс бар. Сондықтан
халқымыз табиғат адамзаттың өмір нәрі деп есептеген. Халқымыз
табиғатты анаға теңеген. Өйткені табиғатта тіршілік өсіп-өнеді. Табиғат
сырын терең білмей, оған немқұрайлы қарау үлкен апатқа соқтырады.
Соның салдарынан бүгінгі таңда адам баласына экологиялық апат аса
үлкен қауіп төндіріп отыр.
3 слайд
Математика - өте ерте заманнан келе жатқан ғылым. Ол адамдарға күнделікті өмірде есептеудің қажеттілігінен пайда болған. Табиғат пен адам арасында ажырамас байланыс бар. Сондықтан халқымыз табиғат адамзаттың өмір нәрі деп есептеген. Халқымыз табиғатты анаға теңеген. Өйткені табиғатта тіршілік өсіп-өнеді. Табиғат сырын терең білмей, оған немқұрайлы қарау үлкен апатқа соқтырады. Соның салдарынан бүгінгі таңда адам баласына экологиялық апат аса үлкен қауіп төндіріп отыр.
#4 слайд
Егер Қазақстан Республикасында тұратын адамдардың әрқайсысына
0,7 гектар ағашты жерден келетін болса, Қостанай қаласының халқына қанша
гектар ағашты жер қажет? 2023 жылдың 1 қазандағы жағдай бойынша
Қостанай қаласының халқы 242997 адам, ал, Қостанай облысындағы халық
1 қыркүйектегі жағдай бойынша 830700 адам болды
Шешуі: 1) 242997 × 0,7 = 170098 (га) 2) 830700 × 0,7=581490 (га)
Жауабы: 170098 (га) қала, 581490 (га) облыс халқына ағашты жер болуы
қажет.
Экологиялық есептер
Қостанай қаласында 242997 адам тұрады. Биіктігі орташа 1 ағаш 3 адамды
оттегімен қамтамасыз етеді. Ағаштың қоректену ауданы 12 шаршы метр.
Қала халқын оттегімен қамтамасыз ету үшін қалада қанша ағаш өсірукерек
және ол ағаштар қандай ауданға (га) егілмек? Шешуі: 1) 242997:3=80999
(ағаш). 2) 12×80999=971988 (м
2
) =97,2 (га).
Жауабы: 242997 адамды 80999 ағаш оттегімен қамтамасыз етеді. Ол ағаштар
97,2 га ауданға егілуі керек.
4 слайд
Егер Қазақстан Республикасында тұратын адамдардың әрқайсысына 0,7 гектар ағашты жерден келетін болса, Қостанай қаласының халқына қанша гектар ағашты жер қажет? 2023 жылдың 1 қазандағы жағдай бойынша Қостанай қаласының халқы 242997 адам, ал, Қостанай облысындағы халық 1 қыркүйектегі жағдай бойынша 830700 адам болды Шешуі: 1) 242997 × 0,7 = 170098 (га) 2) 830700 × 0,7=581490 (га) Жауабы: 170098 (га) қала, 581490 (га) облыс халқына ағашты жер болуы қажет. Экологиялық есептер Қостанай қаласында 242997 адам тұрады. Биіктігі орташа 1 ағаш 3 адамды оттегімен қамтамасыз етеді. Ағаштың қоректену ауданы 12 шаршы метр. Қала халқын оттегімен қамтамасыз ету үшін қалада қанша ағаш өсірукерек және ол ағаштар қандай ауданға (га) егілмек? Шешуі: 1) 242997:3=80999 (ағаш). 2) 12×80999=971988 (м 2 ) =97,2 (га). Жауабы: 242997 адамды 80999 ағаш оттегімен қамтамасыз етеді. Ол ағаштар 97,2 га ауданға егілуі керек.
#5 слайд
Атмосфераға шығарылатын зиянды қалдықтардың мөлшерін есептейік
1
2024 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша Қазақстанда тіркелген автокөлік
құралдарының саны 5 млн 348 мың 900-ді құрады. Автокөлік күніне 25кг
жанармай жағады, оның 80%-ы атмосфераға газ түрінде таралады. Автокөліктер
күніне атмосфераға қанша зиянды қалдықтар шығарады?
Шешуі: 1) 5348900 ×25 = 133722500 кг=133722,5 тонна
2) 133722,5т — 100%
х — 80% Сондықтан: х=106978(т)
Жауабы: Қазақстандағы автокөліктер күніне атмосфераға 106978(т) зиянды
қалдықтар шығарады.
2024 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай
бойынша, Қазақстанда тіркелген автокөліктер саны 5 579,4 мыңды құрады,
Оның 88%– жеңіл автомобильдер,9,9% – жүк көлігі мен 2,1% – автобустар, деп
мәлімдеді Ұлттық статистика бюросы.Бұдан, атмосфераға шығарылатын зиянды
қалдықтардың мөлшерінің өте көп екендігін көреміз.
5 слайд
Атмосфераға шығарылатын зиянды қалдықтардың мөлшерін есептейік 1 2024 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша Қазақстанда тіркелген автокөлік құралдарының саны 5 млн 348 мың 900-ді құрады. Автокөлік күніне 25кг жанармай жағады, оның 80%-ы атмосфераға газ түрінде таралады. Автокөліктер күніне атмосфераға қанша зиянды қалдықтар шығарады? Шешуі: 1) 5348900 ×25 = 133722500 кг=133722,5 тонна 2) 133722,5т — 100% х — 80% Сондықтан: х=106978(т) Жауабы: Қазақстандағы автокөліктер күніне атмосфераға 106978(т) зиянды қалдықтар шығарады. 2024 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай бойынша, Қазақстанда тіркелген автокөліктер саны 5 579,4 мыңды құрады, Оның 88%– жеңіл автомобильдер,9,9% – жүк көлігі мен 2,1% – автобустар, деп мәлімдеді Ұлттық статистика бюросы.Бұдан, атмосфераға шығарылатын зиянды қалдықтардың мөлшерінің өте көп екендігін көреміз.
#6 слайд
Адамның өмірі үшін ең басты қажетті нәрсе не?
Немен дем аламыз? Ауамен!
Ауаның 78% — азот, 21% — оттегі
Ұзындығы – 8,5 м
Ені – 5,6 м V=8,5 5,6 3=142,8(м
3
)
Биіктігі – 3 м
Сынып бөлмесіндегі азоттың көлемі қанша? 142,8 × 0.78=10.384(м
3
)
Сынып бөлмесіндегі оттегінің көлемі қанша? 142,8 × 0.21= 29,988(м
3
)
Қалған 1% -і басқа да қоспалар 142,8 × 0.01= 1,428 (м
3
)
Сыныпты желдетіп, ауасын тазартуымыз керек!
Қорытынды
Табиғат пен Жер-Ананы сүйіп, оны қамқорлыққа алу әр адамның парызы.
Сондықтан зерттеу жұмысымды мына өлең жолдарымен аяқтағым келеді:
Білсең егер, табиғатта зор мән бар,
Онда аң, құс, жануар, ормандар.
Жерің, суың, таза ауаң қажетті,
Шын жүректен оны сендер қорғаңдар!
6 слайд
Адамның өмірі үшін ең басты қажетті нәрсе не? Немен дем аламыз? Ауамен! Ауаның 78% — азот, 21% — оттегі Ұзындығы – 8,5 м Ені – 5,6 м V=8,5 5,6 3=142,8(м 3 ) Биіктігі – 3 м Сынып бөлмесіндегі азоттың көлемі қанша? 142,8 × 0.78=10.384(м 3 ) Сынып бөлмесіндегі оттегінің көлемі қанша? 142,8 × 0.21= 29,988(м 3 ) Қалған 1% -і басқа да қоспалар 142,8 × 0.01= 1,428 (м 3 ) Сыныпты желдетіп, ауасын тазартуымыз керек! Қорытынды Табиғат пен Жер-Ананы сүйіп, оны қамқорлыққа алу әр адамның парызы. Сондықтан зерттеу жұмысымды мына өлең жолдарымен аяқтағым келеді: Білсең егер, табиғатта зор мән бар, Онда аң, құс, жануар, ормандар. Жерің, суың, таза ауаң қажетті, Шын жүректен оны сендер қорғаңдар!
#7 слайд
Табиғат пен Жер-Ананы сүйіп, оны қамқорлыққа алу әр адамның парызы.
Сондықтан зерттеу жұмысымды
мына өлең жолдарымен аяқтағым келеді:
Білсең егер, табиғатта зор мән бар,
Онда аң, құс, жануар, ормандар.
Жерің, суың, таза ауаң қажетті,
Шын жүректен оны сендер қорғаңдар!
Қорытынды
7 слайд
Табиғат пен Жер-Ананы сүйіп, оны қамқорлыққа алу әр адамның парызы. Сондықтан зерттеу жұмысымды мына өлең жолдарымен аяқтағым келеді: Білсең егер, табиғатта зор мән бар, Онда аң, құс, жануар, ормандар. Жерің, суың, таза ауаң қажетті, Шын жүректен оны сендер қорғаңдар! Қорытынды
шағым қалдыра аласыз













