Математика пәнін окытудағы белсенді оқу әдістері
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
МАТЕМАТИКА П ӘНІНІҢ МҰҒАЛІМІ: ЖЕТПИСОВА
У.М. «Математика» пәнін
оқытудағы белсенді оқу
әдістері
1 слайд
МАТЕМАТИКА П ӘНІНІҢ МҰҒАЛІМІ: ЖЕТПИСОВА У.М. «Математика» пәнін оқытудағы белсенді оқу әдістері
2 слайд
Басқаларды үйрете
жүріп біз өзіміз
үйренеміз.
Луций Анней Сенека
2 слайд
Басқаларды үйрете жүріп біз өзіміз үйренеміз. Луций Анней Сенека
3 слайд
-Белсенді оқу дегеніміз не?
-Оқытудың белсенді әдістері
дегеніміз не?
3 слайд
-Белсенді оқу дегеніміз не? -Оқытудың белсенді әдістері дегеніміз не?
4 слайд
Белсенді оқу оқушының мұғалімді
енжар тыңдап қана қоймай, белсенді
жұмысқа тартылуын көздейтін оқыту
және оқу әдістерінің бірі болып табылады.
Бұл тәсілдер оқу үдерісі жаттығудың
алдында емес, оны орындау барысында
жүзеге асырылатын құбылыс. Белсенді оқу
оқушылардың белсенді қызметпен айналысу
арқылы мұғалім берген ақпараттың мәнін
ұғынып, алған білімдерін есте сақтап, оны
қолдана алуын қамтамасыз етуді көздейді.
4 слайд
Белсенді оқу оқушының мұғалімді енжар тыңдап қана қоймай, белсенді жұмысқа тартылуын көздейтін оқыту және оқу әдістерінің бірі болып табылады. Бұл тәсілдер оқу үдерісі жаттығудың алдында емес, оны орындау барысында жүзеге асырылатын құбылыс. Белсенді оқу оқушылардың белсенді қызметпен айналысу арқылы мұғалім берген ақпараттың мәнін ұғынып, алған білімдерін есте сақтап, оны қолдана алуын қамтамасыз етуді көздейді.
5 слайд
Оқытудың белсенді әдістері - оқу
материалын игеру үдерісінде оқушыларды
белсенді ойлау және практикалық әрекетке
итермелейтін әдістер.
Нұсқау беру және айту
Түсіндіру және сипаттау
Сұрақ қою және талқылау
Бекіту және қолданысқа енгізу
5 слайд
Оқытудың белсенді әдістері - оқу материалын игеру үдерісінде оқушыларды белсенді ойлау және практикалық әрекетке итермелейтін әдістер. Нұсқау беру және айту Түсіндіру және сипаттау Сұрақ қою және талқылау Бекіту және қолданысқа енгізу
6 слайд
Нұсқау беру жəне айту: Сыныпқа оқыту/оқу
мақсаттарын хабарлап, оқушылардың не
істеу керектігін түсінетініне жəне ерекше
назар аударуы қажет мəселелерге көңіл
бөлетініне көз жеткізу. Мысалы,
математикалық есептерде бір əрекет
екіншісінен шығатынына қалай көз жеткізуге
болады, өлшеулер жүргізу арқылы дəлдік
дəрежесін белгілеу, жұмысты қалай баяндау
немесе кестені қалай құру.
6 слайд
Нұсқау беру жəне айту: Сыныпқа оқыту/оқу мақсаттарын хабарлап, оқушылардың не істеу керектігін түсінетініне жəне ерекше назар аударуы қажет мəселелерге көңіл бөлетініне көз жеткізу. Мысалы, математикалық есептерде бір əрекет екіншісінен шығатынына қалай көз жеткізуге болады, өлшеулер жүргізу арқылы дəлдік дəрежесін белгілеу, жұмысты қалай баяндау немесе кестені қалай құру.
7 слайд
«Атаулар туралы үш сұрақ» әдісі
Мұғалім сабақ басында жаңа тақырып бойынша үш терминді
тақтаға жазып, оқушыларға осы атауларға қатысты келесі
сұрақтарға ауызша (жазбаша) жауап беруді тапсырады:
Қайда? Бұл терминдерді сіз бұрынырақта қайда және қандай
мағынада
кездестіріп едіңіз?
Қалай? Өткен тақырыптардан осы атауларды қолданудың
мысалдарын
келтіре аласыз ба?
Қандай? Осы сабақта бұл атаулар қандай қолданыста болады деп
ойлайсыз?
Әдеттегідей бұл жұмысты оқушылардың жеке, жұппен (шағын топ
ішінде) ауызша немесе жазбаша орындауы ықтимал. Содан кейін
мұғалім бірнеше оқушының пікірін тыңдайды.
Мысалы: функция, теңдеу, тригонометрия
7 слайд
«Атаулар туралы үш сұрақ» әдісі Мұғалім сабақ басында жаңа тақырып бойынша үш терминді тақтаға жазып, оқушыларға осы атауларға қатысты келесі сұрақтарға ауызша (жазбаша) жауап беруді тапсырады: Қайда? Бұл терминдерді сіз бұрынырақта қайда және қандай мағынада кездестіріп едіңіз? Қалай? Өткен тақырыптардан осы атауларды қолданудың мысалдарын келтіре аласыз ба? Қандай? Осы сабақта бұл атаулар қандай қолданыста болады деп ойлайсыз? Әдеттегідей бұл жұмысты оқушылардың жеке, жұппен (шағын топ ішінде) ауызша немесе жазбаша орындауы ықтимал. Содан кейін мұғалім бірнеше оқушының пікірін тыңдайды. Мысалы: функция, теңдеу, тригонометрия
8 слайд
Түсіндіру жəне сипатта у: Бұрынғы
жұмысқа немесе əдіске негіздеп нақты,
жақсы құрылымдалған түсініктеме беру:
мысалы, математикадан есептеу тəсілін
баяндау жəне бұл неліктен осылай
шығатынын түсіндіріп, математикалық
терминнің, таңбаның немесе шартты
белгілеу жүйесінің мəнін беру, жалпылама
пайымдау үшін қолданылатын мысалдарды
келтіре отырып, есепті шығару жолдарын
түсіндіру.
8 слайд
Түсіндіру жəне сипатта у: Бұрынғы жұмысқа немесе əдіске негіздеп нақты, жақсы құрылымдалған түсініктеме беру: мысалы, математикадан есептеу тəсілін баяндау жəне бұл неліктен осылай шығатынын түсіндіріп, математикалық терминнің, таңбаның немесе шартты белгілеу жүйесінің мəнін беру, жалпылама пайымдау үшін қолданылатын мысалдарды келтіре отырып, есепті шығару жолдарын түсіндіру.
9 слайд
«Ойлан-жұптас-бөліс» әдісі
Қалыптастырушы бағалау тапсырмаларын орындауда
1-тапсырманы әр оқушы жекелей
2 тапсырманы жұпта
3 тапсырманы топта орындай отырып, үлгерімі төмен
оқушылардың қажеттіліктерін ескереді.
« Екеуі үйде, біреуі қонақта » әдісі
Мақсаты: оқушыларға тақырыпты өздері түсініп оқуы және топ
ішінде талқылап, басқаларға түсіндіре алуы.
«Түйінді сәттер» әдісі
Ауызша тапсырмалармен қатар, жазбаша тапсырмаларды
оқушылар орындағанда оқып жатқан тақырыптың түйінді
сәттерін түсінуге және дамытуға әкелетін әдіс.
9 слайд
«Ойлан-жұптас-бөліс» әдісі Қалыптастырушы бағалау тапсырмаларын орындауда 1-тапсырманы әр оқушы жекелей 2 тапсырманы жұпта 3 тапсырманы топта орындай отырып, үлгерімі төмен оқушылардың қажеттіліктерін ескереді. « Екеуі үйде, біреуі қонақта » әдісі Мақсаты: оқушыларға тақырыпты өздері түсініп оқуы және топ ішінде талқылап, басқаларға түсіндіре алуы. «Түйінді сәттер» әдісі Ауызша тапсырмалармен қатар, жазбаша тапсырмаларды оқушылар орындағанда оқып жатқан тақырыптың түйінді сәттерін түсінуге және дамытуға әкелетін әдіс.
10 слайд
Сұрақ қою жəне талқыла у: Барлық оқушылардың
қатысып отырғанына көз жеткізу үшін сұрақ қою
тəсілі сабақтың бағытына жəне қарқынына сəйкес
келетін жолдармен жүзеге асырылуы тиіс (қажет
болған жағдайда, құрылғылардың, калькулятордың
көмегімен немесе өзара қарым- қатынас арқылы,
белгілер мен таңбаларды қолдану арқылы); шебер
ойластырылған, өңделген жəне мақсатқа
бағдарланған ашық жəне жабық сұрақтарды
қолдана отырып, қабілеті жағынан əртүрлі
оқушылардың пікірталасқа қатысып отырғанына
көз жеткізуге болады; түсініктеме беруін сұрап;
оқушылардың жауап берудің алдында ойлануына
уақыт беру керек; оқушылардың жауаптарын
мұқият тыңдап, олардың білімін дамыту үшін
сындарлы əрекет ету; оқушыларға қозғау салып,
ойлануына түрткі болу.
10 слайд
Сұрақ қою жəне талқыла у: Барлық оқушылардың қатысып отырғанына көз жеткізу үшін сұрақ қою тəсілі сабақтың бағытына жəне қарқынына сəйкес келетін жолдармен жүзеге асырылуы тиіс (қажет болған жағдайда, құрылғылардың, калькулятордың көмегімен немесе өзара қарым- қатынас арқылы, белгілер мен таңбаларды қолдану арқылы); шебер ойластырылған, өңделген жəне мақсатқа бағдарланған ашық жəне жабық сұрақтарды қолдана отырып, қабілеті жағынан əртүрлі оқушылардың пікірталасқа қатысып отырғанына көз жеткізуге болады; түсініктеме беруін сұрап; оқушылардың жауап берудің алдында ойлануына уақыт беру керек; оқушылардың жауаптарын мұқият тыңдап, олардың білімін дамыту үшін сындарлы əрекет ету; оқушыларға қозғау салып, ойлануына түрткі болу.
11 слайд
«Конверт – сұрақ» әдісі
2-3 сұрақ жазып, конвертке салыңыз (оқу
мақсатына қарай). Әрбір оқушыда өзінікі
болатындай етіп, бірнеше конверт
дайындаңыз. Әрқайсысына екі минут беріңіз:
оқушы стикерде атын және жауабын жазады;
екі минут өткен соң конверт келесі оқушыға
беріледі, осылай бұл 2-3 сұраққа барлығы
жауап бергенше жүре береді. Стикерлерді
жинап, бірнеше жауапты дауыстап оқыңыз
(аттарын атамастан); сынып белгілі бір
сұрақтың қаншалықты дұрыс болғанын
талқылайды.
11 слайд
«Конверт – сұрақ» әдісі 2-3 сұрақ жазып, конвертке салыңыз (оқу мақсатына қарай). Әрбір оқушыда өзінікі болатындай етіп, бірнеше конверт дайындаңыз. Әрқайсысына екі минут беріңіз: оқушы стикерде атын және жауабын жазады; екі минут өткен соң конверт келесі оқушыға беріледі, осылай бұл 2-3 сұраққа барлығы жауап бергенше жүре береді. Стикерлерді жинап, бірнеше жауапты дауыстап оқыңыз (аттарын атамастан); сынып белгілі бір сұрақтың қаншалықты дұрыс болғанын талқылайды.
12 слайд
«Құрастыр және жауап бер»
әдісі.
Сабақта оқушылар өз сұрақтарын
құрастырады да, сосын соларға жауап береді.
«Бұл жауабы болса, онда сұрақ қандай
болады?» әдісі.
Оқушыларға сөйлемдер беріп, жауап
ретінде осы сөйлемдерді алу үшін сұрақ
қандай болатынын анықтауды сұраңыз.
Мысалы : 180 º .
12 слайд
«Құрастыр және жауап бер» әдісі. Сабақта оқушылар өз сұрақтарын құрастырады да, сосын соларға жауап береді. «Бұл жауабы болса, онда сұрақ қандай болады?» әдісі. Оқушыларға сөйлемдер беріп, жауап ретінде осы сөйлемдерді алу үшін сұрақ қандай болатынын анықтауды сұраңыз. Мысалы : 180 º .
13 слайд
Бекіту жəне қолданысқа енгізу: Жаңадан
меңгерілген дағдыларды тəжірибеде қолдану жəне
дамыту үшін сыныпта жəне үйде орындауға
арналған əртүрлі жаттығулардың көмегімен түрлі
мүмкіндік ұсыну; оқушылардың үдеріс барысында
əріптесімен жұпта немесе топта бірлесе ойлануы
немесе талқылау арқылы оларды өз идеялары мен
пайымдауларының ауқымын кеңейтуге немесе өз
жұмыстарының жазбасын жүргізу əдістері мен
тəсілдерін салыстыруға жəне жетілдіруге
ынталандыру; оларды оқу бағдарламасындағы
математикалық есептерді шешудің
математикалық дағдыларын тиімді қолдануға
ынталандыру.
13 слайд
Бекіту жəне қолданысқа енгізу: Жаңадан меңгерілген дағдыларды тəжірибеде қолдану жəне дамыту үшін сыныпта жəне үйде орындауға арналған əртүрлі жаттығулардың көмегімен түрлі мүмкіндік ұсыну; оқушылардың үдеріс барысында əріптесімен жұпта немесе топта бірлесе ойлануы немесе талқылау арқылы оларды өз идеялары мен пайымдауларының ауқымын кеңейтуге немесе өз жұмыстарының жазбасын жүргізу əдістері мен тəсілдерін салыстыруға жəне жетілдіруге ынталандыру; оларды оқу бағдарламасындағы математикалық есептерді шешудің математикалық дағдыларын тиімді қолдануға ынталандыру.
14 слайд
«Айналмалы бекеттер» әдісі
Әр топты өз бекетінің жанына орналастырыңыз.
Оларға талас тудыратын проблеманы талқылап, өз
идеяларын газетке немесе тақтаға жазу үшін 10
минут уақыт беріледі. Уақыт аяқталғаннан кейін
топтар кабинеттегі жаңа бекеттерге көшеді, ол
бекетте бұған дейін болған топтардың идеяларын
негізге ала отырып, талқылауды жалғастырады.
Барлық топтар бекеттердің барлығын өтіп, өзге
топтардың түсініктемелерін қарастырып болғанша
әр 10 минут сайын топтар бекеттерін ауыстырып
отырады.
14 слайд
«Айналмалы бекеттер» әдісі Әр топты өз бекетінің жанына орналастырыңыз. Оларға талас тудыратын проблеманы талқылап, өз идеяларын газетке немесе тақтаға жазу үшін 10 минут уақыт беріледі. Уақыт аяқталғаннан кейін топтар кабинеттегі жаңа бекеттерге көшеді, ол бекетте бұған дейін болған топтардың идеяларын негізге ала отырып, талқылауды жалғастырады. Барлық топтар бекеттердің барлығын өтіп, өзге топтардың түсініктемелерін қарастырып болғанша әр 10 минут сайын топтар бекеттерін ауыстырып отырады.
15 слайд
«Ақиқат - жалған» әдісі
білімді қалыптастыру және қорытынды жасау
«Теорема - пазл» әдісі.
Оқушыларға 4 бөліктен тұратын теореманы
құрау тапсырылады. 1-ші бөлікте теорема
тұжырымдамасы, 2-ші бөлікте теорема
сызбасы, 3-ші бөлікте не берілген және нені
дәлелдеу керек, 4-ші бөлікте дәлелдемесі.
15 слайд
«Ақиқат - жалған» әдісі білімді қалыптастыру және қорытынды жасау «Теорема - пазл» әдісі. Оқушыларға 4 бөліктен тұратын теореманы құрау тапсырылады. 1-ші бөлікте теорема тұжырымдамасы, 2-ші бөлікте теорема сызбасы, 3-ші бөлікте не берілген және нені дәлелдеу керек, 4-ші бөлікте дәлелдемесі.
16 слайд
Мұғалімдер белсенді оқу әдіс-тәсілдерін қолдануда
назарға алатындары:
оқушылардың жеке пікірін тыңдай білу, олардың бұған дейін
алған білімдері, біліктері мен дағдыларын одан әрі дамыту
үшін оларды қолданудың маңыздылығын құптау;
мұқият іріктелген тапсырмалар мен іс-әрекет түрлері
арқылы оқушыларды дамыта оқыту;
оқушылардың білім алуына «оқыту үшін бағалау» арқылы
қолдау көрсету;
оқушылардың зерттеу жұмыстарын жүргізуіне және
зерттеу әдіс–тәсілдеріне негізделген белсенді оқуды
ұйымдастыру;
оқушылардың сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамыту;
оқушылардың жеке, жұптық, топтық және ұжымдық
жұмыс түрлерін ұйымдастыру.
16 слайд
Мұғалімдер белсенді оқу әдіс-тәсілдерін қолдануда назарға алатындары: оқушылардың жеке пікірін тыңдай білу, олардың бұған дейін алған білімдері, біліктері мен дағдыларын одан әрі дамыту үшін оларды қолданудың маңыздылығын құптау; мұқият іріктелген тапсырмалар мен іс-әрекет түрлері арқылы оқушыларды дамыта оқыту; оқушылардың білім алуына «оқыту үшін бағалау» арқылы қолдау көрсету; оқушылардың зерттеу жұмыстарын жүргізуіне және зерттеу әдіс–тәсілдеріне негізделген белсенді оқуды ұйымдастыру; оқушылардың сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамыту; оқушылардың жеке, жұптық, топтық және ұжымдық жұмыс түрлерін ұйымдастыру.
17 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!
" Естігендеріңнің ең тәуірін жазып жүріңдер.
Жазғандарыңның ең жақсысын есте сақтаңдар. Ал
есте сақтағандарыңның ең көркемін ғана айтып
жүріңдер.
(с) Ибнул Муқаффағ
17 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ! " Естігендеріңнің ең тәуірін жазып жүріңдер. Жазғандарыңның ең жақсысын есте сақтаңдар. Ал есте сақтағандарыңның ең көркемін ғана айтып жүріңдер. (с) Ибнул Муқаффағ