математикалық кеш

1 слайд

1 слайд

2 слайд

2 слайд

3 слайд
Мақсаты: 1. Білімділік: оқушылардың математикаға қызығушылығын, ынтасын, зейінін арттыру, алған білімдерін тереңдету. 2. Дамытушылық: ой-өрісін кеңейту, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту. 3. Тәрбиелік: оқушыларды ұжымшылдыққа, жолдастыққа, алғырлыққа, белсенділікке тәрбиелеу.

3 слайд

4 слайд
Арифметика математиканың, ал математика ғылымдардың патшасы. (К. Гаусс)

4 слайд

5 слайд
Ақыл-ойды тәртіпке келтіретін математика. (М. В.Ломоносов)

5 слайд

6 слайд
Математика – барлық ғылымдардың тұңғышы және оларға пайдалы да, қажет те. (Р. Бэкон)

6 слайд

7 слайд
Математиканың өз тілі бар – ол формула. (С. Ковалевская)

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд
Қазақ халқының сан ғасырлық ақыл- ойының, өмірлік тәжірибесінің табиғатты түсіне білуінің, сонымен қоса дауласкер шеберлігі мен даналық сутеркерлігінің құдыретті туындысы киіз үй десек артық болмас.

9 слайд

10 слайд
Әрине, киіз үйді бір ғана адамның даналығы әкелген жоқ. Ол көшпелі халықтың өмір салтымен бірге туып, бірге қайнасты. Жалпы пішініне зер салғанда, киіз үйдің күрделі геометриялық беттерден тұратындығына көз жеткізуге болады. Енді соған тоқталайық.

10 слайд

11 слайд
Кереге – желісі жанабы екі кубтық парабола тәрізді. Жайылған керегенің жоғарғы және төменгі жақтары гиперболалық параболоид тәрізді де, ортасы эллипсойд бөлігі пішінді болады. Алты қанат үйдің сағанақтары мен балашықтарының саны 108. Бұл сан ежелден аспан саны болып есептелінеді. Керегенің әрбір көктеген көгінің арасы 20 см. Демек, керегенің әрбір көздері ромб.

11 слайд

12 слайд
Уық – парабола тәрізді. Ұзындығы үйдің көлеміне байланысты 12-16 қарыс мөлшерінде жасалынады (қарыс ұзындық бірлігі), ал саны 45-120 болады.

12 слайд

13 слайд
Шаңырақ – шеңбер тәрізді тоғыннан және күлдіреуіштен тұрады. Күлдіреуіштер парабола тәрізді иіледі. Түндік жабылған шаңырақтың пішіні айналу параболоиды. Бұл пішін көптеген күмбездерге тән, көк күмбезінің кішірейтілген бейнесі болып саналады.

13 слайд

14 слайд
Түндік – шаршы тәрізді жасалады да әлемнің төрт бағытын нұсқап тұрады.

14 слайд

15 слайд
Жалпы, киіз үйдің ішкі мүлік жиһаздарының орналасуы, төсеніштерінің төселу реті, жоғарыдағы бауларының ұсталуы симметриялы түрде жасалынады және сыртқы үй бастыратын жіптер мен артқы үзіктің баулары үйдің маңайында өзіндік сән беріп, әрі симметриялы, әрі параллелограм түрінде орналастырылады.

15 слайд

16 слайд
Үйді тіккенде, бірінші керегеніңжаятын орнын белгілеу үшін керегенің басын тартатын баудың ұзындығын біліп алып, үй тігетін орынға шеңбер сызып алады.

16 слайд

17 слайд
Ал, ол шеңбердің центрінде шаңырақ көтеретін адам тұрады.

17 слайд

18 слайд
Ал, шеңбердің ұзындығын қалай табады? Бұл да қызық. Шаңырақты бақанмен жоғары көтергенде 5-6 адам жан-жақтан уықпен тіреп, уықтарды кереге басына байлап үлгереді. Міне сол кезде центр табылады.

18 слайд

19 слайд
Жалпы алғанда, киіз үйдің дөңгелек пішінді етіп жасалуында көп жағдайлар ескерілген сияқты: ол қатты жерге орнықты, көшіп қонуға ыңғайлы және т.с.с.

19 слайд

20 слайд
Өз мүдделерін білгірлікпен жүзеге асырып ардақтар, халқымыздың ғұламалылығына таң қала отырып, - даналық мұрасы киіз үйді, математика мұрасы – деп те атауға толық негіз бар.

20 слайд

21 слайд

21 слайд

22 слайд
Баласы әкесіне: «әке, маған есеп үйретші» - дейді. Сонда әкесі: «Сенің жасыңды 3 есе көбейтсе, менің жасым шығады. Ал менің жасымнан сенің жасыңды алып тастаса 20 қалады.» Мен нешедемін, өзің нешедесің?

22 слайд

23 слайд
Үш әке және алты бала серуенге шықты. Олар 42 алма сатып алды. Бұлардың әрқайсысына 6 алмадан тиді. Бұл қалай болғаны?

23 слайд

24 слайд
Бір күні ұрылар жалғыз кемпірдің үйін тонауға келеді. Мұны сезген кемпір бір шелек суды алып, сапырып отырып, ұрыларға естірте: «Сапырып-сапырып Сарманға бер, Құйып-құйып Құрманға бер, Есіктегі екеуге бер, Төрдегі төртеуге бер, Өзің іш те маған бер» - деген екен. Мұны естіген ұрылар: «Қой мұныңыз болмас. Бұл үй толы кісі, әрі бізден 2 есе артық екен, кетейік» - деп кетіп қалыпты. Кемпір тапқырлығымен ұрыларды осылай қорқытыпты. Сонда үйдегі адам нешеу, ұрылар нешеу?

24 слайд

25 слайд
Мектеп ауласында бір топ торғай отыр еді, басқа жақтан бір торғай ұшып келді, отырған 100 торғай деп ойлап қалды. Сөйтсе, ол 100 емес екен, осы топқа тағы сондай, тағы оның жатрысын және сол жартының жартысын, өзін қосқанда ғана 100 болады екен. Мектеп ауласында торғай нешеу?

25 слайд

26 слайд

26 слайд

27 слайд
100 теңгең болғанша, 100 досың болсын. Білекті бірді жығады, Білімді мыңды жығады. Көшкен елдің көмекшісі болса, елу елдің ерулігі бар.

27 слайд

28 слайд
ы.Қырықтың бірі қыдыр. Аласыға алтау аз, бересіге бесеу аз. Бірдің кесірі мыңға, мыңның кесірі түменге.

28 слайд

29 слайд
Ұлға отыз үйден тыю, қызға қырық үйден тыю. Қыз – қырық шырақты. Алты жасар бала жолдан келсе, Алпыстағы шал алдынан шығар.

29 слайд

30 слайд
Алты жасар бала атқа мінсе, Алпыстағы шал сәлем берер. Елдің көзі – елу. Бір тал жұлсаң, он тал ек.

30 слайд

31 слайд
Есеп білмеген есек. Төртеу түгел болса, төбедегі келеді, Алтау ала болса, ауыздағы кетеді. Болмас адам қырық бесінде жас болар, Болар адам он бесінде бас болар.

31 слайд

32 слайд
Мың адам салған көпірді, бір адас бұзады. Бір адам жаққан отынға, мың жылынады. Бір кісі таққа мінсе, көп кісі атқа мінер. Екі жарты – бір бүтін.

32 слайд

33 слайд
Отызында орда бұзбаған, қырқында қамал бұзбас. Қырыққа келсе де, ырыққа келмеген. Екі мылжың кездессе әңгіме ұзарады, Екі тентек кездессе шеке қызарады.

33 слайд

34 слайд
Алып алты, жеп жеті болмайды. Екі өтірік бір антпен тең. есінде бас болар.Жеп жеті болмас, жалап жетпіс болмас.

34 слайд

35 слайд
Екі рас бір өтірікке желім болады, Екі өтірік бір расқа ірің болады. Көз мыңды көрер, көңіл бірді сүйер. Біреу күліп көреді, көңіл еріп күледі.

35 слайд

36 слайд
Бір адамға қадірін жүрмесе, Екі адамға күлкі боларсың. Жеті рет өлше, бір рет кес. Екеу болсаң, бір – біріңмен кеңес, Біреу болсаң қабырғаңмен кеңес.

36 слайд

37 слайд
Алты жыл аш болсаң да, ата салтын ұмытпа. Көп тыңда, аз сөйле. ағы кетеді. Аздың атасы бір, Көптің батасы бір.

37 слайд

38 слайд

38 слайд

39 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.

39 слайд

40 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар. Тәттімбет күйшіден нешедесіз деп сұрағанда 4 жылқы және тоқтымын депті. Тәттімбет күйші нешеде?

40 слайд

41 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар. Бірінші әке баласына 150 қой, екінші әке баласына 100 қой бөліп берді. Сонда екі баланың өз әкелерінен алған барлық қойларының саны 150. Қалай, қалай өзі, басым қатып кетті ғой.

41 слайд

42 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар. Түйеқұс екі аяғымен тұрғанда 1 пұт тартса, бір аяғымен тұрғанда қанша тартады депті немересі атасына.

42 слайд

43 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар. Шешесі 42-ге келгенде, үлкен қызына – 19, ортаншысына – 11, ал сүт кенжесіне 2 жас толды. Қанша уақыттан кейін, шешесінің жасы үш қызының жасындай болады?

43 слайд

44 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.

44 слайд

45 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар. Нәрселерді санағанда Керек ол бізге ауадай Айтыңдаршы бұл қандай сан Жан-жағыңа қарамай?

45 слайд

46 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.Бірдей санды бірнеше рет Көбейтуден тұрады Егер оны ықшамдасаң Қандай атау болады?

46 слайд

47 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар. Ең үлкен уақыт өлшемі?

47 слайд

48 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.Қай сан барлық санға қалдықсыз бөлінеді?

48 слайд

49 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар. Сғағат тілі тәулігіне неше рет тік бұрыш жасайды?

49 слайд

50 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар. Екі адам 4 сағат шахмат ойнады. Олардың әрқайсысы неше сағат ойнады?

50 слайд

51 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.

51 слайд

52 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.Айқасқан 2 таяқ Тұрады жоқты сұрап.

52 слайд

53 слайд
Шекер жейтін ақ құтан Бір қазыққа байланды. Аузына тістеп шекерін Ол қазықты айналды.

53 слайд

54 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.Математик бір ғалым Бір мүшеліктен іріктеп Атын жайып әлемге Топтың көңілін тоқ қылды Екі алып ол топты Нөлге теңеп жоқ қылды.

54 слайд

55 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.Егіз туған қос жүйрік Жарыса шауып терлейді Бірін-бірі көрмейді Дамылсыз қанша шапса да Бір мәреге келмейді.

55 слайд

56 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.Қоссаң қайта азайып, Көбейтсең тіпті кер кеткен Қырсық еді бұл неткен.

56 слайд

57 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.Математикалық таңба ол Білімің болса ашасың Теріс сан болса астында Мағынасы жоқ деп қашасың.

57 слайд

58 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.

58 слайд

59 слайд
Тоқсан ауыз сөздің тобықтай бір түйіні бар.

59 слайд