#1 слайд
Мәтіндік есептерді шығару тәсілдері № 103 мектеп-гимназиясының математика пәнінің мұғалімі Нұрқасынов Қуаныш Мұхтарұлы

1 слайд

#2 слайд
                              5-сынып 2 3Мәтін есепті теңдеу құру арқылы шешу Бөлшектері бар мәтінді есептерді шығару

2 слайд

#3 слайд
Мәтін ессептерді теңдеу құру арқылы шешу Мәтін ессептерді шығару алдында    Есептің шартына сай теңдеу құрамыз Оның түбірін табамыз   Есепке қойылған сұраққа жауап береміз.

3 слайд

#4 слайд
Мысалы: • Оқушы барлығы 2100 кг картоп жинады. Түске дейін жиналған картоптың салмағы түстен кейінгіден екі есе көп. Оқушы түстен кейін қанша килограмм картоп жинады?

4 слайд

#5 слайд
Түстен кейін жиналған картоптың салмағы – x кг, ал түске дейін жиналған картоптың салмағы – 2x кг. Түстен кейін жиналған картоптың салмағын түске дейін жиналған картоптың салмағына қоссақ, 2100 кг картоп аламыз. Онда, 2x + x = 2100 теңдеуін аламыз. Теңдеуді ықшамдаймыз: 3x = 2100, сонда x = 700. x – түстен кейін жиналған картоптың салмағы болғандықтан, есептің жауабы 700 кг картоп. Жауабы: 700 кг картоп.

5 слайд

#6 слайд
БӨЛШЕКТЕРІ БАР МӘТІН ЕСЕПТЕРДІ ШЫҒАРУ Жай және ондық бөлшектерге арифметикалық амалдар қолданып мәтін есептер шығару барысында, шарты бойынша өрнектер құрастырғанда, бөлшектер арасында байланыс орнату керек. Таблицалық тәсілмен Ребус түрінде Сіріңке шырпысын қолданып

6 слайд

#7 слайд
Мысалы: Сыныптағы оқушылардың 0,75 бөлігі домбыра үйірмесіне, ал 0,4 бөлігі спорт үйірмесіне қатысады. Домбырада ойнайтын және спортпен шұғылданатын оқушылар сыныптағы оқушылардың қанша бөлігін құрайтынын табыңыз.

7 слайд

#8 слайд
Шешуі: 1-тәсіл. 1 – 0,4 = 0,6 – сынып оқушыларының бөлігі домбыра үйірмесіне қатысады; 0,75 – 0,6 = 0,15 – сынып оқушыларының бөлігі домбыра және спорт үйірмесіне қатысады. 2-тәсіл. 1 – 0,75 = 0,25 – сынып оқушыларының бөлігі тек спорт үйірмесіне қатысады. 0,4 – 0,25 = 0,15 – сынып оқушыларының бөлігі домбыра және спорт үйірмесіне қатысады. 3-тәсіл. (0,75 + 0,4) – 1 = 1,15 – 1 = 0,151 – 0,4 = 0,6 – сынып оқушыларының бөлігі домбыра үйірмесіне қатысады; бөлігі домбыра және спорт үйірмесіне қатысады. Жауабы: 0,15.

8 слайд

#9 слайд

9 слайд

#10 слайд

10 слайд

#11 слайд

11 слайд

#12 слайд
7-сынып Мәтінді есептерді теңсіздіктер құру арқылы шығаруМәтінді есептерді теңдеу құру арқылы шығарудың алгоритмі

12 слайд

#13 слайд
Мәтінді есептерді теңдеу құру арқылы шығарудың алгоритмі    Кез келген құбылыстың математикалық сипаттамасын математикалық модель деп атайды Математикалық модель дегеніміз – есептің шартын математикалық формаға келтіру, басқаша айтқанда, шартта берілгендерді теңдеу, формула, теңсіздік және т.б. түрде жазу. Ізделінділерді латынның кез келген әрпімен белгілеуге болады. Әдетте x әрпімен белгілейді. Теңдеуді құру есептің берілгенін оқи отырып және логикалық жүйеге негізделіп іске асады.

13 слайд

#14 слайд

14 слайд

#15 слайд
10) Үш қорапта жаңғақтар бар. Бірінші қорапта қалған екі қораптағы жаңғақтарды бірге алғаннан 6 жаңғақ кем, ал екіншісінде қалған екі қораптағы жаңғақтарды бірге алғаннан 10 жаңғақ кем. Үшінші қорапта қанша жаңғақ бар? Шешуі: Әр қораптағы жаңғақтардың санын x, y және z деп белгілейік. x+6= y+z және y+10= x+z теңдеулерін қосып, 2z=16 теңдігін аламыз, бұдан z=8 .

15 слайд

#16 слайд
Қорытынды Қорыта келе, аталған жұмыс түрлері, бала үшін, оның танымын, логикасын арттыру үшін өмірде қажетті екенін көрсетеді, яғни олардың шығармашылық деңгейін көтереді, қызығушылықтарын арттырады.

16 слайд