#1 слайд
26.01.2021 Сынып сағаты Тақырыбы: “Менің өңірімнің үздік адамдары”

1 слайд

#2 слайд
Қорқыт ата

2 слайд

#3 слайд

3 слайд

#4 слайд
Қорқыт ата - VIII ғасырда Сырдария өзенінің бойында бұрынғы Жанкент қаласы маңында өмір сүрген данагөй көріпкел, асқан күйші, бақсы, жыршы, ел басқарған көрнекті қайраткер. Қобыз аспабын алғаш ойлап тапқан, Ұрпақтарға «Желмая», «Ұшардың ұлуы», «Әуппай», «Аққу», «Елім-ай!», «Тарғыл тана» т.б. күйлерді қалдырған ұлы өнерпаз қобызшы, күй атасы. «Қорқыт» сөзі ертедегі түркілердің «Хұр-кісі» және «хыт-құт» сөздерінен шыққан. Ол «Құт әкелуші кісі» деген мағынаны береді.

4 слайд

#5 слайд
•VIII ғасырда Сыр бойында өмір сүрген Қорқыт ата әрі кемеңгер ойшыл адам, әрі ақын, сазгер болып, тарихты үлкен із қалдырған. Өзінің философиялық толғауларында өмір мен өлім мәселелерін көтерді. •Мәңгі өлмеудің жолын қиялмен іздестіреді. Аңыз бойынша, ол ақ түйеге мініп, дүниенің төрт бұрышын кезеді. Бірақ қайда барса да, алдынан қазылып жатқан көр кездеседі. «Кімге қазып жатсыңдар?» - деген сұрауына «Қорқыттың көрі» деген жауап алады. Содан, өлімнен қашып құтылуға болмайды екен деген қорытындыға келеді. Ол пікірді оған түрлі жан-жануарлар да, өсімдіктер де, бүкіл әлем ұқтырган көрінеді. Қорқыт ата поэма, күйлер шығарып, оны қобызбен орындайтын болады.

5 слайд

#6 слайд
Қорқыт ата мазары

6 слайд

#7 слайд
•Қорқыт бабамыз асқан күйші ғана емес, қазақ музыкасының, ән-күй өнерінің атасы. Күйші қобызы бірде тағдырдың қайғы-мұңын шертіп,ботадай боздайды, бірде мәнгілік өмір мен сұлулық жырын төгіп, аққудай сызыла сұңқылдайды. •Қорқыт туындыларының әрқайсысының шығу тарихы туралы аңыздар бар. •«Ұшардың ұлуы». Бір жесір кемпірдің жалғыз баласы болады. Ол кұс салып, ит жүгірткен саятшы екен. Қашқан аңды құтқармайтын «Ұшар» деген тазысы, желмен жарысқан жүйрік аты бар екен. Күндердің күнінде жігіт кенеттен қайтыс болады. Сол кездегі елдің әдеп-ғұрпы бойынша, өлікті жерлегеннен кейін жұрт қоныс жаңартып, басқа жерге көшеді екен. Жаңа орынға көшіп келгеннен кейін кемпір баласынан қалған көз-тазыны іздесе, ол ұшты-күйлі жоқ болып шығады. «Ескі жұртта қалған шығар»-деп, ана бұрынғы қоныстарына қайтып келсе, айтқандай-ақ, Ұшар иесін қиып кете алмай, мола басында сай-сүйекті сырқырата аспанға қарап, ұлып отыр екен. Мұны көрген анасы да: жалғызымнан айрылдым, қанатымнан қайрылдым, Ұшар,Ұшар кә,кә...-деп аңырайды. Иен далада жалғызының артында қалған ана мен иесінен айрылған тазы-екеуі қос мұңлық қосылып күңіренеді. Қорқыттың осы оқиғаға байланысты тебіреніп шығарған күйі «Ұшардың ұлуы» деп аталады.

7 слайд

#8 слайд
“Кім жылдам?”

8 слайд

#9 слайд

9 слайд

#10 слайд
•1. Қорқыт ата қандай аспапты жасалған? •2. Қорқыт аңызында оның түсіндегі адам оған қобыздың тиегін ненің мүйізінен болсын деді? •3. Қорқыт ата жырларды жырлағандықтан кім деп атауымызға болады? •4. Қорқыт түркілердің оғыз ұлысынан шыққан асқан сәуегей делінген. Енді біз сәуегей дегенді, басқаша қалай атауға болады? •5. Қорқыт ата қобызда ойнай алғандықтан, тағы кім деп атауымызға болады? •6. Қорқыт аңызында оған аян берген қандай адам? •7. Қорқыт аңызындағы атамыздың туған жері? •8. Қорқыт аңызында оның түсінде қобыздың ішегі қандай айғырдың құйрығынан болсын деді? •9. Ол дүниеге келерде анасы ненің етіне жерік болды?

10 слайд