#1 слайд
«Ынтымақ» жалпы білім беретін мектеп Ашық сабақ «Металдардың жалпы сипаттамасы» Химия пәні мұғалімі: Тасболатова А Сынып: 9 «А»

1 слайд

#2 слайд
Ұйымдастыру кезеңі Ертеде бір ауылда екі данышпан өмір сүріпті.Жұрт олардан келіп ақыл кеңес сұрайды екен.Бара-бара көпшілік біреуіне жиірек келіп,екіншісіне сирек бас сұғатын болыпты.Қызғаныш билеген әлгі данышпан жұрт құрмет тұтатын екіншісінің қалайда абыройын түсірмек болады. Өзінің одан ақылдырақ екендігін дәлелдегісі келеді.Бір күні ол жұмырығына тірі көбелекті жасырып тұрып : «Қолымдағы көбелек өлі ме , тірі ме данышпан болсаң дәл тапшы» депті жиылған жұрттың алдында. Егер тірі деп айтса, көбелекті мыжып өлтіре саламын,өлі десе,тірі қалпын көрсетемін деп ойлайды.Екінші данышпан өз шаруасымен айналысқан күйі басын да көтерместен: «Көбелеектің өлі болуы да,тірі болуы да сенің қолында» деп жауап берген. Сол айтпақшы сіздердің бірге білімді болуларыңыз өз қолдарыңызда! «Жылы лебіз» тренингі арқылы оқушылар бір біріне тілектер білдіреді.

2 слайд

#3 слайд
Үй тапсырмасы Wordwall платформасында « Quiz» https://wordwall.net/ru/resource/ 63444872/%D1%82%D0%BE%D1%82%D1%8B %D2%93%D1%83 https://wordwall.net/tr/resource/49057581

3 слайд

#4 слайд
? Ойқозғау Мақал сөзде де металл жүреді, Металл қадірін халқым біледі. Азсөзалтын Көпсөзкөмір - , Алтындыерітебілмеген ірітер - Терініилейбілмеген шірітер - , Арпа бидайасекен - Алтын күмістасекен Қойдыңсүтіқорғасын Темірдіқызуындабас Өнерлініңқолыалтын Өлеңшініңсөзіалтын

4 слайд

#5 слайд
Металдарды ңжалпы сипаттамасы 9.1.4.1 металдық байланыс пен металдық кристалдық тор жайындағы білімдерін қолданып металдардың қасиетін түсіндіре алу 9.1.4.2 металдарға тән физикалық және химиялық қасиеттерді сипаттау және металл атомдарының тек тотықсыздандырғыш қасиет көрсететінін түсіндіру

5 слайд

#6 слайд
Қазақ халқының ежелден пір тұтып келе жатқан, ал химиктер мойындаған сыры жұмбақ сиқырлы санның бірі - жеті саны. «Жеті қазына», «Жұт жеті ағайынды», «Жеті ата», «Жеті жұт», «Жеті жоқ» сөз тіркестері де тегін айтылмаса керек. Ал химиктер жерде жеті металл жеті ғаламшарға сәйкес келеді деп есептейді. Ай – күміс, Күн –алтын, Юпитер – қалайы, Марс - темір, Сатурн – қорғасын, Шолпан –мыс

6 слайд

#7 слайд
Тайқазан Қ.Ахмет кесенесінің негізгі орталығы, құдіреті ол-тайқазан. Тайқазан-ішіне мың литр сұйықтық сиятын,салмағы 2 тонна, биіктігі тұғырымен бірге 2,62 метр, диаметрі 2,45 метр жеті түрлі металдан жасалған алып қазан. Құрамында алтын, күміс, қызылмыс, мырыш, темір, қорғасын, қалайы бар. Оны сол себепті қола қазан деп те атайды. Ежелгі дәстүр бойынша «қазан-жеті ырыстың бірі»деп санаған. «Тайқазан» деп аталу себебі ішіне тай етін тұтас асуға болады деген мағынаны білдіреді. Құрамы жеті дәмнен тұратын «Наурыз көже» осындай қазанда әзірленіп, жұртшылыққа таратылған. Оның мәні елдің бірлік, ниет, тілек, мерей, мереке үмітін білдірген.

7 слайд

#8 слайд
МЕТАЛДАРДЫҢ ПЕРИОДТЫҚ КЕСТЕДЕГІ ОРНЫ :

8 слайд

#9 слайд
МЕТАЛДАРДЫҢ КРИСТАЛДЫҚ ТОРЫ : Металдарда металдық байланыстар болады, себебі кристалдық торларының түйіндерінде металл атомдары мен иондар орналасқан және еркін қозғалып жүретін электрон теңізі болады. Осы электрондар металдық қасиеттерді анықтайды: а) жоғары жылу және электрөткізгіштік ә) металдық, жылтыр б) созылғыштық, тапталғыштық

9 слайд

#10 слайд
МЕТАЛДАРДЫҢ ЭЛЕКТӨТКІЗГІШТІГІ : Электрон 'теңізіндегі' электрондар металл бойында еркін қозғала алатындықтан, барлық металдар электр тогын өткізеді. Теріс зарядталған электрондар электр тогын тасымалдау құралы болады.

10 слайд

#11 слайд
МЕТАЛДАРДЫҢ ЖЫЛУ ӨТКІЗГІШТІГІ : Металдар күшті жылу өткізгіш, өйткені қозғалғыш электрондар өзінің кинетикалық энергиясын көршілес электрондарға оңай береді

11 слайд

#12 слайд
МЕТАЛДАРДЫҢ ЖЫЛТЫРЛЫҒЫ : Металдардың жылтырлығын еркін қозғалатын  электрондардың болуымен  түсіндіруге болады.

12 слайд

#13 слайд
МЕТАЛДАРДЫҢ ИІЛГІШ НЕМЕСЕ СОЗЫЛҒЫШЫТЫҒЫ : Метал бөлігін балғамен соққан кезде, оң зарядталған металл катиондар қабаты бір-бірі арқылы сырқып өте алады. Металдар сынбайды, себебі жаңа орында оларды теріс зарядталған электрон теңіздері арқылы ұсталып тұрады. Бұл металдың иілгіштігі мен созылғыштығын түсіндіреді

13 слайд

#14 слайд
Ең иілгіш,созылғыш металл- Au,Ag,Cu,Sn,Pb,Zn,Fe Ең жеңіл металл-Li Ең ауыр металл-Os Ең оңай балқитын металл-Hg,Na,Ga Ең қиын балқитын металл-W,Cr,Fe,Mo Ең жұмсақ металл-Сілтілік металдар,Sn,Pb Ең қатты металл-Cr,Mo

14 слайд

#15 слайд
Металдардың электрондарын беру қабілеті әртүрлі болады, осыған байланысты металдардың активті қатары құрылған, оны ұсынған Н.Н.Бекетов (1865ж). Li K Ca Na Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb (H 2 ) Cu Hg Ag Au

15 слайд

#16 слайд
Металдардың қолданылуы

16 слайд

#17 слайд
1- топ Металдардың - электр және жылуөткізгіштігі Дескриптор Тақырып мазмұнының ашылуы Жұмыстың креативтілігі Реакция теңдеулерін жазады. Тапсырма 1 2- топ Металдардың иілімділігі Металдардың электр – жәнежылу өткізгіштігін сипаттаңдаржәне мысалкелтіріңіздер Li,Na,K элементін H2SO4- мен әрекеттестіріңіз , Металдардытаптауға ? жаншуғаболама Бұлқұбылыстыңсырын қалайтүсіндіріуге ? болады Mg,Ca,Ba элементтерін H2SO4- мен әрекеттестіріңіз

17 слайд

#18 слайд
Тапсырма 2 Металдардың химиялық қасиеті Зертханалық жұмыс. Дескриптор Оқушылар реактифтерді әрекеттестіреді Реакция теңдеулерін жазады.

18 слайд

#19 слайд
Металдардыңжалпықасиеттеріменбірге . металдардың өзінетәнқасиеттерібар ? Оныңсебебінеде деп ойлайсыздар : Себебі Металдардыңатомдарымениондарыныңрадиустарыәр . түрліжәнеолардыңкеңістіктеорналасуы датүрліше Металдардыңваленттілікэлектрондарыменметалдық . байлансыныңберіктігідебірдейемес Металдардың өздерінетәнқасиеттер  Балқутемпературасы Тығыздығы  . Қаттылығы

19 слайд

#20 слайд
Сабақ біһекіту Wordwall https://wordwall.net/resource/64150148

20 слайд

#21 слайд
Үй тапсырмасы Металдардың жалпы сипаттамасы түсінік айту

21 слайд

#22 слайд
Назарларыңызға рақмет!

22 слайд