НАТРИЙ МЕН КАЛИЙ, ОЛАРДЫҢ ҚОСЫЛЫСТАРЫ


1 слайд
ТАҚЫРЫБЫ: НАТРИЙ МЕН КАЛИЙ,
ОЛАРДЫҢ ҚОСЫЛЫСТАРЫ
1 слайд
ТАҚЫРЫБЫ: НАТРИЙ МЕН КАЛИЙ, ОЛАРДЫҢ ҚОСЫЛЫСТАРЫ

2 слайд
“АДАМДАР МЕТАЛДАРСЫЗ ӨМІР СҮРЕ
АЛМАЙДЫ... ЕГЕР МЕТАЛДАР
БОЛМАСА... АДАМДАР ЖАБАЙЫ
АҢДАРДЫҢ АРАСЫНДА ЕҢ АЯНЫШТЫ
ӨМІР СҮРГЕН БОЛАР ЕДІ.”
Георгий Агрикола
2 слайд
“АДАМДАР МЕТАЛДАРСЫЗ ӨМІР СҮРЕ АЛМАЙДЫ... ЕГЕР МЕТАЛДАР БОЛМАСА... АДАМДАР ЖАБАЙЫ АҢДАРДЫҢ АРАСЫНДА ЕҢ АЯНЫШТЫ ӨМІР СҮРГЕН БОЛАР ЕДІ.” Георгий Агрикола

3 слайд
НАТРИЙ МЕН КАЛИЙ Ж ӘНЕ ОНЫҢ
ҚОСЫЛЫСТАРЫ
1.Топтық тапсырма. Әр топтың жұмысы.
2.“Қызықты тәжірибелер”. Әр оқушы –
болашақ данышпан.
3.“Кім жылдам?” кестені толтыру.
Семантикалық карта.
4.Сәйкестендіру тест.
5.Сабақты қорытындылау. Венн
диаграммасы.
3 слайд
НАТРИЙ МЕН КАЛИЙ Ж ӘНЕ ОНЫҢ ҚОСЫЛЫСТАРЫ 1.Топтық тапсырма. Әр топтың жұмысы. 2.“Қызықты тәжірибелер”. Әр оқушы – болашақ данышпан. 3.“Кім жылдам?” кестені толтыру. Семантикалық карта. 4.Сәйкестендіру тест. 5.Сабақты қорытындылау. Венн диаграммасы.

4 слайд
ІХимиялық
элемент
Атом нөмірі Атомдық
массасы
Атом
радиусы, нм
Валенттік
электрондар
ы
Li 3 7 0,155 2s
1
Na 11 23 0,190 3s
1
K 19 39 0, 235 4s
1
Rb 37 85 0,248 5s
1
Cs 55 132 0,267 6s
1
Fr 87 223 0.280 7s
1
Cілтілік металдар сипаттамасы
4 слайд
ІХимиялық элемент Атом нөмірі Атомдық массасы Атом радиусы, нм Валенттік электрондар ы Li 3 7 0,155 2s 1 Na 11 23 0,190 3s 1 K 19 39 0, 235 4s 1 Rb 37 85 0,248 5s 1 Cs 55 132 0,267 6s 1 Fr 87 223 0.280 7s 1 Cілтілік металдар сипаттамасы

5 слайд
І
Химиялық
элемент
t° С балқуt° С
қайнау
ρ, г/ см
3
Li 180,5 134,2 0,536
Na 98 878 0,966
K 63,5 759 0,860
Rb 39,5 686 1,520
Cs 28,4 670 1,890
Fr 26,8 677 2,440
I топтың негізгі топшасындағы сілтілік
металдардың физикалық қасиеттері
5 слайд
І Химиялық элемент t° С балқуt° С қайнау ρ, г/ см 3 Li 180,5 134,2 0,536 Na 98 878 0,966 K 63,5 759 0,860 Rb 39,5 686 1,520 Cs 28,4 670 1,890 Fr 26,8 677 2,440 I топтың негізгі топшасындағы сілтілік металдардың физикалық қасиеттері

6 слайд
Сілтілік металдар І топ негізгі
топшасында орналасқан белсенді металдарға
жатады. Олардың сыртқы энергетикалық
деңгейінде бір ғана электроны бар.Сондықтан
сілтілік металдар өзінің валенттік электрондарын
оңай беретін өте белсенді металдар тобына кіреді.
Олар қосылыстарда тотығу дәрежесі +1
көрсетеді. Жұмсақ металдар пышақпен немесе
қайшымен оңай кесіледі.
I топтың негізгі топшасындағы сілтілік
металдардың жалпы сипаттамасы.
6 слайд
Сілтілік металдар І топ негізгі топшасында орналасқан белсенді металдарға жатады. Олардың сыртқы энергетикалық деңгейінде бір ғана электроны бар.Сондықтан сілтілік металдар өзінің валенттік электрондарын оңай беретін өте белсенді металдар тобына кіреді. Олар қосылыстарда тотығу дәрежесі +1 көрсетеді. Жұмсақ металдар пышақпен немесе қайшымен оңай кесіледі. I топтың негізгі топшасындағы сілтілік металдардың жалпы сипаттамасы.

7 слайд
жұмсақ
күйдіргішжылу
өткізеді
судан
жеңіл
оңай
кесіледі
электр тоғын
өткізеді
тығыздығы
төмен
7 слайд
жұмсақ күйдіргішжылу өткізеді судан жеңіл оңай кесіледі электр тоғын өткізеді тығыздығы төмен

8 слайд
8 слайд

9 слайд
ДӘРІ-ДӘРМЕКТЕРДІҢ ҚҰРАМЫНДА
І
9 слайд
ДӘРІ-ДӘРМЕКТЕРДІҢ ҚҰРАМЫНДА І

10 слайд
Калий
қосылыстары
Калий оксиді
Калий
гидроксиді
Калий хлориді
Калий
перманганаты
Бертолле
тұзы
Калий
карбонаты
Калий
гидрокарбонаты
Чили
селитрасы
10 слайд
Калий қосылыстары Калий оксиді Калий гидроксиді Калий хлориді Калий перманганаты Бертолле тұзы Калий карбонаты Калий гидрокарбонаты Чили селитрасы

11 слайд
СІЛТІЛІК МЕТАЛДАРДЫҢ ХИМИЯЛЫҚ
ҚАСИЕТТЕРІ
Сілтілік
металдар
Химиялық қасиеттері
Бейметалдармен әрекеттесуі:
+ Г
2
→ МеГ (галогендер)
+ H
2
→ МеH
Күкірт пен әрекеттесуі:
+ S → Ме
2
S
Сумен әрекеттесуі:
+ H
2
O
→ МеОН + H
2
↑
+ NH
3
→ МеNH
2
+ H
2
↑
Оттекпен
+ О
2
→ Li
2
O, Na
2
O
2
, KO
2
, (Cs,Rb)
Фосформен
+ Р → Ме
3
Р
11 слайд
СІЛТІЛІК МЕТАЛДАРДЫҢ ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ Сілтілік металдар Химиялық қасиеттері Бейметалдармен әрекеттесуі: + Г 2 → МеГ (галогендер) + H 2 → МеH Күкірт пен әрекеттесуі: + S → Ме 2 S Сумен әрекеттесуі: + H 2 O → МеОН + H 2 ↑ + NH 3 → МеNH 2 + H 2 ↑ Оттекпен + О 2 → Li 2 O, Na 2 O 2 , KO 2 , (Cs,Rb) Фосформен + Р → Ме 3 Р

12 слайд
Қорытынды.
Сілтілік металдар- нағыз типтік
белсенді металдар. Олардың химиялық
белсендігі, оның жалғыз валенттік
электронының ядромен әлсіз
байланысуымен түсіндіріледі. Сілтілік
металдардың қосылыстары табиғатта
кеңінен таралған, ол Қазақстанның
көптеген жерінде кездеседі. Ас тұзы-
натрийдің ең маңызды қосындысы, ол
күнделікті тұрмыста өте көп
қолданылады.
12 слайд
Қорытынды. Сілтілік металдар- нағыз типтік белсенді металдар. Олардың химиялық белсендігі, оның жалғыз валенттік электронының ядромен әлсіз байланысуымен түсіндіріледі. Сілтілік металдардың қосылыстары табиғатта кеңінен таралған, ол Қазақстанның көптеген жерінде кездеседі. Ас тұзы- натрийдің ең маңызды қосындысы, ол күнделікті тұрмыста өте көп қолданылады.

13 слайд
САБАҚТАН КӨРІНІСТЕР
13 слайд
САБАҚТАН КӨРІНІСТЕР

14 слайд
14 слайд

15 слайд
Жер қыртысында болмайтын радиоактивті элемент?
А) Калий Ә) Франций
Б) Натрий В) Литий
Ә) Франций
1
15 слайд
Жер қыртысында болмайтын радиоактивті элемент? А) Калий Ә) Франций Б) Натрий В) Литий Ә) Франций 1

16 слайд
Сілтілік металды қайда сақтайды?
А) Керосин астында Ә) Құтыда
Б) Суда В) Жәшікте
А) керосин астында
2
16 слайд
Сілтілік металды қайда сақтайды? А) Керосин астында Ә) Құтыда Б) Суда В) Жәшікте А) керосин астында 2

17 слайд
Ең жеңіл сілтілік металл.
А) Калий Ә) Литий
Б) Натрий В) Сутек
Ә) Литий
3
17 слайд
Ең жеңіл сілтілік металл. А) Калий Ә) Литий Б) Натрий В) Сутек Ә) Литий 3

18 слайд
Натрий хлоридінің минералы
қалай аталады?
А) Магнетит Ә) Рубин
Б)Аметист В) Галит
В) Галит
4
18 слайд
Натрий хлоридінің минералы қалай аталады? А) Магнетит Ә) Рубин Б)Аметист В) Галит В) Галит 4

19 слайд
Сілтілік металдар қандай қасиет
көрсетеді?
А) Қышқылдық Ә) Тұзды
Б) Екідайлы В) Негіздік
В) Негіздік
5
19 слайд
Сілтілік металдар қандай қасиет көрсетеді? А) Қышқылдық Ә) Тұзды Б) Екідайлы В) Негіздік В) Негіздік 5

20 слайд
Алақан жылуында еритін металл?
А) Цезий Ә) Натрий
Б) Калий В) Литий
А) Цезий
6
20 слайд
Алақан жылуында еритін металл? А) Цезий Ә) Натрий Б) Калий В) Литий А) Цезий 6

21 слайд
Пышақпен, қайшымен кесуге
болатын жұмсақ металл?
А) темір Ә) Алюминий
Б) Натрий В) Мыс
Б) Натрий
7
21 слайд
Пышақпен, қайшымен кесуге болатын жұмсақ металл? А) темір Ә) Алюминий Б) Натрий В) Мыс Б) Натрий 7

