#1 слайд
Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Оқу сауаттылығы. Сыртқы бақылау тапсырмалары

1 слайд

#2 слайд
Ұлттық деңгейдегі сынамалар (ББЖМ, ММА,ҰБТ) Аймақтық деңгейдегі сынамалар Халықаралақ зерттеулер (PISA, TIMSS) Сыртқы бақылау тапсырмаларының түрлері

2 слайд

#3 слайд
Білім алушылардың білім жетістіктерінің мониторингі Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 24 шілдедегі (2021 жылғы 8 қаңтардағы өзгерістер және толықтырулармен) «Білім туралы» Заңының 55-бабының 4-тармағына сәйкес Орта білім берудегі оқу жетістіктерін сырттай бағалау Бастауыш және негізгі орта білім беру ұйымдарында білім алушылардың білім жетістіктерінің мониторингі (бұдан әрі – ББЖМ) болып өзгертілді. Бастауыш және негізгі орта білім беру ұйымдарында ББЖМ білім беру ұйымдарынан тәуелсіз, оқыту сапасын жүйелі бақылау, бастауыш және негізгі орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына сәйкестігін бағалау мақсатында жүзеге асырылады. ББЖМ әдістемелік көмек көрсету және білім беру сапасын қамтамасыз ету жөнінде ұсынымдар әзірлей отырып, дайындық пен өткізуді, тестілеу нәтижелерін өңдеу мен жүйелі талдауды қамтиды.

3 слайд

#4 слайд
ББЖМ 9-сыныптарда кешенді тестілеу нысанында АКТ қолдана отырып, функционалдық сауаттылықтың үш бағыты: математикалық сауаттылық, жаратылыстану-ғылыми сауаттылық, оқу сауаттылығы (орыс, қазақ және ағылшын тілдерінде мәтіндер) бойынша жүргізіледі. 9-сынып оқушыларына арналған тесттің құрылымы:   Оқу сауаттылығы (қазақ тілі, орыс тілі, ағылшын тілі), әр тіл бойынша 10 тест тапсырмасы, барлығы 30 тест тапсырмасы; Математикалық сауаттылық – 13 тест тапсырмасы; Жаратылыстану-ғылыми сауаттылық (физика, химия, биология, география), әр пән бойынша 2 контекст негізінде 8 тест тапсырмасы, барлығы 32 тест тапсырмасы. Тест тапсырмаларының формасы: бір дұрыс жауапты таңдауға арналған.  Тестті орындау уақыты – 150 минут (2  сағат 30 минут).  Максималды балл – 75.

4 слайд

#5 слайд
Оқушылардың оқу дағдыларын жетілдіру, мәтіндерді түсіну, талдау, дәлелдеу Оқуға деген ынтаны арттыру Оқыту әдістерін жетілдіру Оқушылардың өзіндік стилін дамыту Сыни ойлау дағдыларын жетілдіру Сыртқы бақылаудың міндеттері

5 слайд

#6 слайд
Оқу сауаттылығының анықтамасы: Оқу сауаттылығы – тек мәтінді оқи білу емес, оны терең түсіну, талдау, сыни ойлау қабілетін қолдану, мәтіндегі ақпаратты басқа ақпарат көздерімен байланыстыра білу, өз ойын қалыптастыру мен айту, жазу қабілетін білдіреді. Ол оқушылардың ақпаратты табу, талдау және қолдану дағдыларын қамтиды. Оқу сауаттылығы оқушының өмірлік табысына, әлеуметтік бейімделуіне және өзін-өзі дамытуына әсер етеді. Сыртқы бақылау тапсырмаларының түрлері мен маңызы: Сыртқы бақылау тапсырмалары оқушылардың оқу сауаттылығын бағалаудың объективті көрсеткіші болып табылады. Олардың негізгі мақсаты – оқу бағдарламасының сапасын бағалау, оқу процесін жетілдіру және оқушылардың білім деңгейін анықтау.

6 слайд

#7 слайд
Ұлттық деңгейдегі тестілеулер: (мысалы, ММА, ББЖМ, ҰБТ) оқушылардың жоғары оқу орнына түсуге дайындығын бағалайды. Аймақтық деңгейдегі бақылау жұмыстары: оқу орнының сапасын бақылау және оқу бағдарламасын жетілдіру мақсатында жүргізіледі. Халықаралық зерттеулер: (мысалы, PISA, TIMSS) оқушылардың білім деңгейін халықаралық стандарттармен салыстыруға мүмкіндік береді.

7 слайд

#8 слайд
Сыртқы бақылау тапсырмалары арқылы оқу сауаттылығын дамыту: Сыртқы бақылау тапсырмалары оқу сауаттылығын дамытуға қалай ықпал етеді? Оқушылардың сыни ойлау қабілеттерін дамыту: тапсырмалар оқушылардан мәтінді түсінуді, талдауды, басты ойды анықтауды және өз ойларын айтуды талап етеді. Мәтінмен жұмыс істеу дағдыларын жетілдіру: тапсырмалар арқылы оқушылар мәтіннен қажетті ақпаратты табуды, оны басқа ақпарат көздерімен салыстыруды үйренеді. Оқуға қызығушылықты арттыру: жаңа тапсырмалар оқушылардың оқу процесіне деген қызығушылығын арттырып, білім алуға деген ынтасын күшейтеді. Өзіндік оқу стилін қалыптастыру: әртүрлі түрдегі тапсырмалар оқушылардың өз оқу стилін таңдауына мүмкіндік береді.

8 слайд

#9 слайд
Сыртқы бақылау тапсырмалары – оқушылардың оқу сауаттылығын тексеруге бағытталған арнайы тапсырмаларды білдіреді. Бұл тапсырмалар оқушылардың өздерінің білімін тексеріп қана қоймай, олардың ақпаратты қалай қабылдайтынын, қалай өңдейтінін және қалай шешімдер қабылдайтынын бағалауға мүмкіндік береді. Сыртқы бақылау тапсырмаларының басты мақсаты – оқушылардың білім деңгейін ғана емес, сонымен қатар олардың сыни ойлау, шығармашылық қабілеттерін, оқу барысында алған ақпараттарды өмірде қолдану дағдыларын анықтау. Мұндай тапсырмалар, әсіресе, оқу сауаттылығын дамытуға бағытталған халықаралық тестілер мен мемлекеттік емтихандарда кездеседі. Мысалы, PISA (Бағдарлама оқушыларды халықаралық бағалау бағдарламасы) немесе TIMSS (Халықаралық математика және табиғи ғылымдар зерттеулері) сияқты зерттеулерде оқушылардың оқу сауаттылығын бағалау үшін арнайы тапсырмалар дайындалады.

9 слайд

#10 слайд
1. “Мазмұнды сұрақтар мен тапсырмалар” – оқушыларға мәтінді түсініп оқу, оның негізгі идеясын анықтау және мазмұнды талдау дағдыларын дамытуға арналған тапсырмалар. Бұл тапсырмалар әдетте мәтінді оқу және оның мазмұнын түсіну қабілетін тексереді. 2. “Сыни ойлау тапсырмалары” – оқушылардан ақпаратты тек түсініп қана қоймай, оның негізінде шешімдер қабылдау немесе ұсыныстар жасау талап етіледі. Мұндай тапсырмалар арқылы оқушылардың аналитикалық және сыни ойлау дағдыларын дамытуға болады. 3. “Шығармашылық тапсырмалар”– оқушылардың өз ойларын және пікірлерін жазбаша немесе ауызша түрде жеткізуін талап ететін тапсырмалар. Бұл тапсырмалар тіл байлығын, шығармашылық қабілетін арттыруға бағытталған. 4. “Өмірлік жағдайларға байланысты тапсырмалар” – оқушылардың оқу барысында алған білімдерін нақты өмірлік жағдайларда қолдану қабілетін тексереді. Мұндай тапсырмалар өмірдің түрлі аспектілерінде шешімдер қабылдауды талап етеді, мысалы, тұтынушылық таңдау, әлеуметтік мәселелерді шешу, қаржылық сауаттылық және т.б.

10 слайд

#11 слайд
Білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторинг жүргізуге дайындық барысында қолданылуға ұсынылатын сайттар: uba.edu.kz (Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының «Орта білім беру ұйымдарында білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторинг нәтижелерін кешенді талдау (ББЖМ-2023)» аналитикалық есебі) uto@testcenter.kz Подробнее https://testcenter.kz/ru/shkolnikam/modo.php (ҰЛТТЫҚ ТЕСТІЛЕУ ОРТАЛЫҒЫ, Білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторинг жүргізу қағидалары ,ББЖМ тест спецификациялары, ББЖМ бойынша үлгілік тест тапсырмалары) https://testter.kz/modo/kod (Тесты МОДО 2023 / 2024 – Онлайн тесты МОДО с ответами в Казахстане на русском и казахском языках) https://nqt.kz/ru/modo-9-rus/ (Мониторинг образовательных достижений обучающихся — 9 класс. Пробное тестирование https://findhow.org/learn-subject?class=9 ( Барлық пәндерден жауаптарымен тесттер /Тесты для учеников 9 класса по всем предметам с ответами) class-kz.ru›ucheniku/modo-9-klass/ (МОДО 9 класс — пробное онлайн тестирование)

11 слайд

#12 слайд
«Қазақ тілі, қазақ әдебиеті» пәнінен қорытынды аттестаттауға дайындық барысында қолданылуға ұсынылатын сайттар мен жинақтар: uto@testcenter.kz Подробнее https://testcenter.kz/ru/shkolnikam/modo.php (ҰЛТТЫҚ ТЕСТІЛЕУ ОРТАЛЫҒЫ, Білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторинг жүргізу қағидалары ,ББЖМ тест спецификациялары, ББЖМ бойынша үлгілік тест тапсырмалары) https://testter.kz/modo/kod (Тесты МОДО 2023 / 2024 – Онлайн тесты МОДО с ответами в Казахстане на русском и казахском языках) https://nqt.kz/ru/modo-9 / (Мониторинг образовательных достижений обучающихся — 9 класс. Пробное тестирование https://findhow.org/learn-subject?class=9 ( Барлық пәндерден жауаптарымен тесттер /Тесты для учеников 9 класса по всем предметам с ответами)! class-kz.ru›ucheniku/modo-9-klass/ (МОДО 9 класс — пробное онлайн тестирование) 9-сыныпқа арналған қосымша тапсырмалар(оқу орыс тілінде жүретін мектептің 9- сыныптарына арналған тапсырмалар); Тест жинақтары: Қазақ тілі білім саласының грамматикасы бойынша

12 слайд

#13 слайд
Сабақта оқу сауаттылығын арттыру үшін • оқу сауаттылығының дағдыларын дамыту тек тілдік пәндер сабақтарында ғана емес, пәнаралық контексте де жүргізілуі керек • күрделі мәтіндерді оқу дағдыларын қалыптастыру түрлі оқу стратегияларын меңгеру • Мәтінмен жұмыс істеудің әртүрлі әдістерін қолдану (ақпаратты іздеу, мәтіннің тура мағынасын анықтау, қорытындыларды жинақтау және тұжырымдау, ақпараттың сапасы мен сенімділігін бағалау, мәтіннің мазмұны мен формасы туралы ойлау); • оқушылардың диаграммлар, кестелер, суреттер сияқты әртүрлі ақпарат түрлерімен жұмыс істеуге дағдылану • баспа мәтіндік ақпаратпен ғана емес, сонымен қатар электронды форматтағы (интернет ортада ақпарат іздеу, гиперсілтемелер) мәтіндермен жұмыс істеу дағдыларын дамыту • Оқу мәдениетін қалыптастыру. Оқуға сүйіспеншілігін арттыру • Ұл балалардың оқу сауаттылығына назар аудару. Зерттеулер ұл балалардың оқу сауаттылығы қыздардан біршама төмен екенін көрсетеді

13 слайд

#14 слайд
Сыртқы бақылау тапсырмаларының тиімділігі Сыртқы бақылау тапсырмаларының тиімділігі оқу сауаттылығының жоғары деңгейін қалыптастыруға мүмкіндік береді. Олар оқушыларды тек теориялық біліммен емес, сонымен қатар өмірде қолдана алатын практикалық дағдылармен де қамтамасыз етеді. Тапсырмаларды орындау барысында оқушылар тек нақты білімді ғана емес, сонымен қатар ақпаратты өңдеу, оны жүйелеу, шешім қабылдау және нәтижелерін бағалау қабілеттерін де дамытады.

14 слайд

#15 слайд
Қорытынды Оқу сауаттылығын дамыту білім беру жүйесінің маңызды бөлігі болып табылады, және сыртқы бақылау тапсырмалары осы процесте маңызды рөл атқарады. Олар оқушылардың ақпаратты түсіну, талдау, қолдану дағдыларын қалыптастырып, олардың сыни ойлау қабілеттерін дамытуға септігін тигізеді. Сонымен қатар, сыртқы бақылау тапсырмалары білімнің сапасын бағалауда маңызды құрал болып табылады. Оқу сауаттылығының жоғары деңгейі қоғамдағы азаматтардың белсенділігі мен білім деңгейін арттыруға ықпал етеді.

15 слайд

#16 слайд
Назарларыңызға рақмет!

16 слайд