Өсімдіктердің қозғалысы

1 слайд
Топқа бөлуТопқа бөлу : : “Карточкалар”арқылы “Карточкалар”арқылы ІІІ топқа бөлінедіІІІ топқа бөлінеді І топ: ТропизмТропизм ІІ топ: Таксис Таксис ІІІ топ: НастияНастия

1 слайд

2 слайд
Үй тапсырмасын сұрау:Үй тапсырмасын сұрау: “ Бинго” әдісі  1.Зат алмасудың соңғы өнімдерін ағзадан бөліп шығару....1.Зат алмасудың соңғы өнімдерін ағзадан бөліп шығару....  2.Экскрецияланатын өнімдер.2.Экскрецияланатын өнімдер.  3.Құрамында азот бар заттардың негізгі үш тобы:3.Құрамында азот бар заттардың негізгі үш тобы:  4.Өсімдіктің бөліп шығару ұлпалары нешеге бөлінеді? 4.Өсімдіктің бөліп шығару ұлпалары нешеге бөлінеді?  5.Шірнеліктер қандай өнім бөледі? 5.Шірнеліктер қандай өнім бөледі?  6. Гидатодтар қандай өнім бөледі? 6. Гидатодтар қандай өнім бөледі?  7. Безді түктер қандай өнім бөледі? 7. Безді түктер қандай өнім бөледі?  8.Буылтық құрттардың зәр шығару түтікшелері? 8.Буылтық құрттардың зәр шығару түтікшелері?  9.Ұлулар типінің бөліп шығару мүшесі?9.Ұлулар типінің бөліп шығару мүшесі?  10.Шаянтәрізділер класының негізгі шығару мүшесі? 10.Шаянтәрізділер класының негізгі шығару мүшесі?  11.Өрмекшітәрізділер және жәндіктердің ерекше шығару мүшелері? 11.Өрмекшітәрізділер және жәндіктердің ерекше шығару мүшелері?  12. Балықтар мен сүтқоректілердің зәр шығару мүшелері? 12. Балықтар мен сүтқоректілердің зәр шығару мүшелері?  13.Бүйректің құрылымдық бірлігі? 13.Бүйректің құрылымдық бірлігі?

2 слайд

3 слайд
Бейнежазба көрсетуБейнежазба көрсету

3 слайд

4 слайд
18. 01. 201818. 01. 2018 жыл жыл Сабақтың тақырыбы:Сабақтың тақырыбы: Өсімдіктердің қозғалысы. Өсімдіктердің қозғалысы. Қозғалыстың өсімдіктер Қозғалыстың өсімдіктер тіршілігіндегі маңызы.тіршілігіндегі маңызы.

4 слайд

5 слайд
Жетістік критерийлеріЖетістік критерийлері  Өсімдіктердің қозғалу түрлерін атайды және оларды сипаттайды.  Өсімдіктердің тіршілігіндегі қозғалыстың маңызын сипаттайды.

5 слайд

6 слайд
““ Үштілділік” термин сөздермен Үштілділік” термин сөздермен жұмыс жұмыс Қазақ тілі Қазақ тілі Орыс тілі Орыс тілі Ағылшын тіліАғылшын тілі ТропизмТропизм ТропизмТропизм TropismTropism ФототропизмФототропизм ФототропизмФототропизм PhototropismPhototropism ГеотропизмГеотропизм ГеотропизмГеотропизм GeotropismGeotropism ХемотропизмХемотропизм ХемотропизмХемотропизм ChemotropismChemotropism ТигмотропизмТигмотропизм ТигмотропизмТигмотропизм ThigmotropismThigmotropism ГидротропизмГидротропизм ГидротропизмГидротропизм HydrotropismHydrotropism Таксис Таксис Таксис Таксис TaxisTaxis ХемотаксисХемотаксис ХемотаксисХемотаксис ChemotaxisChemotaxis ФототаксисФототаксис ФототаксисФототаксис PhototaxisPhototaxis ТермотаксисТермотаксис ТермотаксисТермотаксис ThermotaxisThermotaxis НастияНастия НастияНастия NastiaNastia НутацияНутация НутацияНутация Nutation Nutation Ауксин Ауксин Ауксин Ауксин AuxinAuxin

6 слайд

7 слайд
Топтық жұмысТоптық жұмыс “Ойлан, жұптас, бөліс” “Ойлан, жұптас, бөліс” стратегиясыстратегиясы І топ: Тропизм ІІ топ: Таксис ІІІ топ: Настия

7 слайд

8 слайд
Тапсырма критерийлері Тапсырма критерийлері арқылы бағалауарқылы бағалау КритерийКритерий ДескрипторларДескрипторлар Топтық Топтық жұмысты жұмысты орындай орындай алуы.алуы. І топІ топ Тропизмге анықтама бередіТропизмге анықтама береді Тропизмнің түрлерін анықтайды Тропизмнің түрлерін анықтайды Тропизмнің түрлерін сипаттайдыТропизмнің түрлерін сипаттайды ІІ топІІ топ Таксис үғымына анықтама бередіТаксис үғымына анықтама береді Таксистің түрлерін атайдыТаксистің түрлерін атайды Таксистің түрлерін сапаттайдыТаксистің түрлерін сапаттайды ІІІ ІІІ топтоп Настий ұғымына анықтама береді және Настий ұғымына анықтама береді және мысал келтіредімысал келтіреді Нутация ұғымына анықтама бередіНутация ұғымына анықтама береді Ауксинге сипаттама бередіАуксинге сипаттама береді

8 слайд

9 слайд
Жұптық жұмыс: Жұптық жұмыс: “Сәйкестендіру”“Сәйкестендіру”    Тропизмдік Тропизмдік қозғалысқозғалыс Таксистік Таксистік қозғалысқозғалыс ББ актериялардың еріген химиялық актериялардың еріген химиялық заттарға қарай тартылуызаттарға қарай тартылуы Тамырдың жерге қарай өсуіТамырдың жерге қарай өсуі Бұршаққынды үрмебұршақтың Бұршаққынды үрмебұршақтың полюске жиырылуыполюске жиырылуы Жасыл эвгленаның жарық деңгейіне Жасыл эвгленаның жарық деңгейіне жауабыжауабы Еркін қозғалып жүрген жасушалардың Еркін қозғалып жүрген жасушалардың еріген химиялық заттареріген химиялық заттар дандан кері қайтуы кері қайтуы Қыш құмыра өсімдігі сабағының Қыш құмыра өсімдігі сабағының терезе бағытына қарай иілуітерезе бағытына қарай иілуі Төмендегі үдерістердің қайсысы тропизмдік, Төмендегі үдерістердің қайсысы тропизмдік, ал қайсысы таксис болып табылатынын анықтаңыз.ал қайсысы таксис болып табылатынын анықтаңыз.

9 слайд

10 слайд
Жұптық жұмыс: Жұптық жұмыс: “Сәйкестендіру”“Сәйкестендіру”    Тропизмдік Тропизмдік қозғалысқозғалыс Таксистік Таксистік қозғалысқозғалыс ББ актериялардың еріген химиялық актериялардың еріген химиялық заттарға қарай тартылуызаттарға қарай тартылуы ++ Тамырдың жерге қарай өсуіТамырдың жерге қарай өсуі ++ Бұршаққынды үрмебұршақтың полюске Бұршаққынды үрмебұршақтың полюске жиырылуыжиырылуы ++ Жасыл эвгленаның жарық деңгейіне Жасыл эвгленаның жарық деңгейіне жауабыжауабы ++ Еркін қозғалып жүрген жасушалардың Еркін қозғалып жүрген жасушалардың еріген химиялық заттареріген химиялық заттар дандан кері қайтуы кері қайтуы ++ Қыш құмыра өсімдігі сабағының терезе Қыш құмыра өсімдігі сабағының терезе бағытына қарай иілуібағытына қарай иілуі ++Дұрыс жауабыДұрыс жауабы

10 слайд

11 слайд
Жеке жұмыс: Жеке жұмыс: ҚБ тапсырмалары ҚБ тапсырмалары Тропизмнің түрлерін анықта 1 2 3 1_________________________ 2_________________________ 3_________________________ Қозғалыс мүшелері бұл:...... .................................................................................................................... ............. 2-тапсырма. Хемотаксис___________________________________________________________________________ Фототаксис___________________________________________________________________________ Қозғалудың маңызы неде? ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________ ___________________________________

11 слайд

12 слайд
Дұрыс жауабы:Дұрыс жауабы: 1- тапсырма Тропизмнің түрлерін анықта 1 2 3 1. Фототропизм 2. Геотропизм 3. Гаптотропизм Қозғалыс мүшелері бұл:...... Қозғалыс мүшелері бұл:...... Тамыр және сабақ Тамыр және сабақ 2-тапсырма. Хемотаксис – ағзаның химиялық заттарға қайтаратын әрекеті Фототаксис - ағзаның жарық деңгейіне қайтаратын жауабы. Қозғалудың маңызы неде? Қозғалудың маңызы – белгілі бір тірі ағзаға тіршілік үшін күресіне көмек береді және ол тек тірі ағзаларға ғана тән қасиет.

12 слайд

13 слайд
Рефлексия : Рефлексия : “Блоб” ағашы “Блоб” ағашы

13 слайд

14 слайд
Үйге тапсырма:  «Қозғалыс – өсімдік «Қозғалыс – өсімдік тіршілігінің белгісі» тіршілігінің белгісі» эссе жазу.эссе жазу.

14 слайд

15 слайд
КК үнбағыс отаныүнбағыс отаны – Перу. О– Перу. О ған ған бағынып,бағынып, «Күн гүлі» деп атаған. «Күн гүлі» деп атаған. Неге ол ондай атауға ие болды Неге ол ондай атауға ие болды түсіндіріңіз?түсіндіріңіз?

15 слайд

16 слайд
Сабақ тақырыбы: Сабақ тақырыбы: Өсімдіктің қозғалыс Өсімдіктің қозғалыс тәсілдері тәсілдері  Оқу мақсаты : Оқу мақсаты : Өсімдіктегі Өсімдіктегі қозғалыстың себептерін қозғалыстың себептерін түсіндіру және мағынасын түсіндіру және мағынасын сипаттау сипаттау

16 слайд

17 слайд
 Тропизм – бұл сыртқы ортаға Тропизм – бұл сыртқы ортаға жауап қайжауап қай тарутару арқылы арқылы өсімдік мүшелерінің белгілі өсімдік мүшелерінің белгілі бір жаққа бағытталыпбір жаққа бағытталып өсуі.өсуі.

17 слайд

18 слайд
Фототропизм – жарыққа Фототропизм – жарыққа бағытталып өсімдік бағытталып өсімдік мүшелерінің бір мүшелерінің бір бағыттан түскен бағыттан түскен жарыққа қарай бұрыла жарыққа қарай бұрыла өсуі. өсуі.

18 слайд

19 слайд
 ГЕОТРОПИЗМ — ауырлық ГЕОТРОПИЗМ — ауырлық күшіне байланысты күшіне байланысты өсімдіктің сабағы немесе өсімдіктің сабағы немесе тамырын үйреншікті тамырын үйреншікті бағыттан өзгеше бағыт бағыттан өзгеше бағыт алып өсуі.алып өсуі.

19 слайд

20 слайд
ГЕОТРОПИЗМГЕОТРОПИЗМ Тамырлардың оң геотропизмі - тамыр ұшы төменге қарай бүгіледі. Сабақтардың теріс геотропизмі- сабақ өсуін жерден жоғарыға бағыттайды.

20 слайд

21 слайд
 ХЕМОТРОПИЗМ- Топырақтағы химиялық заттардың көп мөлшеріне қарай бұрылып өсуі

21 слайд

22 слайд
ХЕМОТРОПИЗХЕМОТРОПИЗ ММ

22 слайд

23 слайд
Гидротропизм Гидротропизм - өсімдік - өсімдік тамыр тамыр жүйесінің жүйесінің топырақ топырақ ылғалы ылғалы бағытына бағытына қарай өсуіқарай өсуі

23 слайд

24 слайд
 ГаптотропизмГаптотропизм - - - - өсімдіктердің қатты өсімдіктердің қатты заттармен жанасқанда заттармен жанасқанда мүшелерінің бұрылу мүшелерінің бұрылу реакциясы (жатаған реакциясы (жатаған өсімдіктердің өсімдіктердің мұртшалары).мұртшалары).

24 слайд

25 слайд
 Аэротропизм - тамыр, Аэротропизм - тамыр, сабақтың оттегіге сабақтың оттегіге қарай бағытталып қарай бағытталып қозғалуықозғалуы

25 слайд

26 слайд
 Таксистер – бір жақты Таксистер – бір жақты тітіркендіргіштермен тітіркендіргіштермен тітіркендіргенде еркін тітіркендіргенде еркін қозғала алатын ағзалардың қозғала алатын ағзалардың қозғалу реакциясы.қозғалу реакциясы.

26 слайд

27 слайд
Таксис мысалдарыТаксис мысалдары БАЛЫҚ ЖӘНЕ ҚҰС МИГРАЦИЯСЫ БАЛЫҚ ЖӘНЕ ҚҰС МИГРАЦИЯСЫ Аралар күнге қарай бағытталудаАралар күнге қарай бағытталуда Лейкоциттердің Лейкоциттердің қабынған жерге қабынған жерге орыналасуыорыналасуы

27 слайд

28 слайд
Настилар —Настилар — өсімдікке қоршаған өсімдікке қоршаған ортаның ортаның шашыраңқы шашыраңқы әсеріне байланысты әсеріне байланысты жүретін өсімдік жүретін өсімдік қозғалысы . қозғалысы .

28 слайд

29 слайд
Оң фотонастияОң фотонастия Таң уақытында Таң уақытында күн жарық күн жарық кезде кезде бақбақтың бақбақтың гүлшоғырлары гүлшоғырлары ашыладыашылады Жарық Жарық азайғанда азайғанда гүлшоғырлары гүлшоғырлары жабыладыжабылады

29 слайд

30 слайд
ТермонастиТермонасти яя Ауа температурасы Ауа температурасы төмендеген кезде төмендеген кезде бозғалдақтың гүлдері бозғалдақтың гүлдері жабылып қалады.жабылып қалады.

30 слайд

31 слайд
Өсімдік ерекшелігі оның Өсімдік ерекшелігі оның механикалық әсерлерге өте механикалық әсерлерге өте сезімтал болуы. Жанасу болған сезімтал болуы. Жанасу болған жағдайда жапырақтары жиналып жағдайда жапырақтары жиналып қалады.қалады. Неге мимоза ұялшақ ?Неге мимоза ұялшақ ?

31 слайд

32 слайд
ГЛОССАРИЙ Тропизмдар Таксистер Фототропизм Геотропизм Гидротропизм Гаптотропизм Хемотропизм Аэротропизм tropisms taxis phototropism geotropism gidrotropizm gaptotropizm haerotropism emotropizm

32 слайд

33 слайд
 Тақырып бойынша эссе: «Қозғалыс – өсімдік тіршілігінің белгісі»

33 слайд

34 слайд

34 слайд