Өзін-өзі тануда қиянат жасамау қағидаты
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Ө з і н - ө з і т а н у д а
қ и я н а т ж а с а м а у қ а ғ и д а т ы
1 слайд
Ө з і н - ө з і т а н у д а қ и я н а т ж а с а м а у қ а ғ и д а т ы
2 слайд
Жоспар:
1. Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтар;
2. Қиянат жасамаудың өзіндік ерекшеліктері;
3. Өзіңе қатысты қиянат жасамау;
4. Заманауи әлемдегі қиянат жасаудың
себептері;
5. Қиянат жасамаудың іс-тәжірибесі;
6. Өзін-өзі тану пәнін оқытудағы қиянат
жасамау.
2 слайд
Жоспар: 1. Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтар; 2. Қиянат жасамаудың өзіндік ерекшеліктері; 3. Өзіңе қатысты қиянат жасамау; 4. Заманауи әлемдегі қиянат жасаудың себептері; 5. Қиянат жасамаудың іс-тәжірибесі; 6. Өзін-өзі тану пәнін оқытудағы қиянат жасамау.
3 слайд
Аксиология (грекше ἀξία – құндылық және λόγος – ілім) – «құндылық»
категориясын зерттейтін философия саласы.
Адам үшін аса маңызды заттар, құбылыстар, қасиеттер, жай-күйлерді
құндылықтар деп аталынады.
Т.И. Петракова ұсынған құндылықтар жүйесінің жіктемесі оларды үш
түрге бөліп қарастыруды көздейді: табиғи, жүре пайда болған және абсолюттік.
Табиғи құндылықтар – бұл адамның табиғи күші мен жан-дүниесінің қабілетілігі
құндылықтары: яғни ақыл-ой, сезім, күш-жігер (ақылдың айқындығы, ойдың
ұшқырлығы, сезімнің тазалығы, естің сенімділігі, күш-жігердің қайраттылығы).
Жүре пайда болған құндылықтар – бұл адамның интеллектуалды және
адамгершілік тұрғыдан дамуы барысында меңгерген құндылықтар (әдептілік,
сыпайылық, сыйластық, жанашырлық, кеңпейілділік, ақкөңілділік, сабарлылық
және т.б.)
Абсолюттік жалпыадамзаттық құндылықтар – ол уақытқа бағынбайтын,
ешқандай ортамен, қоғаммен шектелмейтін, бүкіл адамзат үшін маңызы зор
құндылықтар.
3 слайд
Аксиология (грекше ἀξία – құндылық және λόγος – ілім) – «құндылық» категориясын зерттейтін философия саласы. Адам үшін аса маңызды заттар, құбылыстар, қасиеттер, жай-күйлерді құндылықтар деп аталынады. Т.И. Петракова ұсынған құндылықтар жүйесінің жіктемесі оларды үш түрге бөліп қарастыруды көздейді: табиғи, жүре пайда болған және абсолюттік. Табиғи құндылықтар – бұл адамның табиғи күші мен жан-дүниесінің қабілетілігі құндылықтары: яғни ақыл-ой, сезім, күш-жігер (ақылдың айқындығы, ойдың ұшқырлығы, сезімнің тазалығы, естің сенімділігі, күш-жігердің қайраттылығы). Жүре пайда болған құндылықтар – бұл адамның интеллектуалды және адамгершілік тұрғыдан дамуы барысында меңгерген құндылықтар (әдептілік, сыпайылық, сыйластық, жанашырлық, кеңпейілділік, ақкөңілділік, сабарлылық және т.б.) Абсолюттік жалпыадамзаттық құндылықтар – ол уақытқа бағынбайтын, ешқандай ортамен, қоғаммен шектелмейтін, бүкіл адамзат үшін маңызы зор құндылықтар.
4 слайд
4 слайд
5 слайд
Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтар адам бойына тумысынан
берілген сый және олар адамның рухани дамуының барлық кезеңіне нәр болады.
Тұлғаның адамгершілік қасиеттерінің көріну деңгейі оның рухани деңгейін
білдіреді.
Оқыту үдерісіне мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтарды енгізу тұлғаның
адами ізгілік қасиеттерін ашуға, сонымен қатар адамның рухани дамуына ықпал
етеді.
Мәңгілік құндылықтар – білім негізі және оның өзегі болып табылады. Абсолюттік (мәңгілік) жалпыадамзаттық құндылықтар тұлғаға рухани-
адамгершілік білім берудің негізгі өзегі болып табылады. Мәңгілік жалпыадамзаттық
құндылықтар табиғи және жүре пайда болған құндылықтарды да қамтиды. Өйткені
жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан алғанда олар адами қасиеттер болып
табылады.
Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтарды жарыққа шығару ізгілікке жол ашады.
Жалпыадамзаттық құндылықтар барлық адами қасиеттердің өзегі
болып табылады .
5 слайд
Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтар адам бойына тумысынан берілген сый және олар адамның рухани дамуының барлық кезеңіне нәр болады. Тұлғаның адамгершілік қасиеттерінің көріну деңгейі оның рухани деңгейін білдіреді. Оқыту үдерісіне мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтарды енгізу тұлғаның адами ізгілік қасиеттерін ашуға, сонымен қатар адамның рухани дамуына ықпал етеді. Мәңгілік құндылықтар – білім негізі және оның өзегі болып табылады. Абсолюттік (мәңгілік) жалпыадамзаттық құндылықтар тұлғаға рухани- адамгершілік білім берудің негізгі өзегі болып табылады. Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтар табиғи және жүре пайда болған құндылықтарды да қамтиды. Өйткені жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан алғанда олар адами қасиеттер болып табылады. Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтарды жарыққа шығару ізгілікке жол ашады. Жалпыадамзаттық құндылықтар барлық адами қасиеттердің өзегі болып табылады .
6 слайд
АқиқатСүйіспеншілік Дұрыс
әрекетІшкі
тыныштықҚиянат
жасамау
6 слайд
АқиқатСүйіспеншілік Дұрыс әрекетІшкі тыныштықҚиянат жасамау
7 слайд
Қиянат жасамау – түсіну
ретіндегі Сүйіспеншілік
Түсіну – барлық тіршілікті
қиянат жасамауға алып келу
тұтастығы
Қиянат жасамау – Ақиқат,
Сүйіспеншілік, Дұрыс әрекет
және Ішкі тыныштықтың іс
жүзіндегі тәтті жемісі
7 слайд
Қиянат жасамау – түсіну ретіндегі Сүйіспеншілік Түсіну – барлық тіршілікті қиянат жасамауға алып келу тұтастығы Қиянат жасамау – Ақиқат, Сүйіспеншілік, Дұрыс әрекет және Ішкі тыныштықтың іс жүзіндегі тәтті жемісі
8 слайд
Қиянат жасамаудың ерекшеліктері:
Барлық болмыстың бірлгін жете түсіну;
Қиянат жасамау барлық затқа сүйіспеншілік ретінде көрініс
береді;
Қиянат жасамау барлық адамгершілік қасиеттерді қамтиды;
Табиғатқа қатысты- бұл табиғаттағы тепе-теңдікті
сақтау,табиғат заңдылықтарын құрметтеу;
Қиянат жасамау зиян келтірмеу дегенді ғана білдірмейді, ол, -
басқа адамдардың қайғы – қасіретін жеңілдету үшін әрекет
жасау;
8 слайд
Қиянат жасамаудың ерекшеліктері: Барлық болмыстың бірлгін жете түсіну; Қиянат жасамау барлық затқа сүйіспеншілік ретінде көрініс береді; Қиянат жасамау барлық адамгершілік қасиеттерді қамтиды; Табиғатқа қатысты- бұл табиғаттағы тепе-теңдікті сақтау,табиғат заңдылықтарын құрметтеу; Қиянат жасамау зиян келтірмеу дегенді ғана білдірмейді, ол, - басқа адамдардың қайғы – қасіретін жеңілдету үшін әрекет жасау;
9 слайд
Қиянат жасамаудың міндеттері:
Әрқашан көмектесу, ешқашан зиян келтірмеу, ешкімді
ренжітпеу, жан-жануарларға қамқорлық жасау, қауіпті
заттармен ойнамау, топпен жұмыс істеу, бірлік;
Басқа мәдениеттің құндылығын түсіну, толеранттылық,
ақжарқындылық, татулық. Мәдени мұраны құрметтеу,
қоғам меншігін қамқорлау, қоршаған ортаны қорғау;
Дін мен мәдениетті құрметтеу, оймен сөзбен, не болмаса
іспен тірі жанға зиян келтірмеу. Әлеуметтік әділеттілік,
жақсы азамат болу.
9 слайд
Қиянат жасамаудың міндеттері: Әрқашан көмектесу, ешқашан зиян келтірмеу, ешкімді ренжітпеу, жан-жануарларға қамқорлық жасау, қауіпті заттармен ойнамау, топпен жұмыс істеу, бірлік; Басқа мәдениеттің құндылығын түсіну, толеранттылық, ақжарқындылық, татулық. Мәдени мұраны құрметтеу, қоғам меншігін қамқорлау, қоршаған ортаны қорғау; Дін мен мәдениетті құрметтеу, оймен сөзбен, не болмаса іспен тірі жанға зиян келтірмеу. Әлеуметтік әділеттілік, жақсы азамат болу.
10 слайд
Өзіңе қатысты қиянат жасамау
Өз сезім мүшелеріне қиянат жасамау
Өтірік айту - тілге қиянат
Дөрекі сөйлеу – тілге қиянат
Жаман сөз есту – құлаққа қиянат
Жамандық көру – көзге қиянат
Жаман иіс искеу – мұрынға қиянат
Жаман әрекет – тәнге қиянат
10 слайд
Өзіңе қатысты қиянат жасамау Өз сезім мүшелеріне қиянат жасамау Өтірік айту - тілге қиянат Дөрекі сөйлеу – тілге қиянат Жаман сөз есту – құлаққа қиянат Жамандық көру – көзге қиянат Жаман иіс искеу – мұрынға қиянат Жаман әрекет – тәнге қиянат
11 слайд
Өтірік
айту
Жағымсыз
иісЖаман
іс-әрекет
Дөрекі
сөйлеу
Жағымсыз ойлар
бүкіл әлемге қиянат
11 слайд
Өтірік айту Жағымсыз иісЖаман іс-әрекет Дөрекі сөйлеу Жағымсыз ойлар бүкіл әлемге қиянат
12 слайд
Қиянат жасаудың
себептеріСүйіспеншіліктің
жетіспеуі Рухани-адамгершілік
білімнің жетіспеуі
Әлем туралы өзіндік
түсінігіне сәйкес
әлемдегі өзгерту ниетінен
туындаған қиянатӨзгеріске қарсылық
ретіндегі қиянат
12 слайд
Қиянат жасаудың себептеріСүйіспеншіліктің жетіспеуі Рухани-адамгершілік білімнің жетіспеуі Әлем туралы өзіндік түсінігіне сәйкес әлемдегі өзгерту ниетінен туындаған қиянатӨзгеріске қарсылық ретіндегі қиянат
13 слайд
Қиянат жасамау практикасы:
Ешкімге зиян келтірмеуге тырысу;
Барлық нәрсенің өмір сүру сезімі мен құқығын
иеленетінін түсіну;
Бірлік сезімі мен баршаға бауырмалдықты
дамыту;
Қоршаған ортаға қамқорлық жасау;
Барлық энергия түрлерін бекер шашпау(тамақты,
ақшаны, электрды. т.б);
Нағыз бардың өзара байланысын түсіндіру, кешіре
білуге үйрету.
13 слайд
Қиянат жасамау практикасы: Ешкімге зиян келтірмеуге тырысу; Барлық нәрсенің өмір сүру сезімі мен құқығын иеленетінін түсіну; Бірлік сезімі мен баршаға бауырмалдықты дамыту; Қоршаған ортаға қамқорлық жасау; Барлық энергия түрлерін бекер шашпау(тамақты, ақшаны, электрды. т.б); Нағыз бардың өзара байланысын түсіндіру, кешіре білуге үйрету.
14 слайд
Жақсылыққа апарар жол
14 слайд
Жақсылыққа апарар жол
15 слайд
Мен өзімді құрбан ететін көп нәрселер бар, бірақ мен
құрбандыққа шалатындай ешнәрсе жоқ.
Мен өмірдің апаттар қоршауында өтетінін түсіндім,
тиісінше қирау заңдылығынан да жоғары заң болуы қажет.
Тек осындай заң болғанда ғана қоғам дұрыс және орынды
құрылады, сондықтанда өмір сүруге тұрады.
Егер ол – өмір заңы болса, біз күнделікті өмірде осы
заңды ұстануымыз қажет. «Қандай ұрыс – керіс, қарсылық
жаңжал болмасын, қандай қарсылық кездессе де, оны
сүйіспеншілікпен жеңіңдер».
Риясыз сүйіспеншілік қайтарымына не аларын
ойланбастан-ақ, басқалардың керегін бере алады.
Қиянат жасамау – күштілердің қаруы
Қиянат жасамау – тек рухы
күшті адамдардың қолынан келеді.Махатма
Ганди
15 слайд
Мен өзімді құрбан ететін көп нәрселер бар, бірақ мен құрбандыққа шалатындай ешнәрсе жоқ. Мен өмірдің апаттар қоршауында өтетінін түсіндім, тиісінше қирау заңдылығынан да жоғары заң болуы қажет. Тек осындай заң болғанда ғана қоғам дұрыс және орынды құрылады, сондықтанда өмір сүруге тұрады. Егер ол – өмір заңы болса, біз күнделікті өмірде осы заңды ұстануымыз қажет. «Қандай ұрыс – керіс, қарсылық жаңжал болмасын, қандай қарсылық кездессе де, оны сүйіспеншілікпен жеңіңдер». Риясыз сүйіспеншілік қайтарымына не аларын ойланбастан-ақ, басқалардың керегін бере алады. Қиянат жасамау – күштілердің қаруы Қиянат жасамау – тек рухы күшті адамдардың қолынан келеді.Махатма Ганди
16 слайд
Оқушыға мәңгілік көзімен қарап, оны әлдебір тұтас және
бөлінбес, киелі және өшпес, ұлылық пен арналудың символикасы
ретінде қабылдау»
Өзін–өзі тану адамның адамға жан дүниесімен ең нәзік ,
сезімтал рухани жанасуы , сондықтан әрқашан адамға
көлеңкелі жағынан (егер сен .....жаман болады) емес , сәулелі
жағынан (егер сен ... Жақсы болады) қатынас жасау керек .
А.МаслоуӨзін-өзі тану пәнін оқыту үрдісіндегі қиянат жасамау
Егер оқушыда өзін-өзі жетілдіруге деген ұмтылысы болмаса, онда,
түрлі өсімдіктердің гүл жаруының өз мезгілі болатыны сияқты, әрбір
адамның өзінің шынайы табиғатын түсініп, мойындауы үшін өз
уақытының болатынын міндетті түрде ескеру керек. Мұндай кезде,
жағдайды жылдамдату емес, ұстаздың ролін өмірдің өзіне жүктеу
әлде қайда тиімдірек болады. Өзін-өзі танудың өзін сынақтан өткізу
жолы арқылы біз бірегей, ерекше тәжірибе жинақтаймыз.
«Кейде қиыншылық жолынан өту де қажет»
М.Мамардашвили
16 слайд
Оқушыға мәңгілік көзімен қарап, оны әлдебір тұтас және бөлінбес, киелі және өшпес, ұлылық пен арналудың символикасы ретінде қабылдау» Өзін–өзі тану адамның адамға жан дүниесімен ең нәзік , сезімтал рухани жанасуы , сондықтан әрқашан адамға көлеңкелі жағынан (егер сен .....жаман болады) емес , сәулелі жағынан (егер сен ... Жақсы болады) қатынас жасау керек . А.МаслоуӨзін-өзі тану пәнін оқыту үрдісіндегі қиянат жасамау Егер оқушыда өзін-өзі жетілдіруге деген ұмтылысы болмаса, онда, түрлі өсімдіктердің гүл жаруының өз мезгілі болатыны сияқты, әрбір адамның өзінің шынайы табиғатын түсініп, мойындауы үшін өз уақытының болатынын міндетті түрде ескеру керек. Мұндай кезде, жағдайды жылдамдату емес, ұстаздың ролін өмірдің өзіне жүктеу әлде қайда тиімдірек болады. Өзін-өзі танудың өзін сынақтан өткізу жолы арқылы біз бірегей, ерекше тәжірибе жинақтаймыз. «Кейде қиыншылық жолынан өту де қажет» М.Мамардашвили
17 слайд
«Қайырымды іс жаса, қайырлы болар әр ісің» Сонда сен нағыз
адамгершілігі мол,
рухы ұлы адам
боласыңҚиянат жасамау шексіз сүйіспеншілікті білдіреді,
өз кезегінде шексіз жанашырлықты білдіреді
17 слайд
«Қайырымды іс жаса, қайырлы болар әр ісің» Сонда сен нағыз адамгершілігі мол, рухы ұлы адам боласыңҚиянат жасамау шексіз сүйіспеншілікті білдіреді, өз кезегінде шексіз жанашырлықты білдіреді