#1 слайд
§ 42 Экономикалық инфрақұрылымның элементтері мен функциялары

1 слайд

#2 слайд
Оқу мақсаты: • 8.5.2.1 қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде экономикалық инфрақұрылымның элементтерін сипаттап,маңыздылығына баға береді.

2 слайд

#3 слайд
Сабақ мақсаты: • -Экономикалық инфрақұрылым элементтерін сипаттап,түрлерін ажырата алады. • -Көлік жүйесі экономиканы дамытуға серпін беретін,аумақтың даму денгейін көрсететінін талдайды • -Қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде көлік инфрақұрылымының маңыздылығына баға береді.

3 слайд

#4 слайд
Инфрақұрылым түсінігі

4 слайд

#5 слайд
• Инфрақұрылым - (латынша Infra - төменгі, астыңғы, structura - құрылыс, орналасу) – • экономиканың және адамдардың қызмет етуінің жалпы жағдайларын жасауды қамтамасыз ететін халық шаруашылығы салаларының жиынтығы (мысалы • өндірістік инфрақұрылым - жолдар, көлік, байланыс, электрмен қамту желісі, қоймалар және т.б.; • әлеуметтік- тұрмыстық инфрақұрылым - тұрмыстық- коммуналдық шаруашылық, сауда, жолаушылар көлігі және байланыс, білім беру, ғылым, мәдениет, денсаулық сақтау және т.б.; • экологиялық инфрақұрылым - тазалаушы құрылымдар, бөгеттер, дренажды жүйелер, саябақтар және т.б.).

5 слайд

#6 слайд

6 слайд

#7 слайд
Инфрақұрылым Нарықтық инфрақұрылым Өндірістік инфрақұрылым Әлеуметтік инфрақұрылым

7 слайд

#8 слайд
• Нарықтық инфрақұрылым (орыс. Рыночная инфраструктура) – тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің нарықтағы қозғалысын қамтамасыз ететін ұйымдар мен мекемелер жүйесі. Оның құрамы: • ұйымдық база – биржа, жабдықтау-өткізу, делдалдық ұйымдар, коммерциялық фирмалар, т.б.; • материалдық база – көлік құралдары, қойма, ыдыс шаруашылығы, ақпараттық жүйелер, т.б.; • несие-есеп айырысу базасы – банктер, басқа да несие-қаржы мекемелері .

8 слайд

#9 слайд
• Өндірістік инфрақұрылым – өндірістің жалпы жағдайын қалыптастырушы шаруашылық салаларының жиынтығы. Өндірістік инфрақұрылым қоғам мен адам факторларын ескере отырып, әлеуметтік жағдайды жақсартуға, халықты жұмыспен, материалдық және рухани қажеттілікпен қамтамасыз етуге әсерін тигізеді. Мемлекет өндірістік инфрақұрылымды дамыта отырып, өндірістік үдерістердің ұтымды жұмыс істеуіне экономикалық, өндірістік және технологиялық жағдайлар тудырады. Халықаралық өндірістік инфрақұрылым – ұлттық көлік жүйесі, байланыс және ақпарат таратушы жүйе элементтерінің жиынтығы. Ол халықаралық қарым-қатынасқа, ішкі экономикалық байланыстарға қызмет етеді. Табиғат ресурстарын тиімді пайдалануға, қоршаған ортаны қорғауға бағытталған. Өндірістік инфрақұрылымды жетілдіру және дамыту аймақтың еңбек бөлінісінің дамуына қолайлы жағдайлар туғызады және екі жаққа тиімді халықаралық шаруашылық байланыстарын қалыптастырады. Эконикалық жаһандану дәуірінде өндірістік инфрақұрылым халықаралық аумақтық еңбек бөлінісінде дүниежүзілік шаруашылық байланыстарын күшейтуге өзіндік септігін тигізетін элемент; қысқышы Инфрақұрылым.

9 слайд

#10 слайд
• Әлеуметтік инфрақұрылым – материалдық игіліктерді ұдайы өндіру (қызметтер көрсету) үдерісін және халықтың қалыпты тұрмыс жағдайын қамтамасыз ететін салалар тобы. Оған тұрғын үй, әлеуметтік-мәдени мақсаттағы нысандарды салу және пайдалану, бөлшек сауда, қоғамдық тамақтандыру, денсаулық сақтау, білім беру, т.б. жатады. Әлеуметтік инфрақұрылым материалдық игіліктерді тікелей жасамайды. Бірақ онсыз өндірістік үдеріс не жетілдірілмеген болады, не мүлде мүмкін емес. Әлеуметтік инфрақұрылым өзінше бір жүйелік түзілім ретінде материалдық-тұрмыстық, әлеуметтік- сауықтыру, рухани-білім беру, коммуникациялық және әлеуметтік-экономикалық жүйе тармақтарынан құралады. Материалдық-тұрмыстық тармақты жүйеге тұрғын үй- коммуналдық шаруашылық, тұрмыстық және сауда қызметін көрсету, қоғамдық тамақтандыру жатады. Бұл тармақты жүйе негізінен халықтың материалдық-тұрмыстық және табиғи физиологиялық қажеттерін қанағаттандырады. Әлеуметтік-сауықтыру тармақты жүйесі денсаулық сақтау мекемелерін, спорт ғимараттарын, туристік ұйымдарды қамтиды. Рухани-білім беру тармақты жүйесі халықтың танымдық, рухани қажеттерін (білім алу, мәдениет, өнер) қанағаттандыруға бағдарланған.

10 слайд

#11 слайд

11 слайд

#12 слайд

12 слайд

#13 слайд
• Коммуникациялық тармақты жүйе жолаушы көлігі және халыққа байланыс қызметін көрсету аясын қамтиды. Әлеуметтік- экономикалық тармақты жүйе халықтың түрлі қызметтер көрсету және қаржы-несие операциялары бойынша қажеттерін (жинақ кассалары, банкілер, құқықтық мекемелер – заңды кеңестер беру, нотариалдық кеңселер) қамтамасыз етеді. Әлеуметтік инфрақұрылымның даму деңгейі: оны дамытуға жұмсалған шығынның шамасымен (материалдық, қаржы және еңбек шығыны); өндірістік-экономикалық көрсеткіштермен (кәсіпорындар мен объектілер торабы мен қуаты, инфрақұрылым дамуының тиімділігі); қол жеткізілген әлеуметтік нәтижелермен (халықтың Әлеуметтік инфрақұрылым игіліктерімен және қызметтер көрсетумен қамтамасыз етілуі, оның объектілері мен мекемелеріне халықтың қол жеткізе алуы) сипатталады.

13 слайд

#14 слайд
Көлік  – материалдық өндірістің жолаушылар мен жүк тасымалдауды жүзеге асыратын аса маңызды саласы, экономиканың инфрақұрылымын қалыптастыратын салалардың бірі.

14 слайд

#15 слайд

15 слайд

#16 слайд

16 слайд

#17 слайд
Көлік тораптары • Жүкпен жолаушы тасымалын бірігіп жүзеге асыратын бірнеше көлік түрлерінің түйіскен жерлеріндегі көлік құрылымының кешені болып табылады.

17 слайд

#18 слайд

18 слайд

#19 слайд

19 слайд

#20 слайд
Телекоммуникация • Телекоммуникация , телеқатысым (латынша т ele – қатынасу, байланысу, грекше – қашық және ағылшаруашылығы commun і cat і on – байланыс) –  ғылым  мен  техниканың  халықты ақпараттық қызметтің барлық түрімен қамтамасыз ететін саласы; қашықтықтан ақпарат алмасуды жүзеге асыратын  технологиялар  жиынтығы. Телекоммуникация саласы  Қазақстанға  20 ғасырдың 90- жылдарынан ене бастады. Телекоммуникация  электрбайланыс  және  компьютердің  көмегімен ақпараттың барлық түрлерін ( дыбыс ,  дерек , қозғалмалы және қозғалмайтын бейне,  мультимедиа )  талшықты   оптикалық байланыс   кабелі ,  радио ,  Жердің жасанды серігі , т.б. байланыс түрлері арқылы таратады.  Электр  сигналдарын таратып-қабылдауды телекоммуникация жүйесі атқарады. Бұл жүйе ақпаратты пайдаланушыларға дыбыс немесе бейне-көрініс түрінде тарататын жабдықтар жиынтығынан тұрады. Телекоммуникация жүйелері жиынтығының аумақтық орналасу принципіне, жұмыс істеуі мен бір-біріне тәуелділігіне қарай біріктірілуін телекоммуникация желісі деп атайды.

20 слайд

#21 слайд
Тапсырма: • Зауыт,мектеп,СЭС,жолаушылар тасымалдайтын темір жол, дәріхана,мәдени орталықтар,театр, мұнай платформасы. • Өндірістік инфрақұрылым Әлеуметтік- тұрмыстық инфрақұрылым • 1- 1- • 2- 2- • 3- 3-

21 слайд

#22 слайд
Үй жұмысы 1. Әлеуметтік инфрақұрылымның 1 саласын сипаттаңыздар және оның маңыздылығына мысал келтіріңіздер. 2. Дүниежүзінің көлік жүйесі картасын және қосымша деректерді пайдаланып,жекелеген көлік түрлерінің ұзындықтары бойынша көшбасшы 5-6 елдерді көрсетіңдер.

22 слайд

#23 слайд

23 слайд