Презентация "Белгісіздік есімдігінің түрленуі"7-сынып




1 слайд
1 слайд

2 слайд
Абайдың табиғат
лирикасына байланысты
топқа бөлу
I топ - Жаз
II топ-Күз
III топ -Қыс
2 слайд
Абайдың табиғат лирикасына байланысты топқа бөлу I топ - Жаз II топ-Күз III топ -Қыс

3 слайд
Өздік есімдігі қалай түрленеді екен?
Өздік есімдігі қатысқан мақал-мәтелдерді
еске түсіру.
1. Отанға опасыздық еткенің,
...... түбіне жеткенің.
2.Сараң ...... затын ...... қызғанады.
3.Кісі елінде күркірегенше,
...... еліңде дүркіре.
4. ...... үйім -өлең төсегім.
5.Жаманның ...... бола алмайды,
Болғанды көре алмайды.
6.Қорқақ ...... көлеңкесінен де қорқады.
3 слайд
Өздік есімдігі қалай түрленеді екен? Өздік есімдігі қатысқан мақал-мәтелдерді еске түсіру. 1. Отанға опасыздық еткенің, ...... түбіне жеткенің. 2.Сараң ...... затын ...... қызғанады. 3.Кісі елінде күркірегенше, ...... еліңде дүркіре. 4. ...... үйім -өлең төсегім. 5.Жаманның ...... бола алмайды, Болғанды көре алмайды. 6.Қорқақ ...... көлеңкесінен де қорқады.

4 слайд
Берілген өлең жолдарының мағынасын
түсіндіріңдер.Өлеңдегі есімдікті тауып,
мағынасын ажыратыңдар. Қарамен
жазылған сөзге морфологиялық талдау
жасаңдар.
ӨЗІҢЕ СЕН, ӨЗІҢДІ АЛЫП ШЫҒАР,
ЕҢБЕГІҢ МЕН АҚЫЛЫҢ ЕКІ ЖАҚТАП.
4 слайд
Берілген өлең жолдарының мағынасын түсіндіріңдер.Өлеңдегі есімдікті тауып, мағынасын ажыратыңдар. Қарамен жазылған сөзге морфологиялық талдау жасаңдар. ӨЗІҢЕ СЕН, ӨЗІҢДІ АЛЫП ШЫҒАР, ЕҢБЕГІҢ МЕН АҚЫЛЫҢ ЕКІ ЖАҚТАП.

5 слайд
Ой шақыру
Әсемпаз болма әрнеге,
Өнерпаз болсаң арқалан...
5 слайд
Ой шақыру Әсемпаз болма әрнеге, Өнерпаз болсаң арқалан...

6 слайд
Белгісіз етіп жорамалдап,
тұспалдап көрсетеді
Қайсыбір, кейбір, әр, әрбір, қайбір
белгісіздік есімдіктері сын есім орнына
жұмсалады.
Біреу, кейбіреу, әркім, әрне,
әлдекім, әлдене,кімде-кім, бір,
қайсыбір
Әрқашан, әрқалай, әлдеқашан,
әлдеқалай, әлдеқайда, әлдеқайдан
белгісіздік есімдіктері үстеу мәнінде
қолданылып, пысықтауыш қызметін
атқарады.
әлде, әр, қай, кей, бір сөздері
есімдіктермен тіркескенде бірге
жазылады, ал басқа сөз таптарымен
тіркескенде бөлек жазылады
Біреу, кейбіреу, қайсыбіреу, бірдеме,
әрне, кімде-кім, әлдекім, әркім, әлдене
белгісіздік есімдіктері зат есім орнына
жұмсалады.
6 слайд
Белгісіз етіп жорамалдап, тұспалдап көрсетеді Қайсыбір, кейбір, әр, әрбір, қайбір белгісіздік есімдіктері сын есім орнына жұмсалады. Біреу, кейбіреу, әркім, әрне, әлдекім, әлдене,кімде-кім, бір, қайсыбір Әрқашан, әрқалай, әлдеқашан, әлдеқалай, әлдеқайда, әлдеқайдан белгісіздік есімдіктері үстеу мәнінде қолданылып, пысықтауыш қызметін атқарады. әлде, әр, қай, кей, бір сөздері есімдіктермен тіркескенде бірге жазылады, ал басқа сөз таптарымен тіркескенде бөлек жазылады Біреу, кейбіреу, қайсыбіреу, бірдеме, әрне, кімде-кім, әлдекім, әркім, әлдене белгісіздік есімдіктері зат есім орнына жұмсалады.

7 слайд
Оқулықпен жұмыс
105-жаттығу (ауызша түрде)
Белгісіздік есімдігін түрлендіре
отырып, сөйлемдер құрау.
106-жаттығу (жазбаша түрде)
Мәтіннен жіктеу, сұрау, сілтеу, өздік,
белгісіздік есімдіктерін тауып, қандай
тұлғада жұмсалып тұрғанын айту.
(топпен жұмыс)
7 слайд
Оқулықпен жұмыс 105-жаттығу (ауызша түрде) Белгісіздік есімдігін түрлендіре отырып, сөйлемдер құрау. 106-жаттығу (жазбаша түрде) Мәтіннен жіктеу, сұрау, сілтеу, өздік, белгісіздік есімдіктерін тауып, қандай тұлғада жұмсалып тұрғанын айту. (топпен жұмыс)

8 слайд
Графикалық диктант
(оқушылардың жеке
жұмысы)
8 слайд
Графикалық диктант (оқушылардың жеке жұмысы)

9 слайд
9 слайд

10 слайд
Әркім
Кейбіреу
Әлдекім
10 слайд
Әркім Кейбіреу Әлдекім

11 слайд
А.с. Кейбіреу
І.с.Кейбіреудің
Б.с.Кейбіреуге
Т.с.Кейбіреуді
Ж.с.Кейбіреуде
Ш.с.Кейбіреуден
К.с.Кейбіреумен
А.с. Әркім
І.с. Әркімнің
Б.с. Әркімге
Т.с. Әркімді
Ж.с. Әркімде
Ш.с. Әркімнен
К.с. Әркіммен
А.с. Әлдекім
І.с.Әлдекімнің
Б.с. Әлдекімге
Т.с. Әлдекімді
Ж.с.Әлдекімде
Ш.с.Әлдекімнен
К.с. Әлдекіммен
11 слайд
А.с. Кейбіреу І.с.Кейбіреудің Б.с.Кейбіреуге Т.с.Кейбіреуді Ж.с.Кейбіреуде Ш.с.Кейбіреуден К.с.Кейбіреумен А.с. Әркім І.с. Әркімнің Б.с. Әркімге Т.с. Әркімді Ж.с. Әркімде Ш.с. Әркімнен К.с. Әркіммен А.с. Әлдекім І.с.Әлдекімнің Б.с. Әлдекімге Т.с. Әлдекімді Ж.с.Әлдекімде Ш.с.Әлдекімнен К.с. Әлдекіммен

12 слайд
АБАЙДЫҢ ӘНГЕ ДЕГЕН
СҮЙІСПЕНШІЛІГІ
Құлақтан кіріп бойды алар,
Әсем ән мен тәтті күй.
Көңілге түрлі ой салар,
Әнді сүйсең, менше сүй,-деп
білдірген
12 слайд
АБАЙДЫҢ ӘНГЕ ДЕГЕН СҮЙІСПЕНШІЛІГІ Құлақтан кіріп бойды алар, Әсем ән мен тәтті күй. Көңілге түрлі ой салар, Әнді сүйсең, менше сүй,-деп білдірген

13 слайд
I топ. «Қыс қызықтары» тақырыбына
шағын мәтін құрау ( Мәтінде белгісіздік
есімдігі болуы тиіс)
II топ. Берілген мәтіннен белгісіздік
есімдігін тауып, тұлғасын анықтау.
Сондай-ақ, мәтін бойынша 5 жолды өлең
құрау.
III топ. Белгісіздік есімдігі бар ақынның
өлеңінен үзінді жазу. (өтілген тақырыптар
бойынша )
Шығармашылық жұмыс
13 слайд
I топ. «Қыс қызықтары» тақырыбына шағын мәтін құрау ( Мәтінде белгісіздік есімдігі болуы тиіс) II топ. Берілген мәтіннен белгісіздік есімдігін тауып, тұлғасын анықтау. Сондай-ақ, мәтін бойынша 5 жолды өлең құрау. III топ. Белгісіздік есімдігі бар ақынның өлеңінен үзінді жазу. (өтілген тақырыптар бойынша ) Шығармашылық жұмыс

14 слайд
Үйге тапсырма
107-жаттығу. Белгісіздік есімдігін
түрлендіре отырып, сөйлемдер
құрау.
«Тәуелсіз Қазақстан – менің
болашағым» атты тақырыпқа
ойтолғау жазып келу.
14 слайд
Үйге тапсырма 107-жаттығу. Белгісіздік есімдігін түрлендіре отырып, сөйлемдер құрау. «Тәуелсіз Қазақстан – менің болашағым» атты тақырыпқа ойтолғау жазып келу.

15 слайд
Кері байланыс
15 слайд
Кері байланыс