Презентация "Грек классикасық өнері (біздің заманымызға дейінгі V — IV ғасырлар)"

1 слайд
Грек Грек классикасық өнеріклассикасық өнері ( ( біздің біздің заманымызға дейінгізаманымызға дейінгі V — IV V — IV ғасырларғасырлар ))

2 слайд
 Біздің заманымызға дейінгі V—IV ғасырда Біздің заманымызға дейінгі V—IV ғасырда жасалған сәулетшілердің, мүсіншілер мен жасалған сәулетшілердің, мүсіншілер мен суретшілердің даңқты өнер туындылары кейінгі суретшілердің даңқты өнер туындылары кейінгі ғасырларда да үлгі-өнеге алуға лайық болды, ғасырларда да үлгі-өнеге алуға лайық болды, сондықтан да оларды классикалық мұра, яғни үлгі сондықтан да оларды классикалық мұра, яғни үлгі деп есептейміз. V—IV ғасыр өнер — грек деп есептейміз. V—IV ғасыр өнер — грек классикалық өнері деген атақ алды. Біздің классикалық өнері деген атақ алды. Біздің заманымызға дейінгі V ғасыр сөулет өнері заманымызға дейінгі V ғасыр сөулет өнері архаикалық кезеңнің белгілерін сақтағанымен, архаикалық кезеңнің белгілерін сақтағанымен, өзіндік жаңаша түрге, жаңаша мазмұнға ие өзіндік жаңаша түрге, жаңаша мазмұнға ие болды, колонналармен қоршалған гимарат, болды, колонналармен қоршалған гимарат, периптер типі дамып, жетілді. Дорлық ордер периптер типі дамып, жетілді. Дорлық ордер храмдары жетекші орын алып, олар бұрынғы храмдары жетекші орын алып, олар бұрынғы біздің заманымызға дейінгі VI ғасырдағы аумақты біздің заманымызға дейінгі VI ғасырдағы аумақты жер бауырлаған храмдармен салыстырғанда зор жер бауырлаған храмдармен салыстырғанда зор тұтастық пен жарастыққа ие болды. Біздің тұтастық пен жарастыққа ие болды. Біздің заманымызға дейінгі V ғасырдың өнер заманымызға дейінгі V ғасырдың өнер шеберлерінің алдында тұрған ұлы мшеберлерінің алдында тұрған ұлы м әә селелердің селелердің бірі — сөулет өнері мен мүсін өнері бір-бірімен бірі — сөулет өнері мен мүсін өнері бір-бірімен етене байланыста көрсету міндеті ойдағыдай етене байланыста көрсету міндеті ойдағыдай шешілді. Қорыта келгенде, классикалық дәуір шешілді. Қорыта келгенде, классикалық дәуір өнерінің басты жеңісі, адамның архаика өнерінің өнерінің басты жеңісі, адамның архаика өнерінің шарттылығынан құтылған тәуелсіз, табиғи қалпын шарттылығынан құтылған тәуелсіз, табиғи қалпын бере білу шеберлігі болып табылды.бере білу шеберлігі болып табылды.

3 слайд
 Б.з.д. VI ғасыр алғашқы он жылдығында Ежелгі Б.з.д. VI ғасыр алғашқы он жылдығында Ежелгі Грекия мәдениеті жоғары дәрежеде гүлдене Грекия мәдениеті жоғары дәрежеде гүлдене бастады. Б.з.д. VI—V ғғ. Грекия театры гүлденді. бастады. Б.з.д. VI—V ғғ. Грекия театры гүлденді. Оны дамытуға үлес қоскан — Эсхил, Софокл, Оны дамытуға үлес қоскан — Эсхил, Софокл, Ефрипид. Театр Ежелгі Эллада азаматтарын Ефрипид. Театр Ежелгі Эллада азаматтарын тәрбиелеу құралы болды.тәрбиелеу құралы болды.  Грек классикалық өнері - Мирон өз өмірінің көбісін Грек классикалық өнері - Мирон өз өмірінің көбісін Афиныда жұмыс істеумен өткізді, Афиныда жұмыс істеумен өткізді, творчествосының гүлденген шағы біздін творчествосының гүлденген шағы біздін эрамыздан бұрынғы V ғасырдың екінші ширегі эрамыздан бұрынғы V ғасырдың екінші ширегі еді. Оның шығармаларының көпшілікке ең еді. Оның шығармаларының көпшілікке ең танымалысы — біздін эрамыздан бұрынғы 460 танымалысы — біздін эрамыздан бұрынғы 460 және 450 жылдар аралығында жасалған «Диск және 450 жылдар аралығында жасалған «Диск лақтырушы» мүсіңі. Ол атлетикалық жарыс лақтырушы» мүсіңі. Ол атлетикалық жарыс жеңімпазың мадақтайды. Оң қолына дискіні жеңімпазың мадақтайды. Оң қолына дискіні қысып ұстаған жалаңаш Калғың жігіт еңкейе алға қысып ұстаған жалаңаш Калғың жігіт еңкейе алға ұмсынғаң. Диск ұстаған қолы барынша кейін ұмсынғаң. Диск ұстаған қолы барынша кейін іс,арай қайрылғаң. Еңді бір қас қағым сәтте атлет іс,арай қайрылғаң. Еңді бір қас қағым сәтте атлет бойың жазып, орасаң зор пәрменмең бойың жазып, орасаң зор пәрменмең лақтырылған диск қиянға шырқап кететщ сияқты. лақтырылған диск қиянға шырқап кететщ сияқты. Жігіттің тұла бойы ширьіққан бір тегеурінді Жігіттің тұла бойы ширьіққан бір тегеурінді күшпен тас түйін. Денесін тірегең оң аяғының күшпен тас түйін. Денесін тірегең оң аяғының башпайлары жерге қазықтай қадалып, сірескен башпайлары жерге қазықтай қадалып, сірескен бұлшық еттері тырсиып, қолы шірене тартқаң бұлшық еттері тырсиып, қолы шірене тартқаң садақтай имиіп тұр.садақтай имиіп тұр.

4 слайд
 Миронның жаңашылдығы — грек өнерінде Миронның жаңашылдығы — грек өнерінде алғашқылардың бірі болып, мүсін өнерінде қимыл алғашқылардың бірі болып, мүсін өнерінде қимыл әсерін бере алғандығында. «Диск лақтырушының» әсерін бере алғандығында. «Диск лақтырушының» кескінінде кезек-кезегімен бірнеше қимыл қатарынан кескінінде кезек-кезегімен бірнеше қимыл қатарынан қабысып тұрған сияқты: құлаштай сермеу, лақтырар қабысып тұрған сияқты: құлаштай сермеу, лақтырар алдында қас қағым сәт, тыңа қалу мең лақтыру алдында қас қағым сәт, тыңа қалу мең лақтыру ишараты. Бұл қалып атлет қимылындағы әлдебір сәттің ишараты. Бұл қалып атлет қимылындағы әлдебір сәттің дәлме-дәл қайталануы емес. Мирон өнеріндегі дәлме-дәл қайталануы емес. Мирон өнеріндегі қимылдың шынайы әсері шын қозғалатын пішінңің әр қимылдың шынайы әсері шын қозғалатын пішінңің әр түрлі сәтің жеткізетін, қарапайым да жеңіл түрлі сәтің жеткізетін, қарапайым да жеңіл қабылданатын ишаралар тұтастығы арқылы жүзеге қабылданатын ишаралар тұтастығы арқылы жүзеге асады. «Диск лақтырушының» тұлғасы мүсіннің сыртқы асады. «Диск лақтырушының» тұлғасы мүсіннің сыртқы пішіні, сүлдені айқындайтын жұп-жұмыр, серпінді пішіні, сүлдені айқындайтын жұп-жұмыр, серпінді желілер шешімімен орасан зор іштей бір ширығуды желілер шешімімен орасан зор іштей бір ширығуды көрсетеді. Мирон атлет бейнесі арқылы адамның көрсетеді. Мирон атлет бейнесі арқылы адамның қауырт қимылға қабілеттілігін ашады. Қимылды қауырт қимылға қабілеттілігін ашады. Қимылды шынайы, нанымды бейнелеу проблемасы Миронды шынайы, нанымды бейнелеу проблемасы Миронды баураса, Поликлет өз творчествосының алдына басқаша баураса, Поликлет өз творчествосының алдына басқаша мақсат қойды. Ол тып- тыныш тұрған атлеттер мүсінің мақсат қойды. Ол тып- тыныш тұрған атлеттер мүсінің жасау үстінде мүсін туындысында адам денесін жасау үстінде мүсін туындысында адам денесін құрайтын ең дұрыс, мінсіз пропорцияларды табуға құрайтын ең дұрыс, мінсіз пропорцияларды табуға талпынды. Ізденіс бағытында ол өмірді байыпты талпынды. Ізденіс бағытында ол өмірді байыпты зерттеді. Жалаңаш атлеттер пішіндерін байқай жүріп, зерттеді. Жалаңаш атлеттер пішіндерін байқай жүріп, мүсінші өз әсерін қорытты, мемлекет-қала мүсінші өз әсерін қорытты, мемлекет-қала азаматтарыньң көз алдына өзінше бір нормаға, азаматтарыньң көз алдына өзінше бір нормаға, еліктеуге лайық үлгіге айналған көркем бейнелер еліктеуге лайық үлгіге айналған көркем бейнелер жасады..жасады..

5 слайд
 Поликлет атлет-азамат туралы өз мұратын найзагер Поликлет атлет-азамат туралы өз мұратын найзагер жігіттің б. э. бұрынғы 450—440 жылдар шамасында жігіттің б. э. бұрынғы 450—440 жылдар шамасында құйылған қола мүсінінде жүзеге асырды. Алып денелі құйылған қола мүсінінде жүзеге асырды. Алып денелі жалаңаш атлет — «Дорифор» («Найзагер») сабырлы да жалаңаш атлет — «Дорифор» («Найзагер») сабырлы да сымбатты қалпында бейнеленген. Ол қолына ұстаған сымбатты қалпында бейнеленген. Ол қолына ұстаған найзасын сол иығымен сүйеп, мойнын сәл бұрып, алысты найзасын сол иығымен сүйеп, мойнын сәл бұрып, алысты шола қарайды. Жігіт жаңа ғана алға бір қадам басып, шола қарайды. Жігіт жаңа ғана алға бір қадам басып, тоқтай қалған сияқты. Денесінің бүкіл салмағын оң аяғына тоқтай қалған сияқты. Денесінің бүкіл салмағын оң аяғына салған. Архаикалық мүсіндердің өзін-өзі шектеген, шартты салған. Архаикалық мүсіндердің өзін-өзі шектеген, шартты қимылсыздығынан мүсінші дене мүшелерінің жете қимылсыздығынан мүсінші дене мүшелерінің жете ойластырылған теңдік жүйесін жасау жолымен арыла ойластырылған теңдік жүйесін жасау жолымен арыла алған: сәл көтерілген оң жақ бөксеге — төмендеген иығы алған: сәл көтерілген оң жақ бөксеге — төмендеген иығы сәйкес келеді, керісінше, сылқ түскен сол жақ бөксеге — сәйкес келеді, керісінше, сылқ түскен сол жақ бөксеге — сәл көтерілген иық сәйкес. Сөйтіп, мүсінші атлет кейпіне сәл көтерілген иық сәйкес. Сөйтіп, мүсінші атлет кейпіне табиғи еркіндік пен өмірлік шынайылық береді. Шебер табиғи еркіндік пен өмірлік шынайылық береді. Шебер мықты дененің ғажайып бұлшық етін: қолдың қайратты мықты дененің ғажайып бұлшық етін: қолдың қайратты біреулерін, кеуде мен қарынның бұлтиған бұлшықтарын, біреулерін, кеуде мен қарынның бұлтиған бұлшықтарын, мықты мойын мен атлеттің шымыр шыныққан аяқтарын мықты мойын мен атлеттің шымыр шыныққан аяқтарын қолада таң қаларлық шыншылдықпен қолада таң қаларлық шыншылдықпен көрсетедікөрсетеді . Жігіт . Жігіт тұлғасынан ұстамды күш-қуаттың лебі еседі. Сұлу бет тұлғасынан ұстамды күш-қуаттың лебі еседі. Сұлу бет әлпетінің мыңқ етпес сабырынан ер жүректік, рухы әлпетінің мыңқ етпес сабырынан ер жүректік, рухы айқындық пен ерлікке әзір тұрғандық сезіледі. ГІоликлет айқындық пен ерлікке әзір тұрғандық сезіледі. ГІоликлет мүсінде өз заманының мұратын — жан- жақты жетілген, мүсінде өз заманының мұратын — жан- жақты жетілген, саламат, сом тұлғаны аса айқын сипаттаған. Ол саламат, сом тұлғаны аса айқын сипаттаған. Ол Акрополъден табылған жігіт мусіні үшін адам сұлулығы Акрополъден табылған жігіт мусіні үшін адам сұлулығы саналы дүниедегі асылдық өлшеміне айналып кеткен. саналы дүниедегі асылдық өлшеміне айналып кеткен. Шебер өз қаласына қызмет ету үшін әр адам кемелденуге Шебер өз қаласына қызмет ету үшін әр адам кемелденуге тиіс деген ой тастайды.тиіс деген ой тастайды.

6 слайд
Поликлеттің азаматтық пафосы өзіміз грек Поликлеттің азаматтық пафосы өзіміз грек жазушысы Лукианнан табатың абзал азаматтың жазушысы Лукианнан табатың абзал азаматтың мінездемесімен үндеседі: «Біз бәрінен бұрын мінездемесімен үндеседі: «Біз бәрінен бұрын азаматтардың жаны сұлу, тәні мықты болуына азаматтардың жаны сұлу, тәні мықты болуына тырысамыз: өйткені, тек осындай адамдар ғана тырысамыз: өйткені, тек осындай адамдар ғана бейбіт уақытта бірігіп жайлы өмір сүріп, соғыс бейбіт уақытта бірігіп жайлы өмір сүріп, соғыс кезінде мемлекетті құтқарып қалады және оның кезінде мемлекетті құтқарып қалады және оның бостандығы мен бақытын қорғайды». Б. э. бостандығы мен бақытын қорғайды». Б. э. бұрынғы V ғасырдағы гректің озық ойшылдары бұрынғы V ғасырдағы гректің озық ойшылдары бұларды «әдемі де айбынды» адамдар деп атады. бұларды «әдемі де айбынды» адамдар деп атады. «Дорифордың» мінсіз кемелдігі оны гректердің «Дорифордың» мінсіз кемелдігі оны гректердің көз алдында адам сұлулығының қайталанбас көз алдында адам сұлулығының қайталанбас үлгісүлгіс іі не айналдырды. Бұл мүсіннің көшірмелері не айналдырды. Бұл мүсіннің көшірмелері Ежелгі Элладаның көптеген қалаларында, Ежелгі Элладаның көптеген қалаларында, жігіттер гимнастикалық жаттығулар жасайтын жігіттер гимнастикалық жаттығулар жасайтын орындарда тұратын. Қазірге кейін «Дорифор» орындарда тұратын. Қазірге кейін «Дорифор» дүңиежүзілік өнерде адам баласының дүңиежүзілік өнерде адам баласының таңғажайып бейнелерінің бірі болып отыр. Б. э. таңғажайып бейнелерінің бірі болып отыр. Б. э. бұрынғы V ғасырдың үшінші ұлы мүсіншісі бұрынғы V ғасырдың үшінші ұлы мүсіншісі афинылық Фидий болды, оньң шығармашылық афинылық Фидий болды, оньң шығармашылық даналығы шырқап шыңына жете гүлденген құл даналығы шырқап шыңына жете гүлденген құл иеленушілік демократияның мұраттарың толық та иеленушілік демократияның мұраттарың толық та тұтас сомдады.тұтас сомдады.

7 слайд
 Зевстің алтын мүсіні – кезінде Ежелгі Грекиядағы Зевстің алтын мүсіні – кезінде Ежелгі Грекиядағы Олимп тауында Зевс құдайға орнатылған Олимп тауында Зевс құдайға орнатылған ескерткіш, “әлемнің жеті кереметінің” бірі. Б.з.б. ескерткіш, “әлемнің жеті кереметінің” бірі. Б.з.б. 5 ғ-да өмір сүрген белгілі афиналық мүсінші 5 ғ-да өмір сүрген белгілі афиналық мүсінші Фидий сомдаған. Ежелгі гректер құдайлардың Фидий сомдаған. Ежелгі гректер құдайлардың құдайы деп сенген Зевске арнап ақ мәрмәрдан құдайы деп сенген Зевске арнап ақ мәрмәрдан зәулім сарай тұрғызған болатын. Фидий өзінің зәулім сарай тұрғызған болатын. Фидий өзінің мүсінін осы сарай ішіне сомдаған. Тақта отырған мүсінін осы сарай ішіне сомдаған. Тақта отырған құдай мүсінінің биіктігі 17 м болған, ол сарай құдай мүсінінің биіктігі 17 м болған, ол сарай төбесіне сәл-ақ тимей тұрған. Зевс отырған тақ төбесіне сәл-ақ тимей тұрған. Зевс отырған тақ түгелдей а...