Презентация (Қанның құрамы, қан жасушалары. Эритроцитттер.) 8 сынып

1 слайд
Үй тапсырмасын тексеру «Зымыран сұрақтар»

1 слайд

2 слайд
Сабақтың тақырыбы: . Қанның құр амы, қан жасушалары. Эритроцитттер.

2 слайд

3 слайд
Сабақтың мақсаты: Білімділік: Организмнің ішкі ортасы , қан және қан жасушалары, олардың қызметі туралы тусінік беру. Дамытушылық: Оқушыларды организмнің ішкі сұйық орталарымен таныстырып, алған білімдерін тиянақтап топпен жұмыс жасауға дағдыландыру, ойлау қабілеттерін дамыту. Тәрбиелік: Оқушыларға қан ауруларының алдын – алуға, тазалық сақтауға, алғырлыққа үйрету.

3 слайд

4 слайд
Ағзаның ішкі ортасына қан , ұлпа сұйықтығы, лимфа жатады Қанның қызметі: - Адам ағзасында қан әрбір мүшені, дененің әрбір жасушасын бірімен –бірін өзара байланыстырады. - Оттегін өкпеден ұлпаларға жеткізіп,көмірқышқыл газынан тазартады. - Қоректік заттарды асқорыту мүшелерінен ұлпаларға жеткізеді. - Ағзаның соңғы қажетсіз өнімдерін бүйрекке және т.б. мүшелерге тасымалдайды - Дене температурасының тұрақтылығын сақтайды. - Ағзаны зиянды микробтардан қорғайды. - Ішкі секреция бездерінен бөлінетін гормондарды тасымалдайды - Жасушаларда қышқылдың , судың деңгейін реттейді. - Қорғаныштық қызмет атқарады. (қанды ұйытады) Қан дәнекер ұлпасының сұйық түрі. Ағзада болатын қанның мөлшері адамның дене салмағына байланысты 4, 5 – 5 л .

4 слайд

5 слайд
Қанның құрамы: плазма қан жасушалары55% 45% Қан плазмасы – қанның сарғыштау түсті сұйық бөлімі. Плазма – су - 90 - 92% - глюкоза – 0, 12% - май – 0, 7 - 0, 8% - тұз – 0, 9% - сүт қышқылы - ферменттер, гармондар - нәруыз – 7 - 8% - альбуминдер (4, 5% ) - глобулиндер (1, 7 - 3, 5%) - фибриногендер (0, 4%) Қан плазмасының нәруыздары глобулин (организмдерді бактериялардан қорғайды.) Альбумин (плазмадағы су мөлшерін реттейді). Фиброноген (қанның ұюына қатысады.) Құрамынды фибриноген нәруызы болмайтын қан плазмасын – қанның сарысуы (сыворотка) дейді.

5 слайд

6 слайд
Қан жасушалары: эритроциттер (қанның қызыл түйіршікттері) лейкоциттер (қанның түссіз жасушалары) тромбоциттер (қан пластинкалары)

6 слайд

7 слайд
Эритроциттердің құрылысы: Эритроциттердің пішіні – ортасы қысыңқы табақшы тәрізді . -Эритроциттердің диаметрі – 7,5 мкм -қалыңдығы 1-2 мкм . Қанның 1мм 3 көлемінде 4, 5 - 5млн эритроцит бар. Жаңа туған нәрестенің 1мм 3 қанында 6-7 млн эритроциттер бар. Гемоглобин – қанның қызыл түсті пигменті. Оттекпен қосылған гемоглобин оксигемоглобин деп атайды. Адамның 100 мл қанында шамамен 15-16 г гемоглобин болады. - - орташа тіршілік ұзақтығы 120-127 күн. - сүйектің қызыл кемігінде түзіледі. - бауыр мен көкбауырда жойылып отырады. - қызметі: өкпеден ұлпаларға оттегіні, ал ұлпалардан өкпеге көміртегіні тасымалдайды. (газ тасымалдау) -Қандағы эритроциттер санының кемуінен, гемоглобин мөлшерінің азаюынан – қан аздық (анемия) ауруына пайда болады.

7 слайд

8 слайд
№ 1 тапсырма. Сенесің бе, сенбейсің бе? 1. Плазма – қанның мөлдір, түссіз сұйықтығы 2. Плазма құрамында 58 – 70 % су бар 3. Плазма құрамында 90 – 92 cу бар 4. Плазма құрамында 0, 2 – 1, 8 % cу бар 5. Фибриногені жоқ қан плазмасы сарысу деп аталады 6. Плазма құрамында 7 – 8% нәруыз бар 7. Плазма барлық қанның 55% - ын құрайды 8. Плазма барлық қанның 65% ын құрайды

8 слайд

9 слайд
1) Кызыл қан жасушалары; 2) 1 мм 3 қанда олардың 6 – 8 мыңы бар; 3) 1 мм 3 қанда олар 4, 5 – 5 млн болады; 4) Сүйек кемігінде түзіледі; 6) Қызметі – қанды ұйыту; 7) Тіршілік ұзақтығы – 120 -127 тәулік; 8) Ядролық жасушалар; № 2 тапсырма. Эритроциттерге тән қасиеттерді таңда.

9 слайд

10 слайд
1) Кызыл қан жасушалары + 2) 1 мм 3 қанда олардың 6 – 8 мыңы бар; 3) 1 мм 3 қанда олар 4, 5 – 5 млн болады; + 4) Сүйек кемігінде түзіледі; + 6) Қызметі – қанды ұйыту; 7) Тіршілік ұзақтығы – 120 -127 тәулік; + 8) Ядролық жасушалар; № 2 тапсырма. Эритроциттерге тән қасиеттерді таңда.

10 слайд

11 слайд
№ 3 тапсырма. Мәтіндегі бес қатені тап, олардың астын сыз .   Эритроциттер – қызыл қан жасушалары. Олар өте кішкентай. 1мм 3 қанда олардың 10 млн болады. Бұл – өз беттерінше қозғала алмайтын, табақша пішіндес жасушалар. Жасушалардың ішінде нәруыз бен мыстың қосындысы - гемоглобин бар. Эритроциттер көкбауырда түзіліп, сүйек кемігінде жойылады . Олардың негізгі қызметі - нәрлі заттарды тасымалдау.

11 слайд

12 слайд
№ 4 тапсырма. «Адасқан әріптер»

12 слайд

13 слайд
«Сандар сөйлейді» 4,5-5 л - 55 % - 45% - 90-92% - 4 ,5-5 млн - 7,5 мкм - 1-2 мкм - 120-127 -

13 слайд

14 слайд
Үй тапсырма: §29. Қанның құрамы, қан жасушалары.Эритроциттер. 76 – суретті салу.

14 слайд