Презентация. "Қазақстан ғарышкерлері туралы қызықты мәліметтер"

1 слайд
«Ақмешіт ауылының жалпы орта білім беретін мектебі» КММ Қазақстанның ғарышкерлері туралы қызықты мәліметтер Дайындаған: Байжуманова Сауле Даутовна

2 слайд
Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров   ( 27 шілде   1946 жыл ,  Қарқаралы ауданы ,  Қарағанды облысы , ) — қазақтан шыққан тұңғыш  ғарышкер , ұшқыш,  Кеңес Одағының Батыры  ( 1988 ), Қазақстан Республикасының  Халық қаһарманы  ( 1995 ), техника ғылымының докторы ( 1998 )

3 слайд
1991 жылы 2 сәуірде қазақтан шыққан тұңғыш ғарышкер Тоқтар Әубәкіров Кеңес Одағы Ғарышкерлер даярлау орталығында ғарышқа ұшу дайындығына кірісіп, сол жылы 2 қазанда Байқоңырдан «Союз ТМ-13» кемесімен ғарышқа ұшты. 

4 слайд
Ғарышкер Тоқтар Әубәкіров туралы қызықты деректер Алты құрлықты артқа тастап, аспанға ұшқан тұңғыш қазақ ғарышкері туралы қызықты мәліметтерді ұсынамыз: – Тоқтар Әубәкіров қаз дауысты Қазыбек бидің тікелей ұрпағы. – Халық қаһарманы Тоқтар Оңғарбайұлы тышқаннан қорқады екен – Ғарыш кемесінен бөлек велосипедпен жүргенді ұнатады. – Марста өмір сүруге қарсы емес. – Өзге ғаламшарлықтардың бар екеніне сенеді.

5 слайд
– Тоқтар Әубәкіров әлемнің екі жүз елу алтыншы, КСРО-ның жетпіс екінші, Қазақстанның бірінші ғарышкері. – Қазақтың үшінші ғарышкері Айдын Айымбетов пен Тоқтар Әубәкіров бір күнде дүниеге келген. Екеуі де жеке мейрамын 27-шілде күні тойлады. – Тоқтар Әубәкіров ғарышқа екінші рет ұшуды армандайды. – "Әлемдегі ең қауіпті жануар – адам" деген оймен толықтай келіседі. Тоқтар Әубәкіров 1991 жылы 2 қазан күні Байқоңырдан "СОЮЗ ТМ-13" кемесімен ғарышқа ұшты. Ол ғарышта 8 күн болып, Арал аймағы бойынша ғылыми-зерттеу жүргізді.

6 слайд
Талғат Амангелдіұлы Мұсабаев  — қазақтың 2-ші, ал әлемнің 309-шы  ғарышкері , техника ғылымдарының докторы (2008), авиация генерал- лейтенанты (2007).  ҚР Инвестициялар және даму министрлігінің Аэроғарыш комитеті  төрағасы.

7 слайд
Қысқаша өмірбаяны 1951 ж.  қаңтардың 7 -сінде  Алматы облысы   Жамбыл ауданының  Қарғалы ауылында туған. • 1974 ж. — Рига азаматтық авиация инженерлері институтын бітірген, инженер. • 1974 ж. сәуірдің 1-інен — Бұрындай әуе кәсіпорнында кезекті инженер. • 1975—84 жж. — әуе кәсіпорындарында саяси-тәрбие қызметінде. • 1984 ж. — Алматы әуе клубында оқу бітірген. • 1986 ж. — ұшқыш даярлауын бітіріп азаматтық авиациясының пилоты деген куәлігін алған. • 1987—1990 жж. азаматтық авиациясында ұшқыш, ұшақ командирі қызметтерін атқарған. • 1991 ж. бастап ғарышқа ұшуға даярлануында. Әскери әуе күштерінде. Қосалқы ғарышкер есебінде екінші экипаждардың мүшелігінде болған. • 2000 ж. техника ғылымдарының кандидаттық диссертациясын қорғаған. • 2001—05 жж. Ресей ғарыш мекемесінде. • 2005 ж. «Бәйтерек» акционерлік қоғамының (Қазақстан-Ресей бірлескен кәсіпорны) Бас директоры. • 2007 ж. ақпан — Қазақстанның әуе-ғарыш агенттігінің директоры. • 2007 ж. сәуірдің 11-інен — Қазақстанның ұлттық ғарыш агенттігінің төрағасы. • 2014 ж. тамыздың 13-інен Үкімет басшысының азаматтық авация және ғарыш қызметі мәселелері жөніндегі штаттан тыс кеңесшісі. • 2014 ж. тамыздың 21-інен Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Аэроғарыш комитетінің төрағасы

8 слайд
Ғарышқа ұшуы 1994 ж. ғарышқа 1-ші рет ұшқанда ( Союз ТМ-19 ) 126 күн  ғарышта  өткізген. • 1998 ж. ғарышқа 2-ші рет ұшқанда ( Союз ТМ-27 ) 208 күн ғарышта өткізген. Гиннестің үздік табыстар кітабында бір айдың ішінде 5 рет не бары 30 сағат 8 минут ұзақтығымен ашық ғарышқа шыққанны жазылып алынған. Ұшқанда американ ғарышкері Л. Эйартс пен ресей ғарышкері (шуваш ұлтынының өкілі) Николай Бударинмен бірге. Қонғанда ресей ғарышкерлері Николай Бадурин мен Юрий Батуринмен бірге. • 2001 ж. ғарышқа 3-ші рет ұшқанда ( Союз ТМ-32 ) 8 күн ғарышта өткізген.

9 слайд
"Тағдыр тәлкегімен талай штаттан тыс жағдайларды бастан өткердік. Ғарыш нысанының ішінде де, сыртында да күтпеген оқыс оқиғалар болды. Бәрінен де ашық ғарыш кеңістігінде қалған қауіптірек, себебі бүкіл ғаламмен жалғыз өзің қаласың", -дейді Мұсабаев. Ғарышкер ұшу кезінде тап болған штаттан тыс жағдаймен бөлісті. "Ашық ғарыш кеңістігіне шығу кезінде станцияның бір модульдік конструкциясынан басқасына өтуім қажет болды. Екеуінің арасы бір- екі метр ғана. Жердегі өлшеммен түк те емес, әрине. Сақтандыру арқанының бір ұшын бір модульде қалдырып, екіншісін басқасына бекітуім керек болды. Сол аралықта ашық ғарышта ұшып жүресің, ең қиыны да сол. Арқанды алып, басқа модульге қарай бет алдым, енді қарасам, арқан бекітілмепті. Ғарыш кеңістігінде жападан- жалғыз, станцияға бекітілмеген күйі қалғанымды түсіндім. Сол сәтте жан-дүниемді қорқыныш биледі. Бірнеше секунд ішінде бүкіл өмірім көз алдымнан өтті. Бір кезде мені біреу итеріп жіберген сияқты болды, бірнеше секундтан кейін жаңа конструкцияға бекітілдім", - деп еске алды Мұсабаев.

10 слайд
1. 1994 ж. ғарышқа 1-рет ұшқанда (Союз ТМ-19) 126 күн ғарышта өткізген. 2. 1998 ж. ғарышқа 2-рет ұшқанда (Союз ТМ-27) 208 күн ғарышта өткізген. Гиннестің үздік табыстар кітабында бір айдың ішінде 5 рет не бары 30 сағат 8 минут ұзақтығымен ашық ғарышқа шыққанны жазылып алынған. 3. 2001 ж. ғарышқа 3-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-32) 8 күн ғарышта өткізген. 4. Талғат Мұсабаев ғарышкерлер арасында алғашқы хирург атанған.

11 слайд
Айымбетов Айдын Ақанұлы Туған жылы: 1972 жылы дүниеге келген. Білімі: 1993 жылы Армавир жоғары әскери авиациялық училищесін бітірді, 2006 жылы І. Жансүгіров атындағы Талдықорған университетін бітірді, 2018 жылы Д. Қонаев атындағы Еуразия заң академиясын бітірді.

12 слайд
Айдын Айымбетов – қазақтан шыққан үшінші ғарышкер Айдын Ақанұлы Айымбетов 1972 жылы 27 шілдеде Алматы облысы Талдықорған қаласы Өтеней ауылында дүниеге келген. Қазақтан шыққан үшінші ғарышкер, Халық Қаһарманы, авиация генерал-майоры. 1993 жылы алғаш рет ғарышкерлікке өтініш берді. 2012 жылғы 12 қазанда Қазақстан Республикасының ғарышкері дәрежесі берілді. 2015 жылы 2 қыркүйекте екінші бортинженер ретінде транспорттық пилоттанған «Союз ТМА-18М» кемесінде ЭП-18 саяхаты аясында Байқоңыр ғарыш станциясынан Халықаралық ғарыш станциясына аттанды. Айдын Айымбетов ғарышта 10 күн болып, маңызды зерттеулер жүргізді. Ғарыш кеңістігін игеруге сіңірген аса зор еңбегі, ғарышқа ұшу кезінде көрсеткен батырлығы мен ерлігі үшін Айдын Айымбетовке «Халық қаһарманы» атағы берілді. Бүгінгі таңда «Қазақстан Ғарыш Сапары» ұлттық компаниясы» АҚ-ның вице-президенті.

13 слайд

14 слайд

15 слайд

16 слайд
Тоқтар Әубәкіров – әлемнің 256- ғарышкері болса, Талғат Мұсабаев 309- ғарышкері. Айдын Айымбетов әлемнің 545- ғарышкері.

17 слайд
Тоқтар Әубәкіров пен Айдын Айымбетовтың туған күндері бір күнде, бір айда, яғни 27 шілдеде. Екі ғарышкеріміз де Армавир жоғары әскери ұшқыштар училищесінің түлектері .

18 слайд
Үш қыранға да ғарыш кеңістігін игеруге сіңірген аса зор еңбегі, ғарышқа ұшу кезінде көрсеткен батырлығы мен ерлігі үшін «Халық қаһарманы» атағын берілген.

19 слайд

20 слайд
Назарларыңызға рахмет!