Презентация Тұқым қуалайтын өзгергіштіктің ұқсас қатарлар заңы
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
С абақтың тақырыбы: Тұқым қуалайтын
өзгергіштіктегі
ұқсас қатарлар заңыС абақтың тақырыбы: Тұқым қуалайтын
өзгергіштіктегі
ұқсас қатарлар заңы
Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты: 1. Білім алушыларға тұқым қуалайтын
өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы
туралы түсінік беру.
2. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі
ұқсас қатарлар заңы туралы білім
алу мен өзара сыйластыққа,
ұжымшылдыққа , сауаттылыққа
тәрбиелеу.
3. Білім алушылардың өз бетімен
жұмыс жасау , бір – біріне көмектесе
отырып, өз ойларын толық айту
дағдыларын дамыту.1. Білім алушыларға тұқым қуалайтын
өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы
туралы түсінік беру.
2. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі
ұқсас қатарлар заңы туралы білім
алу мен өзара сыйластыққа,
ұжымшылдыққа , сауаттылыққа
тәрбиелеу.
3. Білім алушылардың өз бетімен
жұмыс жасау , бір – біріне көмектесе
отырып, өз ойларын толық айту
дағдыларын дамыту.
Сабақтың түрі:Сабақтың түрі:
Сабақтың түрі:Сабақтың түрі: АраласАралас
“ Шыңға шығу” әдісі, “ой қозғау”,
графикалық диктант,
тест.“ Шыңға шығу” әдісі, “ой қозғау”,
графикалық диктант,
тест.
Көрнекілігі:Көрнекілігі:
Үлестірме
материалдар Үлестірме
материалдар
1 слайд
С абақтың тақырыбы: Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңыС абақтың тақырыбы: Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты: 1. Білім алушыларға тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы туралы түсінік беру. 2. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы туралы білім алу мен өзара сыйластыққа, ұжымшылдыққа , сауаттылыққа тәрбиелеу. 3. Білім алушылардың өз бетімен жұмыс жасау , бір – біріне көмектесе отырып, өз ойларын толық айту дағдыларын дамыту.1. Білім алушыларға тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы туралы түсінік беру. 2. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы туралы білім алу мен өзара сыйластыққа, ұжымшылдыққа , сауаттылыққа тәрбиелеу. 3. Білім алушылардың өз бетімен жұмыс жасау , бір – біріне көмектесе отырып, өз ойларын толық айту дағдыларын дамыту. Сабақтың түрі:Сабақтың түрі: Сабақтың түрі:Сабақтың түрі: АраласАралас “ Шыңға шығу” әдісі, “ой қозғау”, графикалық диктант, тест.“ Шыңға шығу” әдісі, “ой қозғау”, графикалық диктант, тест. Көрнекілігі:Көрнекілігі: Үлестірме материалдар Үлестірме материалдар
2 слайд
І
Үй тапсырмасын тексеру.
ІІ Ұйымдастыру
“ Шыңға шығу” әдісі“ Шыңға шығу” әдісі
Мутация дегеніміз не?Мутагендер туралы не білеміз?Гендік мутация дегеніміз не? Хромосомалық мутация дегеніміз не?Геномдық мутация дегеніміз?Цитоплазмалық мутация?
2 слайд
І Үй тапсырмасын тексеру. ІІ Ұйымдастыру “ Шыңға шығу” әдісі“ Шыңға шығу” әдісі Мутация дегеніміз не?Мутагендер туралы не білеміз?Гендік мутация дегеніміз не? Хромосомалық мутация дегеніміз не?Геномдық мутация дегеніміз?Цитоплазмалық мутация?
3 слайд
І. “Бейнені танып біл”
стратегиясы
Берілген суреттер бойынша сөйлеуІ. “Бейнені танып біл”
стратегиясы
Берілген суреттер бойынша сөйлеу
Гендік мутацияГендік мутация Хромосомалық мутацияХромосомалық мутация
3 слайд
І. “Бейнені танып біл” стратегиясы Берілген суреттер бойынша сөйлеуІ. “Бейнені танып біл” стратегиясы Берілген суреттер бойынша сөйлеу Гендік мутацияГендік мутация Хромосомалық мутацияХромосомалық мутация
4 слайд
ІІ. “Сызбаны сөйлет”
стратегиясыІІ. “Сызбаны сөйлет”
стратегиясы
Геномдық
мутация
Полиплоидия Анеуплоидия
Цитоплазмалық
мутация
Құрылымынан
айырылу Морфологиялық
тұрғыдан өзгеру21
4 слайд
ІІ. “Сызбаны сөйлет” стратегиясыІІ. “Сызбаны сөйлет” стратегиясы Геномдық мутация Полиплоидия Анеуплоидия Цитоплазмалық мутация Құрылымынан айырылу Морфологиялық тұрғыдан өзгеру21
5 слайд
“ Тез ойла” стратегиясы
Мутация дегеніміз?
Мутация ұғымын қалыптастырған ғалым кім?
Г.Де Фриздің 1901 жылы жарияланған еңбегі қалай аталады?
Мутация тудыратын факторлар
Мутациялар неше түрлі жолмен пайда болады?
ДНК молекуласындағы нуклеотидтердің орналасу ретінің өзгеруіне
байланысты болатын мутация.Хромосома құрылымының өзгеруіне байланысты болатын мутация.
Хромосома санының өзгеруіне байланысты болатын мутация.Плазмогендердің өзгеруіне байланысты болатын мутация.
5 слайд
“ Тез ойла” стратегиясы Мутация дегеніміз? Мутация ұғымын қалыптастырған ғалым кім? Г.Де Фриздің 1901 жылы жарияланған еңбегі қалай аталады? Мутация тудыратын факторлар Мутациялар неше түрлі жолмен пайда болады? ДНК молекуласындағы нуклеотидтердің орналасу ретінің өзгеруіне байланысты болатын мутация.Хромосома құрылымының өзгеруіне байланысты болатын мутация. Хромосома санының өзгеруіне байланысты болатын мутация.Плазмогендердің өзгеруіне байланысты болатын мутация.
6 слайд
Он екінші сәуір.
§ 50 Тұқым қуалайтын
өзгергіштіктегі
ұқсас қатарлар заңыОн екінші сәуір.
§ 50 Тұқым қуалайтын
өзгергіштіктегі
ұқсас қатарлар заңы
Николай Иванович Вавилов
(1887–1943)
Ботаник, генетик, географ.
Мәдени өсімдіктердің шығу
орталықтарын анықтады.
Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі
ұқсас қатарлар заңын ашып, дүние
жүзінің 40-қа жуық аймағында
экспедициялық зерттеулер жүргізген Николай Иванович Вавилов
(1887–1943)
Ботаник, генетик, географ.
Мәдени өсімдіктердің шығу
орталықтарын анықтады.
Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі
ұқсас қатарлар заңын ашып, дүние
жүзінің 40-қа жуық аймағында
экспедициялық зерттеулер жүргізгенШығу тегі жағынан бір біріне
жақын тұрған түрлер мен
туыстарда болатын мутациялық
өзгергіштіктер ұқсас болып келеді.
Оны тұқым қуалайтын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңы деп атады.Шығу тегі жағынан бір біріне
жақын тұрған түрлер мен
туыстарда болатын мутациялық
өзгергіштіктер ұқсас болып келеді.
Оны тұқым қуалайтын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңы деп атады.
6 слайд
Он екінші сәуір. § 50 Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңыОн екінші сәуір. § 50 Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы Николай Иванович Вавилов (1887–1943) Ботаник, генетик, географ. Мәдени өсімдіктердің шығу орталықтарын анықтады. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашып, дүние жүзінің 40-қа жуық аймағында экспедициялық зерттеулер жүргізген Николай Иванович Вавилов (1887–1943) Ботаник, генетик, географ. Мәдени өсімдіктердің шығу орталықтарын анықтады. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашып, дүние жүзінің 40-қа жуық аймағында экспедициялық зерттеулер жүргізгенШығу тегі жағынан бір біріне жақын тұрған түрлер мен туыстарда болатын мутациялық өзгергіштіктер ұқсас болып келеді. Оны тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы деп атады.Шығу тегі жағынан бір біріне жақын тұрған түрлер мен туыстарда болатын мутациялық өзгергіштіктер ұқсас болып келеді. Оны тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы деп атады.
7 слайд
Бидай арпа сұлы Бидай арпа сұлы
жүгері күріш тары жүгері күріш тары
7 слайд
Бидай арпа сұлы Бидай арпа сұлы жүгері күріш тары жүгері күріш тары
8 слайд
Белгілердің тұқым қуалай түрленуі Қара
би-
дай Би-
дай арпа сұлы Та-
ры Сор-
го жүге
-рі Күр-
іш Би-
дай-
ық
гүлшоғыры Қауыздылығы Қауызды
Қауызсыз + + + + + + + + +
+ + + + + + + + +
Реңі Қылтанақты -
лығы
Реңі Қылтанақты
Қылтанақсыз
Қысқа
қылтанақты
Ақ
Қызыл
Жасыл
Қара (күңгірт сұр)
күлгін + + + + + + + + +
+ + + + + + + + +
+ + + + + + + + +
+ + + + + + + + +
+ + + + + +
+ + + + + + + + +
+ + + + + + +
+ + + + +
Дән Пішіні
Консистенциясы Жқмыр
Сопақ
Шыны тәрізді
Үгілмелі + + + + + + + + +
+ + + + + + + + +
+ + + + + + + + +
+ + + + + + + + +
Биология-
лық
белгілері Тіршілігі
Пісіп жетілу
мерзімі Күздік
Жаздық
Жартылай күздік
Кеш пісетін
Ерте пісетін + + + + +
+ + + + + + + +
+ + + + + + +
+ + + + + + + + +
+ + + + + + + + +
8 слайд
Белгілердің тұқым қуалай түрленуі Қара би- дай Би- дай арпа сұлы Та- ры Сор- го жүге -рі Күр- іш Би- дай- ық гүлшоғыры Қауыздылығы Қауызды Қауызсыз + + + + + + + + + + + + + + + + + + Реңі Қылтанақты - лығы Реңі Қылтанақты Қылтанақсыз Қысқа қылтанақты Ақ Қызыл Жасыл Қара (күңгірт сұр) күлгін + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + Дән Пішіні Консистенциясы Жқмыр Сопақ Шыны тәрізді Үгілмелі + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + Биология- лық белгілері Тіршілігі Пісіп жетілу мерзімі Күздік Жаздық Жартылай күздік Кеш пісетін Ерте пісетін + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
9 слайд
L 1 ( a+b+c)………L 1 ( a+b+c)………
L 2 ( a+b+c)………L 2 ( a+b+c)………
L 3 ( a+b+c)………L 3 ( a+b+c)………
L - жақын туыстар мен т ү рлер
Жақша ішіндегі әріптермен тұқым
қуалайтын белгілердің ұқсас қатары
белгіленеді.L - жақын туыстар мен т ү рлер
Жақша ішіндегі әріптермен тұқым
қуалайтын белгілердің ұқсас қатары
белгіленеді.
9 слайд
L 1 ( a+b+c)………L 1 ( a+b+c)……… L 2 ( a+b+c)………L 2 ( a+b+c)……… L 3 ( a+b+c)………L 3 ( a+b+c)……… L - жақын туыстар мен т ү рлер Жақша ішіндегі әріптермен тұқым қуалайтын белгілердің ұқсас қатары белгіленеді.L - жақын туыстар мен т ү рлер Жақша ішіндегі әріптермен тұқым қуалайтын белгілердің ұқсас қатары белгіленеді.
10 слайд
Ұқсас
өзгергіштіктің
негізінде Ұқсас
өзгергіштіктің
негізінде
Жақын түрлер мен
туыстардың генетикалық
құрылымының
ұқсастығы және
олардың шығу
тегінің бір екендігіЖақын түрлер мен
туыстардың генетикалық
құрылымының
ұқсастығы және
олардың шығу
тегінің бір екендігі Белгілі бір сыртқы
орта жағдайларында
сұрыптаудың
әсеріБелгілі бір сыртқы
орта жағдайларында
сұрыптаудың
әсері
10 слайд
Ұқсас өзгергіштіктің негізінде Ұқсас өзгергіштіктің негізінде Жақын түрлер мен туыстардың генетикалық құрылымының ұқсастығы және олардың шығу тегінің бір екендігіЖақын түрлер мен туыстардың генетикалық құрылымының ұқсастығы және олардың шығу тегінің бір екендігі Белгілі бір сыртқы орта жағдайларында сұрыптаудың әсеріБелгілі бір сыртқы орта жағдайларында сұрыптаудың әсері
11 слайд
Қатты бидайдың қылтанақты түрін қылтанақсыз жұмсақ бидаймен
будандастыру арқылы жұмсақ бидайдың қылтанақты түрін алды.Қатты бидайдың қылтанақты түрін қылтанақсыз жұмсақ бидаймен
будандастыру арқылы жұмсақ бидайдың қылтанақты түрін алды.Шехурдин Алексей Павлович.Шехурдин Алексей Павлович.
11 слайд
Қатты бидайдың қылтанақты түрін қылтанақсыз жұмсақ бидаймен будандастыру арқылы жұмсақ бидайдың қылтанақты түрін алды.Қатты бидайдың қылтанақты түрін қылтанақсыз жұмсақ бидаймен будандастыру арқылы жұмсақ бидайдың қылтанақты түрін алды.Шехурдин Алексей Павлович.Шехурдин Алексей Павлович.
12 слайд
12 слайд
13 слайд
Ү. Бекіту тапсырмалары:
Мына сөйлемді толықтырыңдар.
А. Гомологтық қатарлар заңын ............
Ә. Бұл заңның мәні....................................
Б. Ұқсас қатарлар заңының формуласы.........
2 . Қатты бидайдың қылтанақты
іріктемелерін кім қалай алды?
3. Ұқсас қатарлар заңының іс жүзіндегі
пайдасы неде деп ойлайсындар?
13 слайд
Ү. Бекіту тапсырмалары: Мына сөйлемді толықтырыңдар. А. Гомологтық қатарлар заңын ............ Ә. Бұл заңның мәні.................................... Б. Ұқсас қатарлар заңының формуласы......... 2 . Қатты бидайдың қылтанақты іріктемелерін кім қалай алды? 3. Ұқсас қатарлар заңының іс жүзіндегі пайдасы неде деп ойлайсындар?
14 слайд
Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңын ашты. А) Астық
тұқымдастар,
Б) Альбиностар
В) Қатты,
қылтанақты,
Г) Н.И.Вавилов,
Д) А.П.
Шехурдин.Қатты бидайдың қылтанақты сортын
шығарған.
Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңы жануарларда .....................
түрінде кездеседі.
Н.И. Вавилов Абиссинадан
бидайдың ....................... түрлерін тапты.
Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңын ашуда ............. белгілерінің
тұқым қуалай түрленуі зерттелді. Сәйкестендіру тесті
11
22
33
44
55
14 слайд
Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашты. А) Астық тұқымдастар, Б) Альбиностар В) Қатты, қылтанақты, Г) Н.И.Вавилов, Д) А.П. Шехурдин.Қатты бидайдың қылтанақты сортын шығарған. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы жануарларда ..................... түрінде кездеседі. Н.И. Вавилов Абиссинадан бидайдың ....................... түрлерін тапты. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашуда ............. белгілерінің тұқым қуалай түрленуі зерттелді. Сәйкестендіру тесті 11 22 33 44 55
15 слайд
Сұрақтары Жауаптары
1. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашты. A. Г.Де Фриз
B. Н.И.Вавилов
C. А.П. Шехурдин
D. Ч. Дарвин
E. И.В.Мичурин
2. Астық тұқымдасына жататын өсімдік А) Қызанақ
В) Сұлы
С) Күнбағыс
Д) Жоңышқа
Е) Асбұршақ
3. Тұқым қуалайтын өзгергіштікті зерттеу барысында
систематикалық жағынан жақын......... кездесетін мутациялар
ұқсас болады А) дүниелер арасында
В) түрлер мен туыстар
С) түр аралық ағзалар
4. Н.И.Вавилов қатты бидайдың қылтанақты түрін ...........
Сапарында тапты. А) Орта Азияға
В)Африкаға
С)Орталық Америкаға
Д)Оңтүстік Америкаға
Е) Абиссинаға
5. А.П.Шехурдин қатты бидайдың қылтанақты түрін қандай
бидаймен будандастырды? A. күздік
B. жаздық
C. Қысқа қылтанақты
D. Қылтанақсыз жұмсақ
Е. кеш пісетін Б
І
Л
І
М
І
Ң
Б
О
Л
А
Ш
А
Ғ
Ы
Ң
Б
І
Л
І
М
І
Ң
Б
О
Л
А
Ш
А
Ғ
Ы
Ң
15 слайд
Сұрақтары Жауаптары 1. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашты. A. Г.Де Фриз B. Н.И.Вавилов C. А.П. Шехурдин D. Ч. Дарвин E. И.В.Мичурин 2. Астық тұқымдасына жататын өсімдік А) Қызанақ В) Сұлы С) Күнбағыс Д) Жоңышқа Е) Асбұршақ 3. Тұқым қуалайтын өзгергіштікті зерттеу барысында систематикалық жағынан жақын......... кездесетін мутациялар ұқсас болады А) дүниелер арасында В) түрлер мен туыстар С) түр аралық ағзалар 4. Н.И.Вавилов қатты бидайдың қылтанақты түрін ........... Сапарында тапты. А) Орта Азияға В)Африкаға С)Орталық Америкаға Д)Оңтүстік Америкаға Е) Абиссинаға 5. А.П.Шехурдин қатты бидайдың қылтанақты түрін қандай бидаймен будандастырды? A. күздік B. жаздық C. Қысқа қылтанақты D. Қылтанақсыз жұмсақ Е. кеш пісетін Б І Л І М І Ң Б О Л А Ш А Ғ Ы Ң Б І Л І М І Ң Б О Л А Ш А Ғ Ы Ң
16 слайд
6. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар жануарларда
да кездеседі. Мыс: A. Альбинос тиын
B. доңыз
C. қасқыр
D. жолбарыс
E. керік
7. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы қай
салада кеңінен қолданылады. А) генетика
В) селекция
С) медицина
Д) микробиология
Е) гигиена
16 слайд
6. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар жануарларда да кездеседі. Мыс: A. Альбинос тиын B. доңыз C. қасқыр D. жолбарыс E. керік 7. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы қай салада кеңінен қолданылады. А) генетика В) селекция С) медицина Д) микробиология Е) гигиена
17 слайд
Қорытындылау
Тұқым қуалатын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңының
мәні?Тұқым қуалатын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңының
мәні? Тұқым қуалатын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңын
ашқан ғалым кім? Тұқым қуалатын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңын
ашқан ғалым кім? Тұқым қуалатын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңына
мыс:Тұқым қуалатын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңына
мыс:
Жұмсақ бидайдың
қылтанақты
сортын шығарған
кім?Жұмсақ бидайдың
қылтанақты
сортын шығарған
кім? Тұқым қуалатын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңы
жануарларда
кедеседі.Мыс:Тұқым қуалатын
өзгергіштіктегі ұқсас
қатарлар заңы
жануарларда
кедеседі.Мыс:
17 слайд
Қорытындылау Тұқым қуалатын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңының мәні?Тұқым қуалатын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңының мәні? Тұқым қуалатын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашқан ғалым кім? Тұқым қуалатын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашқан ғалым кім? Тұқым қуалатын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңына мыс:Тұқым қуалатын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңына мыс: Жұмсақ бидайдың қылтанақты сортын шығарған кім?Жұмсақ бидайдың қылтанақты сортын шығарған кім? Тұқым қуалатын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы жануарларда кедеседі.Мыс:Тұқым қуалатын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы жануарларда кедеседі.Мыс:
18 слайд
VV
. О Й Қ О Р Ы Т У. О Й Қ О Р Ы Т У
VV
ІІ. Ү Й Г Е Т А П С Ы Р М АІІ. Ү Й Г Е Т А П С Ы Р М А VV
І. Б А Ғ А Л А УІ. Б А Ғ А Л А У
Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі
ұқсас қатарлар заңы
“ Альбинос жануарлар” реферат
18 слайд
VV . О Й Қ О Р Ы Т У. О Й Қ О Р Ы Т У VV ІІ. Ү Й Г Е Т А П С Ы Р М АІІ. Ү Й Г Е Т А П С Ы Р М А VV І. Б А Ғ А Л А УІ. Б А Ғ А Л А У Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы “ Альбинос жануарлар” реферат