#1 слайд
Физика пәні мұғалімі:Физика пәні мұғалімі: Зулпыхаров Алмас ТынышбаевичЗулпыхаров Алмас Тынышбаевич «Х.Доспанова атындағы №28 жалпы білім беретін «Х.Доспанова атындағы №28 жалпы білім беретін мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесімектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

1 слайд

#2 слайд
Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты: Электр тоғы,электр тогының пайда болу шарттары,ток көздері, электр қозғаушы күші, ток күші туралы ұғым енгізу, математикалық өрнектелуі, ток күшінің өлшем бірлігі ,ток күшін өлшейтін құрал туралы түсінік.

2 слайд

#3 слайд
Электр тогы дегеніміз зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы.

3 слайд

#4 слайд
Электр тогы пайда болу үшін және ұзақ сақталуы үшін қажетті шарттар: Өткізгіште зарядталған денелерге белгілі бір күшпен әрекет ететін тұрақты электр өрісі болу керек Еркін электр зарядын тасымалда ушылар Электр өрісін тудыратын құрылғы,ток көзі керек

4 слайд

#5 слайд
1.Электр деген сөздің мағынасын қалай түсінесің? 2.Күнделікті өмірде электрленуді қай жерден көруге болады? 3.Электр тогының қолданылатын жерлерін ата? 4.Электр тогының тұрмыста қолданылуы. 5.Электр тогының өндірісте қолданылуы. 6.Электр тогының ауыл шаруашылығында қолданылуы.

5 слайд

#6 слайд
Меншікті кедергі R Ом*мм 2 /мR=ῥ*l/S Электр қозғаушы күші ɛ 1В=1Дж/Кл ɛ=A , /q 1-тапсырма. Физикалық шамалар

6 слайд

#7 слайд
Токтың жылулық әрекеті. Өткізгіш бойымен ток өтсе,онда ол қызады. Электр қыздырғыш аспаптарда: электрплита, үтіктер, қайнатқыштарда, дәнекерлегіштерде қолданылады. А) Б)

7 слайд

#8 слайд
Токтың химиялық әрекеті Химиялық ерітінділерге батырылған металл өткізгіш бойымен ток өткенде,ерітіндінің құрамына енетін заттар бөлінеді. Осы тәсілмен таза күмісті алуға,металл бұйымдардың беттерін күміспен жалатуға болады. А) Б)

8 слайд

#9 слайд
2-тапсырма Менің ойым 1)Шартты белгілерін сызып көрсет Гальвани элемент Өткізгіш сым Қыздыру шамы Кедергі Кілт Вольтметр Амперметр

9 слайд

#10 слайд
Мына таңба дұрыс па? Дұрыс таңбаны қағып ал. Р- қысым R -қуат I – ток күші R- кедергі Q – жылу мөлшері q - кернеу U - заряд А – жұмыс Құралдарды тану. Токты күшін өлшейтін құрал. Электр кернеуін өлшейтін құрал.

10 слайд

#11 слайд
Токтың магниттік әрекеті Өткізгіш бойымен ток жүргенде ,онда магниттік қасиеттер туындайды.Қарапайым магнит сияқты ол өзіне ұсақ темір денелерді тартады. А) Б)

11 слайд

#12 слайд
2-бөлім. Нені үйрендім? Физикалық ойын лото Топқа «Ампер, Вольта, Ом, Джоуль-Ленц» сурет бөліктері беріледі. Бөліктің артына жазылған есептерді оқушылар орындайды.

12 слайд

#13 слайд
Токтың физиологиялық әсері Жануарлар денесімен ток өтетін болса, онда ток бұлшық еттердің жиырылуын тудырады.. Адам денесінен өткен ток ауыр әсер қалдырады. физиологиялық

13 слайд

#14 слайд
Физикалық ойын лото

14 слайд

#15 слайд
Ампер: Электр шамы арқылы 10 минутта 300Кл электр заряд өтеді. Шамдағы ток күшін анықта. Ампер:Электр пеші арқылы 2 минутта 600Кл заряд өтеді. Пештің спиральіндегі ток күшін анықта.

15 слайд

#16 слайд
Вольта: Өткізгіш арқылы 12 Кл заряд өткенде 600 Дж жұмыс жасалады. Өткізгіштің ұштарындағы кернеу неге тең болады. Вольта: Тізбекте 25 Кл заряд өткенде 500Дж жұмыс істелді, тізбектегі кернеу неге тең?

16 слайд

#17 слайд
Ом: 120 вольтқа лайықталған электр шамының кедергісі неге тең болады, егер ондағы ток күші 0,5 А болса? Ом: Электр шамында 6,3 В, 0,22 А деп жазылған. Шаманың кедергісі неге тең?

17 слайд

#18 слайд
Джоуль-Ленц: Кедергісі 100 Ом реостатта 1 сағатта қанша жылу мөлшері бөлінеді, егер ток күші 2 А болса. Джоуль-Ленц: Электр пеші металлды балқыту үшін 800А ток тұтынады, кернеу 60В тең. Осы пеште 1 минутта қанша жылу мөлшері бөлнеді.

18 слайд

#19 слайд

19 слайд

#20 слайд
Сергіту сәті: Бір-біріне «ток заңдарына» байланысты жұмбақтарын жасырады. Жұмбақ шешу 1. Ток бар жерде біреу бар, өлшемі вольт, киловольт, Ұмытып кетпе тағы бар, гектоват және мегават 2. Бойындағы зарядты ұзақ уақыт сақтайды, Реленің күшімен бүлдірместен баптайды. 3. Пайдаланады мен жұрт отын және жарыққа, Қызмет етемін әрқашан, түсіне білген халыққа. 4. Жіпке ілдім мен өзім, Кіп – кішкентай, күн көзін. 5. Мұз жарғыш жүзіп келеді, Бауыры қызып келеді. Абайла ойып түсер, Ондайлар бұзық келеді 6. Жоғалмайды ешқашан, түрлендірсең егерде, Басқа күйге ауысса, жұмыс істейді әрқашан

20 слайд

#21 слайд
«Біліміңді тексер». Деңгейлік тапсырмалар. Сандықшаның ішіндегі тапсырмаларды оқушылар таңдайды. А деңгейі 1) Құралдар: ток көзі, өткізгіш сымдар, амперметр, электр шамы, кілт. 1 минут уақыт ішінде 12,5 А ток тізбек бойымен өткен зарядты анықта

21 слайд

#22 слайд
В деңгейі 2)Құралдар: ток көзі, өткізгіш сымдар, амперметр, вольтметр, электр шамы, кілт. Өткізгіш ұштарындағы кернеу 220В тең болған кезде амперметр 5 А ток көрсетеді. Сондағы кедергінің қанша болғынын есепте.

22 слайд

#23 слайд
С деңгейі 3)Құралдар: Электр шамы, өткізгіш сымдар, амперметр, ток көзі, кілт, реостат. Реостаттың тиегін оңға жылжытқанда шамның жарықтығы қалай өзгереді, егер кернеу 360В, ал кедергісі 0,6 Ом болса?

23 слайд

#24 слайд
D деңгейі 4) Құралдар: амперметр, кедергі, вольтметр, өткізгіш сымдар. Тізбек бойындағы ток күші 225А-ге, ал кедергісі 0,25 Ом болса, онда өткізгіш ұштарындағы потенциалдар айырымы – кернеу қаншаға тең болғаны?

24 слайд

#25 слайд
Шағын тест. 1.Электр тогы дегеніміз не? А) зат атомдарының реттелген қозғалысы Б) зарядталған бөлшектердің реттелген қозғалысы В) зат бөлшектерінің реттелген қозғалысы Д) зарядталған бөлшектердің жылулық қозғалысы

25 слайд

#26 слайд
2. Ток күшін өлшейтін құрал қалай аталады және тізбекке қалай жалғанады? А) вольтметр, параллель Б) амперметр, параллель В) амперметр, тізбектей Д) вольтметр тізбектей

26 слайд

#27 слайд
3. Тізбек бөлігіндегі кернеуді өлшейтін құрал қалай аталады және тізбекке қалай жалғанады? А) амперметр, тізбектей Б) амперметр, параллель В) вольтметр, параллель Д) вольтметр, тізбектей

27 слайд

#28 слайд
4. Өткізгіштерді тізбектей қосқанда қандай шама бірдей болады. А) уақыт Б) кернеу В) ток күші Д) кедергі

28 слайд

#29 слайд
5. Өткізгіштерді паралель қосқанда қандай шама өзгермейді? А) уақыт Б) кернеу В) ток күші Д) кедергі

29 слайд

#30 слайд
Ток көздері Ток көздері Алғашқы ток көзі 1800ж. Вольт бағанасы Химиялық энергия Жарық энергиясы Механикалық энергия Ішкі энергия Электр энергиясы Фотоэлемент Генератор Термоэлемент Гальваникалық элемент

30 слайд

#31 слайд
Гальваний элементтері

31 слайд

#32 слайд
Ток көздері Жылулық ток көздерінде – ішкі энергия электр энергиясына түрленеді Механикалық ток көздерінде – мех. энергия электр энергиясына түрленеді

32 слайд

#33 слайд
Александро Вольта Итальян физигі Электрофор, электрометр, электроскоп, конденсатор құралдарын ойлап тапқан. Алғашқы ток көзі 1800ж. Вольт бағанасы

33 слайд

#34 слайд
Ток көзін алу үшін зарядтарды бөлгенде электрлік емес күштерді қолданады. Оларды бөгде күштер деп атайды. Бөгде күштердің әрекетін сипаттау үшін  әрпімен белгіленетін электр қозғаушы күші ұғымын енгіземіз. (ЭҚК)

34 слайд

#35 слайд
Электр қозғаушы күші Ток көзінің энергетикалық сипаттамасы Бөгде күштер жұмысының орын ауыстыратын электр зарядына қатынасына тең. =A б/q 1В=1Дж/ Кл

35 слайд

#36 слайд
Ток көзінің шартты белгісі Гальвани элементі мен аккумулятордың оң полюсі –ұзын сызықпен, теріс полюсі қысқа сызықпен кескінделеді. Генераторлардың полюстерінде “+”, “-” таңбалары қойылады.

36 слайд

#37 слайд
Ток күші Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы қандай да бір уақыт аралығында тасымалданатын электр мөлшерінің сол уақыт аралығына қатынасы I= q/t 1А=1Кл/ с I –ток күші q – электр заряд t - уақыт 1 Ампер =1 Кулон/1 секунд

37 слайд

#38 слайд
Андре Мари Ампер- тәжірибе жүзінде тогы бар, екі паралель өткізгіштің өзара әәрекеттесу күштері бойынша анықтаған 1 Ампер- вакуумде бір-бірінен 1 м қашықтықта орналасқан көлденең қимасының ауданы өте аз, шексіз ұзын түзу екі өткізгіштің бойымен өтетін тұрақты ток күші

38 слайд

#39 слайд
Әлсіз және күшті токтарды өлшеу үшін ток күшінің үлестік және еселік бірліктерін қолданады: 1мА=10 -3 А , 1мкА =10 -6 А, 1кА= 10 3 А

39 слайд

#40 слайд
Біздің үйімізді жарықтандыруға қолданылатын қыздыру шамдарының ток күші , олардың қуатына сәйкес 7-ден 400 мА-ге дейін болады.

40 слайд

#41 слайд
1А ток күші адам өміріне қауіпті I= q/t , q=I*t . 1 Кл =1А *1 С Ток күшін өлшейтін құрал-амперметр.

41 слайд

#42 слайд
Сұлбада белгіленеді Өлшем бірлігі Ампер, А деп белгіленеді А Тізбектей жалғанады

42 слайд

#43 слайд

43 слайд

#44 слайд
Электр тогы – зарядталған бөлшектердің бағытталған қозғалысы Ток болуы үшін қажетті шарттар F F Еркін q бар болуы (иондар, электрондар) Эл. өрісінің бар болуы (ток көзінен пайда болады) Ток әсерлері жылулық магниттікхимиялық физиологиялық

44 слайд

#45 слайд
Ток көзі, энергия көзі Сұлбада белгіленеді

45 слайд

#46 слайд
Сабақтағы көніл- күйің

46 слайд

#47 слайд
§35-36. Оқуға . Қайталау.

47 слайд