Қабылдау туралы түсінік


1 слайд
Free Powerpoint Templates Page 1Free Powerpoint Templates
Қабылдау
1 слайд
Free Powerpoint Templates Page 1Free Powerpoint Templates Қабылдау

2 слайд
Free Powerpoint Templates Page 2
ЖОСПАРЫ :
1.Қабылдау туралы жалпы
түсінік
2.Қабылдау түрлері
3.Қабылдаудың қасиеттері
2 слайд
Free Powerpoint Templates Page 2 ЖОСПАРЫ : 1.Қабылдау туралы жалпы түсінік 2.Қабылдау түрлері 3.Қабылдаудың қасиеттері

3 слайд
Free Powerpoint Templates Page 3
ҚАБЫЛДАУ -
сыртқы дүние
заттары мен
құбылыстарының
миымызда тұтастай
бейнеленуі.
3 слайд
Free Powerpoint Templates Page 3 ҚАБЫЛДАУ - сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының миымызда тұтастай бейнеленуі.

4 слайд
Free Powerpoint Templates Page 4
Қабылдауда заттар мен
құбылыстардың түсі,
дыбысы, дәмі, иісі, формасы,
т.б. қасиеттері тұтас күйінде
бейнеленеді. Мысалы,
бананды қабылдауды алайық.
4 слайд
Free Powerpoint Templates Page 4 Қабылдауда заттар мен құбылыстардың түсі, дыбысы, дәмі, иісі, формасы, т.б. қасиеттері тұтас күйінде бейнеленеді. Мысалы, бананды қабылдауды алайық.

5 слайд
Free Powerpoint Templates Page 5
Объект
Әсер ету
Анализато
р
р
ец
еп
тор
л
ар
Жүйке
клеткаларындағы
тітіркендіргіш
Миға
берілетін
сигналдарМидағы
қозу
Қабылдау
5 слайд
Free Powerpoint Templates Page 5 Объект Әсер ету Анализато р р ец еп тор л ар Жүйке клеткаларындағы тітіркендіргіш Миға берілетін сигналдарМидағы қозу Қабылдау

6 слайд
Free Powerpoint Templates Page 6
Қабылдау түрлері
Қабылдау процесінің негізгі үш
классификациясын көрсетуге
болады:
материяның өмір сүру
формасына байланысты;
рецепторлар қызметіне қарай;
ерік қатынасына қарай;
6 слайд
Free Powerpoint Templates Page 6 Қабылдау түрлері Қабылдау процесінің негізгі үш классификациясын көрсетуге болады: материяның өмір сүру формасына байланысты; рецепторлар қызметіне қарай; ерік қатынасына қарай;

7 слайд
Free Powerpoint Templates Page 7
Материяның өмір сүру
формасына байланысты
Кеңістікті
қабылдау
Уақытты
қабылдау
Қозғалысты
қабылдау
7 слайд
Free Powerpoint Templates Page 7 Материяның өмір сүру формасына байланысты Кеңістікті қабылдау Уақытты қабылдау Қозғалысты қабылдау

8 слайд
Free Powerpoint Templates Page 8
Кеңістікті қабылдау
– заттар мен
құбылыстардың
көлемін, тұрқын,
түрін, аумағын,
алыс- жақындығын,
таяздығы мен
тереңдігін, бағыт-
бағдарын қабылдау.
8 слайд
Free Powerpoint Templates Page 8 Кеңістікті қабылдау – заттар мен құбылыстардың көлемін, тұрқын, түрін, аумағын, алыс- жақындығын, таяздығы мен тереңдігін, бағыт- бағдарын қабылдау.

9 слайд
Free Powerpoint Templates Page 9
Уақытты қабылдау сыртқы дүниедегі заттар
мен құбылыстарда болатын өзгерістердің
санаға әсер етіп қалдыратын бейнесі. Уақыт –
дүниедегі заттардың өзгеріп, бір қалыптан
екінші қалыпқа көшіп, ескі заттардың
жоғалып, олардың орнына жаңа заттардың
пайда болып отыруының көрсеткіші.
9 слайд
Free Powerpoint Templates Page 9 Уақытты қабылдау сыртқы дүниедегі заттар мен құбылыстарда болатын өзгерістердің санаға әсер етіп қалдыратын бейнесі. Уақыт – дүниедегі заттардың өзгеріп, бір қалыптан екінші қалыпқа көшіп, ескі заттардың жоғалып, олардың орнына жаңа заттардың пайда болып отыруының көрсеткіші.

10 слайд
Free Powerpoint Templates Page 10
Қозғалысты қабылдау – бұл объектінің
немесе кеңістікті бақылаушының өзінің күйін
өзгерту кезіндегі бейнесі.
Қозғалысты қабылдау
сипаты
Бағалау критерийі
Қозғалыс формасы Түзу сызық, қисық сызық,
дөңгелек, зигзак тәріздес, т.б.
Қозғалыс сипаттамасы Имектеу, бүктеу, серпу, қатайту,
бұрау, т.б.
Қозғалыс бағыты Оңға, солға, төмен, жоғары,
артқа,т.б.
Қозғалыс жылдамдығы Жылдам немесе баяу, бір қалыпты,
үзілмелі, т.б.
Қозғалыс амплитудасы Толық, толық емес, ауқымды, кең,
тар, т.б.
Қозғалыс ұзақтығы Қысқа, ұзақ, т.б
10 слайд
Free Powerpoint Templates Page 10 Қозғалысты қабылдау – бұл объектінің немесе кеңістікті бақылаушының өзінің күйін өзгерту кезіндегі бейнесі. Қозғалысты қабылдау сипаты Бағалау критерийі Қозғалыс формасы Түзу сызық, қисық сызық, дөңгелек, зигзак тәріздес, т.б. Қозғалыс сипаттамасы Имектеу, бүктеу, серпу, қатайту, бұрау, т.б. Қозғалыс бағыты Оңға, солға, төмен, жоғары, артқа,т.б. Қозғалыс жылдамдығы Жылдам немесе баяу, бір қалыпты, үзілмелі, т.б. Қозғалыс амплитудасы Толық, толық емес, ауқымды, кең, тар, т.б. Қозғалыс ұзақтығы Қысқа, ұзақ, т.б

11 слайд
Free Powerpoint Templates Page 11
Рецепторлар қызметіне
қарай:
КӨРУ (визуальді)
ЕСТУ
(Аудиальді)
СИПАП СЕЗУ
(Кинестетикалық)
11 слайд
Free Powerpoint Templates Page 11 Рецепторлар қызметіне қарай: КӨРУ (визуальді) ЕСТУ (Аудиальді) СИПАП СЕЗУ (Кинестетикалық)

12 слайд
Free Powerpoint Templates Page 12
Ерік қатынасына
қарай
ЫРЫҚСЫЗ
ҚАБЫЛДАУ – адамның
ерік күшіне
байланыссыз, қоршаған
дүние заттары мен
құбылыстары арнайы
мақсатсыз қабылдау
түрі.
ЫРЫҚТЫ ҚАБЫЛДАУ
– саналы мақсатқа
бағытталған қабылдау
түрі. Олар адамның ерік
күшімен байланысқан,
қоршаған дүние заттары
мен құбылыстарын
ырықты, мақсатқа
бағытталған түрде
қабылдайды.
12 слайд
Free Powerpoint Templates Page 12 Ерік қатынасына қарай ЫРЫҚСЫЗ ҚАБЫЛДАУ – адамның ерік күшіне байланыссыз, қоршаған дүние заттары мен құбылыстары арнайы мақсатсыз қабылдау түрі. ЫРЫҚТЫ ҚАБЫЛДАУ – саналы мақсатқа бағытталған қабылдау түрі. Олар адамның ерік күшімен байланысқан, қоршаған дүние заттары мен құбылыстарын ырықты, мақсатқа бағытталған түрде қабылдайды.

13 слайд
Free Powerpoint Templates Page 13
ҚАБЫЛДАУДЫҢ
ҚАСИЕТТЕРІ
13 слайд
Free Powerpoint Templates Page 13 ҚАБЫЛДАУДЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ

14 слайд
Free Powerpoint Templates Page 14
Қабылдаудың негізгі
қасиеттері:
тұтастық;
заттылық;
мағыналылық;
таңдамалылық;
тұрақтылық;
апперцепция;
иллюзия.
14 слайд
Free Powerpoint Templates Page 14 Қабылдаудың негізгі қасиеттері: тұтастық; заттылық; мағыналылық; таңдамалылық; тұрақтылық; апперцепция; иллюзия.

15 слайд
Free Powerpoint Templates Page 15
Қабылдаудың
тұтастығы –
объектінің кейбір
қабылданатын
элементтерінің жиынтығын
сенсорлық түрде және ойша
тұтас бейне күйінде
толықтыру. Қабылдау
объектісі жеке қасиеттер
мен жеке бөліктерден
тұрғанымен, біз оны
бүтіндей, тұтастай
қабылдаймыз.
15 слайд
Free Powerpoint Templates Page 15 Қабылдаудың тұтастығы – объектінің кейбір қабылданатын элементтерінің жиынтығын сенсорлық түрде және ойша тұтас бейне күйінде толықтыру. Қабылдау объектісі жеке қасиеттер мен жеке бөліктерден тұрғанымен, біз оны бүтіндей, тұтастай қабылдаймыз.

16 слайд
Free Powerpoint Templates Page 16
Қабылдаудың заттылығы –
қабылдаудың көрнекі бейнесін
сыртқы дүниенің белгілі бір
заттарына жатқызу.
Қабылдаудың мағыналылығы – бұл
ерекшелік қабылдаудың түйсіктен ерекшелігін
білдіреді. Объектілердің мазмұнын жақсылап
түсінбейінше, оларды тұжырымдар мен сөз
арқылы аталмайынша, ол толық
қабылданбайды. Егер объектінің аты сөзбен
берілсе ол қандай нәрсе болса да, оңай және тез
қабылданады.
16 слайд
Free Powerpoint Templates Page 16 Қабылдаудың заттылығы – қабылдаудың көрнекі бейнесін сыртқы дүниенің белгілі бір заттарына жатқызу. Қабылдаудың мағыналылығы – бұл ерекшелік қабылдаудың түйсіктен ерекшелігін білдіреді. Объектілердің мазмұнын жақсылап түсінбейінше, оларды тұжырымдар мен сөз арқылы аталмайынша, ол толық қабылданбайды. Егер объектінің аты сөзбен берілсе ол қандай нәрсе болса да, оңай және тез қабылданады.

17 слайд
Free Powerpoint Templates Page 17
Қабылдаудың таңдамалылығы – көптеген
объектілердің ішінен біреуін іріктеп алу. Қабылдауда
зейін аударып, талғаудың зор маңызы бар. Ең қажеттісін,
керектісін таңдап алу қажет. Қабылдаудың
таңдамалылығы әр түрлі объективтік (объектілердің
ерекшеліктеріне – күші, қозғалысы, қарым-
қатынасы,т.б.) және субъективтік (адамның
қабылданатын затқа қызығуы, оны қажетсінуі,т.б.)
себептерге байланысты. Қабылдауда аса зейін қойған зат
әр кезде –фигура болады да, оның айналасындағы қоршау
фон болып есептелінеді. Мысалы:
17 слайд
Free Powerpoint Templates Page 17 Қабылдаудың таңдамалылығы – көптеген объектілердің ішінен біреуін іріктеп алу. Қабылдауда зейін аударып, талғаудың зор маңызы бар. Ең қажеттісін, керектісін таңдап алу қажет. Қабылдаудың таңдамалылығы әр түрлі объективтік (объектілердің ерекшеліктеріне – күші, қозғалысы, қарым- қатынасы,т.б.) және субъективтік (адамның қабылданатын затқа қызығуы, оны қажетсінуі,т.б.) себептерге байланысты. Қабылдауда аса зейін қойған зат әр кезде –фигура болады да, оның айналасындағы қоршау фон болып есептелінеді. Мысалы:

18 слайд
Free Powerpoint Templates Page 18
Мына суреттен не көріп тұрсыздар?
Бұл суреттен вазаны
және екі адамның
профилін көреміз.
(мұнда бір суретте ақ ваза
фигура болып, адамның
профилі фон болса,
екіншісінде керісінше ақ
ваза фон болып, адам
профилі фигура болады. Фон
және фигура орны
ауыстырылып отырады).
18 слайд
Free Powerpoint Templates Page 18 Мына суреттен не көріп тұрсыздар? Бұл суреттен вазаны және екі адамның профилін көреміз. (мұнда бір суретте ақ ваза фигура болып, адамның профилі фон болса, екіншісінде керісінше ақ ваза фон болып, адам профилі фигура болады. Фон және фигура орны ауыстырылып отырады).

19 слайд
Free Powerpoint Templates Page 19
Қабылдаудың
тұрақтылығы –
сыртқы жағдайдың
өзгерісіне қарамастан
заттардың мөлшері,
формасы, түсі басқа
да қасиеттерінің бір
қалыпты болып
қабылдануы.
19 слайд
Free Powerpoint Templates Page 19 Қабылдаудың тұрақтылығы – сыртқы жағдайдың өзгерісіне қарамастан заттардың мөлшері, формасы, түсі басқа да қасиеттерінің бір қалыпты болып қабылдануы.

20 слайд
Free Powerpoint Templates Page 20
Қабылдаудың адамның жалпы психикалық
тұрмысы мен өткен тәжірибесінің
мазмұнына байланыстылығын
апперцепция дейміз. АППЕРЦЕПЦИЯ
АППЕРЦЕПЦИЯТҰРАҚТЫ –
адамның қызығуы
мен мамандығы,
білімі мен
дүниетанымына
байланысы
ТҰРАҚТЫ –
адамның қызығуы
мен мамандығы,
білімі мен
дүниетанымына
байланысыУАҚЫТША – әр
түрлі
иллюзиялардың
негізінде адамның
жаңсақ пікірде
болуы.
УАҚЫТША – әр
түрлі
иллюзиялардың
негізінде адамның
жаңсақ пікірде
болуы.
20 слайд
Free Powerpoint Templates Page 20 Қабылдаудың адамның жалпы психикалық тұрмысы мен өткен тәжірибесінің мазмұнына байланыстылығын апперцепция дейміз. АППЕРЦЕПЦИЯ АППЕРЦЕПЦИЯТҰРАҚТЫ – адамның қызығуы мен мамандығы, білімі мен дүниетанымына байланысы ТҰРАҚТЫ – адамның қызығуы мен мамандығы, білімі мен дүниетанымына байланысыУАҚЫТША – әр түрлі иллюзиялардың негізінде адамның жаңсақ пікірде болуы. УАҚЫТША – әр түрлі иллюзиялардың негізінде адамның жаңсақ пікірде болуы.

21 слайд
Free Powerpoint Templates Page 21
Қабылдаудағы иллюзия
Түрлі себептерге байланысты
шындықтағы объектілерді қате
қабылдауды иллюзия деп атаймыз.
Иллюзияның түрлері өте көп. Соның
ішінде көру қабылдауында
иллюзиялар жиі кездеседі. Бұл
көбінесе заттардың кеңістікте
орналасу жағдайын адамның жөнді
білмеуінен туады.
21 слайд
Free Powerpoint Templates Page 21 Қабылдаудағы иллюзия Түрлі себептерге байланысты шындықтағы объектілерді қате қабылдауды иллюзия деп атаймыз. Иллюзияның түрлері өте көп. Соның ішінде көру қабылдауында иллюзиялар жиі кездеседі. Бұл көбінесе заттардың кеңістікте орналасу жағдайын адамның жөнді білмеуінен туады.

22 слайд
Free Powerpoint Templates Page 22
22 слайд
Free Powerpoint Templates Page 22

23 слайд
Free Powerpoint Templates Page 23
Көру бұрмалануы
Поггендорф иллюзиясы
Бұл суретте АС сызығы түзу болып
көрінгенімен ВС сызығы түзу
Мына суреттегі АС және ВС
сызықтарының қайсысы түзу сызық?
У. Эренштейн иллюзиясы
Шаршының бұрмаланғандай болып
көрінуі
23 слайд
Free Powerpoint Templates Page 23 Көру бұрмалануы Поггендорф иллюзиясы Бұл суретте АС сызығы түзу болып көрінгенімен ВС сызығы түзу Мына суреттегі АС және ВС сызықтарының қайсысы түзу сызық? У. Эренштейн иллюзиясы Шаршының бұрмаланғандай болып көрінуі

24 слайд
Free Powerpoint Templates Page 24
Көлемді қабылдау иллюзиясы
Эббингауз иллюзиясы
Ястров иллюзиясы
Қай шеңбер үлкен? Кішкентай
шеңберлермен қоршалғаны ма, әлде
үлкен шеңберлермен қоршалғаны ма?
Екеуінің де көлемі бірдей
Мына фигуралардың қайсысы
үлкен?
Олардың көлемі бірдей
24 слайд
Free Powerpoint Templates Page 24 Көлемді қабылдау иллюзиясы Эббингауз иллюзиясы Ястров иллюзиясы Қай шеңбер үлкен? Кішкентай шеңберлермен қоршалғаны ма, әлде үлкен шеңберлермен қоршалғаны ма? Екеуінің де көлемі бірдей Мына фигуралардың қайсысы үлкен? Олардың көлемі бірдей

25 слайд
Free Powerpoint Templates Page 25
Перцептивті даярлық
эффектісі
Ортада тұрған
қандай символ?
«В» әріпі ме, әлде
«13» саны ма?
25 слайд
Free Powerpoint Templates Page 25 Перцептивті даярлық эффектісі Ортада тұрған қандай символ? «В» әріпі ме, әлде «13» саны ма?

26 слайд
Free Powerpoint Templates Page 26
Екі жақты суреттеу иллюзиясы
Мына суреттерден ненің бейнесін
көріп тұрсыздар?
Мұңайған әженің және жас
қыздың суреті бейнеленген
Ағаш пен ер адамның бет
әлпеті бейнеленген
26 слайд
Free Powerpoint Templates Page 26 Екі жақты суреттеу иллюзиясы Мына суреттерден ненің бейнесін көріп тұрсыздар? Мұңайған әженің және жас қыздың суреті бейнеленген Ағаш пен ер адамның бет әлпеті бейнеленген

27 слайд
Free Powerpoint Templates Page 27
Мүмкін емес фигуралар
Мына суретте
бейнеленген
таяқшалар нешеу?
Үшеу ме, әлде төртеу
ме?
Мүмкін емес трезубец
27 слайд
Free Powerpoint Templates Page 27 Мүмкін емес фигуралар Мына суретте бейнеленген таяқшалар нешеу? Үшеу ме, әлде төртеу ме? Мүмкін емес трезубец

28 слайд
Free Powerpoint Templates Page 28
Адамның жүйке жүйесінің
ауруға шалдығуына
байланысты туатын
заттардың жалған, теріс
бейнелері – галлюцинация деп
аталады.
28 слайд
Free Powerpoint Templates Page 28 Адамның жүйке жүйесінің ауруға шалдығуына байланысты туатын заттардың жалған, теріс бейнелері – галлюцинация деп аталады.

29 слайд
Free Powerpoint Templates Page 29
Венн диаграммасы
29 слайд
Free Powerpoint Templates Page 29 Венн диаграммасы

