"Қазақ хандарының заңдары"
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Алматы облысы,Еңбекшіқазақ ауданы, Ащысай ауылы,
Ш.Уәлиханов атындағы орта мектептің тарих пәні мұғалімі:
Ерғали Ұлтуар Ерғалиқызы
Мәреден алып алауын,мәреге кетіп барамын,
Аманат еткен бабамның, жері мен көк жалауын!
Болсын деп биік талабың,шыңына жұлдыз тағамын
Зердеңе түйгін қарағым,тарихын Отан – анаңның
1 слайд
Алматы облысы,Еңбекшіқазақ ауданы, Ащысай ауылы, Ш.Уәлиханов атындағы орта мектептің тарих пәні мұғалімі: Ерғали Ұлтуар Ерғалиқызы Мәреден алып алауын,мәреге кетіп барамын, Аманат еткен бабамның, жері мен көк жалауын! Болсын деп биік талабың,шыңына жұлдыз тағамын Зердеңе түйгін қарағым,тарихын Отан – анаңның
2 слайд
Сабақтың тақырыбы: “Қазақ
хандарының заңдары”
Сабақ мақсаты6.3.1.4Сабақ мақсаты6.3.1.4Сабақ мақсаты6.3.1.4
Сабақтың оқу мақсаты: 6.3.1.4- Қазақ
хандығының заңдарының сабақтастығы
неде?
2 слайд
Сабақтың тақырыбы: “Қазақ хандарының заңдары” Сабақ мақсаты6.3.1.4Сабақ мақсаты6.3.1.4Сабақ мақсаты6.3.1.4 Сабақтың оқу мақсаты: 6.3.1.4- Қазақ хандығының заңдарының сабақтастығы неде?
3 слайд
Оқу мақсаты мен бағалау кретериясы
Сабақ мақсаты:
Барлығы: Оқушылар қазақ
хандығында қабылданған
заңдардың уақыты мен
авторларын біледі.
Көпшілігі: Қазақ
хандығындағы заңдарды өзара
салыстыра
алады,маңыздылығын біледі.
Кейбіреулері: Қазақ
хандығындағы заңдар мен
қазіргі Ата –Заңды ұштастыра
алады, маңыздылығын
сараптайды.
Бағалау критерийі
1- Оқушылардың
барлығы тарихи уақыт
кеңістігімен қозғала
алады,заң шығарған
тұлғаларды таниды.
2- Қазақ хандығының
заңдарының ортақ
қасиетін анықтайды.
3- Қазақ хандығындағы
заңдар мен қазіргі Ата –
Заңды салыстыра
алады.
3 слайд
Оқу мақсаты мен бағалау кретериясы Сабақ мақсаты: Барлығы: Оқушылар қазақ хандығында қабылданған заңдардың уақыты мен авторларын біледі. Көпшілігі: Қазақ хандығындағы заңдарды өзара салыстыра алады,маңыздылығын біледі. Кейбіреулері: Қазақ хандығындағы заңдар мен қазіргі Ата –Заңды ұштастыра алады, маңыздылығын сараптайды. Бағалау критерийі 1- Оқушылардың барлығы тарихи уақыт кеңістігімен қозғала алады,заң шығарған тұлғаларды таниды. 2- Қазақ хандығының заңдарының ортақ қасиетін анықтайды. 3- Қазақ хандығындағы заңдар мен қазіргі Ата – Заңды салыстыра алады.
4 слайд
1 топ. Қасым хан
2 топ. Есім хан
3 топ. Тәуке хан
4 слайд
1 топ. Қасым хан 2 топ. Есім хан 3 топ. Тәуке хан
5 слайд
Қасым ханның қасқа жолы
Әскери ережелер. Яғни, әскери міндетті өтеу заңында әскери
қосын құру және әскери міндет өтеу туралы қағидалар берілген;
Әрбір шаңырақтан ер азаматтар әскерге баруға міндетті
болды.Сондықтан қазаққос салған. Қасым ханның тұсында әскер
саны 300 мың ға жетіп,халқының саны 1 мил жеткен.Қасым ханның
кезінде қазақ хандығын көрші мемлекеттер мойындай бастады.
Тапсырма:
1. “ПОПС” әдісін қолдана отырып,неліктен қазақ азаматтары
әскери қызметке міндетті болды?
2. Пікірлеріңізді бүгінгі рухани мұра мен байланыстыра отырып
айтыңыздар?
.
5 слайд
Қасым ханның қасқа жолы Әскери ережелер. Яғни, әскери міндетті өтеу заңында әскери қосын құру және әскери міндет өтеу туралы қағидалар берілген; Әрбір шаңырақтан ер азаматтар әскерге баруға міндетті болды.Сондықтан қазаққос салған. Қасым ханның тұсында әскер саны 300 мың ға жетіп,халқының саны 1 мил жеткен.Қасым ханның кезінде қазақ хандығын көрші мемлекеттер мойындай бастады. Тапсырма: 1. “ПОПС” әдісін қолдана отырып,неліктен қазақ азаматтары әскери қызметке міндетті болды? 2. Пікірлеріңізді бүгінгі рухани мұра мен байланыстыра отырып айтыңыздар? .
6 слайд
“Попс” әдісі
Қасым ханның қасқа жолы
1 сөйлем “Менің ойымша......”
•2 сөйлем “ Себебі, мен оны.........деп
түсіндіремін”
•3 сөйлем “Оны мен ........ деген
фактілермен дәлелдей аламын”
•4 “Осыған байланысты мен........деген
шешімге келдім”
6 слайд
“Попс” әдісі Қасым ханның қасқа жолы 1 сөйлем “Менің ойымша......” •2 сөйлем “ Себебі, мен оны.........деп түсіндіремін” •3 сөйлем “Оны мен ........ деген фактілермен дәлелдей аламын” •4 “Осыған байланысты мен........деген шешімге келдім”
7 слайд
2 топ. Есім ханның ескі жолы
Қазақ қоғамындағы екінші бір үлкен дау - жесір дауы. Демек,
қалың беріп атастырып қойған, бірақ ұзатылмаған қыз
атастырылған ері өлсе, онда қалың мал төлеген елдің жесірі
болып есептеледі, сондай-ақ ері өлген әйел де барған елінің
жесірі болады. "Ерден кетсе де елден кетпейді" деген қағиданы
берік тұтынуы, әйел тек ерінің ғана емес, бүкіл руының
қарамағында болғанын айғақтайды. Дегенмен, Есім ханның
заңы бойынша жеті атадан қыз алмау,қатаң сақталған.
• Тапсырма: “Ақпарат,пікір,дәлел” әдісіне сала отырып ,Есім
ханның заңындағы әйел адамның қоғамдағы орнын
айтыңыздар?.
•2. Ұлттық дәстүрдің жетіатаның қазақ халқы үшін қаншалықты
маңыздылығын айтыңыздар?
•3.Пікір мен дәлелдеріңізді бүгінгі рухани мұрамен
байланыстырыңыздар?
•
7 слайд
2 топ. Есім ханның ескі жолы Қазақ қоғамындағы екінші бір үлкен дау - жесір дауы. Демек, қалың беріп атастырып қойған, бірақ ұзатылмаған қыз атастырылған ері өлсе, онда қалың мал төлеген елдің жесірі болып есептеледі, сондай-ақ ері өлген әйел де барған елінің жесірі болады. "Ерден кетсе де елден кетпейді" деген қағиданы берік тұтынуы, әйел тек ерінің ғана емес, бүкіл руының қарамағында болғанын айғақтайды. Дегенмен, Есім ханның заңы бойынша жеті атадан қыз алмау,қатаң сақталған. • Тапсырма: “Ақпарат,пікір,дәлел” әдісіне сала отырып ,Есім ханның заңындағы әйел адамның қоғамдағы орнын айтыңыздар?. •2. Ұлттық дәстүрдің жетіатаның қазақ халқы үшін қаншалықты маңыздылығын айтыңыздар? •3.Пікір мен дәлелдеріңізді бүгінгі рухани мұрамен байланыстырыңыздар? •
8 слайд
“Ақпарат,пікір,дәлел ” әдісі
1. Ақпарат ______________________
2. Пікір ________________________
3. Дәлел _______________________
Сіздер 2 дескрипторға сәйкес пікір мен
дәлел келтіріңіздер?
8 слайд
“Ақпарат,пікір,дәлел ” әдісі 1. Ақпарат ______________________ 2. Пікір ________________________ 3. Дәлел _______________________ Сіздер 2 дескрипторға сәйкес пікір мен дәлел келтіріңіздер?
9 слайд
Тәукенің жеті жарғысы
• Қан алмастыру( жетіата ішінде) өлімге немесе ағайындар
белгілеген жазаға бұйрылады.
•Кәпір болған адам мал мүлкімен айдалады.
•Неке жасы 13 жас.
•Құрылтайға қарусыз келген адам қатыстырылмайды.
• Тапсырма:
•Берілген ақпаратты “БФЕ” кестесімен талдаңыздар
Дескриптор:1.Тәуке ханның «Жеті жарғысы» бойынша
жауапкершілікті айтыңыздар?
2.Жауапкершілік неліктен 13 жас екендігін талдап “БФЕ”
арқылы 6 ақпарат алуларыңыз керек
3. Пікірлеріңізді бүгінгі рухани мұра мен байланыстыра
отырып айтыңыздар?
.
9 слайд
Тәукенің жеті жарғысы • Қан алмастыру( жетіата ішінде) өлімге немесе ағайындар белгілеген жазаға бұйрылады. •Кәпір болған адам мал мүлкімен айдалады. •Неке жасы 13 жас. •Құрылтайға қарусыз келген адам қатыстырылмайды. • Тапсырма: •Берілген ақпаратты “БФЕ” кестесімен талдаңыздар Дескриптор:1.Тәуке ханның «Жеті жарғысы» бойынша жауапкершілікті айтыңыздар? 2.Жауапкершілік неліктен 13 жас екендігін талдап “БФЕ” арқылы 6 ақпарат алуларыңыз керек 3. Пікірлеріңізді бүгінгі рухани мұра мен байланыстыра отырып айтыңыздар? .
10 слайд
“БФЕ” әдісі
Ақ түс Сары түс
( жағым-
ды жағы)
Қара түс
(жағым-
сыз жағы)
Қызыл
түс( ерекш
елі
-гі )
Көк түс
( талдау )
Жасыл
түс
( бағалау )
Жауапкерші
лік неліктен
13 жас.
“БФЕ” әдісі
10 слайд
“БФЕ” әдісі Ақ түс Сары түс ( жағым- ды жағы) Қара түс (жағым- сыз жағы) Қызыл түс( ерекш елі -гі ) Көк түс ( талдау ) Жасыл түс ( бағалау ) Жауапкерші лік неліктен 13 жас. “БФЕ” әдісі
11 слайд
Кері байланыс” НЫСАНА” әдісі
1.Бүгін қандай заңдарды білдік?
2. Олардың қандай ерекшелігі бар?
3. Заңдардың рухани маңызы неде?
1
1
11 слайд
Кері байланыс” НЫСАНА” әдісі 1.Бүгін қандай заңдарды білдік? 2. Олардың қандай ерекшелігі бар? 3. Заңдардың рухани маңызы неде? 1 1
12 слайд
Қорытынды:
Бабалар жолынан қалыптасқан Ата-
заңымыздың бастауы сонау ертеден
қалыптасқан. “Қасым ханның қасқа жолы”,”Есім
ханның ескі жолы”,”Тәуке ханның жеті
жарғысы” атпен белгілі заңдар жинағымен
жалғасын тауып,Тәуелсіздігіміздің түп қазығы
Ата заңымыздың тұғырының биік,тамырының
тереңде екендігі тарихымыздан куә бола
аламыз.
12 слайд
Қорытынды: Бабалар жолынан қалыптасқан Ата- заңымыздың бастауы сонау ертеден қалыптасқан. “Қасым ханның қасқа жолы”,”Есім ханның ескі жолы”,”Тәуке ханның жеті жарғысы” атпен белгілі заңдар жинағымен жалғасын тауып,Тәуелсіздігіміздің түп қазығы Ата заңымыздың тұғырының биік,тамырының тереңде екендігі тарихымыздан куә бола аламыз.
13 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!
13 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!