Қазақстанның сыртқы экономикалық байланысы

1 слайд
Қ АЗ А Қ С ТА Н Н Ы Ң С Ы Р Т Қ Ы Э КО Н О М И К А Л Ы Қ Б А Й Л А Н Ы С ТА Р Ы

1 слайд

2 слайд
Негізгі ұғымдар: геосаяси орны, халықаралық қатынастар, халықаралық сауда, несие, қаржы, инвестициялар, экспорт, импорт, еңбек бөлінісі; халықаралық мамандандыру, Шанхай ынтымақтастық ұйымы, НАТО, БҰҰ, сыртқы сауда.

2 слайд

3 слайд

3 слайд

4 слайд
Қазақстанның жақын және алыс шет елдермен сыртқы экономикалық байланыстары.Қазақстан Республикасы Еуразия құрлығының түкпірінде орналасқан. Қазақстанның батыс, солтүстік-батыс және солтүстік шекаралары Ресей мемлекеті, Оңтүстік, оңтүстік-батыс шекаралары Түркменстан, Өзбекстан және Қырғызстан мемлекеттері және оңтүстік-шығыс және шығыс шекаралары Қытай Халық Республикасы арқылы өтеді. Қазақстан шекарасының жалпы ұзындығы 13 мың км. Оның ішінде ең ұзыны Ресеймен аралықтағы шекара (6 мың км.). Қазақстан 1991 жылдың желтоқсан айының 16 жұлдызында өз тәуелсіздігін жариялады.Халықаралық экономикалық қатынастардың даму кезеңі ХХ-ғасырдың екінші жартысына сәйкес келеді. Әлеуметтік құрылымы әр түрлі елдер арасында әсіресе экономикалық және ғылыми-техникалық байланыстар кең сипат ала бастады.

4 слайд

5 слайд
Қазіргі таңда Англия, Германия, АҚШ, Қытай, Швейцария, Оңтүстік Корея сияқты елдер Қазақстанның ірі сауда әріптестері болып отыр. Азия бағытында Жапония, Оңтүстік Корея, Қытай, Түркия, Үндістан, Израиль, Индонезия т.б. елдерімен тығыз экономикалық, ғылыми- техникалық қатыныстар орнаған. Екі ел арасындағы 50-ге жуық құжаттарға қол қойылды. Қытай мен Қазақстанның арасындағы экономикалық серіктестіктің нәтижесі, Қытайлықтар Ұлттық мұнай корпорациясы жариялаған тендерге қатынасып “Актюбенефть” акционерлік қоғамының акциясын сатып алды.

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд
Орталық Азия мемлекеттерімен ынтымақтастық Қазіргі кезде Қазақстанның көп ғасырлар бойы туысқандық, мәдени, саяси және экономикалық, қарым-қатынаста болып келген көршілес Орталық Азия мемлекеттерімен ынтымақтастығы ерекше cep пін алып отыр. Аймақтың ең ipi мемлекеті ретінде ғана емес, экономикасы едәуір алға басқан Қазақстан аймақ бойынша көршілес елдермен тығыз қарым-қатынас орнатуға қызығушылық білдіруде. Біздің мемлекетіміздің ендігі жердегі қарқынды дамуы аталмыш республикалармен қалыптасатын қарым-қатынаспен де тығыз байланысты. Сол себепті Қазақстан Орта Азиялық Одақ құру идеясын алға тартып отыр. Бұл бірлестікке Қазақстаннан басқа аймақтың Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Түрікменстан сияқты мемлекеттері де к ipyi мүмкін. 2006 - 2007 жылдар аралығында Орталық Азия мемлекеттері президенттерінің Астанаға іс-сапарлары барысында және Қазақстан басшылығының аталмыш аймақ мемлекеттеріне ресми сапарлары барысында мемлекетаралық, саяси- экономикалық және әлеуметтік-мәдени қарым-қатынастардың дамуына негіз болатын маңызды екі жақты келісімдер қабылданды

7 слайд

8 слайд
Ресей Федерациясымен ынтымақтастық Қазақстанның сыртқы саясатының басты бағыттарының б ipi Ресеймен қарым-қатынас болып табылады. Бұл мемлекетпен біздің ел көп жылдар бойы тығыз қарым-қатынаста болып келеді. Өзара бөлісіп жатқан мемлекеттік шекараның ұзындығының өзі 7591 шақырымға созылып жатыр. Мемлекетаралық достастық екі б ip д e й президенттің және екі ел халқының өзара тығыз байланысы арқасында дамып отыр. Қазақстан мен Ресей арасында отын-энергетикалық кешен, көлік және коммуникация, әскери-техникалық және қорғаныс өнеркәсібі ca лалары бойынша байланыс орныққан. Қазақстан-Ресей қарым-қатынасының біртұтас спектрі көптеген екі жақты құжаттар және келісімдермен реттелуде. Екі жақты қарым-қатынаспен қоса екі б ip д e й мемлекет аймақтағы әскери-саяси және экономикалық сипаттағы көптеген аймақтық ұйымдар шеңберінде өзара белсенді әрекеттесуде. Сөз тиегі болып отырған Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы, Еуразиялық Экономикалық Қауымдастығы, Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы және Ұжымдық қауіпсіздік туралы келісім Ұйымдары. 2012 жылы Қазақстан мен Ресей өзара дипломатиялық қарым-қатынас құрғанының 20 жылдығын атап өтеді.

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд
Қытай Халық Республикасымен ынтымақтастық Біздің мемлекетіміздің тағы да бір көршілес елмен қарым-қатынасы серпінді даму үстінде. Бұл - Қытай Халық Республикасы. Жыл сайын екі ел арасындағы тауар айналымы өсіп, экономика, мәдени-гуманитарлық ынтымактастық салаларында көптеген ipi жобалар жүзеге асырылып отыр. Ұдайы қарым-қатынас арқасында екі ел басшылылығының арасындағы байланыс нығайып келеді.

10 слайд

11 слайд
Латын Америка елдері мен Қазақстан Латын Америка елдері мен Қазақстан Латын Америкасының ұлғайып келе жатқан экономикалық әлеуеті мен халықаралық аренада елеулі саяси салмағы бар. Ол жаңадан қалыптасып жатқан дүниежүзілік қалыптың, саяси және экономикалық мегаблоктардың иіріміне белсенді түрде атсалысуда. Соңғы үш жылда бұл өңірге АҚШ, Қытай және Ресей секілді алпауыт елдердің, тіпті төңірегінен дау арылмай келе жатқан Иранның да басшысы ат басын тіреді. Мұның бәрі Қазақстанның сыртқы саясат басымдылықтарында аталған өңірге ерекше назар аудару қажеттігін көрсетсе керек. Осыны қаперге алсақ, бұл сапар еліміздің сыртқы саясаты мен экономикалық мүдделерін «жаңа құрлықта» ілгерілетудегі маңызды қадамдардың бірі болары анық. Латын Америкасындағы ірі мемлекет – Бразилияның үлесіне әлемдік жалпы жиынтық өнімнің 8 пайызына дейін тиесілі. Ол қазіргі заманғы геосаяси жағдайларға бейімделудің жолын іздестіре отырып, әлемнің басқа да бөліктерінде белсенді әрекет етіп жатқан ықпалдастық құрылымдармен, өз өңірлерінде көш басын ұстаған мемлекеттермен тығыз қарым-қатынас орнатуға ұмтылуда. Бразилияның 2006 жылдың тамыз айында Астанада өз елшілігін ашуы, арнайы тапсырмалар жөніндегі елшісін жіберуі соның бір көрінісі болса керек. Мұның сыртында Бразилия мен Латын Америкасындағы өзге мемлекеттердің әлемдік ірі алпауыт топтармен қарым-қатынасты оңтайлы құра білетін, өңірде дербес орталық ретінде әрекет ете алатын экономикалық және саяси одақ құруға негіз қалап жатқандығы да назар аудартады. Осы ұмтылыстың ауанында әлемдік форумдар мен өңірлік, субөңірлік халықаралық ұйымдардың жұмысына толыққанды қатысатын Латын Америкасы елдерінің көпжақты дипломатиясының мәні мен салмағы айтарлықтай өсетіндігін де болжауға болады. Көпжақты форматта Бразилия мен Қазақстанның сыртқы саяси басымдықтары ұқсас.

11 слайд

12 слайд
Олардың негізгілері мынадай болып келеді: ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, аумақтық тұтастықты сақтау және нығайту, әлемдік қауымдастық алдында берік әрі беделді орынды иелену, өңірлік қауіпсіздік жүйесін қалыптастыру, БҰҰ Жарғысының қағидалары мен халықаралық құқыққа негізделген, қалыпты және демократиялық әлемдік тәртіпті қалыптастырудың жалпы үдерістеріне ат салысу, сыртқы сауданы ырықтандыру және халықаралық институттардың ауқымында әлемдік қаржы-экономикалық жүйе қызметінің қазіргі заманғы қағидаларын әзірлеуге қатысу. Мұндай сәйкестік көпжақты дипломатия саласындағы ынтымақтастықтың болашақ бағыттарын айқындары сөзсіз. Латын Америкасы бүгінгі таңда экономикалық мегатоптардың көкжиегіне тартылуда. Мәселен, қазір Латын Америкасы елдері мен АҚШ арасында осы өңірдегі елдердің басым көпшілігін ықпалдастыратын, еркін сауда аймағын құру туралы ұйғарым бар. Бұл ниет жүзеге асса, әрі қарай кеден және валюта одағының да құрылуы әбден мүмкін. Дей тұрғанымен, панамерикалық еркін сауда аймағын құру жобасы кейбір дуалы ауыздардың айтуынша, Латын Америкасы елдерінің бар мұқтажын өтей алмайды. Сондықтан ұзақмерзімді болашақта олар төрткүл дүниенің өзге де өңірлерімен өзара тиімді ынтымақтастықтар орнатуға ұмтылатын болады. Ал бұл үдерістің басында қай ел тұратынына келсек, оған кезінде айтылған АҚШ президенті Р.Никсонның «Бразилия қайда барса, Латын Америкасы түгелдей сонда барады» деген сөзіммен жауап беруге болатын сияқты. Жалпы, Бразилия мен сол өңірдегі елдер Қазақстанға экономикалық жағынан тартымды көрінетіні жасырын емес. Бразилия бүгінде өнеркәсібі дамыған елдердің ондығына кіреді. Оның қазіргі машина-техникалық өнімдерінің жалпы ішкі өнімдегі үлесі 60 пайызды құрайды.

12 слайд

13 слайд
Бұл – біздің іргедегі көршіміз Ресейдің дәл осындай көрсеткішінен артық деген сөз. Екінші жағынан, бір-бірін толықтырушы салаларға ие Бразилия өңірде өзгелерге қарағанда, өзінің экономикалық дербестігімен де ерекшеленеді. Сыртқы экономикалық ахуал жағымсыз сипат алған жағдайда ішкі проблемаларын да өз күшімен шешуге қауқары жетеді. Сөйте тұра, бұл ел АҚШ-пен және Еуропа Одағымен, сондай-ақ Ресей және Қытаймен байланыстарын жолға қоя отырып, өзінің сыртқы қарым-қатынастағы еріктілігін (теңгерімін) де сақтауға тырысуда. Мұның сыртында, Латын Америкасы елдерінің әлеуметтік-экономикалық даму тәжірибесі де көңіл аударарлық. Мұндағы бірқатар елдер, реформалардың екінші кезеңін бастап, кем-кетігін түзеуге кіріскен. Осының бәрін жинақтай келе, Елбасының Бразилияға сапарында мынандай мәселелер талқыланатын болады: саяси ықпалдастық (соның ішінде Латын Америкасымен белсенді әрекеттестік, Орталық Азиядағы интеграциялық үрдістер, дінаралық сұхбаттың дамуына Қазақстанның үлесі), халықаралық қауіпсіздік саласындағы серіктестік (жаппай қырып-жою қаруларын таратпау, халықаралық лаңкестікке, есірткілердің заңсыз айналымына және басқа да бүгінгі күннің қауіп-қатерлеріне қарсы күрес), сауда-экономикалық ынтымақтастық, отандық ғылыми ауқымды, экспортқа бағытталған өнеркәсіп пен ақпараттық саланы дамыту үшін жаңа технологияларды тарту. Сапар аясында Елбасының Бразилия президенті Л.И.Лула да Силвамен, БФР Парламенті Сенатының төрағасы Р.Калейроспен, Өкілдер палатасының төрағасы А.Чинаглиамен, Федералдық Жоғарғы Сотының төрайымы Э.Нортфлитпен кездесулері жоспарланған. Сонымен қатар Мемлекет Басшысының Бразилия іскер қауымымен келіссөздерінде энергетика, өндіруші өнеркәсіп, жаңа технологиялар салаларындағы ынтымақтастықты дамыту және өнеркәсіптің түрлі тармақтарында бірлескен кәсіпорындар құру мәселелері талқыланады деп күтілуде. Бұл сапар Қазақстан мен Латын Америкасы арасындағы серіктестікті дамытып, осы болашағы зор өңірдегі біздің елдің мүдделерін ілгерілетуде маңызды мәнге ие болмақ.

13 слайд

14 слайд
Америка Құрама Штаттарымен ынтымақтастық Оған қоса Қазақстанның Америка Құрама Штаттарымен байланысы жылдан жылға нығая түсуде. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың 2006 жылы АҚШ-қа ресми сапары қазақстандық-американдық ара-қатынастың дамуына және нығая түсуіне септік еткен маңызды шара болды. Сапар барысында екі ел арасында болған сындарлы сұхбаттар кезінде қауіпсіздік, терроризммен күрес, энергетикалық саладағы байланыстың дамуы және Қазақстан Республикасындағы жоғарғы технологиялық, инновациялық өндірістерді дамыту процесіне американдық компаниялардың ат салысуы талқыланды.

14 слайд

15 слайд

15 слайд

16 слайд
Н а з а р л а р ы ң ы з ғ а р а х м е т

16 слайд