Қазақстанның табиғи- ресурстық әлеуеті

1 слайд
Қазақстанның табиғи- ресурстық әлеуеті Оқу мақсаты: 9.5.1.1 Қазақстанның табиғи- ресурстық әлеуетін бағалайды

1 слайд

2 слайд
Табиғи-ресурстық әлеует – аумақтың экономикалық дамуының негізі болып табылады. Табиғи-ресурстық әлеуетке энергетикалық, жер және топырақ, су, орман, биологиялық, минералдық, климаттық және рекреациялықресурстар жатады.

2 слайд

3 слайд
Табиғат жағдайлары - бұл табиғат күштері мен нысандар, олардың сапасы. Табиғи жағдайларға жергілікті жердің шаруашылыққа әсер ету тұрғысынан алып жатқан аумағы, құрлықтағы орны мен материктегі көлемі, жер бедері, климаты мен су режимі, топырақ жамылғысы жатады.

3 слайд

4 слайд
Табиғат ресурстары – адамның шаруашылық әрекетіне тікелей пайдаланылатын табиғат кешендері: шаруашылықты дамытуға қажетті және тікелей қолданылатын табиғи қорлар. Оларға пайдалы қазбалар, жер, су, ауа, жел, топырақ, өсімдік және жануарлар дүниесі жатады. Маңызы бойынша табиғат ресурстары ұлттық, аймақтық және жергілікті болып бөлінеді.

4 слайд

5 слайд
Қазақстан табиғат ресурстарының басты ерекшеліктері Көлемі алуан түрлі, кешенді таралған, жоғары сапалы Елдің қажетті- ліктерін өтейді, экспорт- тық әлеуеті мол Қаржылық түсімдер- дің негізгі көзі Ел аумағы бойынша біркелкі таралма- ған

5 слайд

6 слайд
Табиғат ресурстары сарқылатын сарқылмайтын Жел энергиясы мен судың құлау күші, теңіз суының толысу мен қайту күші Климат- тық Күн энергиясы Қалпына келмейтін Отын- энергетика- лық (көмір, мұнай, газ) Металлур- гиялық (темір кені, марганец кені, түсті металдар кені) Химиялық (фосфорит тер, калий тұздары т.б.) Қалпына келетін Су Жер Биология- лық

6 слайд

7 слайд
Сарқылмайтын табиғи ресурстар - табиғатты ұзақ пайдалану кезінде саны мен сапасы өзгермейтін немесе аздап қана өзгеретін табиғи физикалық құбылыстар және денелер. Мұндай ресурстарға Күн энергиясы, жел энергиясы, қозғалыстағы су энергиясы, жер қойнауы энергиясы жатады.

7 слайд

8 слайд
Сарқылатын табиғи байлықтар  - табиғатты пайдалану барысында саны мен сапасы өзгеретін табиғи физикалық құбылыстар және денелер.

8 слайд

9 слайд
Минералдық Биологиялық Энергетикалық Табиғи ресурстар

9 слайд

10 слайд
Минералды ресурстар – шаруашылықта минералдық шикізат ретінде қолданылса,отын түріндегі шикізаттар деп аталады.Оған жататындар: Көмір Газ Мұнай

10 слайд

11 слайд
Қазақ жер қойнауында Менделеев таблицасындағы 110 элементтің 99 табылып, 70-нің қоры зерттелініп, өндіріске соның 60 элементі тартылған. Республика жер қойнауында Менделеев таблицасындағы барлық элементтер - бериллий, висмут, кадмий, мыс, алтын, қорғасын және мырыш, магний, вольфрам және молибден, күміс, титан және уран т.б. кездеседі. Сонымен қатар көмір, мұнай және табиғи газ зор қорына ие болып, барит, фосфорит сияқты өнеркәсіптік минералдар, хромит және асбестке де бай.

11 слайд

12 слайд
Қазақстан минералдық ресурстарға бай. Қазақстан дүние жүзінің елінің ішінде вольфрам, қорғасын және барийдің қоры бойынша бірінші орында, хромит, күміс және цинк бойынша екінші, маганец және молибден үшінші, мыс төртінші, уран бесінші, алтын алтыншы, темір кені жетінші, қалайы мен никель сегізінші, көмір мен табиғи газ тоғызыншы, мұнай бойынша он үшінші орында. Қазақстан жерінде хромиттің әлемдік қорының үштен бір, уран мен марганецтің төрттен бір бөлігі, темір кенінің оннан бір бөлігі орналасқан. Қазақстанға барланған тас көмір және қоңыр көмірдің қоры 200млрд.тоннадан астам. Көмір бассейндеріне Қарағанды, Екібастұз, Майкөбен, Обаған, Жіліншік, Шу, Іле, Төменгі Іле және Орал Каспий жатады.

12 слайд

13 слайд
Қазақстанның су ресурстары

13 слайд

14 слайд

14 слайд

15 слайд
Қазақстан жер региондарының ішіндегі сумен аз қамтамасыз етілген елдердің қатарына жатады.Қазақстанның жер беті сулар қорының (жер асты суларының қоса алғанда) жалпы мөлшері жылына 89.5 текше шақырымды құрайды .

15 слайд

16 слайд
Республиканың  су  шаруашылығы  мәселелері  тек  жер  беті  суларын  шектеп  пайдалану  және  жер  асты  суларының  ресурстарын  меңгеру  есебінен  ғана  шешілуі  мүмкін. Республикада  жалпы  су  пайдаланудың  9 % жер  асты  суларының үлесіне  тиеді , оны   25% дейін  көтеруге  болады.

16 слайд

17 слайд
Ресурстарды тиімді пайдаланудың мақсаты – табиғаттың алуантүрлілігін сақтай отырып, қалықты қажеттіліктермен қамтамасыз ету.

17 слайд

18 слайд
Жер ресурстары Бұл адам пайдаланатын немесе пайдалануы мүмкін жер қоры. Қазақстан орасан зор жер ресурстарына ие, олардың жалпы мөлшері – 270,1 млн га. Осы жердің 82%-ы ауыл шаруашылығына жарамды болып табылады. Топырақ – жер ресурстарының құрамына кіретін табиғат ресурсы. Топырақ – ауылшаруашылық өнімдерінің басты көзі, азықтың 88%-ын адамзат өңделген жерден алады.

18 слайд

19 слайд
Өсімдік ресурсы Бұл адам өз қажеттілігін өтеуге қолданатын, белгілі бір аумақтағы жоғары сатыдағы өсімдіктер, саңырауқұлақтар, мүк, қына және балдырлардан тұратын биологиялық ресурстардың бір бөлігі. Қазақстан аумағы өсімдіктердің алуантүрлілігімен ерекшеленеді. Елде өсімдіктердің 5700 түрі, олардың ішінде 14%-ы тек Қазақстан аумағында кездеседі. 279 түрі «Қазақстан Қызыл кітабына» енгізілген.

19 слайд

20 слайд
Жануарлар ресурстары Қазақстан фаунасында сүтқоректілердің 155 түрі, құстардың 480 түрі, бауырымен жорғалаушылардың 49 түрі, балықтардың 150 түрі кездеседі. Биологиялық ресурстарды қорғау үшін ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, океанариумдар, қорықшалар, ұлттық парктер т.б. Ұйымдастырылған.

20 слайд

21 слайд
Бекіту сұрақтары •Табиғи-ресурстық әлеует дегеніміз не? •Табиғат жағдайлары мен табиғат ресурстары дегеніміз не? •Қазақстан жер қорын қандай жер түрлері құрайды?

21 слайд

22 слайд
Үйге тапсырма: §43,32 бет

22 слайд