"Қазақтың дәстүрлі ән айту өнері" ашық сабақ 7-сынып

1 слайд
Шымкент қаласы №1Ж. Омарова атындағы балалар саз мектебі. Дәстүрлі ән мұғалімі : Битемір Майра.

1 слайд

2 слайд
   «Ақылың болса, ән тыңда»              Қазақ даласы ықылым заманнан бері жырдың, әннің, күйдің бесігі болып келеді. Халық арасынан шыққан талантты дарын иелері өнер көзінің қайнар бұлағы болады. Әр ғасырдың белес – белес белдерінен өткен жыр шумақтары, ән әуені, домбыраның сазы халық жадында жоғалмай біздің заманымызға жетті.Қазақтың дәстүрлі ән айту өнері

2 слайд

3 слайд
   Ұлттық дәстүр мен салт – сана тағылымын жас жеткіншек бойына дарытып, оның жан – жүйесін оятуда өнерге деген ынтасын арттыруда. Қазақтың қасиеті де киелі қара домбырасының атқаратын рөлі де ерекше. «Қолына домбыра ұстаған балаға имандылық пен дарындылықты жылуы дарып, қатігездікпен аулақ болады» – деген нақыл сөзде үлкен шындық жатыр. Өйткені «Домбыра» – үлкен рухани, адамгершілік. Адамгершілік мектебі, баға жетпес эстетикалық өмір оқулығы. Домбыра талай ғасырлар тарихи мен хикаяларын шанағына сақтап, «Алпамыс», «Ертарғын», «Қобыланды» сияқты батырлардың ерлігін жырлаған.

3 слайд

4 слайд
   Міне, кешегі көшпенділердің осы қайталанбас мұрасы қолына домбыра ұстаған дала баласының көркемдік рухының көкжиегін кеңейтіп, шығармашылық қабілетін ұштап оны жыраулық, термешілік, әншілік және күйшілік өнерге жетелейді.

4 слайд

5 слайд
 Аса маңызды міндет – оқушыларға көркемдік білім беру, эстетикалық тәрбиені айтарлықтай жақсарту. Әсемдік сезімін дамыту, жоғары эстетикалық талғам өнер шығармаларын, туған табиғаттың сұлулығымен байлығын түсініп бағалай білу қасиетін қалыптастыру қажет.   

5 слайд

6 слайд
   Қазақтың ән өнері  – сонау көне заманнан бері қалыптасқан халқымыздың қазынасы, фольклордың музыкалық саласының бір тармағын құрайды.  Ән – халықтың сүйіп айтатын, тыңдайтын, сан ғасырлық тарихи бар халық музыкасының ең бір бай арнасы болып табылады. Көне заманнан келе жатқан ән – күй туралы халықтың аузында қалыптасқан көптеген мақал – мәтелдер, аңыздар, жырлар осының айғағы. Қазақтың ұлы ақыны Абай да ән мен күйдің құдыретін жырлап:  Құлақтан кіріп, бойды алар  Әсем әнмен тәтті күй.  Көңілге түрлі ой салар,  Әнді сүйсең, менше сүй, – деген. Ән мен күй шыққан күн, туған айдай дала жұртының тал бесіктен жер бесікке түскенге дейінгі  жан серігі болды.

6 слайд

7 слайд
 Құлақты жауыр қылған батыс музыкаларына еліктеген, көшедегі әнді сахнаға шығарған заманда, жеңіл музыкаға әуестеніп кеткен жастарымызды, кәсіпқойлық ұлттық дәстүрлі музыкалық өнерімізге, рухани, бай құндылықтарымызға ынталандырып қызықтырып, эстетикалық талғамын, дүниетанымын қалыптастыру қажет.

7 слайд

8 слайд
 Сондықтан домбыраны сауаттылықпен ойнап көзін ашқан бала әлде қайда еңбекқорлыққа, адамгершілікке, ұжымдылыққа, кішіпейілділікке, эстетикалық талғамыжоғары болып өседі. «Ұяда нені көрсең ұшқанда соны ілерсің» - деген қанатты сөз осының айғағы іспеттес. Теңіздің түбінде жатқан інжу- маржандай бай өнерімізді келешек ұрпақтың бойларына сіңіріп, тәрбиелеу, олардың дүниетанымын қалыптастыру – әр қазақ отбасының және кез келген музыка маманының міндеті екендігін ұмытпағанымыз жөн.

8 слайд

9 слайд
 «Тәрбиесі жаманға жақсы ұстаздан пайда жоқ» дейді Саифи Сарайи.              Тәлім тәрбиенің басты құралы – домбыра аспабы десек, қателеспейміз. Сондықтан да, жалпы білім беретін мектептерде домбыра негізінде қалыптасып жеткен тәрбие көзі эстетикалық әсемділікке жетелейді.   

9 слайд