Құрттың пайдасы

1 слайд
Жамбыл облысы Талас ауданы Көшек батыр ауылы Ғылыми жоба Тақырыбы: Қазақтың ұлттық тағамы - құрттың адам ағзасына пайдасы Авторы: Мейірбек Аянат Айдосқызы Жетекшісі: Әлиева Гүлжаухар Шабданбекқызы

1 слайд

2 слайд
Түйіндеме Аты: Аянат Тегі: Мейірбек Әкесінің аты: Айдос Туған жылы: 16.09.2007 Мектебі: Жамбыл орта мектебі Сыныбы: 4 Құштарлығы: әдеби шығармаларды оқу

2 слайд

3 слайд
. Ғылыми жоба «Қазақтың ұлттық тағамы-құрттың адам ағзасына пайдасы»

3 слайд

4 слайд
. Жобаның негізгі мақсаты: Қазақ халқының байырғы тағамы –құрттың пайдасын анықтау арқылы маңызын көрсету.Қазақтың байырғы тағамы құртты ұлттық бренд ретінде әлемдік нарыққа шығару қажеттілігін түсіндіру

4 слайд

5 слайд
. Жобаның міндеттері: Қазақтың ұлттық тағамы-құртпен танысу. Құрттың қазақ өмірінде алатын орнын көрсету. Құрттың адам денсаулығына тигізер пайдасын көрсету.

5 слайд

6 слайд
. Жобаның негізгі мәселесі : Құрттың адам денсаулығыныа пайдасы бар екенін зерттеу .. Зерттелетін зат: Құрттың тіршілікте қажетті құндылығын зерттеу

6 слайд

7 слайд
Кіріспе Бұл жобада қазақ халқының өмірінде маңызды рөл атқаратын мал шаруашылығының, соның ішінде «Зеңгі баба» деп пір тұтқан сиыр сүтінен жасалатын осы заманға дейін жеткен және көпшілікке таныс негізгі түрлерінің бірі- құрт туралы айтқымыз келді. Құрт – қазақ халқының сүттен жасалған ұлттық тағам ретінде кеңінен қолданатын өте көне түрінің бірі. Құрт ежелгі замандарда қалыптасып, дамып, бүгінгі күндерге дейін өз қасиетін жоғалтпай, жақсы сақталған. Бізді қазақ құртының және құрттың жасалу әдістері мен кейбір тағамдарға қосымша қолданылатындығы қызықтырды. Тағамның өте көне әрі пайдалы түрі – сиыр сүтінен жасалған құрт жайында мәлімет жинағым келді.

7 слайд

8 слайд
I І. Негізгі бөлім Қазақтың ұлттық тағамы – құрт Құртты ежелгі замандарда қалыптасып, дамып, бүгінгі күндерге дейін өз қасиетін жоғалтпай, жақсы сақталған ұлттық тағам ретінде пайдаланып келеміз. Халқымыздың бүгінгі күні бізге жеткен құртының түрі көп. Құрт күнделікті өмірде тағамның бір түрі ретінде, немесе басқа тағамдардың дәмін келтіру үшін қолданылатын тағам десек те болады. Құрт – сөзінің мағынасы да құрғатылған, кептірілген сүт деген мағынаны береді. Егер бала жастайынан құрт жеп өссе оның тісі өткір, қатты, ауырмайтынына көз жеткіздім. Құрт, ірімшік жеп, қымыз, айран, сүт ішкен баланың денсаулығы мықты болады екен. Құртты адам алыс сапарға шыққанда пайдаланса, қарны ашпайды, шөлдемейді, ал самолетпен ұшқанда құрт құлақтың бітпеуіне және жүрек айнымауына көп ықпал етеді екен. Сонымен қатар, құрт дәрумендерге бай, адамның ас қорытуында әсері өте жоғары, атап айтсақ кейбір ас қорытуға арналған дәрілерге пара-пар сияқты. Ал қыста құртты езіп ішсең ол тамаша қорек болады, әрі адам суыққа тоңбайды екен.. «Құрт – қыстың қымызы» – дейтіні сондықтан болса керек

8 слайд

9 слайд
Құрттың жасалу технологиясы Құрт – сиыр сүтінен жасалған ұлттық тағам. Пісіліп майы алынған айранды қайнатып кенеп дорбада сүзіп алып тұздап өреде кептіріп сақтайтын тағам түрі. Жасалу тәсілдеріне қарай құрт сықпа құрт, ақ құрт, қара құрт, майлы құрт деген түрлерге бөлінеді.

9 слайд

10 слайд
Құрттың құрамы Адам денсаулығына аса пайдалылығының дәлелі, құрт – кальцийдің көзі. Сондай-ақ құрт ақуызға өте бай. Сондықтан ол құнарлы, тоқ тағам болып есептеледі. Оның құрамында А, В, С дәрумендері, мыс, мырыш, күміс, темір, кремний, магний, кальций, алюминий микроэлементтері жетерлік. Көздің көргіштігін жақсартатын – А дәрумені, жалпы иммунитетті жақсартатын – С дәрумені, сүйектің қатаюына көмектесетін – Д дәрумені. Қазақ құрты ақуызға өте бай – 52,6%. Ал 100 грам сүзбе 87–227 – ге дейін қуат берсе, құрттан 370, 1 қуат алуға болады. 100 гр құртта 3 грамға жуық ақуыз, 3,2 грамм кальций мен фосфор қосындылары, белгілі мөлшерде А1, В2, Д дәрумендері бар. 100 грамм құрттан ағзаға 60-қа жуық килокалория беріледі.

10 слайд

11 слайд
Құрттың түрлері: 1) Жас құрт 2) Көбік құрт 3) Ыстық құрт 4) Сықпа құрт, немесе сүзбе құрт 5) Малта құрт 6) Езген құрт 7) Ақ малта 8) Ұнтақ құрт 9) Ақ құрт 10) Қара құрт 11) Құрт май 12) Ежігей немесе ежегей құрт деп бөлінеді.

11 слайд

12 слайд

12 слайд

13 слайд

13 слайд

14 слайд

14 слайд

15 слайд

15 слайд

16 слайд

16 слайд

17 слайд
. Қорытынды Құрт – адам денсаулығына қажетті құндылық екеніне көз жеткіздім. Бұл тағамның емдік, тұрмыстық пайдасы өте зор. Қазіргі заманда жастардың көбі осы тағамды, оның денсаулыққа пайдалы екенін білмейді. Өз сыныптастарымнан құрт туралы не білетіндерін сұрастырғанда, құрт туралы еш нәрсе білмейтіндер де бар болып шықты. Оларға құрттың өте маңызды тағам екенін түсіндіре алдым деп ойлаймын. Құртымыз әлем нарығына шығып қана, өз еліміздің балалары осы тағамның пайдасын көре алады. Себебі, қазір құртты тек қазақ халқы біледі, ал егер осы тағам ұлттық бренд болса, оны тек шетелдер ғана емес, өз еліміздің барлық тұрғыны дәмін татып, бағалайды. Қазақтың ұлттық тағамы – құрт адам денсаулығына қажетті тағам екеніне зерттеушілердің көздері жетті. Қазақстанның болашағы осы құнды тағамның жойылуына жол бермеу Менің келешектегі мақсатым құрттың технологиясын жетілдіріп, түрлі құрт түрлерін жасау және ұлттық брендке айналдыру, оның жасау технологиясын жоғалтпау. Өндірісін жолға қойып, бұл тағам түрін әр қазақтың күндік тағам рационына қосу. Сонда денсаулығы мықты, қазақтың батыр жігіттері мен әдемі қыздары бар ұлт боламыз.

17 слайд

18 слайд
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі. 1.Дүниетану оқулығы 1 сыныпқа арналған «Алматыкітап» 2008 ж. 2. Қазақтың ұлттық тағамдары Алматы 2000 ж 3. Қазақ энциклопедиясы Алматы 2002 ж 4. Ғаламтор 5. Қазақ халқының салт–дәстүрлері Алматы «Рауан» 1994 6. Қазақстан тарихы 7 – сынып, Алматы 2010 ж 7. Қазақстан тарихы 9 – сынып Атамұра 2009 ж 8. Дүниетану оқулығы 2 сыныпқа арналған «Алматыкітап» 2008 ж 9. Қазақ Энциклопедиясы 1 – том Алматы 2002 ж 10. Қазақ энциклопедиясы 3 – том Алматы 2002 ж 11. Дүниетану оқулығы Алматы «Атамұра» 2003 ж 12. Қазақтың мақал – мәтелдері ҚКӘБ. 1951 ж 13. Марғұлан Ә.Х. «Ежелгі жыр аңыздар» Алматы, «Жазушы», 1985 ж 14. Әуезов М. Әдебиет тарихы. Алматы, «Ана тілі», 1991. 15. Кенжеахметұлы С. «Қазақтың дарқан дастарқаны», Алматыкітап 2007 ж. 16. Анфимова Н. А., Татарская Л. Л. «Аспазшылық», Просвещение 2002

18 слайд

19 слайд
№ Жұмыс мазмұны   Зерттеу әдістері Ескерту 1 Жобаға қажетті әдебиеттерді іздестіру, жинақтау, зерделеу Кітапханаларға бару, ғылыми жұмыстармен танысу, интернет көздерінен қажетті деректер жинақтау Интернет көздерінен деректер жинақтау барысында жетекші көмегіне жүгіну   2   Оқушылардың құрт туралы не білетінін анықтау үшін сауалнамалар алу , одан қорытынды жасау Балалардан және үлкендерден сауалнама алу, әңгімелесу, сұхбаттасу әдісін пайдалану     3 Тақырып аясында жоспар құру және жоспар бойынша теориялық мәліметтерді жүйелеп жазу Қазақ халқының ұлттық тағамы-құрт жайында, оның жасалу жолдары, түрлері, адам ағзасына әсері жөнінде мағлұматтарды жүйелеп жазу   Әдебиеттермен қатар, әжелердің, үлкен апалардың өмірлік тәжірибесімен бөлісу 4 Құрт жайында алған теориялық білімді тәжірибемен ұштастыру Құрт жайында теориялық білім қалыптастырған соң, құртты жасау жолдарын тәжірибеде жасап көру     5   Тәжірибе кезеңдерінде қажетті сәттерді суретке   түсіріп алу Тәжірибе кезеңіне дәлелдеме ретінде           6   Ғылыми жұмыс бойынша жинақталған материалдарды талапқа сай рәсімдеу Мектеп оқушыларының ғылыми жобаларының республикалық жарыстарына қатысушыларға арналған ақпаратты (МОҒЖРЖ) пайдалану   Қалалық білім бөлімінен келген қосымшаларды да ескеру 7     Сыныптастарымды жобаммен таныстыру Сыныптастарыма құрттың адам ағзасына пайдасы туралы түсінік беру Құртты үнемі пайдалануды дағдыға айналдыруға үгіттеу   8 Алдағы уақытта осы тақырып бойынша ізденіс жұмысын жалғастыру Құрттың адам денсаулығына тигізер пайдасы туралы мектеп оқушыларына түсіндіре отырып, құрт күнделікті ас мәзіріне енгізуге атсалысу Жинақтаған білімімді өмірде пайдалана білуКүн делі ккү ннн ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУ КҮНДЕЛІГІ

19 слайд