Қызыл жұлдызды Қызылордалық қазақ

1 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M Тақырыбы: Қызыл жұлдызды Қызылордалық қазақ Студент: Зинулла Қарақат. ШТ-Д-23 оқу тобының І курс студенті Ғылыми жетекші: Алтаева Фатима. Тарих ғылымдарының магистрі ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСЫНЫҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫНЫҢ «М.МӘМЕТОВА АТЫНДАҒЫ ҚЫЗЫЛОРДА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЖОҒАРЫ КОЛЛЕДЖІ » КОММУНАЛДЫҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚАЗЫНАЛЫҚ КӘСІПОРНЫ

1 слайд

2 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M І. Кіріспе  ІІ. Негізгі бөлім 2.1. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Сыр өңірі 2.2. Қызыл жұлдызды Қызылордалық қазақ- Назаров Тулебай.  ІІІ. Қорытынды  Пайдаланылған әдебиеттер Жоспары:

2 слайд

3 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M Тақырыптың өзектілігі Жеңіс бізге оңай келген жоқ. Құрбандарымызға сан жетпейді. Сұм соғыс ойранын салмаған, отына шарпымаған отбасы некен-саяқ. Ана сүйікті перзентінен, ару асыл жарынан, бала аяулы әкесінен айырылып, қанатынан қайырылып, қара жамылып қалды. Тіпті аза бойды қаза тұрғыза күңіренген қайғы-қасіретке шыдамай қара жердің кеудесі де қарс айырылып жатты. Еліміз бойынша бұл зұлмат соғыста 30 миллионнан астам таңдаулы ұл-қыздар опат болды. Оның ішінде қазақстандықтар жүз мыңдап саналса, ал біздің Қызылорда облысының өзінде ғана ақ өліммен шейіт болған боздақтардың саны 30 мыңға жуықтайды екен. Туған жер төсін қасық қандарымен суғарған қайран аяулы арыстар жер бетіндегі өмір үшін, тіршілігіміздің тынымсыз жалғасын табуы үшін, бейбітшілік пен бостандығымыз үшін ақтық демдерін үзді. Бүгінгі ұрпақ осынау ержүрек ерлердің алдында мәңгілікке қарыздар.

3 слайд

4 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері: •Ұсынылып отырған зерттеудің басты мақсаты – Ұлы Отан соғысына Сыр өңірінен қатысқан, Қызыл жұлдыз орденін иеленген Сырбойылық жауынгерлерді табу және жауынгерлік жолдарын ұлықтау болып табылады. •Ұлы Отан соғысына қатысқан Сырбойылық жауынгерлердің ерліктерін бүгінгі күн талабына сай зерделеу, ғылыми көзқарас тұрғысынан бағалау – зерттеу жұмысының мақсаты болып табылады. Ғылыми жұмыстың мақсатынан туындайтын мынандай міндеттер қойылып отыр: ●- Ұлы Отан соғысына қатысқан, Сыр өңірінен шыққан жауынгерлердің ерлік жолдарын зерттеп, зерделеуге өз үлесімді қосу; ●- Сыр өңірінен шыққан Қызыл жұлдыз орденінің иегерлерін айқындау, еңбектерін жас ұрпаққа насихаттау;

4 слайд

5 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M ●Біз, Қызылордалықтар- Сырдариядай ұлы өзен бойын мекен еткен бабаларымыздың, тіршілігімзге жан да, нәр де берген шапағатты Сыр- Ананың арда емген ұрпағымыз. Бүкіл Орталық Азияның маңдайындағы інжу- маржандай алып су айдыны-Арал аймалап өсірген ұрпақпыз. ●Тегінде, қазақ халқының тағдыры мен тарихында біздің киелі сыр өңірінің алар орны айрықша зор, оның әр уыс топырағы, әр бұтасы әр тасы сан алуан ғибратты шежіре- сырға тұнып тұр. Егер өткенімізге терең зер салар болсақ, жалпы қазақ елінің басына қара бұлт үйіріліп, жау жағадан алып, бөрі етектен шалған екіұдай күн туған қиын- қыстау замандарда ●қандастарымыздың сан мәртебе осынау қасиетті өңірге келіп паналап, ес жиып, күш- қайраты мен ерлік айбатына қайта мініп, қас дұшпанды ата жұртымыздан аластаған абыройлы шақтарын айқын аңғарар едік. ●Сыр елінің халқының рухани байлығы мен ауызбіршілігін көрсетін сын сағат фашистік Германияға қарсы Ұлы Отан соғысының басталуымен ұштасты. 2.1. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Сыр өңірі

5 слайд

6 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M ●Фашистік Германия кенеттен бастаған қанқұйлы соғыс бүкіл еліміздің тыныштығын бұзды. Бейбіт өмірдің шырқы қашты. Бұл жайсыз хабар сол мезетінде-ақ Кеңестер Одағының түкпір- түкпіріне жетіп жатты. Кеңес үкіметінің радио арқылы Отанды қорғау жөніндегі шұғыл шақыруына үн қосқан облыс еңбекшілерінің жиындары, жиналыстары жер-жерде өтті. ●Тек Қызылорда қаласының өзінде ғана бір күнде митингілерге 17 мыңнан астам адам қатысты. «Бәрі де майдан үшін, бәрі де Отан үшін» деген жалынды шақыру облысымыздың тұрғындарын жанқиярлық еңбекке жұмылдырды. Бүкіл Кеңес халқы сияқты облыс еңбекшілері елді қорғауға бір кісідей сапқа тұрды. ●Қазалы атты әскер полкінің негізінде ұйымдастырылған 75- теңіз бригадасы Москва түбіндегі ауыр ұрыстарға қатысты[1,146б.]. Кейінірек 27-гвардиялық атқыштар дивизиясына айналып, Сталинград шайқасына араласты, ол Берлинге бірінші болып кірген құрамалар сапында болды. Ақтөбеде құрылған 101- атқыштар бригадасы құрамының үштен бірі қызылордалықтар еді. 2.1. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Сыр өңірі

6 слайд

7 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M ●Брида Ржев, Великие Луки үшін ұрыстарда ерекше көзге түсіп, Балтық майданында ұрысты. Алматы соғыс-жаяу әскер училищесі құрамында соғысқан қызылордалықтар 1943 жылы қаңтарда Ленинград қоршауын бұзуға қатысты. Соғыстың алғашқы айларының өзінде майдан даласында ●соғысқан 8119 жауынгер ерліктеріне лайық үкімет ордендері мен медальдеріне ие болды. Толық емес мәліметтерге қарағанда соғыс кезінде майдандағы ерліктері үшін 20 мыңнан астам қызылордалық жауынгерлер КСРО орден, медальдарімен марапатталды. Отан соғысы ●майдандарында көрсеткен ерліктері мен қаһармандықтары үшін 20 қызылордалық Совет Одағының Батыры атағына ие болды 2.1. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Сыр өңірі

7 слайд

8 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M ●Олардың ішінде тереңөзектік Нағи Ілиясов, Жаппасбай Махамбетов, қармақшылық Көмекбай Тәйімбетов, жаңақорғандық Әнуар Әбутәліпов, Александр Романов, қазалылық Геннадий Шляпин, Үрмаш Түктібаев, Владимир Счастнов, Мақаш Балмағамбетов, Қызылорда қаласынан Иван Журба, Николай Самароков, Семен Ларинов, Иван Подольцев, ●Шиелілік Георгий Ковтунов, аралдық Александр Мин, Даңқ ордендерінің толық иегері сырдариялық Кәкім Әбдіқадыров болды. Тереңөзектік Жаппасбай Нұрсейітов 1943 жылы 2-қыркүйекте Днепр өзенінен өту жолындағы ұлы шайқаста ерлік пен тапқырлық танытты Днепрдің оң жағалауына алғашқылардың бірі болып жүзіп өткен Жаппасбай алған шебін жауға бермей ұстап тұрып, осы ұрыста жаудың 150-ден астам солдатын жойды.. ●Лейтенант Шымбай Өтепбергеновтің взводы қолма-қол ұрыста жауды бекіністерінен түре қуып, мол шығынға ұшыратты. Осындай бір ұрыстың кезінде Қызылорда медицина мектебінің түлегі жалағаштық Нұрулла Алмағанбетов ұрыс даласынан 30 ауыр жарақаттанғандарды алып шықты. Осы ерлігі үшін «Қызыл жұлдыз» орденімен наградталды. Ұлы отан соғысына қатысқан Сырбойылық батырлар

8 слайд

9 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M ●Қызылордалықтардың майдан шебіндегі өшпес ерлігі халық жадында мәңгілік сақталады. 1941-1945 жылдардағы соғыста бүкіл қазақстандықтармен бірге Қызылордалық жауынгерлер де Отанға берген антын адал орындай отырып, ел басына түскен сын сағатта өз борыштарын абыроймен атқарып, алдыңғы саптан табылды. ● Фашистік Германия тізе бүккенімен, екінші дүниежүзілік соғыс аяқталған жоқ еді. Импералистік Жапония әлі де әлденеге үміт етіп, қасарысып бақты. Қырымдағы Ялта конференциясының шешіміне орай, Кеңес Одағы да Жапонияға қарсы соғыс жариялауға мәжбүр болды.

9 слайд

10 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M ●Бұл Соғысқа Кеңес Одағынан Забайкал майданы қатысты. Ол ең ірі құрамалардың бірі болатын. 648 мың жауынгері бар майдан қарамағындағы 9668 зеңбірік, 2359 танк, 1324 ұшақ болды. Бұл майданға қарсы Жапонияның ең таңдаулы деген Квантун армиясы тұрды. Майдан қолбасшысы Р.Малиновский жауға қарсы 17, 39, 53-жалпы жауынгерлік армияларымен қатар, 6-шы танк армиясын қойды. Сол 39-шы армияның құрамында қызылордалық жауынгер бар 8-ші гвардиялық дивизия соғысты. Жапон соғысында қызылордалықтар шайқастың бел ортасында жүрді, жеңіске айтарлықтай үлес қосты. Ал жалпы Забайкал майданының жауынгерлерінің ерлігін Отан да жоғары бағалады. 93 адамға Кеңес Одағының батыры атағы берілсе, оның 6-уы атаққа екі мәрте ие болды. 30 мың жауангерге ордендер мен медальдар тапсырылды. Қызыл Жұлдыз ордені соғыс уақытында да, бейбіт уақытта да КСРО-ны қорғаудағы, мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі зор еңбегін марапаттау үшін тағайындалды [2]. Біздің бүгінгі ғылыми жұмысымыздың басты арқауы Қызыл Жұлдыз орденінің иегері Сырдария ауданының тумасы Назаров Тулебай.

10 слайд

11 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M ●Назаров Тулебай ●Дата рождения: 15.05.1917 ●Место рождения: Казахская ССР, Кзыл- Ординская обл., Сыр-Дарьинский р-н ●Дата поступления на службу: __.06.1938 ●Воинская часть:  183 армейский запасный стрелковый п олк  , 39 стрелковый полк ●Дата окончания службы: 31.05.1946 Қызыл жұлдызды Қызылордалық қазақ-Назаров Тулебай. https://pamyat-naroda.ru/

11 слайд

12 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M Назаров Тулебай Орден Красной Звезды Рассекречено в соответствии с приказом Министра обороны РФ от 8 мая 2007 года N181 «О рассекречиван архивных документов Красной Армии и Военно-Морского Флота за период Великой Отечественной войны 1941-1945 годов» (с изменениями на 30 мая 2009 года)/ Наградной документ Дата рождения: __.__.1917 Воинское звание: лейтенант Кто наградил: 173 стрелковая дивизия Наименование награды: Орден Красной Звезды Дата документа: 16.03.1944 Информация об архиве - Архив: ЦАМО Фонд ист. информации: Картотека награждений Дело ист. информации: шкаф 60, ящик 17

12 слайд

13 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M Назаров Тулебай Орден Отечественной войны I степени Документ в юбилейной картотеке Дата рождения: __.__.1917 Место рождения: Казахская ССР, Кзыл-Ординская обл., Сыр- Дарьинский р-н Наименование награды: Орден Отечественной войны I степени Номер документа: 85 Дата документа: 06.04.1985 Информация об архиве - Архив: ЦАМО Картотека: Юбилейная картотека награждений Расположение документа: шкаф 41, ящик 6

13 слайд

14 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M

14 слайд

15 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M

15 слайд

16 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M

16 слайд

17 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M

17 слайд

18 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M

18 слайд

19 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M

19 слайд

20 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M

20 слайд

21 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M

21 слайд

22 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M

22 слайд

23 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M Ұсыныстар ●Сыр өңірінен шыққан Ұлы Отан соғысына қатысып Қызыл жұлдыз орденімен марапатталған жауынгерлер және олардың өшпес ерліктері өлке тарихында алғаш рет ғылыми жұмыстың зерттеу обьектісіне айналып, шынайы ғылыми тұрғыдан кешенді түрде зерттеле бастағандығын айта келіп, жұмыстың төмендегідей жаңалықтарын атап көрсетуге болады: ● - Зерттеу барысында Сыр өңірінен шыққан Қызыл жұлдыз орденінің иегерлерінің тізімі жасақталуда; ●- Сыр өңіріндегі Қызыл жұлдыз орденінің иегерлерін аудан- аудан бойынша іздестіру жұмыстарын жалғастыру; ●- Қызыл жұлдыз ордені иегерлерінің ерлік жолдарын жас ұрпаққа насихаттау, баспасөз беттерінде жариялай отырып, ғылыми айналымға ендіру; .

23 слайд

24 слайд
S L I D E S M A N I A . C O M ●Боздақтар еңбегі (Қызылорда облысы. Алматы, 1994, 1995жж). ●Сыр өңірі тарихы: Көне заманнан бүгінге дейін Құраст. Қ.Маханбетов.- Алматы:Атамұра 1998,- 146б ●https://kk.wikipedia.org/wiki/ %D2%9A%D1%8B%D0%B7% D1%8B%D0%BB_%D0%B6% D2%B1%D0%BB%D0%B4%D 1%8B%D0%B7_%D0%BE%D 1%80%D0%B4%D0%B5%D0 %BD%D1%96 ●https://poisk.re/person/officer s/5600393 ●Память народа электронды архив материалдары. ●Архив МО. Личное дело. 103.ВОВ. Капитан Назарова Тулебай. Пайдаланылған әдебиеттер:

24 слайд

25 слайд
S L I D E S M A N I A . C O MS L I D E S M A N I A . C O M THANK YOU!

25 слайд