Рухани адамгершілік құндылықтары туралы жалпы түсінік

1 слайд
Рухани адамгершілі к құндылықта ры жайлы жалпы түсінік

2 слайд
Өзін - өзі тану пәнінің білім берудегі,тәрбиедегі басым тұстары – рухани – адамгершілік білімді іске асыруға, ұлттық және жалпы адамзаттық мәдениетті үйретуге ықпал етеді. Бала әр түрлі мәселелерді адамгершілік нормаға сәйкес шешуге үйренеді. Өзіне, адамдарға және қоршаған әлемге ізгілікті қарым – қатынас жасау, көмек беру, қамқорлық жасауға баулиды. Жасампаздық белсенділік, азамзаттық және отансүйгіштікке тәрбиелейді. Өзін - өзі тану пәнін оқыту арқылы мектептегі басқа пәндердің әлеуетін күшейтеміз. Әрбір оқушының өзін - өзі тануы жалпы адамзаттық құндылытарды қалыптастыруға ықпалы зор.

3 слайд
«Отбасында, мектепте, қоғамдық орындарында үлкендер мен бала арасындағы сыйластық, махаббат пен мейірімділік, шапағат шуағы мен ізгілік нұрына бөленуі тиіс. Өйткені біз баланы адал еңбек етіп, елін, халқын сүюге тәрбиелеп отырмыз. Сондықтан ұл – қызымызға көзбе - көз айтқан сөзіміз, берген тәрбиеміз жүректен-жүрекке жетсе, қандай ғанибет.»     Сара Алпысқызы

4 слайд
Өзін - өзі тану пәнінің білім беру жүйесіндегі орны жеке тұлғаның бойындағы рухани – адамгершілік қасиеттердің қалыптасып, дамуын қамтамасыз ету мен адамзаттың табиғат пен үйлесімділікке дамуын сезінумен айқындалады. Жалпы білім беретін мектепті бастауыш буынында оқитын жеке тұлғаның рухани адамгершілігін дамытуда, оның бойында жалпы адамзаттық құндылытарды қалыптастыруда бұл пәннің орны бөлек. Бұл пән адамгершілікке тәрбиелеудің негізі, қарым – қатынасжасау мен дүниетанудың құралы, баланың зердесі мен шығармашылықғын дамытудың арнасы. Тәрбие әрекетінде бірін – бірі толықтыратын,бірін – бірімен сабақтас өзара байланысты мектеп пен отбасының бірлескен әрекеті бастауыш сынып оқушыларының адамгершілік Құндылықтарды меңгеруіне, әлеуметтік тәрбие алуда өзін-өзі тануды маңызы зор. Қай қоғамда, қай мемлекетте болсын,қарым – қатынас адами құндылықтар, оның ішінде адамгершілік құндылықтар қалыптастыру кез-келген мектептің міндеті болса,баланың өзін, басқаны тануына баланың болашақ дамуына “Өзін-өзі тану ”пәні зор ықпал етеді.

5 слайд
Бала кезде үш жастан он екі жасқа дейінгі аралықта әр адам өзінің рухани дамуына қажетті нәрсенің бәрін де ертегіден алады.  Ертегінің рухани тәрбиелік мәні зор. Ол балаға рухани ләззат беріп, қиялға қанат бітіретін, жас баланың рухының өсіп жетілуіне қажетті нәрсенің мол қоры бар рухани  азық – деп атап көрсеткен болатын. Рухани тәрбиенің маңыздылығы В асилий Сухомли+нский 1918-1970жж

6 слайд
 Руханилықтың негізінде адамның мінез-құлқы қалыптасады, ар - ұят, өзін - өзі бағалау және адамгершілік сапалары дамиды. Мұның өзі мейірімділікке, ізгілікке шақырады.

7 слайд
Абайдың адамгершілік, әдептік нормалары І-талабы - мораль жағынан ұстамды, таза болу, сыпайы мінезді, жақсы құлықты, әділетшіл, шыншыл болу. Әдепсіз, арсыз, байлаусыз, сұрамсаң, өсекші, өтірікші, алдамшы, кеселді сияқты жаман мінездер мен әдеттерден, жарамсыз қылықтардан сақтанып, өзін одан жоғары санап, ондай қылықтарды бойына лайықсыз көрсе ғана, адам парасатты болады . ІІ- талабы - тұрақтылық, "Қылам дегенін қыларлық, тұрам дегеніне тұрарлық, мінезде азғырылмайтын ақылды, арды сақтарлық беріктігі, қайраты бар болсын" дейді. ІІІ-талабы - әділетшілдік. Әлеуметтік міндеті - дүниені белсене құрушы адамның бірі болып, халқы, Отаны үшін қызмет істеуі.Абай Құнанбаев 1845-1904жж

8 слайд
Жас ұрпақтың бойына адамгершілік қасиеттерді сіңіру - ата-ана мен ұстаздардың басты міндеті. Адамгершілік әр адамға тән асыл қасиеттер. Адамгершіліктің қайнар бұлағы - халқында, отбасында, олардың өнерлерінде, әдет-ғұрпында. Әр адам адамгершілікті күнделікті тұрмыс — тіршілігінен, өзін қоршаған табиғаттан бойына сіңіреді.  Рухани адамгершілік тақырыбы - мәңгілік.

9 слайд
«Мен үш қасиеттімді мақтан тұтам» Олар:  жалған айтпадым;  жақсылықты сатпадым;  һәм ешкімнен ештеңені қызғанбадым. 

10 слайд
Рухани – адамгершілік – адамдарға деген ізгі ниеттілік, құрмет, жанашырлық пен сенім, кеңпейілділік, басқалардың мүддесі үшін жан аямаушылық сияқты жеке қасиеттерді қамтиды. Бір минутқа да күмәнданбаймын осы бір болмыстың барлық ежелгі сұрақтарына жауап беру үшін жалпыадамзаттық құндылықтарды жаңғырту керек , өзіңнің бастауыңа оралуың қажет. С. А. Назарбаева

11 слайд
«ӨЗІҢДІ ӨЗІҢ ТАНЫСАҢ ІСТІҢ БАСЫ...»   Ш. Құдайбердіұлы ( 1858-1931) Ол бүкіл батыс Европа, Шығыс елдері ғалымдарының, философтарының еңбектерін зерттейді және өз тұжырымын жасайды. Мысалы:  «Үш анық» еңбегінде, жалпыадамзатты жаратушы бір күш бар – ол бірінші анық- дейді.  Ал, рух өлмейді,  жан мәңгілік - бұл екінші анық - деді.  Үшінші анық - ар-ұждан деп, оны білімнен де, ғылымнан да, бәрінен де жоғары қояды. Жалпыадами  құндылықтар адам бойында  тумысынан болады. Рух дегеніміз рухани адамгершілік құндылықтардың жиынтығы .

12 слайд
Жалпыадамзатты қ құндылықты оқыту Оқыту үрдісіне  жалпыадамзаттық құндылықтарды енгізу арқылы адамның рухани өсуіне жағдай жасаймыз. Мәңгілік құндылықтар білімнің негізгі өзегі болып табылады. Жалпыадамзаттық құндылықтарды адамның бойынан жарыққа шығару  ізгілікке апарады, яғни, мінезін өзгертуге болады. Адамның жақсылыққа ұмтылуы, ақиқатқа жүгінуі оның болмысынан ішкі жан дүниесінде бес құндылықтың бар екенінің дәлелі. МЕЙІРІМДІ МІНЕСІЗ АДАМ БІЛІМДІ АДАМ БОЛЫП САНАЛМАЙДЫ.

13 слайд
Қазіргі зам андағы жаһандық мәселелер Жаһандану ұғымы, жалпы алғанда, әлемдік өркениеттің аса маңызды өлшемдерінің жалпыадамзаттық өлшемге ие болуы деп түсіндіріледі. Бүкіл әлемдік даму үдерісі жаһандануға алып келмей қоймайды. Бұл үдеріс бүкіл әлемдік жалпыадамзаттық құндылықтардың тұтастығын талап етеді.

14 слайд
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ДАҒДАРЫС ҚОҒАМДЫҚ ДАҒДАРЫС ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛЫҚ РУХАНИ ДАҒДАР ЫС

15 слайд
Жеке тұлғалық Қоғамдық Экологиялық 1. Интеллектуалдық 1. Экономикалық 1. Ресурстық 2. Эмоционалдық 2. Саяси 2. Табиғи 3. Тәндік 3. Мәдени 3. Климаттық 4. Отбасылық 5. Білім беру Дағдарыс

16 слайд
Дағдарыс ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ Адамдар арасындағы өзара байланыстың субьективті бастан өткеріліп, обьективті түрде бірлескен іс-әрекет пен қарым-қатынас үрдісінде адамдардың бір- біріне әсер етуі тәсілдерімен және мінез-құлықтан көрініс береді. Қоғамдық дағдардыстың себебі болып қоғамдық қатынастардың барлық түрлерінде көруге болады. Табиғи байлықтың өзгеруіне, ресурстарға, қоршаған ортаның ластануына,табиғи байлықтардың азаюына, табиғи байлықты қолдану туралы заңына байланысты дағдарыс .     ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ Адамдар арасындағы өзара байланыстың субьективті бастан өткеріліп, обьективті түрде бірлескен іс-әрекет пен қарым-қатынас үрдісінде адамдардың бір- біріне әсер етуі тәсілдерімен және мінез-құлықтан көрініс береді. Қоғамдық дағдардыстың себебі болып қоғамдық қатынастардың барлық түрлерінде көруге болады.

17 слайд
Тұтынушыл ық идеология тұлғаның рухани дамуына нұқсан келтіреді. Шығу жолы: «жаңа аскетизм» идеологиясын қабылдау. Материалдық құндылықты рухани құндылыққа қайта бағдарлау қажет. А.Печчеи: Адам өзін-өзі өзгертуді ойлауы керек. Өндірістің ұлғаюын тежеп, тұтынушылық идеологияны рухани жетілуге қайта бағыттауы тиіс. Мәселенің шешімі – адамның рухани дүниесінде. Философтардың пікірінше, адамзаттың ең негізгі, өзекті мәселелері экономикалық та, саяси да, ғылыми да емес, ең бірінші - рухани-адамгершілік.

18 слайд
Жаһандық мәселелерді тек адамның қасиеттерін өзгерту арқылы ғана шешуге болады. Ол үшін жаңа гуманизм қажет. Оған кіретін құндылықтар: • жа h андық ( ақиқат, тыныштық ) ; • әділетке деген сүйіспеншілік ( сүйіспеншілік, дұрыс әрекет ) ; • зорлыққа наразылық білдіру; ( қиянат жасамау ) ;

19 слайд
Адамның жаны тыныш болса, отбасында татулық орнайды Отбасында тыныштық болса, қоғамда татулық орнайды Қоғамда тыныштық болса, мемлекетте татулық орнайды Мемлекетте тыныштық болса, бүкіл әлемде татулық орнайды Егер :

20 слайд
Адамгершілік құндылықтар әрбір жасқа лайықты лемді қабылдау арқылы меңгертіледі. Өзін, өзге ортамен қарым – қатынас жасау, ақиат пен махаббатты түсіну адам өмірінің ең басты мәні бала сын тұрғысынан өзі ойлана алатын, өзінің пікірін жеткізе білетін,таланты мен қабілеттерінің ашыла түсетін, формальды емес сенімзі жақтарын айтады.

21 слайд
«Өзін-өзі тану әлемінде әр баланы керемет рухани күш иесі деп қарап қуаттандырсақ, жүрегі нұрға толы, жан-жағына шуағын шашып тұрған мейірімді адал, елін, жерін, тілін, отбасын сүйетін адал адам тәрбиелейтініміз сөзсіз.» С.А.Назарбаева «Өзін-өзі тану»жобасы аясында іске асып жатқан рухани-адамгершілік білім жүйесінің мәні ерекше.