Сатбекова Балжан Айбекқызы

1 слайд
ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ - ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ О О рындған: Сатбекова Балжан Тобы: 45

2 слайд
ТАҚЫРЫПТЫҢ БАСТАУЫ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ САЛАЛАРЫ ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ ТАРИХНАМАСЫ ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ ҮРДІСІНІҢ ХАЛЫҚ ТҰРМЫСЫНДА КЕШЕНДІ ЖҮРГІЗІЛУ ЖҮЙЕСІ ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ ДҮНИЕСІН ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ ФАКТОРЛАР ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕНІҢ НЕГІЗГІ ҚАҒИДАЛАРЫ ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕНІҢ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ “ АТАМЕКЕН” БАҒДАРЛАМАСЫ – ХАЛЫҚТЫҚ ПЕДАГОГИКА МАТЕРИАЛДАРЫН ОҚУ-ТӘРБИЕ ЖҰМЫСЫНА КЕШЕНДІ ЕНДІРУ МОДЕЛІ ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ МАТЕРИАЛДАРЫ НЕГІЗІНДЕ ЖАС ҰРПАҚҚА КЕШЕНДІ ТҮРДЕ ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ БЕРУДІҢ ӘДІСНАМАЛЫҚ ҮЛГІСІ АЛҒАШҚЫ АДАМДАР ҒҰМЫРНАМАСЫНДАҒЫ ПАЛЕОТӘЛІМДІК АЛҒЫШАРТТАР ӘЛЕМДІК ДІНДЕРДІҢ ТЕОТӘЛІМДІК АЛҒЫШАРТТАРЫ ЭТНОПЕДАГОГИКА ТАРИХНАМАСЫ ЭТНОПЕДАГОГИКА ҒЫЛЫМЫНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМ САЛАЛАРЫМЕН БАЙЛАНЫСЫ ҰЛЫ ДАЛА КЕҢІСТІГІНДЕГІ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕЛІК АЛҒЫШАРТТАР

3 слайд
Этнопедагогикалық психология ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ Этномәдени мұралар Этносфералық кеңістік Ұлттық тәлім-тәрбие Этникалық идентификация Этностық сана әлеміЭтникалық стереотиптер Этнопедагогикалық білімЭтнодидактика Этнопедагогика тарихы Ұлттық мектеп Ұлттық өнер Халықтың педагогикалық білімі мен тәжірибесі Халық ауыз әдебиетіҰлттық педагогика ғылымының салалары

4 слайд
Ұлттық тәлім-тәрбие тарихнамасы Жұмыр Жер жаратылысы һәм Аллатану (Тәңiртану) iлiмдерi жөнiндегi Алғышарттар Алғашқы адамдар ғұмырнамасындағы палеотәлiмдік Алғышарттар Әлемдiк дiндердiң (Мұсылман, Христиан, Будда т.б) теотәлiмдік Алғышарттары Ұлы Дала кеңiстiгiндегi Номадтардың (Арий, сақ- скифтер және ғұн-сармат тайпалары) тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттары Мұсылман (Ислам) Ренессансының дiни тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттары Тұран Ренессансының гуманистiк тәлiм- тәрбиелiк Алғышарттары Алтын Орда тұсындағы ұлттық тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттар Қазақ хандығы тұсындағы ұлттық тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттар ЕврАзиялық Реннесанс дәуiрiндегi тоталитарлық авторитарлы- педагогикалық АлғышарттарТәуелсiз Қазақстандағы ұлттық тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттар Ғаламдық жаһандану кеңiстiгiндегi ұлттық тәлiм- тәрбие генезiсiнiң неопедагогикалық- неопсихологиялық АлғышарттарыҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ АЛҒЫШАРТТАРЫНЫҢ ХРОНОЛОГИЯСЫ

5 слайд
Еңбек тәрбиесі Ақыл-ой тәрбиесі Адамгершілік тәрбиесі Эстетикалық тәрбиеЭкологиялық тәрбие Дене тәрбиесі Табиғатты қорғау дәстүрлері. Аңшылық және саятшылық салты. Экологиялық тақырыптарға арналған тыйым сөздер. Мал өрісі және оны түрлері. Жануарлар дүниесін және өсімдік-топырақ жамылғысын қорғау. Этномузыкалық аспаптарда ойнау. Халық әндері мен билерінің тарихы. Зергерлік бұйымдар мен әшекейлер жасау. Айтыс дєстүрі. Ою-өрнектердің тарихы. Сурет салу. Таңбалы тастар. Ұлттық қолөнер туындылары. Тән мен жан сұлулығы Әскери-жауынгерлік өнер. Ұлттық-спорттық ойындар. Ат құлағында ойнау. Төзімділік, қаһармандық һәм батырлық дәстүрлері. Соғыс өнері. Әскери-көшпенділік тұрмыс салты. Дене болмысы.Күрделі ұғымдарды қабылдау. Ой- пікірлерді жетілдіру. Қоршаған орта мен тұрмыс қайшылықтары туралы көзқарас қалыптастыру. Ойлау және талдау. Жаттау. Есте сақтау. Қайталау Малды күтіп-баптау. Егін егу және диханшылық. Кесте тігу. Жіп иіру. Киіз үй тігу жєне жинау. Көші-қон салты. Балық аулау. Мал жаю. Бұйымдар жасау. Үй салу (асар). Мал етін мүшелеу. Малды күтіп-баптау дәстүрлері. Ұлттық салт-дәстүрлер мен мейрам жораларды қастерлеу. Үлкен адамдарды сыйлау. Жақсы қасиетерді және әдеттерді үйрену. Әлеуметтік орта және ұлттық тәлім-тәрбие үрдісіҰлттық тәрбие үрдісінің халық тұрмысында кешенді жүргізілу жүйесі

6 слайд
Ұ ЛТТЫҚ ТӘЛІМ- ТӘРБИЕДүниетанымдық–мифологиялық және діни-рухани ықпалдар Қоршаған ортадағы табиғат құбылыстары. Жертану ћәм аспантану әфсаналары. Аллаћтану негіздері. Эндогендік ћәм экзогендік күштер. Қоршаған ортадағы климаттыќ, биосфералық, экологиялық құбылыстар. Мифологиялық, дүниетанымдық, философиялық қағидалар. Діни-рухани жазбалар мен болжамдар Тарихи-әлеуметтік және мәдени- этнографиялық ықпалдар Қоғамдық құрылыс кезеңдеріндегі саяси оқиғалар. Әлеуметтік өзгерістер мен қарым-қатынастар. Мәдени-этнографиялыќ мұралар. Салт-дәстүрлер шежірелер, жазбалар және сына таңбалар. Өнер, білім ћәм ғылым. Тұрмыс-салттар. Рухани жєне материалдық мәдени мұралар. Ұлттық болмыс ћәм қасиеттер ықпалдары Болжау мен көріпкелділік. Таным жүйесі. Ойлау мен сөйлеу ћәм тұспалдау мәдениеті. Мақал- мәтелдер мен бата-тілектер. Ұлттық сана-сезім. Жақсылық пен жамандық қайшылықтары. Тұлға болмысы. Қазіргі заман ықпалдары Ғылыми-техникалық прогресс. Соңғы технологиялар жетістіктері. Технократиялық жүйелер. Компьютерлік жобалау және Интернет жүйесі. Заң және адам. Экономикалық, демографиялық, интеграциялық және экологиялық алғышарттар. Ұлттық генофонд және менталитет. Кибернетика және синергетика негізді. Оқыту жүйесінің жаңа модельдеріҰлттық тәлім-тәрбие дүниесін қалыптастырушы факторлар

7 слайд
Ұлттық тәлім-тәрбиенің негізгі қағидалары Ұлттық тәлім- тәрбиенің негізгі қағидалары Қонақжайлылық. Сыпайылық. Мейірбандылық. Әдет-ғұрыптарды қастерлеу. Үлкен адамдарды сыйлау. Бата-тілектерді дәріптеу.Ақылды, намысқор және көпшіл болу. Өнегелі және арманшыл болып өсу. Айтқан сөзді тыңдау. Адамгершіл, шыншыл және байсалды болу. Тыйым сөздер мен ырым-сырымдарды сақтау және қастерлеу Тәлім-тәрбиенің біртұтас этнокомплексті түрде жүргізілуі Денсаулықты шыңдау және тазалықты (гигиенаны) сақтау. Салауатты өмір салтын қалыптастыру. Ақылды, білімді болып өсу. Ақыл-ойды дамыту әрекеттері. Дамыта отырып тәрбиелеу үрдістері.Өскен ортаның ықпалдарына мән беру. Табиғат заңдылықтарын, жануарлар дүниесін, өсімдік жамылғысымен танысуҮлкенді өнеге тұту. Кішіге ізет көрсету. Ұлттық қазыналарды қастерлеу. Өсиеттер мен аманаттарға назар аудару.Парасатты, қанағатшыл, елжанды және отансүйгіш болып өсу. Қайратты, әділетшіл һәм адалдық қасиеттерді бойына сіңірген тұлға болу

8 слайд
АТАМЕКЕН” БАҒДАЛАМАСЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ – ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ « АТАМЕКЕН» Ұлттық тәлім-тәрбие БағдарламасыСАЛТ-ДӘСТҮР Ш АҺАР Ж ІБЕК Ж ОЛЫ СӨНБЕС Ж ҰЛДЫ ЗДАР ТОЛҒАУ АСЫЛ МҰРА ДОМ БЫ РА-ДАСТАН НАУРЫ ЗЗЕРГЕР ТӨРТ ТҮЛІК КӨКПАР ДУЛЫҒА ҚАСИЕТ АС БАБАЛАР ӨСИЕТІ ЗЕРДЕ ҚҰСБЕГІ ҚЫ З БЕН Ж ІГІТ ЗАМ АН-АЙ АЛЫ СТАҒЫ БАУЫ РЛАР ДОСТЫ Қ АРДАГЕР ОЮ -ӨРНЕК БЕЙНЕЛЕР СЫРЫ АТА-АНА Ш АРИҒАТ-ҚҰРАН ҚАЙЫ РЫ М ДЫ ЛЫ Қ-СӘБИ САУДА-ЭКОНОМ ИКА ҒҰМ Ы Р ҺӘМ ҒАЛАМ АНА ТІЛІ ТҰРАН КҮНТІЗБЕГІ Ж АҚСЫ ЛЫ Қ ПЕН Ж АМ АНДЫ Қ Ж АС ҚЫ РАН ӘЛЕМ ДІНДЕРІ ТАРИХНАМАСЫ АТАМЕКЕН ҚОҒАМЫ ҺӘМ МЕДРЕСЕСІ ТӘҢІР-НАМА НЕОПЕДАГОГИКА ҺӘМ НЕОПСИХОЛОГИЯ ТҰРАН-ТҮРКІСТАН ҚАЗАҚ ЕЛІ

9 слайд
40 БАҒЫТ 40 – ҚАСИЕТ 40 – САНА 40 – ТӘЛІМ 40 – ТАНЫМ 40 – ИДЕЯ 40 – НАМЫС 40 – ҚҰРАЛ 40 – ҚИСЫН 40 – ЖІГЕР 40 – НИЕТ 40 – ТӘСІЛ 40 – ОЙ 40 – ТҰЖЫРЫМ 40 – ТӘЖІРИБЕ 40 – АЙЛА 40 – ПАРАСАТ 40 – АҚЫЛ 40 – АМАНАТ

10 слайд
Ұлттық тәлім-тәрбиенің әдіс-тәсілдері Ұлттық тәлім-тәрбиенің әдіс-тәсілдеріДидактикалық талап Әлеуметтік-этикалы қ талап Ы рымдар мен тыйым сөздер Тұрмы с-салтты қ талаптар Жаттау, санау. Айтқызу, үйрету, үйрену. Ақыл кењес беру және баулу. Бақылау, қайталау Және салыстыру. Ойындар мен жұмбақтар. Жазу-сызу және оқыту. Тәртіпті, ұқыпты болу. Кемшілігін айту. Талап қою және сендіру. Мақтау, мадақтау және сендіру. Талпындыру және жігерлендіру. Мінез –құлық пен жас ерекшеліктерге мән беру Керегеге керілме. Жағыңды таянба. Шашыңды жайма. Саусақты шошайтпа. Табалдырықты баспа. Таңдайыңды қақпа. Бүйіріңді таянба. Көлді баспа. Үлгі-өнеге. Қызығушылығын арттыру. Жазалау және зеку. ұлттық дәстүрлерді пайдалана отырып шара қолдану. Түсіндіру. Көз жеткізу. Ар- намысын ояту. Ойландыру.Тапсырма беру. Еңбегін және білімін бағалау.

11 слайд
Ғылыми-практикалық конференциялар материалдары. Интернет желісіндегі электронды- педагогикалық ақпараттар мен газет-журналдар және басқа басылымдар. Ұлттық білім мен тәрбие мәселелері жөніндегі ғылыми зерттеу материалдары. Этнопедагогикалыќ инновациялық технологиялар. Іс-тәжірибелерді тарату орталыќтары. Этнопедагогикалық білім негіздері. Жалпы этнопедагогика негіздері. Этнопедагогика пәні және ғылымы. Ұлттық мамандарды дайындау. Этнопедагогиканың басқа пәндермен байланысы. Этнопедагогикалық тәжірибе негізіндегі дидактикалық материалдар.Педагогикалық мониторинг. Педагогикалық технологиялар мен мәліметтер. Деректі фильмдер. Ұлттық тәлім-тәрбие тақырыбына арналған танымдық-мультипликациялық фильмдер.Қазақ этнопедагогикасы материалдары негізінде жас ұрпаққа кешенді түрде ұлттық тәлім-тәрбие берудің әдістемелік үлгісі ҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ ЖҮЙЕСІ Дидактикалық материалдарды пайдалану Заңдық-құжаттық материалдарды пайдалануТәлім-тәрбиелік және практикалық материалдарды пайдалану. Техникалық құралдарды пайдалану Ақпарат құралдарын пайдалану Озық тәжірибелерді пайдалану Білім жүйесін реформалау проблемасына арналған заң ќұжаттары. Этнопедагогикалық энциклопедия. Ұлттық тәлім-тәрбиеге байланысты түсіндірме сөздіктер жинағы. Қазақстан Республикасының заңдары. 12 жылдық орта білім беру жүйесі.Бұқара халықты этнопедагогикалық дайындықтан өткізудің кешенді жүйесі. Этнопедагогикалық сараптама. Ғаламдық жаһандану жүйесіндегі этнопедагогикалық алғышарттар.

12 слайд
Этнопедагогика тарихнамасы Жұмыр Жер жаратылысы һәм Аллатану (Тәңiртану) iлiмдерi жөнiндегi Алғышарттар Алғашқы адамдар ғұмырнамасындағы палеотәлiмдік Алғышарттар Әлемдiк дiндердiң (Мұсылман, Христиан, Будда т.б) теотәлiмдік Алғышарттары Ұлы Дала кеңiстiгiндегi Номадтардың (Арий, сақ- скифтер және ғұн-сармат тайпалары) тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттары Мұсылман (Ислам) Ренессансының дiни тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттары Тұран Ренессансының гуманистiк тәлiм- тәрбиелiк Алғышарттары Алтын Орда тұсындағы ұлттық тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттар Қазақ хандығы тұсындағы ұлттық тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттар ЕврАзиялық Реннесанс дәуiрiндегi тоталитарлық авторитарлы- педагогикалық АлғышарттарТәуелсiз Қазақстандағы ұлттық тәлiм-тәрбиелiк Алғышарттар Ғаламдық жаһандану кеңiстiгiндегi ұлттық тәлiм- тәрбие генезiсiнiң неопедагогикалық- неопсихологиялық АлғышарттарыҰЛТТЫҚ ТӘЛІМ-ТӘРБИЕ АЛҒЫШАРТТАРЫНЫҢ ХРОНОЛОГИЯСЫ

13 слайд
Алғашқы қауымдық құрылыс қоғамындағы ұжымдасу һарекеттері. Ру-тайпа көсемдерінің талап-тілектері. Аң аулау, тамақ дайындау, киім тігу, үлкенді силау барысындағы тәлімдік дәстүрлер.Алғашқы адамдар ғұмырнамасындағы палеотәлiмдік Алғышарттар Адамзат перзентінің қалыптасуы барысындағы Homo Sapiens тұлғасының мәденигенездік һәм онтогенездік сипаты Альгамбра үңгіріндегі қоныстар. Жер шарындағы Африка, Австралия және Оңтүстік Америкадағы ежелгі адамдар қоныстары. Қазақ даласындағы Арпаөзен, Түгіскен, Ұйғарақ, Тамғалы, Құдайкөл, Таскескен жұрттарындағы таңбалы тастар мен сурет шимайлар. Арыстанды, Ертіс бойы жағасындағы палеолиттік қоныстар Алғашқы адамдар ғұмыр кешкен ежелгі қоныс орындары Алғашқы адамдар өмірі жөніндегі тарихи-археологиялық мағлұматтар Қазақстан территориясындағы ежелгі қоныстар Адамдар ұжымындағы эмпирикалық тәрбие элементтері  АЛҒАШҚЫ АДАМДАР ҒҰМЫРНАМАС Ы

14 слайд
Әлемдiк дiндердiң (Мұсылман, Христиан, Будда т.б) теотәлiмдік АлғышарттарыБудда дініндегі ш ындық һәм ақиқат мекені Тәңір дініндегі аспан мен жер арасындағы байланыс фәлсафалары Діни пайғамбарлар мен қайраткерлердің даны ш панды қ мұралары Үнді Брахмандарындағы адамның іш кі жан дүнисі Даосизмдегі адам баласының Ж аратқан алдында теңдігі Христиандық этика және оның тәлімдік маңызы Ж аратқан Ие жөніндегі діни һәм ғылыми-теологиялық болжамдар М ұсылман дініндегі адамгерш ілік құндылықтар Ж А РА Т Қ А Н И Е

15 слайд
Ұлы дала кеңістігіндегі номадтардың (Арий, сақ-скифтер мен ғұн-сармат тайпалары) тәлім-тәрбиелік Алғышарттары ҰЛЫ ДАЛА КӨШПЕНДІЛЕР І (НОМАДТАРЫ) Далалық ауызша тарихнама Номадтардың әскери- жауынгерлік дәстүрлері Аң бейнелі мүсіндерді жасаушы жасампаз номадтардың өнер туындылары Номадтар заманында ғұмыр кешкен тұлғалардың (Заратуштра, Анақарыс, Адакер, Атилла) тәлімдік идеялары Номадтардың түсті металға және тасқа қашап қалдырған петроглифтік мұралары;Номадтар ғұмырнамасы туралы көне «Авеста» кітабындағы шежірелер Сақтар және оның мұрагерлері Ұлы Түркі қағанатындағы тәлім-тәрбиелік мұралар

16 слайд
Э тнопедагогика пәнінің бас қ а ғ ылым салаларымен байланысы Э Т Н О П Е Д А Г О Г И К А ЭТНОГЕОГРАФ ИЯ ЭТНОМ ӘДЕНИЕТ ЭТН О Ф И ЛО СО Ф И Я ЭТНОЛИНГВИСТИКА ЭТНОСОЦИОЛОГИЯ ҰЛТТЫ Қ РУХАН И ЯТ ЭТНОГРАФ ИЯ ДІНИ ҚҰНДЫ ЛЫ ҚТАР ЭТНОПСИХОЛОГИЯ ЭТНОТАРИХНАМ А