Слайд "Қазақстанның Ресейге қосылуы"

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Қазақстан Ресей империясының құрамында

2 слайд
Мақсаты: Қазақстан аумағындағы жүздердің Ресей қарамағына кіру алғышарттары мен себептерін түсіндіріп, қазақ –жоңғар соғыстарының салдары,Әбілхайыр хан мен Абылай ханның ел бірлігіндегі қосқан үлесі туралы түсінік беру.

3 слайд
Тілдік мақсат Тыңдалым: Абылай хан,Әбілхайыр,Моңғол шапқыншылығы /тақырыпта бейне ролик көреді/ Оқылым : Қазақстан Ресей империясының құрамында оқулықтан оқиды. Айтылым: Оқулықтан оқып түсінгендерін айтады. Жазылым: Кестемен және картамен жұмысты орындайды.

4 слайд
Жоспары 1. Қазақ- жоңғар шапқыншылықтары 2. Әбілхайыр кезіндегі Қазақ хандығының ішкі және сыртқы жағдайы 3. Кіші жүз бен Орта жүздің Ресейдің қол астына кіруі. 4. Қазақстан жерлерін біріктіру жолындағы Абылай ханның күресі.

5 слайд
Мақсаты: Қазақстан аумағындағы жүздердің Ресей қарамағына кіру алғышарттары мен себептерін түсіндіріп, қазақ –жоңғар соғыстарының салдары,Әбілхайыр хан мен Абылай ханның ел бірлігіндегі қосқан үлесі туралы түсінік беру.

6 слайд
Тәуке хан (1680-1715) • билік еткенжылдары қазақ хандығы орталықтандырылған мемлекет болып қала берді. • Ордасбасы-Түркістан. • Қазақ хандығында бейбіт өмір орнады, заңдар қатаң сақталды, тайпа аралық алауыздық азайды. • Қазақтар Сырдария өзенінің өңіріндеп 32 қалаға иелік етіп, басқарып отырды.

7 слайд
- 1715ж .Тәуке хан қайтыс болғанан соң,билікті Қайып хан ұстап қала алмады. -ХҮІІІғ І ширегінде Қазақ хандығының ішкі сыртқы саясатта беделінің әлсіреуіне Кіші хандардың дара билікке ұмтылуы себеп болды. Барақ пен Сұлтанбет сұлтанның беделі күшейді. Хандар пайда болды. -К.ж- Әбілхайыр О.ж- Болат,Сәмеке,Күшік Ұ.ж-Жолбарыс,Иманның ықпалы күшейді.

8 слайд
Сырттан қауіп қатер төнуі Еділ қалмақтарының,башқұрттардың Орал ж/е Сібір қазақтары қазақ жеріне шабуыл жасады. - Солт.батыстан- башқұрт - Солт.-ресей - Оң.-Хиуа Қоқан хандықтары /орта азия/ - Оң.ш- Қытай - Оңтүстік-Жоңғарлар

9 слайд
Жоңғар шапқыншылығы Қазақстанға басып кіруі себептері. 18ғ 40 ж.қауіп төндірді. -Жетісу мен Сырдария сауда жолы - Солт.шекарасын нығайтып,қазақтардан алым-салық жинау -кең байтақ шұрайлы мал жайылымы - Еділ мен жайықтың бойындағы қандас туыстары Құба қалмақтарымен байланыста орнатып,нығайту. - Қазақ елінің тәуелсіздігін жойып,ұлан байтақ жерін қарату.

10 слайд
Жоңғар шапқыншылығы Қазақстанға басып кіруі -1697 ж жас қуатты Цеван -Рабтан келді. -40 мың әскер ұлы жүздің жеріне шапты. -ірі жорық 1710-1718 ж /жетісу/ 1710 ж Бөгенбай жасақ құрады. 1718 ж арыс, Бөген, Шаян өздеріне жетті. 1723ж жоңғарлар- барлық күш қуатын салып,Қазақстанға бас көктеп кіреді. 1723-27 ж.Ақтабан шұбырынды болды.қазақтарға қаталдық танытты Цеван. Қатты зардап шеккен Жетісу өңірі. Елімай жыры дүниеге келді.

11 слайд
1726 жылғы Бұланты шайқасы. 1729 жылы Аңырақай шайқасы Әбілқайыр мен Болат хандардың бастауымен Бұланты өзенінің басында Қарасүйір деген жерде шайқас болды. Жоңғарларды ойсырата жеңіп, Қазақстанның солтүстік-батыс бөлігін азат етті. • Осы шайқастан кейін Кіші жүзді отарлау тереңдей түсті. • Жоңғар шапқыншылығына біршама тойтарыс берілді.

12 слайд
Әбілқайыр хан (1693- 1748жылдар) • Кіші жүздің билеуші ханы-Әбілқайырдың беделі жоңғарлармен болған шайқастарда көтерілді. • Кіші жүзді Ресейге қосу арқылы; 1. Өз қарсыластарының сағын сындыруға; 2. Жоңғар мемленкетіне түпкілікті тойтарыс беру мақсатын көздеді. *Жоңғарларға тойтарыс беру үшін Ордабасында 1726 жылы қазақтың игі жақсыларының басын қосып кеңес өткізді. Қазыбек бидің ұсынысымен Әбілқайыр қазақ жасағының бас қолбасшысы болып бекітілді.

13 слайд

14 слайд
Ұлы жүз Орта жүз Кіші жүз

15 слайд
Кіші жүздің Ресей қол астына қосылуы . 1726 ж елші Қойбағар жібереді. жауапсыз қалады 18 ғ 1 жарт.қазақтардың Рес e йге қосылуын Әбілхайыр хан ұйымдастырады .

16 слайд
Мақсаты- Ресеймен сенімді байланыс орнатып,бар күшті қалмақтарға жұмылдыру.

17 слайд
Анна Иоанновна (1730-1740жылдар) • 1730 жылы Кіші жүз ханы Әбілқайыр арнайы жіберген екі елшісі Сейтқұл мен Құтлымбет Ресей патшасынан әскери одақ құруды сұрады. • Патша үкіметі әскери одақпен шектелмей Кіші жүзді Ресей қол астына алу жөнінде шешім қабылдады.

18 слайд
А.И.Тевкелев – Ресей елшісі

19 слайд
- 1731 ж Орта жүздің ханы Сәмеке Ресейдің қол астына өтті. - 1740 ж Орынборда Әбілхайыр ағайындық етуімен О.Ж.Х Әбілмәмбет сұлтан р.қ.а Абылай өтті. - 1742 ж Әбілхайыр көмегімен Орынборда 30 мың қарақалпақ Ресейдің билігін мойындап,1748 ж Әбілхайыр хан Барақтың қолынан қаза табады.

20 слайд
- 1730 ж қыркүйекте батыр Сейтқұл Қойдағұлұлы мен Құтлымбет Қоштайұлы бастаған елшілік императрица Анна Иоанновнаның атына жазылған Әбілхайырдың өтінішін табыс ету үшін Петербургке келді. -1731 ж А. Иоанновна Кіші жүздің қазақтарын Ресейдің қол астына алу туралы қол қояды. -1731 ж 10 қазанда Әбілхайыр хан 13 рудан тұратын билермен батырлар тобы ресейдің қол астына өту туралы ант қабылдады. 29 страшын қатысты. -Әбілхайыр ресейдің билігін мойындағанан кейін Кіші жүз қазақтарынның арасында беделінен айырылады.

21 слайд
Ұлы жүз халқына жан-жақтан қысымшылық көрсетті. Ресей ұлы жүзді орта Азия елдерінен азат ете отырып, бекіністерді өз қарамағына алды. Ұлы жүз Оңтүстік ҚазақстанҚоқан ХиуаРесей

22 слайд
- Абылай хан /1771-1781жж/ - Түркістанда дүниеге келді. - Әкесі орта жүздің сұлтаны Уәли. - Атасы абылай түркістанды биледі./жасырын аты сабалақ ерлігімен жоңғар шапқыншылығында көзге түскен/ - 15 ж.шарышты өлтіреді. - 1740ж Орта жүз ханы әбілмәмбет пен Абылай Ресейдің билігін мойындайды. - Сыртқы саясаты- Ресеймен тату тәтті көршілік саясат ұстанады. - 1781 ж.Дүниеден озады.түркістан жерленеді.

23 слайд
Постер қорғау. 1 – Жалын. Қазақ жоңғар шапқыншылығы. 2 – Сұңқар. Әбілхайыр хан. 3 - Тұлпар. Абылайхан.

24 слайд
Бейнеролик

25 слайд
Инцерт карта Тиімді тиімсіз

26 слайд
• Тақырып керек Инцерт карта Тиімді Тиімсіз 1. Қазақ елі жоңғар тепкісінен құтылды. 2. Орта Азия хандықтарының озбырлығынан құтылды. 3. Батыс мәдениеті мен ғылымын игерді 1. Қазақ халқы ұлан - байтақ жерінен айырылды 2. Орыстандыру саясатынан зардап шекті. 3. Ұлттық тұтастығын жоғалтты 4. Табиғи байлығын сарп етті. 5. Дәстүрлі шаруашылығы күйреді.

27 слайд
Кескін картамен жұмыс.

28 слайд

29 слайд
Интервью әдісі. Ия ма, жоқ па ойыны

30 слайд
- Жоңғарлар қазақ жеріне 7 бағытта 700мың әскермен кірген бе ? - 1723-1727жж қайғылы көріністі Қожаберген жырау «Елім-ай» әнінің қайғылы әуенімен жырлайдыма - Цинь императоры Кансидің өлімінен кейін жоңғар қонтайшысы Қалдан-Церен қазақтарға шабуылды күшейттіме - 1722-1725 ж ақтабан шұбырынды атты қазақ жоңғар соғысы өтті ме - Әбілхайырдың Ресей құрамына кірудің мақсаты Ресеймен сенімді байланыс орнатып ойраттарға қарсы тұру ма - Абылайханның тұсында Ресей патшайымы Екартирина І болды ма?

31 слайд
Көрермендерге сұрақ

32 слайд
Миға шабуыл

33 слайд
1 . 1710 жылы қазақ жерінің Қарақұм маңында бас қосу себебі: A) Үш жүздің басын біріктіру B) Хан сайлау C) Жоңғарларға қарсы тойтарыс беру D) Руаралық тартыстарды шешу E) Заңдар жинағын шығару 2. Ордабасы тауына жиналған қазақ жүздерінің шешімі бойынша жоңғарларға қарсы күресте қазақ жасақтарының бас қолбасшысы болып сайланған хан: A) Абылай B) Тәуке C) Әбілқайыр D) Тәуекел E) Сәмеке 3. 1726 жылы болған «Қалмақ қырылған» шайқасының маңызы: А) Қазақстанның солтүстік-батысы азат етілді В) Қазақ жері түбегейлі азат етілді С) Жоңғарлар Іле өзенін бойлап, еліне қарай шегінді D) Жетісу өңірі толық азат етілді Е) Кіші, Орта жүз жерлері азат етілді

34 слайд
4. Жоңғар шапқыншылығынан қатты ойрандалған жер: А) Сырдария маңы В) Шығыс Түркістан С) Ташкент D) Қаратау маңы Е) Жетісу 5. Болат хан өлгеннен кейін аға хандыққа таласқан қазақ хандары: А) Әбілқайыр мен Әбілмәмбет В) Сәмеке мен Әбілқайыр С) Сәмеке мен Әбілмәмбет D) Батыр мен Тақыр Е) Әбілқайыр мен Батыр  

35 слайд
Үйге тапсырма: Қазақстан Ресей империяснының құрамында оқу. Тәуелсіздік - тұғыры биікте эссе жазу. Бағалау.

36 слайд