#1 слайд
СПИД ҒАСЫР ДЕРТІ

1 слайд

#2 слайд
ЖИТС  Жүре пайда болған (ЖИТС, СПИД ағылш. AIDS ) иммундық дефицит i н i ң синдромы - Вич фонында дамитын күй - лимфоциттерд i ң құлау сипаттайтын CD4+ н i ң саны, көпт i к оппортунист i к инфекциялар, инфекция емес және i с i к ауруларымен ( Human immunodeficiency virus, HIV ағылшынша) инфекция.

2 слайд

#3 слайд
Инфекция көзі Вирус жұққан адам — вирус тасымалдаушылар, ЖИТС-пен ауырған адамдар инфекция жұқтыру көзі болып табылады. Ешқандай ауру белгілері байқалмайтындықтан әсіресе вирус тасымалдаушылар өте қауіпті. Вирус көп мөлшерде қанда, спермада, қынап кілегейінде, емшек сүтінде болады. Көз жасында, жұлын сұйығында, сілекейде өте аз мөлшерде болуы мүмкін. ЖИТС (СПИД) ауруына көбінесе нашақорлар шалдығады

3 слайд

#4 слайд
ИНФЕКЦИЯ КӨЗІ    Жұғу жолдары. Медицинада дәлелденуі бойынша, ЖИТС-тің қазіргі кезде негізгі жұғу жолдары мынадай:  — жыныстық қатынас;  — вирустың бірден қанға түсуі (әртүрлі инъекциялар жасаған кезде т. б. жағдайларда);  — анасынан нәрестеге жұғу арқылы.

4 слайд

#5 слайд
 Жыныстық жол негізгі жұғу жолы болып табылады. ЖИТС адамдарға 80% жағдайында осы жолмен, яғни  гетеросексуальдық  (еркек-әйел) және  гомосексуальдық  (еркек-еркек) жыныстық қатынас кезінде жұғады. Ең қауіптісі — гомосексуальдық анальдық қатынас, өйткені партнерлердің жыныс мүшелерінің терісі, шырышты қабатының жарақаттануы жиі болады.

5 слайд

#6 слайд
 ПРОФИЛАКТИКАНЫҢ БАСТЫ МІНДЕТІ  — ЖИТС ТАСЫМАЛДАУШЫЛАРДЫ АНЫҚТАП, ЖҰҒУ АРНАСЫН СЕНІМДІ ТҮРДЕ ЖАУЫП ТАСТАУ. ОСЫ МАҚСАТТА КӨПТЕГЕН ЕЛДЕРДЕ МЫНАДАЙ ШАРАЛАР ЖҮРГІЗІЛІП ЖАТЫР: ХАЛЫҚТЫҢ (ТҰРҒЫНДАРДЫҢ) КЕЙБІР ТОПТАРЫН СӨЗСІЗ ЖӘНЕ ЖОСПАРЛЫ ТҮРДЕ ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ ТЕКСЕРУДЕН ӨТКІЗУ; ДОНОРЛЫК, ҚАНДЫ, СПЕРМАНЫ, ОРГАНДАРДЫ ТЕКСЕРУ; ГЕМОФИЛИЯМЕН АУЫРАТЫНДАРДЫ, НАШАҚОРЛАРДЫ, ГОМОСЕКСУАЛИСТЕРДІ, ЖЕЗӨКШЕЛЕРДІ ТЕКСЕРУ; АУЫРҒАНДАРДЫ АРНАЙЫ АУРУХАНАҒА ЖАТҚЫЗУ ЖӘНЕ ЕМДЕУ; СЕНІМ ТЕЛЕФОНДАРЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ; ЖИТС-ПЕН АУЫРҒАНДАРҒА КОНСУЛЬТАЦИЯ ЖӘНЕ КӨМЕК БЕРЕТІН КОМИССИЯ ЖҰМЫСЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ; ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ОРТАЛЫҚТАР, КАБИНЕТТЕР АШУ Т. Б. 

6 слайд

#7 слайд
 Жеке бас профилактикасы қарапайым әрі денсаулық үшін ұтымды. Оларға мыналар жатады:  — салауатты, әдепті өмір сүру;  — кездейсоқ жыныстық қатынастан және гомосексуалист, жезөкшелермен жақындасудан сақ болу (жыныстық партнер көп болған сайын ЖИТС жұқтыру қаупі арта түседі. Г. В. Сколубовичтін. (1989) айтуы бойынша, «Жыныстық тәртіпсіздік, нашақорлық және жезөклелік — ЖИТС вирусын жұқтыру кепілі»);  — стерильденбеген немесе кездейсоқ біреудің шприцін, қайшысын, сақал алғышын және басқа да құрал-жабдықтарын пайдаланбау;  — әсіресе терісі, шырышты қабаттары зақымданған жағдайда бөтен біреудің қанымен, бөлінділерімен жанасудан абай болу;  — презервативті дұрыс пайдалану (ол ЖИТС-тен қорғайды);  — қан құйғанда немесе донор қанынан дайындалған препараттар қабылданғанда олардың АИВ-ке тексерілгеніне көз жеткізу (ол үшін қолданылған қанның сериялык нөмерін жазып алыңыз);  — маникюр, педикюр жасайтын құралдардың стерильдігіне көңіл аудару;  — ЖИТС вирусын жұқтырып алдым-ау деген күмәнді жағдайда міндетті түрде дәрігерге көріну.

7 слайд

#8 слайд
 КЕЗ-КЕЛГЕН АЗАМАТ АИВ- ИНФЕКЦИЯСЫНЫҢ ЖҰҚҚАН- ЖҰҚПАҒАНДЫҒЫН АНЫҚТАУ ҮШІН АЛМАТЫДА, АСТАНАДА, ЕЛІМІЗДІҢ БАСҚА ДА ІРІ ҚАЛАЛАРЫ МЕН ОБЛЫС ОРТАЛЫҚТАРЫНДА АШЫЛҒАН ЛАБОРАТОРИЯЛАРҒА БАРЫП ТЕКСЕРІЛУІНЕ БОЛАДЫ.

8 слайд

#9 слайд
 ҚАЗАҚСТАНДА ВИЧ ЖҰҚПАЛЫ ІНДЕТІНІҢ ТАРАЛУЫ ЖАЛҒАСУДА. СПИД ОРТАЛЫҚТАРЫНЫҢ МӘЛІМЕТ ТЕРІ БОЙ ЫНША, 2009 ЖЫЛДЫҢ 1 ҚА ЗАНЫНДА РЕСПУБЛИКАДА 13310 ВИЧ ЖҰҚТЫР ҒАНДАР ТІРКЕЛГЕН, ОЛ 100 МЫҢ АДАМ ҒА ШАҚҚАНДА 71,5 КӨР СЕТ КІШТІ ҚҰ РАЙДЫ. СПИД-ТІҢ ДИАГ НО ЗЫ 938 ПАЦИЕНТКЕ ҚОЙЫЛҒАН. ЕЛІ МІЗДЕ ВИЧ ЖҰҚТЫРҒАНДАРДЫҢ САНЫ, СОЛ СИЯҚТЫ ҮДЕМЕЛІ СПИД ЖҰҚ ПАСЫНАН ҚАЙТЫС БОЛҒАН АДАМ ДАРДЫҢ САНЫ ЖЫЛ САЙЫН АРТЫП ОТЫР.

9 слайд

#10 слайд
ҚАЗАҚСТАНДА ЖИТС-ПЕН КҮРЕСУ ЖҰМЫСТАРЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ  Қазақстанда осы қауіпті ауруға қарсы күрес жүргізу мақсатымен мамандандырылған жаңа қызмет жүйесі құрылды. Оның құрамына республикалық, облыстық, қалалық ЖИТС-ке қарсы күресу және аурудың алдын алу орталықтары, диагностикалық лабораториялар мен анонимдік кабинеттер кіреді. Осындай қызмет жүйесінің күнделікті жұмысын Республикалық ЖИТС-тен сақтандыру комитеті басқарады. Бұл комитеттің ең басты мақсаты — ЖИТС вирусын жұқтырған адамды табу, оны тексеру және емдеуді жоспарлы түрде ұйымдастыру. Жоғарыда аталған ЖИТС орталықтары ұйымдастырушы, тәсілдеуші және емдеуші мекемелер ретінде жұмыс атқарады. Қазіргі кезде республикамызда ЖИТС-тен қорғану жөнінде жұмыс жүргізетін 20 орталық және 80 лаборатория бар. Олардың жұмыс бағыттары мынадай:  1. Вирус жұғу мүмкіндігі бар «қатерлі топтарға» (группы риска) жататын адамдарды тексеріп, вирус жүққан адамдарды дер кезінде тауып отыру;  2. Ауру ошағын анықтап, дәрігерлік бақылауға алып, вирустың әрмен қарай тарауына, яғни басқа адамдарға жұғуына мүмкіндік бермеу жұмыстарын ұйымдастыру.

10 слайд

#11 слайд
СПИД-ТІ ЕМДЕУДІҢ ЖАҢА ЖОЛДАРЫ  Дүниежүзілік ғылыми қоғамдас тық қазіргі кезеңде ВИЧ жұқпасын емдеуге арналған 30-ға жуық ан ти рет ровирустық препараттарды (АРП) ойлап тапты. Олардың сапа сын жақсарту жұмысы жалғасуда, себебі тиімді емдеудің кепілі АРП-ны дұрыс тағайындау болып та бы лады, ол минималды қосалқы әсер етеді, сондай-ақ бұл дәрі-дәрмек терге тұрақтылық туғызбауы керек. 2009 жылдан бастап ВИЧ-тің өзгергіштігін және дәрі-дәрмекке сезімталдығының жоқтығын зерттеу мен СПИД РО ғылыми бөлімі де айналыса бастады. Анти рет ровирусты терапиядан тиімді нә тиже алмаған пациенттерге, олар дың ішінде балаларға респуб ли каның әртүрлі аймақтарында тест жүргізіледі. Егер, бұрын осы зерттеу енгізілгенге дейін, препа раттар үйлесімі негізсіз өзгер тіліп отырса, енді дәрілік затты негіздеп өзгертуге мүмкіндік бар.  Қазіргі уақытта республикада 15 антиретровирустық препараттар тір келіп, қолданылуда. Терапияны ба ғытталған түрде өзгертуден басқа, па циенттер тиімді емделетін дәрілік зат тардың спектрін кеңейту жоба лануда. ВИЧ СПИД-ті емдеу үшін ең жаңа технологияларды жасау және қолдану бойынша соңғы жылдардағы ғы лыми зерт теулер ВИЧ жұқтырған адам дарға сапалы көмек береді деген үміт бар.

11 слайд

#12 слайд

12 слайд