#1 слайд
Сталиндік идеологияның Қазақстандағы қоғамдық-саяси өмірге әсері Зерттеу сұрағы: Неліктен тарихшы Ермұхан Бекмаханов 25 жылға бас бостандығынан айырылды? Астана қаласы № 58 мектеп-гимназиясы тарих пәні мұғалімі: Дүйсенбай Асқар Серікұлы

1 слайд

#2 слайд
Сабақтың мақсаты 9.2.3.1 Ермұхан Бекмахановтың Қазақстан тарихы ғылымына қосқан үлесін бағалау; 9.3.1.1 қоғамдық-саяси өмірдің ерекшеліктерін түсіндіру және өзіндік интерпретация жасау. Сенің меңгеретінің: Е. Бекмахановтың Қазақстанның тарих ғылымының дамуына қосқан үлесін талдау және бағалау.

2 слайд

#3 слайд
Негізгі ұғымдар

3 слайд

#4 слайд
Жекебасқа табыну КСРО-дағы қоғамдық - саяси процестер. Соғыста жеңіске жеткеннен кейін елде И.В. Сталиннің жеке басына табыну басым болды. Тоталитарлық режим өз позициясын сақтап, нығайтты. Репрессия басқаша ойлау, оппозиция және тәуелсіздікпен күресудің негізгі әдісі болып қала берді. Кез келген жетістік Сталиннің кеменгерлік басшылығымен байланыстырылды. Өрескел қателіктер мен сәтсіздіктер айтылмады

4 слайд

#5 слайд
1940-1950 ж.ж. Ғылым мен білім, әдебиет саласындағы кеңестік қудалаулардың себептері неде? 1940- 1950 жылдары ұлт қайраткерлерін қудалау ісі жалғасты. Жазушылар М. Әуэзов, Ғ. Мүсірепов, С. Мұқанов Олар «қазір өзекті саналатын тақырыптарға пьесалар жазбаған» деп сынға алынды Ә. Тәжібаевтің “Біз- қазақпыз” шығармасы Ескі хандар мен шонжарлар мен хандардың өмірін мақтау, марапаттау деп сынға алынды Композитор А. Жұбанов «Феодалдық-бай дәстүрлерін дәріптегені» үшін сынға ұшырады Тарихшы Ә. Марғұлан Оның сенімі жалған ғылыми деп жарияланды Қаз КСР ҒА Президенті Қ.И. Сәтбаев Партияға кіру кезінде әлеуметтік текті жасыру, ҚазКСР ҒА-ның кадрларын бөтен элементтермен ластау Қоғамтанушы ғалымдар Қ. Жұмағалиев, Б. Сүлейменов, Е. Исмаилов Саяси айып тағылды

5 слайд

#6 слайд
Интеллигенцияны қудалаудың жаңа кезеңі 1947 жылғы  21 қаңтарда Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің «Тіл және әдебиет институты жұмысындағы өрескел саяси қателіктер туралы» қаулысы шықты. Партия ОК шешімдерін орындай отырып, ҚазКСР үкіметі «Қазақ кеңес әдебиетінің жай-күйі мен дамуы туралы» (1948 ж.) «Республиканың театр өнерін одан әрі дамытудың жай-күйі мен міндеттері туралы» ( 1949 ж.) қаулылар қабылдады. Онда көркем шығармаларда, театрлық қойылымдарда «Қазақстанның ескірген өткенін жиі идеалдандырады» деп атап көрсетілді.

6 слайд

#7 слайд
Бекмаханов ісі Ермұхан Бекмаханов талантты тарихшы болған. Соғыс жылдары белгілі тарихшылар А.П. Кучкин, А.М. Панкратова, Б.Д. Греков, Н.М. Дружинин және басқалар болған ғалымдар ұжымының құрамында болды. Ол  1943 жылы жарық көрген «Қазақ КСР тарихы» бойынша жұмыс істеген, 1947 жылы Бекмаханов «XIX ғасырдың 20 – 40-жылдарындағы Қазақстан» монографиясын дайындаған. Бұл кітапта автор Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілісті қазақ халқының Ресей империясының отарлық саясатына қарсы ұлт-азаттық күрес ретінде қарастырды. Отаршылдыққа қарсы көтерілістерді бұлай бағалау ғылыми ортада қызу пікірталас тудырды. Ғалымның көзқарасы ұлтшыл және саяси зиянды деп жарияланды. 1952 жылы 4 желтоқсанда Е. Бекмаханов 25 жылға сотталды. И. Сталин қайтыс болғаннан кейін ғана Е. Бекмахановқа тағылған айып бойынша іс қайта қаралып, қылмыс құрамының болмауына байланысты тоқтатылды. 1954 жылдың көктемінде ол Қазақстанға оралды.

7 слайд

#8 слайд
Тапсырма. «Тарихшы Ермұхан Бекмаханов неліктен 25 жылға бас бостандығынан айырылды?» деген тақырыпта ізденіп, нақты тарихи деректерге кішігірім зерттеу жұмысын жүргіз. Істің себебін анықтап, немен аяқталғанын жаз. Неліктен тарихшы Ермұхан Бекмаханов 25 жылға бас бостандығынан айырылды? _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Себептері:______________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Нəтижесі:______________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Қорытынды:____________________________________________________________ _______________________________________________________________________

8 слайд

#9 слайд
Жауабы

9 слайд