#1 слайд
«Р.Қошқарбаев атындағы 50 ЖББМ» КММ Стресс және стреске қарсы тұру дағдылары Педагог психолог Журкабаева Айнур Абдиевна

1 слайд

#2 слайд
Стресс (ағылш. stress) - қатты күйзелу, абыржу, мөлшерден тыс ширақтылық деген сияқты бірнеше мағынаны қамтитын жалпылама сөзбен айтылған адамның ерекше күйі. Ғылымға ең алғаш осы ұғымды енгізген канадалық физиолог Ганс Селье.

2 слайд

#3 слайд
•Стресс дегеніміз не? Психологтар «стресс» тақырыбын ұзақ уақыт бойы зерттеп, оның себебін түсінуге және одан шығу үшін адамдарға жол ашуға тырысты. ХХғ. 30-50 жылдары канадалық ғалым Ганс Селье стресстің биологиялық теориясын жасады. Оған мынадай ғылыми анықтама беріледі: Стресс – аса күшті сыртқы әсерден жүйкенің жоғарғы деңгейде ширығуы.

3 слайд

#4 слайд
Стресс үш кезеңнен тұрады: •1) үрейлену - жағымсыз тітіркендіргіш әсер еткен сәтте туатын жауаптың алғашқы кезеңі. Таңырқау іспетті сезім пайда болады; •2) төзімділік – жағымсыз тітіркендіргіш әсеріне беріліп кетпей, оған төзу реакциясы туады. Бұл кезде гипоталамус- гипофиз жуйесінің ықпалымен бүйрек үсті безінің гормондарының мөлшері қанда тез мөлшерде көбейіп кетеді. Симпатикалық жүйке жүйесінің әсерімен жүректің соғу ырғағы жылдамданады, тыныс алу ырғағы да жиілене түседі. Бұлшық еттердің жиырылу қабілеті күшейеді; •3) әлсіреу – бейімделу қорының мүикіндігі азайып, таусылады, сондықтан психологияда дезадаптация (бейімделудің нашарлап жойылуы) пайда болады. Стресстің көпке созылған ауыр түрі адамды жүдетіп, қайғыға батырады.

4 слайд

#5 слайд
Стресс үш кезеңнен тұрады: •үрейлену - жағымсыз тітіркендіргіш әсер еткен сәтте туатын жауаптың алғашқы кезеңі. Таңырқау іспетті сезім пайда болады; •төзімділік – жағымсыз тітіркендіргіш әсеріне беріліп кетпей, оған төзу реакциясы туады. Бұл кезде гипоталамус-гипофиз жүйесінің ықпалымен бүйрек үсті безінің гормондарының мөлшері қанда тез мөлшерде көбейіп кетеді. Симпатикалық жүйке жүйесінің әсерімен жүректің соғу ырғағы жылдамданады, тыныс алу ырғағы да жиілене түседі. Бұлшық еттердің жиырылу қабілеті күшейеді; •әлсіреу – бейімделу қорының мүмкіндігі азайып, таусылады, сондықтан психологияда дезадаптация (бейімделудің нашарлап жойылуы) пайда болады.

5 слайд

#6 слайд
Стресті тудыратын әсерлерге қарай физиологиялық және психологиялық стресс деп екіге бөледі. Психологиялық стресті мәліметтік және эмоциялық стресс деп атайды. Тосыннан жағымсыз хабар естігенде мәліметтік стресс пайда болады. Адам дұрыс жауап таба алмай, қатты қиналады, не істерін білмей, абыржып қалады.

6 слайд

#7 слайд
•Ал эмоциялық стресс қауып туғанда немесе оқыс қорыққанда, не біреуден қатты көңілі қалғанда байқалады. Мұндайда жоғарғы жүйке әрекетінде тежеулі серпілісі қанат жаяды. Соның нәтижесінде іс-қимыл әрекеті немесе сөйлеген сөзі бұзылады. Стрестің физиологиялық тетігі гипоталамус- гипофиз бүйрек үсті безі жүйесінің рефлекторлық қызметіне негізделген.

7 слайд

#8 слайд
Жүйкелік-психологиялық қысымды жеңілдету тәсілдері: •Релаксация; •Спортпен айналысу; •Душ қабылдау; •Ыдыс жуу; •Кір жуу; •Саус ақпен сурет салу; (ұн, құм, су бетіне) •Газетті умаждап, лақтыру; •Газетті өте майдалап, лақтырып тастау; •Сүйікті әніңді дауыстап айту; •Қатты айқайлау, сосын жаймен; •Музыкамен билеу(жаймен, сосын тез); •Жанып тұрған шыраққа қарап отыру; •Он рет терең дем алу; •Орманда қыдыру, айқайлау; •Тісті тілмен ішінен санау.

8 слайд

#9 слайд

9 слайд

#10 слайд

10 слайд

#11 слайд
Назарларыңызға Назарларыңызға рақмет!!!рақмет!!!

11 слайд