Сыныптан тыс жұмыс

1 слайд
«Тапқыр достар» тарихи танымдық сайыс

2 слайд
І -кезең. « Бәйге »

3 слайд
1. 1465-1466 жылдары Қозыбасыда құрылған хандық ? (Қазақ хандығы) 2. Адамзат тарихы дамуының ең алғашқы кезеңі? (Тас дәуірі) 3.Қасиетті мұсылман санына байланысты заңның атауы? (Жеті жарғы) 4.Ғалымдар ең ежелгі адамды қалай атады? (епті адам) 5. Қимақ қағанатының билеушісі қалай аталған? (Қаған) 6. Түрік қағанатының өмір сүрген уақыты? (552-603 жж) 7. Адамзат баласының ең алғаш пайдаланған металы? (мыс) 8.Алты ай бойы берілмей қарсыласқан қала? (Отырар) 9. Қазақстанда отарлау саясатын жүргізген мемлекет? (Ресей) 10.Әмір Темір қай жерде қаза болды? (Отырарда)

4 слайд
ІІ- кезең. «Кім тапқыр?»

5 слайд
І- топқа: 1. « Питекантроп» деп аталатын адам қай жерден табылған 2. Алғашқы адамдардың кәсібі 3. Сақтардың негізгі шаруашылығы 4. «Неандерталь» деп аталатын адам қай жерден табылды 5. Түрік қағанаты батыс және шығыс болып екіге бөлінді 6. Батыс түрік қағанатын Қытай мемлекеті жаулап алды ІІ- топқа: 1. Қимақ елінің құрамында жеті тайпа болғандығын жазған тарихшы 2.Тарихтың атасы 3. Иран жазбаларындағы «сақ» сөзінің мағынасы 4. Парсы жазбаларындағы теңіздің арғы жағындағы сақтар 5. Сығанақ қаласы қай ғасырларда Қазақ хандығының астанасы болған? 6. Айша-бибі кесенесі қай ғасырларда салынған? Герадот XI-XII ғ. Жүйрік атты турлар Парадарайа XV-XVI ғ. ГардизиГерманиядан 659жылы Мал шаруашылығы Ява аралынан Терімшілік 603жылы

6 слайд
ІІІ- кезең. «Жұмбақ оқиға»

7 слайд
1.Өзінің денесін пышақпен тіліп-тіліп жау жағына өтеді,оларға өзіне қорлық көрсеткен қандастарын айтып шағынады.Енді өзін өкпелеткендерден кегін алмақшы екенін айтады. Мақсаты:қарсыластарын қырғынға ұшырату еді.Ол бұл мақсатын жүзеге асырады. Бұл қашан болған, қандай оқиға, кім туралы?

8 слайд
(Бз.б.521-486) Сақ-грек Македон соғысы. Шырақтың ерлігі.

9 слайд
2.Олар көрші империалар үшін өте қауіпті,қатерлі болды.Талдан тоқылған бөгеттер мен терең орлар да ,берік қамалдар да ешқандай бөгет бола алмады.Тіпті тұғыры берік әрі салуы қымбатқа түскен қорғаныс та түкке жарамай қалды.Олар Орталық Азияны, Сібірді бағындырды.Ұлы Жібек жолына бақылау жасады.Оларға көрші халықтар алым-салық төлеп тұрды.Олар адам келбетті,арыстан жүректі болды.Рим шекарасына беттеді..

10 слайд
Ғұндар

11 слайд
IV- кезең. Суреттер сөйлейді

12 слайд
Айша бибі кесенесі — ХІ- XII ғасырлардағы сәулет өнерінің көрнекті ескерткіші. Жамбыл облысы Жамбыл ауданында Айша бибі ауылында орналасқан. Сырты керамикалық плиталармен қаланып, ойып жасалған өрнектің сән-салтанаты мен сан түрлілігі жағынан Қазақстандағы басқа мемориалдық-дәстүрлік ескерткіштер ішінде оған тең келетіні жоқ. Оның алғашқы қалпы біздің уақытымызға дейін тек батыс қабырғасында сақталған.Бұл күмбезді, әулие ата атанған Қарахан қалыңдығына арнап тұрғызады.

13 слайд
Бабаджа-қатын кесенесі – Қазақстандағы Х-ХІ ғасыр- лардан бері сақталған сәулет өнері ескерткіші. Тараз қаласынан 18 км қашықтықтағы Айша бибі кесенесінің маңында орналасқан. Ғимаратта шағын көлемдегі архитектура, детальдар ұтымды әрі үйлесімді пайдаланылған. Бабаджа - қатын кесенесі сыртқы пішімінің жинақылығымен, құрылысының беріктігімен ерекшеленеді

14 слайд
Арыстан- баб кесенесі - көне Отырар жеріндегі сәулет өнері ескерткіші. Ол шамамен ХІІ ғ. салынған. Құлап қалған күмбезді Әмір Темір ХІҮ ғ-да қайта салғызған. Ел аузындағы аңыз бойынша, Арыстан-баб 7-8 ғ-да өмір сүрген. Арыстан-баб мұсылман дінін таратушы -Қожа Ахмет Йасауидің ұстазы болған. Кесене екі бөлмеден тұрады. Ортасында дәлізі бар. Негізгі бөлмелердің төбесі күмбезбен көтерілген. Кесене ХІХ ғасырда бірнеше рет жөндеуден өткен.

15 слайд
Қожа Ахмет Йасауи кесенесі — Түркістан қаласының дәл ортасында салынған. Кесене XIV -Х V ғасырдың аралығында Әмір Темірдің бұйрығымен тұрғызылған сәулет өнерінің тамаша бір үлгісі. Қожа Ахмет Йасауи-ислам дінінің көрнекті өкілі, әрі уағыздаушы, әрі ақын. Кесенеде 35 бөлме бар. Залдың ортасында 1399 жылы жасалған үлкен тайқазан тұр. Бөлмелердің ішіндегі негізгісі- кітапхана. Оңтүстік жағында үлкен ақсарай, кіші ақсарай бар. Олардың ішіне атақты адамдар жерленген.

16 слайд
V -кезең. «Ия немесе жоқ».

17 слайд
1.Мезолиттің хронологиялық шеңбері – б.з.б. 12-5 мыңжылдықтар аралығын қамтиды. ия 2.Қазақстанда 300-ге жуық неолиттік тұрақтар табылған. жоқ 3.Аттила (Еділ) 400-460 жылдары өмір сүрген. жоқ 4.Халықтардың ұлы қоныс аударуы – дүниежүзілік өркениеттегі елеулі тарихи құбылыс. ия 5.Тарихи антропология – тарих ғылымының бір саласы ия 6.Қарахан мемлекеті X ғасырдың орта кезінде құрылды . ия 7.Моғолстан мемлекеті X ғасырда құлайды жоқ 8.Шыңғысхан балаларына бөліп берген жер «інжу» деп аталады ия 9.Әмір Темір 1336-1405 жылдар аралығында хан болған. жоқ 10.Арыстан-баб діни аңыздар бойынша Қожа Ахмет Йасауидің ұстазы болған. ия

18 слайд
ҮІ- кезең. «Ойлан, тап» деп аталады.Онда жасырынған сөздерді тауып, тарихи сөз жасау керек

19 слайд
1. Жалынның атауы мен ұшақ маркасы. Саяси партияның аты шығу керек. 2. 1-сөзі қарт адам, 2- сөзі тұрғылықты жер. Отан сөзінің синонимі . 3. «Құпияның» синонимі мен үнсіз сөйлеу түрі. Батырдың есімі. 4.1-сөзі етістіктің қаратпа сөзі, 2-сөзі орта жүз руы . Батыр әскербасы . 5. Үй құсы мен үйсіндердің тайпа көсемдері. Ел билеген дана . 6. 1-сөзі жәндік, 2-сөзі күннің түсі . Хан қолбасшы . Отан Атамекен Сырым Қазыбек Кенесары Қаракерей