#1 слайд
ТАБИҒАТТАҒЫ ЗЕРТТЕЙТІН ҒЫЛЫМДАРДЫҢ ЗЕРТТЕУ НЫСАНДАРЫ

1 слайд

#2 слайд
•«Жаратылыстану» сөзі екі ұғымнан тұрады: •«Жаратылыс- табиғат және оны тану». Жаратылыстану ғылымының бірнеше саласы бар.

2 слайд

#3 слайд
1. Физика – табиғаттағы құбылыстар мен заңдылықтарды зерттейді: доптың қозғалысы 2. Химия – заттардың құрамы, құрылысы, қасиеттері және олардың бір-біріне айналуын зерттейді: судың буға айналуы 3. Биология – тірі ағзаларды зерттейтін ғылым: өсімдіктер, жануарлар, адам, микроағзалар, олардың құрылысы, тіршілігі, дамуы. 4. География – Жердің табиғи ортасын, климатын, жер бедерін, суын, топырағын, табиғи ресурстарын, халық пен шаруашылықтың орналасуын зерттейді. 5. Геология – Жердің қойнауын, минералдар мен пайдалы қазбаларды, литосфераны зерттейді. 6. Астрономия – ғарышты, планеталарды, жұлдыздарды, галактикаларды зерттейді. 7. Экология – тірі ағзалар мен олардың қоршаған орта арасындағы байланыстарды зерттейді. Зерттеу нысандары

3 слайд

#4 слайд
ТАБИҒАТТЫ ЗЕРТТЕУДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН НЕГІЗГІ ҒЫЛЫМИ ӘДІСТЕР МЫНАЛАР: 1. Бақылау әдісі. Табиғи құбылыстарды тікелей көру, есту, өлшеу арқылы зерттеу. Мысалы: күннің қозғалысын бақылау, өсімдіктің өсуін күнделікті қадағалау. 2. Эксперимент (тәжірибе). Арнайы жағдай жасап, құбылыстарды қайталау және олардың нәтижесін зерттеу.. Мысалы: физикада денелердің түсуін зерттеу, биологияда тұқымның өнуін тексеру. 3. Салыстыру. Зерттелетін нысандардың ұқсастығы мен айырмашылығын табу. Мысалы: жануарлардың қаңқа құрылымын салыстыру. 4. Модельдеу. Құбылыстарды немесе нысандарды үлгі (модель) арқылы зерттеу. Мысалы: Жердің глобусы, атомның моделі, компьютерлік симуляциялар.

4 слайд

#5 слайд
ТАБИҒАТТЫ ЗЕРТТЕУ БАҚЫЛАУДАН БАСТАЛЫП, ТӘЖІРИБЕ, САЛЫСТЫРУ, МОДЕЛЬДЕУ АРҚЫЛЫ ДАМИДЫ, АЛ ТЕРЕҢ ТҮСІНУ ҮШІН АНАЛИЗ, СИНТЕЗ, ИНДУКЦИЯ, ДЕДУКЦИЯ, ГИПОТЕЗА ҚОЛДАНЫЛАДЫ. 5. Анализ және синтез. Анализ – құбылысты бөліктерге ажыратып қарастыру. Синтез – алынған бөліктерді біріктіріп, тұтас қарастыру. 6. Индукция және дедукция.Индукция – жекеден жалпыға қарай ой қорыту (көп бақылаудан заң шығару). Дедукция – жалпыдан жекеге қарай ой қорыту (заңдылықты нақты жағдайға қолдану). 7. Абстракциялау және идеализациялау. Нысанның маңызды белгілерін бөліп алып қарастыру. Мысалы: «материялық нүкте» немесе «идеал газ» ұғымдары. 8. Теориялық болжау және гипотеза. Құбылыстың себебі мен салдарын алдын ала болжау. Гипотеза кейін тәжірибе мен бақылау арқылы дәлелденеді

5 слайд

#6 слайд
1-ТАПСЫРМА. СӘЙКЕСТЕНДІРІҢІЗ •Ғылыми әдіс пен оның анықтамасын сәйкестендіріңіз: •А) Бақылау Б) Эксперимент В) Салыстыру Г) Модельдеу 1.Нысандардың ұқсастығы мен айырмашылығын табу 2.Құбылысты табиғи жағдайда тікелей қарастыру 3.Құбылысты арнайы жағдай жасап қайталау 4.Құбылыстың үлгісін (глобус, схема, компьютерлік модель) пайдалану

6 слайд

#7 слайд
2-ТАПСЫРМА. •«Бүгін қандай ғылым салаларымен таныстық?» •«Табиғатты зерттеу не үшін қажет?»

7 слайд

#8 слайд
ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ •«Мен ең қызықты деп ойлаған ғылым» тақырыбына қысқаша постер немесе шағын эссе жазу.

8 слайд